Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8270 przypisów.
Karasek, Krzysztof (ur. 1937) — poeta, eseista i krytyk literacki. [przypis edytorski]
karat — jednostka masy stosowana w jubilerstwie. [przypis edytorski]
karaulnik (z ros.) — wartownik, stróż. [przypis edytorski]
karawana — grupa osób (najczęściej pielgrzymów a. kupców) podróżujących przez pustynię, najczęściej poruszająca się na wielbłądach, osłach i innych wytrzymałych na długotrwały brak wody zwierzętach. [przypis edytorski]
karawaniarz — człowiek kierujący karawanem, pojazdem przewożącym ciało zmarłego w orszaku pogrzebowym. [przypis edytorski]
karawan — pojazd używany do przewożenia trumien. [przypis edytorski]
karawanseraj — zajazd dla podróżnych, z pomieszczeniami do odpoczynku i magazynem do przechowania towarów, budowany w krajach arabskich, Persji i Azji Środkowej. [przypis edytorski]
karawela — rodzaj jednopokładowego, szybkiego żaglowca z XV–XVII w. [przypis edytorski]
karawela — rodzaj statku żaglowego. [przypis edytorski]
karawela — typ jednopokładowego żaglowca z XV–XVI w. [przypis edytorski]
karazja — męska sukmana. [przypis edytorski]
karazjowy (daw.) — z grubego, taniego sukna. [przypis edytorski]
kara (z niem. Karren) — dwukołowy wózek. [przypis edytorski]
karazyje — karazja, grube wełniane sukno, z którego szyto chłopskie sukmany, jak również odzież żołnierską. [przypis edytorski]
karbassowa tkanina — delikatna, lniana tkania, wytwarzana w rzymskich prowincjach na Płw. Iberyjskim, na terenie dzisiejszej Hiszpanii. [przypis edytorski]
karbidówka (pot.) — lampa karbidowa, w której źródłem światła jest palący się acetylen. [przypis edytorski]
karbid (z łac.) — węglik wapnia, używany w końcu XIX i w pierwszej poł. XX w. w gazowych lampach górniczych i kolejarskich oraz w reflektorach samochodowych i rowerowych. [przypis edytorski]
karbolowaty — przypominający karbol, żrący środek odkażający o silnym, nieprzyjemnym zapachu, daw. szeroko używany do dezynfekcji pomieszczeń i przedmiotów. [przypis edytorski]
karbol — roztwór wodny fenolu, stosowany do odkażania. [przypis edytorski]
karbol — środek chemiczny służący dawniej do dezynfekcji. [przypis edytorski]
karbol — wodny roztwór fenolu; środek odkażający o silnym, nieprzyjemnym zapachu, dawniej szeroko używany w lecznictwie do dezynfekcji pomieszczeń i przedmiotów. [przypis edytorski]
karbol — wodny roztwór fenolu; żrący, trujący, o silnym, nieprzyjemnym zapachu; środek odkażający, daw. szeroko używany w lecznictwie do dezynfekcji pomieszczeń i przedmiotów. [przypis edytorski]
karbonariusz — członek jednego z tajnych stowarzyszeń rewolucyjnych występujących przeciw absolutyzmowi; karbonaryzm jako tajny ruch polityczny rozwinął się w Europie w 1. poł. XIX w. i był bezwzględnie zwalczany przez rządy państw sprzymierzonych w ramach tzw. Świętego Przymierza; karbonariusze (także: węglarze) odegrali dużą rolę w procesie zjednoczenia Włoch. [przypis edytorski]
karbonariusz — członek tajnego stowarzyszenia rewolucyjnego skierowanego przeciw absolutyzmowi w Europie (I poł. XIX w.). [przypis edytorski]
karbonariusze — tajne stowarzyszenia rewolucyjne, skierowane przeciwko absolutyzmowi, założone we Włoszech, działające w Europie w 1. poł. XIX w. [przypis edytorski]
karbonariusz — osoba należąca do XIX-wiecznego tajnego ruchu politycznego, sprzeciwiającego się absolutyzmowi. [przypis edytorski]
karbonariusz — spiskowiec w XIX-wiecznych Włoszech, członek tajnego stowarzyszenia wrogiego monarchii absolutnej. [przypis edytorski]
karbonar (z wł.) — karbonariusz, członek tajnego stowarzyszenia rewolucyjnrgo, założone we Włoszech na początku XIX wieku. [przypis edytorski]
karbon (geol.) — piąty okres ery paleozoicznej, ok. 360–300 mln lat temu; w tym okresie powstała większość pokładów węgla kamiennego; ang. (z łac.) przymiotnik carboniferous używany przez Darwina oznacza zarówno karboński, jak i węglonośny. [przypis edytorski]
karbon (geol.) — piąty okres ery paleozoicznej. [przypis edytorski]
karbować — oznaczać przez nacięcia. [przypis edytorski]
karbować — robić na czymś karby, nacięcia w celu ozdobienia lub zanotowania liczby czegoś. [przypis edytorski]
karbowaniec — daw. moneta ukr. [przypis edytorski]
karbowaniec — tu: dawna potoczna ukraińska nazwa rubla. [przypis edytorski]
karbowaniec — tu: daw. określenie rubla. [przypis edytorski]
karbowniczy (ukr. карбівничий) — tu zapewne leśnik, który pilnował ilości przysługującego danej wsi drewna na opał, odnotowując wywożoną ilość karbami, nacięciami na deszczułkach. [przypis edytorski]
karbownik a. karbowy (daw.) — nadzorca robotników rolnych prowadzący rejestr ich pracy; nazwa pochodzi od kija, na którym nacinano karby, zapisując w ten sposób ilość wykonanej pracy. [przypis edytorski]
karbowy (daw.) — nadzorca robotników. [przypis edytorski]
karbowy (daw.) — nadzorca robotników rolnych; nazwa pochodzi od kija, na którym nacinano karby, zapisując w ten sposób ilość wykonanej pracy. [przypis edytorski]
karbowy (daw.) — osoba pilnująca pracy chłopów. [przypis edytorski]
karbowy — nadzorca chłopów a. robotników rolnych w majątku ziemskim. [przypis edytorski]
karbowy — nadzorca pilnujący robotników w polu; wykonaną przez poszczególnych chłopów pracę notował sobie, znacząc karby na kiju. [przypis edytorski]
karbowy — nadzorca prac polowych w dawnym majątku ziemskim. [przypis edytorski]
karbowy — nadzorca robót polowych w dużym gospodarstwie (folwarku). [przypis edytorski]
karbowy — nadzorca robotników rolnych; nazwa pochodzi od kija, na którym nacinano karby, zapisując w ten sposób ilość wykonanej pracy. [przypis edytorski]
karbowy — osoba nadzorująca pracę chłopów. [przypis edytorski]
karbowy — osoba nadzorująca pracę w majątku ziemskim. [przypis edytorski]
karb — tu: ograniczenie, hamulec. [przypis edytorski]
karbunkuł — czerwony kamień szlachetny; rubin a. granat. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — czerwony kamień szlachetny. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — czerwony kamień szlachetny, rubin lub granat. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — czerwony kamień szlachetny (rubin) lub półszlachetny (granat). [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — kamień szlachetny: rubin a. granat. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — kamień szlachetny, rubin lub granat. [przypis edytorski]
karbunkuł — dawne określenie ciemnoczerwonego kamienia szlachetnego, np. rubinu, a. półszlachetnego granatu. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — rubin a. granat. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — rubin. [przypis edytorski]
karbunkuł (daw.) — tu: kamień szlachetny; rubin a. granat. [przypis edytorski]
karbunkuł — kamień szlachetny czerwonej barwy; dawna nazwa rubinu. [przypis edytorski]
karbunkuł (w oryginale niem. Karfunkel: karbunkuł) — daw. określenie ciemnoczerwonego kamienia szlachetnego, np. rubinu (a. półszlachetnego granatu). [przypis edytorski]
karbunkuł (z łac. carbunculus) — wrzód, czyrak. [przypis edytorski]
karbunkuł (z łac., med.) — czyrak gromadny, zapalenie kilku lub kilkudziesięciu pobliskich torebek włosowych z dużym naciekiem ropnym, spowodowane zakażeniem gronkowcowym. [przypis edytorski]
karby (daw.) — dyscyplina. [przypis edytorski]
karby — tu: dyscyplina, porządek. [przypis edytorski]
karby — więzy; tu raczej: tory, zwykły sposób postępowania. [przypis edytorski]
karčiosioji — degtinė. [przypis edytorski]
karčių — vėzdas, lazda. [przypis edytorski]
karčius — kai kurių gyvulių ilgi plaukai ant sprando. [przypis edytorski]
karceres (daw., z łac.) — dziś karcer; miejsce karnego zamknięcia, uwięzienia. [przypis edytorski]
karcer — miejsce karnego zamknięcia, uwięzienia. [przypis edytorski]
Karcher, Guido (1844–1905) — niemiecki oficer marynarki wojennej; w 1884 jako dowódca okrętu „Bismarck” brał udział w militarnym ujarzmieniu Kamerunu. [przypis edytorski]
karc — karcer; tu: cela w areszcie. [przypis edytorski]
karczem — karczm. [przypis edytorski]
karcz — pień pozostały po ścięciu (tj. wykarczowaniu) drzewa. [przypis edytorski]
karcz — pniak; nadziemna część pnia pozostała po ścięciu drzewa. [przypis edytorski]
karcz — pniak pozostały po wycięciu drzewa. [przypis edytorski]
karcz — pniak pozostały po wycięciu drzewa. [przypis edytorski]
karczunek (daw.) — karczowanie; usuwanie drzew, krzewów wraz z korzeniami. [przypis edytorski]
karczunek — karczowanie; usuwanie drzew, krzewów wraz z korzeniami. [przypis edytorski]
kardemon — dziś: kardamon. [przypis edytorski]
Kardinal Bonzy — Pierre Bonzi (1631–1703), u.a. Erzbischof von Narbonne, dann Kardinal, dann als Botschafter Ludwigs XIV. in Venedig, Polen, Spanien. [przypis edytorski]
kardy a. grępla — (z niem. Karden) urządzenie do rozczesywania i czyszczenia bawełny. [przypis edytorski]
Kardykan — w oryginale ang.: Cardican, zapewne zamek Cardigan, który wg Chrétiena de Troyes (XII w.) był jednym z dworów króla Artura; nazwę tę nosi miasto w zachodniej Walii, z zamkiem zbudowanym w XI w. po inwazji normańskiej. [przypis edytorski]
kardynał (biol.) — rodzina niewielkich, mieszkających w lasach ptaków; pióra występującego na wschodzie Ameryki Płn. kardynała szkarłatnego mają barwę intensywnie czerwoną, zbliżoną do koloru szat i nakryć głowy kardynałów Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
kardynał della Vella — w oryginale: de la Valle; prawdopodobnie Andrea della Valle (1463–1534), biskup i kardynał włoski. [przypis edytorski]
kardynały (starop. forma) — N.lm; dziś (z) kardynałami. [przypis edytorski]
kardynał z Ostii — biskupi piastujący ten urząd byli szczególnie wyróżnieni w hierarchii i to oni udzielali sakry biskupiej nowemu papieżowi; cesarz Fryderyk Barbarossa dwukrotnie przez swój wpływ na dostojników kościelnych doprowadził do wyświęcenia antypapieża (Wiktora IV i Paschalisa III). [przypis edytorski]
kardynalny — główny, zasadniczy. [przypis edytorski]
kardynalski kapelusz dla arcybiskupa z Rouen — arcybiskup Rouen, Georges d'Amboise (1460–1510) został gł. ministrem Ludwika XII i w 1498 otrzymał godność kardynalską. [przypis edytorski]
karė — karas. [przypis edytorski]
Karecki, Wojciech (1744–1841) — postać autentyczna. [przypis edytorski]
ka (reg.) — gdzie. [przypis edytorski]
kare, kasztany, gniade — określenia maści (barwy sierści) koni; kary: czarny; kasztan: rudobrązowy; gniady: jasnobrązowy z czarną grzywą i ogonem. [przypis edytorski]
karera — prawdop.: wóz, tabor. [przypis edytorski]
kares (daw.) — czułe słowo, pieszczotliwy gest. [przypis edytorski]
kares (daw.) — czuły gest lub słowo. [przypis edytorski]
karesować (daw., z fr.) — głaskać, pieścić. [przypis edytorski]
karesować się — pieścić się. [przypis edytorski]
kares — pieszczota, czułość. [przypis edytorski]
kares — pieszczota. [przypis edytorski]
