Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159515 przypisów.

skrofuliczny — chory na gruźlicę węzłów chłonnych szyi, dawniej zwaną skrofułami. [przypis edytorski]

skrofuliczny — chory na gruźlicę węzłów chłonnych szyi, daw. zwaną skrofułami. [przypis edytorski]

skrofuliczny — chory na gruźlicę węzłów chłonnych szyi, daw. zwaną skrofułami. [przypis edytorski]

skrofuliczny — chory na gruźlicę węzłów chłonnych szyi; tu przen.: o nierównej fakturze z wyraźnymi ziarnistościami, poorany punktowymi zniszczeniami. [przypis edytorski]

skrofuliczny — chory na gruźlicę węzłów chłonnych szyi. Tu w znaczeniu: schorowany, stary, poskręcany. [przypis edytorski]

skrofuloza (med.) — przewlekła gruźlica szyjnych węzłów chłonnych; tu forma przym.: skrofuliczny. [przypis edytorski]

skroić kurtę (daw.) — obić kogoś. [przypis edytorski]

skromić (starop.) — poskramiać. [przypis redakcyjny]

Skromniejszy, ręczę, niż chłopcu przystało — w późn. wyd. popr. tłumaczenie na: „Na pewno więcej, niż chłopcu przystało”. [przypis edytorski]

Skromność wasza niech wszytkim ludziom wiadoma zostaje — Flp 4, 5. [przypis edytorski]

skromny — w znaczeniu współczesnym lub: spokojny, pokorny. [przypis redakcyjny]

skronię — dziś popr. forma B. lp: skroń. [przypis edytorski]

skroś ciebie — ze względu na ciebie. [przypis edytorski]

skroś jakiej przyczyny (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]

skroś — poprzez, na przestrzał. [przypis edytorski]

skroś tej przyczyny (daw.) — dlatego. [przypis edytorski]

skroś wzburzonego morza — dziś: przez wzburzone morze. [przypis edytorski]

skrub (z ang. scrub) — busz, gęste zarośla podzwrotnikowe. [przypis edytorski]

skrupić — przerobić na krupy, tj. kaszę. [przypis edytorski]

skrupić się (daw.) — (o karze, przekrości itp.) spaść na kogoś, skupić się na kimś. [przypis edytorski]

skrupić się (daw.) — (o karze, przykrości itp.) spaść na kogoś, skupić się na kimś. [przypis edytorski]

skrupuły — wątpliwości, wyrzuty sumienia. [przypis edytorski]

skrupuły — wyrzuty sumienia, wątpliwości. [przypis edytorski]

skrupuły (z łac.) — wyrzuty sumienia, wątpliwości. [przypis edytorski]

skrupulanctwo — tu: nadmierna skrupulatność, drobiazgowość. [przypis edytorski]

skrupulat — a. skrupulat: osoba drobiazgowa, dokładna, pedantyczna. [przypis edytorski]

skrupulat — osoba żywiąca wątpliwości moralne. [przypis redakcyjny]

skrupulizować — wątpić. [przypis redakcyjny]

Skruszony żalem i wstydząc się błędu — Poeta, gdy Kawalkante zapytywał go, czy syn jego Gwido jeszcze żyje, nic nie odpowiedział; bo mylnie mniemał, że duchy przewidujące przyszłość, tym bardziej mogą znać teraźniejszość. Teraz prosi Farinatę, ażeby jego błędne mniemanie i stąd pochodzące milczenie uniewinnił przed tym, którego mimo woli tak boleśnie zasmucił. [przypis redakcyjny]

skrutynium (daw.) — głosowanie tajne. [przypis edytorski]

skrwawi (…) królestwo Pragi i zmieni w pustkowie — Między wieloma nagannymi czynami Alberta I, poeta wybrał przyłączenie Czech do cesarstwa niemieckiego w roku 1303. Po śmierci Wacława IV i po zamordowaniu jego syna, Albert pokusił się o wcielenie całych Czech do swojego państwa, przez ożenienie swojego syna Rudolfa z wdową zmarłego Wacława. [przypis redakcyjny]

skryba (daw.) — kopista, pisarz urzędowy, egzegeta Biblii. [przypis edytorski]

skryba — tu: pogard.: pisarczyk, o dziennikarzu. [przypis edytorski]

skrybent (daw., łac.) — piszący, pisarz. [przypis edytorski]

skrybent — pisarz. [przypis edytorski]

skryciem — ukrywając. [przypis edytorski]

skrycie odczytać historię Myrrhy w „Metamorfozach” Owidiusza — historia kazirodczej miłości Myrry do własnego ojca, Kinyrasa, opowiedziana przez Owidiusza w X księdze Metamorfoz. [przypis edytorski]

Skryj w płaszcza twego zwojach — w oryg. terminologia zapożyczona z sokolnictwa, dotycząca oswajania sokołów, używanych do polowania. [przypis redakcyjny]

skrypta (daw.) — pisma. [przypis edytorski]

skrypta — dziś popr.: skrypty. [przypis edytorski]

skryptor — człowiek przepisujący książki i dokumenty w czasach przed wynalezieniem druku. [przypis edytorski]

skrypt — skrypt dłużny, dokument wystawiony przez dłużnika, zawierający potwierdzenie zaciągniętego długu i zobowiązanie do jego zwrotu. [przypis edytorski]

skrypt (tu daw.) — maszynopis, oficjalne pismo. [przypis edytorski]

skryptura — sztuka pisania, kaligrafia. [przypis edytorski]

skryślać (starop.) — przebiegać, [przemierzać]. [przypis redakcyjny]

skryślać (starop.) — przemierzać. [przypis edytorski]

skryślać (starop.) — [tu:] przebiegać. [przypis redakcyjny]

skrysztalony — dziś raczej: skrystalizowany. [przypis edytorski]

skryte krety — pogardliwie o żołnierzach walczących zza fortyfikacji. [przypis edytorski]

skrytemi napuszczone jady (starop.) — nasączone tajemnymi truciznami. [przypis edytorski]

skrytokwiatowe a. skrytopłciowe (Cryptogamae) — nazwa grupy roślin niewytwarzających kwiatów ani nasion (np. glony, mszaki), przeciwstawianych roślinom jawnopłciowym (Phanerogamae), czyli nasiennym; współcześnie termin ten nie ma znaczenia taksonomicznego, tylko opisowe. [przypis edytorski]

skryżal a. skrzyżal — w gwarze podhal.: wielka, gładka płyta skalna w terenie górskim; kamień (np. piaskowiec) dający się łamać w tafle; rzeczownik r.ż.: ta skrzyżal. [przypis edytorski]

skrżyta zęby (starop.) — zgrzyta zębami. [przypis edytorski]

skrzęt (daw., gw.) — drobiazgowa praca; krzątanina; por: skrzętny. [przypis edytorski]

skrzęt (daw.) — krzątanina, ruch. [przypis edytorski]

skrzęt (daw.) — tumult, zamieszanie. [przypis edytorski]

skrzętnej gospodyni Marty (…) skromnej Marii, która (…) usiadła u nóg Zbawiciela, aby móc słuchać jego nauk boskich — postacie z Ewangelii wg Łukasza (Łk 10, 38–42). [przypis edytorski]

skrzętnie (daw.) — zapobiegliwie. [przypis edytorski]

skrzętny (daw.) — tu: ruchliwy, aktywny, krzątający się około swoich spraw. [przypis edytorski]

skrzętny — zapobiegliwy, staranny. [przypis edytorski]

skrzenie — iskrzenie, błyski. [przypis edytorski]

skrzepić (daw.) — wzmocnić. [przypis edytorski]

skrzepić się (daw.) — wzmocnić się. [przypis edytorski]

skrzepić się — wzmocnić się, nabrać sił. [przypis edytorski]

skrzepienie — dziś raczej: skrzepnięcie. [przypis edytorski]

skrzepnąć — tu: ścierpnąć, zdrętwieć. [przypis edytorski]

skrześlony — pokrzywiony, skręcony, splątany. [przypis redakcyjny]

skrzesany — tu: ukształtowany przez odłupujące się kamienie. [przypis edytorski]

skrzesany — tu: wyżłobiony, ścięty. [przypis edytorski]

Skrzetuski, Jan — postać literacka, stworzona na wzór Mikołaja Skrzetuskiego herbu Jastrzębiec (1610–1673), szlachcica z Wielkopolski, który wsławił się w czasie obrony Zbaraża w 1649 r. [przypis redakcyjny]

Skrzetuski, Mikołaj — porucznik starosty Franciszka Czarnkowskiego. W 1649 r. przewiózł z oblężonego Zbaraża listy do króla. „Ten człowiek z oblężenia tak ciężkiego zbaraskiego listy do króla JMci Kazimierza, wpław przez staw idąc, dziwną sztuką przeniosszy niezmaczane i kilka dni i nocy sztucznie tułając się przez wojska niezliczone prawie przeniósł do Lwowa, a tam za tak wielką swoję odwagę gardła i fortun zaledwie sto czerwonych złotych otrzymał” (Łoś, 49). [przypis redakcyjny]

skrzydełko, łac. alula (biol.) — grupa piór osadzonych na szczątkowym kciuku (palcu pierwszym) ptaka. [przypis edytorski]

skrzydła ibisowe — ibis był czczony w staroż. Egipcie jako ptak poświęcony bogu pisma i języka, Totowi (przedstawianemu niekiedy z głową ibisa). [przypis edytorski]

skrzydła obie (starop. forma) — dziś: skrzydła oba. [przypis edytorski]

skrzydła te były przezroczyste — w innym wyd.: jak skrzydła much. [przypis edytorski]

skrzydło anioła wszystkie P w końcu zetrze z twego czoła — pierwsze P (peccatum), grzech pychy oznaczające już znikło z czoła poety, odkąd anioł dotknął mu czoło skrzydłem swoim. Inne litery pozostałe mniej wyraźny ślad zostawiły, albowiem gdy od pychy wyzwoleni jesteśmy, ze wszystkich innych grzechów łatwiej jest nam się oczyścić. [przypis redakcyjny]

skrzydłonogi strach — strach pobudzający do szybkiej ucieczki. [przypis edytorski]

skrzydły (daw.) — dziś popr. forma N.lm: skrzydłami. [przypis edytorski]

skrzydły (daw. forma) — dziś N.lm: skrzydłami. [przypis edytorski]

skrzydły — daw. forma N.lm; dziś popr.: skrzydłami. [przypis edytorski]