Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8347 przypisów.

żywem — daw. forma dla r.ż. i r.n.; dziś popr.: żywym. [przypis edytorski]

żywemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: żywymi. [przypis edytorski]

żywe obrazy — rozrywka modna w XVIII–XIX w. Aktorzy-amatorzy, często osoby z wyższych sfer, przebierali się stosownie i odtwarzali sceny z literatury lub z malarstwa. [przypis edytorski]

żywe obrazy — rozrywka towarzyska polegająca na tym, że grupa osób, przebranych w odpowiednie kostiumy, przedstawiała jakąś scenę historyczną albo alegoryczną. [przypis redakcyjny]

żywe srebro — daw. nazwa rtęci. [przypis edytorski]

żywiąc (gw., daw.) — żyjąc. [przypis autorski]

żywiący — dziś popr.: żyjący. [przypis edytorski]

żywiący (gw., daw.) — żyjący. [przypis autorski]

żywią i bronią (oryg.: żywią y bronią) — dewiza kosynierów z czasów insurekcji kościuszkowskiej, umieszczona na ich sztandarze. [przypis edytorski]

żywić — pozostawić przy życiu, darować życie. [przypis edytorski]

żywić — tu: zostawić przy życiu, darować życie. [przypis edytorski]

żywica „pontianac” — najpewniej żywica pochodząca z regionu Pontianac na Borneo. [przypis edytorski]

żywięcy — dziś popr.: żyjący, żywy. [przypis edytorski]

żywięż ja — czy żyję. [przypis edytorski]

Żywiec — tu: Beskid Żywiecki w płd. Polsce, z najwyższym szczytem Pilsko. [przypis edytorski]

żywie (daw.) — 3. os. lp: żyje. [przypis edytorski]

żywie (daw.) — dziś 3. os. lp: żyje. [przypis edytorski]

żywie (daw. forma) — dziś: żyje. [przypis edytorski]

żywie (daw. forma) — żyje. [przypis edytorski]

żywie (daw., starop.) — dziś popr. forma 3 os. lp: żyje. [przypis edytorski]

żywie — dziś popr. forma 3.os.lm. cz. ter.: żyje. [przypis edytorski]

żywie — dziś popr. forma 3 os. lp. cz. ter.: żyje. [przypis edytorski]

żywie — dziś popr.: żyje. [przypis redakcyjny]

żywie (starop. forma) — żyje. [przypis edytorski]

żywiesz (daw.) — żyjesz. [przypis edytorski]

żywiesz (starop. forma) — dziś 2.os. lp: żyjesz. [przypis edytorski]

Żywie — w mit. słowiańskiej bóstwo dające i podtrzymujące życie; także: Sziwa. [przypis edytorski]

żywina (gw.) — zwierzęta gospodarskie. [przypis edytorski]

żywi niechaj nie tracą nadziei — nawiązanie do wiersza Testament mój Juliusza Słowackiego. [przypis edytorski]

żywioła (gw.) — stworzenie. [przypis edytorski]

żywli — czasownik „żyw” z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

żywli (daw.) — czy jest żywy. [przypis edytorski]

żywnie (daw.) — żywo, tj. szybko. [przypis edytorski]

Żywność bierzcie z trackich wsi. Jest tam sporo jęczmienia, pszenicy i innych zapasów… — lakoniczny styl. [przypis tłumacza]

żywokost — maść gojąca kości. [przypis redakcyjny]

żywokost — roślina o kwiatach w kształcie zwisających dzwonków, koloru białego, jasnożółtego, różowego, czerwonego, fioletowego lub niebieskiego. [przypis edytorski]

żywość — żywotność, życie. [przypis edytorski]

żywot bożego żebraka — Świętego Franciszka. [przypis redakcyjny]

żywot (daw.) — brzuch a. życie (droga życiowa, los). [przypis edytorski]

żywot (daw., gw.) — brzuch. [przypis edytorski]

żywot (daw.) — łono. [przypis edytorski]

żywot — dawniej także: brzuch, łono. [przypis edytorski]

żywot (daw.) — tu: brzuch. [przypis edytorski]

żywotem (…) miała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: żywot miałam; życie miałam. [przypis edytorski]

Żywot Ezopa Fryga — tytuł polskiego renesansowego poematu Biernata z Lublina, opowiadającego o sławnym bajkopisarzu greckim (wyd. 1578r.); fryga: zabawka dziecięca; w znaczeniu przenośnym: ktoś ruchliwy. [przypis edytorski]

żywot (gw.) — brzuch. [przypis edytorski]

żywot Heloizy — chodzi o poczytny wówczas romans J. J. Rousseau Nowa Heloiza. [przypis redakcyjny]

Żywot Katona — to tytuł dzieła Plutarcha, biografia Katona Młodszego (95–46 p.n.e.), rzym. polityka, filozofa stoika, nieprzejednanego zwolennika republiki, który uchodził za wzór cnót obywatelskich i uczciwości. W walce o władzę między Cezarem a Pompejuszem Katon stanął po stronie tego ostatniego, a jego klęskę uznał za równoznaczną upadkowi republiki i z tego powodu popełnił samobójstwo w Utyce (stąd zwany jest też Katonem Utyceńskim). [przypis edytorski]

żywotni [koń] — ulubiony, na którym bohater zwykle jeździ. [przypis redakcyjny]

żywotów godnych pióra Plutarcha albo Carlyle'a — Plutarch (45–125 n.e.), gr. filozof i historyk, autor głośnych Żywotów sławnych mężów; Tomasz Carlyle (1795–1881), historyk i eseista ang., autor dzieła Bohaterowie i kult bohaterów. [przypis edytorski]

Żywot przeżyli bez hańby i chwały — Wszystkie poruszenia i uczucia duszy grzeszników przez ich pozorne ciała, czyli cienie, wyrażają się na zewnątrz plastycznym obrazem. Męki cielesne, jakie widzimy i w dalszym ciągu piekła i czyśćca widzieć będziemy, są wyobrażeniem cierpień duchowych, a każda kara najlogiczniej zastosowana jest do rodzaju grzechu, jakim dusza zbrukała się w żyjącym ciele. Tu najpierw spotykamy duchy bez charakteru, bez żadnej wartości moralnej; tych nędzników z aniołami, którzy w czasie buntu aniołów przeciw Bogu pozostali obojętnymi (wina obojętności największą ściągająca na siebie wzgardę w czasie politycznych stronnictw, w jakich żył Dante), odrzuca niebo, nie przyjmuje samo piekło. Położenie ich między niebem a ziemią, w przedpieklu, zastosowane jest do ich życia. Bez przerwy i spoczynku śpieszą za swoją chorągwią, którą wiatr na różne strony szamoce. [przypis redakcyjny]

Żywot św. Genowefy — najpopularniejsza w XIX wieku książka religijna dla ludu, przekład z niemieckiego oryginału napisanego przez kanonika Krzysztofa Schmida (1768–1854); od 1835 r. wyszło kilkadziesiąt polskich wydań. [przypis redakcyjny]

żywot (starop.) — [tu:] żywność, utrzymanie. [przypis redakcyjny]

żywot (tu daw.) — brzuch, żołądek. [przypis edytorski]

żywot — tu: żołądek, brzuch. [przypis edytorski]

Żywot Władysława czwartegoWładislaw IV Kroi Polski y Szwedzki. Samuela z Skrzypny Twardowskiego. W Lesznie, u Daniela Vetterusa roku MDCL (1650) fol. str. 275; całe dzieło kursywą drukowane. [przypis edytorski]

Żywoty ApostołówDzieje Apostolskie, jedna z ksiąg Nowego Testamentu. [przypis edytorski]

Żywoty świętych polskich — dzieło Floriana Jaroszewicza (1694–1771) pt. Matka świętych Polska albo żywoty świętych, opublikowane w 1767 r. [przypis edytorski]

żywo — żwawo, energicznie, emocjonalnie. [przypis edytorski]

żywych, umarłych — Powtórzenie to wyraża raz pojęcie śmierci dla świata, raz śmierci dla Boga. [przypis tłumacza]

żywy duch przystanie na śmierć swoją — tj. na stały pobyt w Królestwie. [przypis redakcyjny]

Żywy Dziennik — cykliczny program satyryczny prezentowany w getcie w kawiarni „Sztuka”, początkowo przygotowywany przez zespół, w skład którego wchodził m. in. poeta Wacław Teitelbaum, a po wywózkach 1942 roku kontynuowany jednoosobowo przez Schlengla. [przypis edytorski]

Żywy, siódmym przykładem, wchodzę między mary — Z mitologii i poezji starożytnej wiemy sześciu bohatyrów, którzy za życia odważali się wstąpić do krain podziemnych, („między mary”): Orfeusza, Tezeusza, Pirytousa, Herkulesa, Ulissesa i Eneasza. [przypis redakcyjny]

żywy — tu o usposobieniu: porywczy, gwałtowny, żarliwy. [przypis edytorski]

żywy — tu: porywczy, gwałtowny. [przypis edytorski]

żywy — wprowadzam ten przymiotnik, bo na tle tego, że (BXN) są obecne w (OT) jako takie, pojęcie „obecność” nie wyczerpuje tego, o co mi tu chodzi. [przypis autorski]

żyw — żywy (daw. krótka forma przym.). [przypis edytorski]

żyw, zabit (daw. krótkie formy przym.) — dziś: żywy, zabity. [przypis edytorski]

Żyżkow, czes. Žižkov — dzielnica w centralnej części Pragi. [przypis edytorski]

żyzń ponimat' (ros.) — rozumieć życie. [przypis edytorski]