Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 18100 przypisów.

pan Jakubowski — pedagog, towarzyszący Krasińskiemu. [przypis redakcyjny]

Pan jej odpisywać nie potrzebuje. — tj.: to nie pan musi jej odpisać. [przypis edytorski]

Pan jest złotnikiem, panie Josse? — Znany cytat z Moliera (Miłość lekarzem). [przypis tłumacza]

pan Joachim — t. j. Lelewela. [przypis autorski]

pan Josse — przysłowiowa figura niepowołanego doradcy z komedii Miłość lekarzem Moliera. [przypis tłumacza]

pan Jourdain — bohater komedii Moliera Mieszczanin szlachcicem. [przypis edytorski]

pan Jourdain — główny bohater komedii Moliera Mieszczanin szlachcicem; tu mowa o scenie 2 aktu I. [przypis edytorski]

Pan Jowialski — komedia Aleksandra Fredry, wystawiona po raz pierwszy w 1832. [przypis edytorski]

pan kanclerz — mowa o Janie Pasku, synu Jana Paska, horodniczego smoleńskiego, stryjecznym bracie pamiętnikarza. Czytamy o nim w konstytucji r. 1662: „Za instancją wojsk naszych W. Ks. Lit. za ur. (…) Janem Paskiem i innymi obywatelami woj. smoleńskiego, którzy pod różnymi chorągwiami w wojskach naszych hojnie krew swoję za dostojeństwo nasze i całość ojczyzny lali, do nas wniesioną, wszystkie kondemnaty o podanie fortece smoleńskiej, na nich otrzymane, authoritate praesentis conventus wiecznymi czasy kasujemy”. [przypis redakcyjny]

Pankiewicz, Józef (1866–1940) — polski malarz, grafik i pedagog. [przypis edytorski]

pan Koniecpolski — Stanisław Koniecpolski (1591–1646), hetman wielki koronny w latach 1632–1646, kasztelan krakowski, uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich wodzów. [przypis redakcyjny]

Pankrac — część Pragi, leży w dzielnicy Nusle, na południe od centrum. Nazwa pochodzi od patrona miejscowego kościoła, św. Pankracego. [przypis edytorski]

Pankracy: Nic — tylko pięć kul w twoich piersiach — W wyd. BN kwestia ta jest przypisana Przechrzcie, co stanowi oczywisty błąd, nie tylko ze względu na treść wypowiedzi, ale choćby i dlatego, że postać ta już opuściła scenę. [przypis edytorski]

Pankracy opiera swój plan przeciągnięcia hr. Henryka na stronę rewolucjonistów na możliwości oddziałania na poetycką wyobraźnię arystokraty. Później w rozmowie ze swym antagonistą bystro spostrzeże: „trafiłem do nerwu poezji”. [przypis redakcyjny]

Pankracy znał Henryka tylko ze sławy poety, nie zaś osobiście. Ocalić go zaś pragnie w myśl przekonania o szczególnych walorach poety (por. przypis do wypowiedzi Chóru Artystów w tej części dramatu — poglądy obozu rewolucyjnego w utworze Krasiński konstruował w oparciu m.in. o deklaracje ideowe saintsimonistów, którzy uważali, że każdego artystę cechuje zdolność współodczuwania problemów społecznych, a co za tym idzie, również umiejętność dostrzegania przyszłych przeznaczeń ludzkości; poeta byłby tu przykładem artysty wyjątkowo uzdolnionego w tym kierunku). [przypis redakcyjny]

pan krakowski — hetman Mikołaj Potocki (ok. 1593–1651) piastował także godność kasztelana krakowskiego. [przypis redakcyjny]

pan krakowski — hetman Mikołaj Potocki, zwany Niedźwiedzia Łapa, herbu Pilawa (ok. 1593–1651) piastował godność kasztelana krakowskiego. [przypis redakcyjny]

pan krakowski — kasztelan krakowski. [przypis edytorski]

pan krakowski — Mikołaj Potocki, zwany Niedźwiedzia Łapa, herbu Pilawa (ok. 1593–1651), kasztelan krakowski, hetman wielki koronny w latach 1646–1651). [przypis redakcyjny]

pan krakowski, Stanisław — Koniecpolski, Stanisław (1591–1646), hetman wielki koronny, kasztelan krakowski, uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich wodzów. [przypis edytorski]

pan krakowski — Stanisław Warszycki herbu Abdank (1599–1681), kasztelan krakowski, brał udział w obronie Jasnej Góry i innych walkach ze Szwedami; właściciel jedynej w Polsce ufortyfikowanej wsi, Szwedzi nie zdołali jej zdobyć; w legendach ludowych zachował się jako diabeł, chciwy i okrutny. [przypis edytorski]

pan krakowski — tu: kasztelan krakowski. [przypis edytorski]

pankrationu — kombinacja mocowania się i walki na pięści. [przypis tłumacza]

pankration — „wszechmocowanie się”; kombinacja mocowania się z szermierką na pięści. [przypis tłumacza]

Pan Kucharski (…) cytując te słowa Fredry — Kucharski: Aleksander Fredro: życiorys literacki. [przypis autorski]

pan Kwietniewski — Kazimierz Kwietniewski. [przypis redakcyjny]

pan łubniański — książę Jeremi Wiśniowiecki (1612–1651); Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]

pan Leon — Grodzieński, mąż Pauliny Lewińskiej, siostrzenicy Narcyzy. [przypis redakcyjny]

pan Leon — postać ta jest literackim portretem brata pisarza, Leona Głowackiego. Starszy od Aleksandra o dwanaście lat, po ukończeniu uniwersytetu kijowskiego został nauczycielem. Uczestniczył w przedpowstańczej działalności konspiracyjnej. W r. 1861 był współzałożycielem Miejskiego Komitetu Czerwonych w Warszawie. Pod wpływem wydarzeń 1863 r. dostał pomieszania zmysłów. Zmarł w r. 1904. [przypis redakcyjny]

pan Lutkowy — Edward Kapliński, żartobliwie tak nazwany od imienia żony Ludki. [przypis redakcyjny]

pan Matematyk rozgadał się z panem Marszałkiem — Kwietniewski z Adolfem Tetmajerem, marszałkiem powiatu nowotarskiego. [przypis redakcyjny]

Pan (mit. gr.) — bóg lasów i pól, opiekun pasterzy; utożsamiany niekiedy z Faunem. [przypis edytorski]

Pan (mit. gr.) — bóg opiekuńczy pól i lasów, a także pasterzy i ich stad; jego krainą była przede wszystkim Arkadia. W mit. rzym. Pan został utożsamiany Faunem (łac. Faunus) a. bogiem lasów Silvanusem.; licejski: lycaeus, od gr. lykos, łac. lupus: wilk. [przypis edytorski]

Pan (mit. gr.) — bóg opiekuńczy pól i lasów, a także pasterzy i ich stad, przedstawiany z koźlimi nogami i rogami. [przypis edytorski]

Pan (mit. gr.) — bóg opiekuńczy pól i lasów, pasterzy i ich stad, przedstawiany z koźlimi nogami; przypisywano mu dużą aktywność seksualną, a obiektami jego zalotów były zarówno nimfy, jak i młodzi chłopcy; jego nagły krzyk miał wywoływać wśród ludzi i zwierząt nagły popłoch i przerażenie, stąd określenie: paniczny strach. [przypis edytorski]

Pan (mit. gr.) — bóg pasterzy i ich stad, zamieszkujący góry i lasy, przedstawiany z koźlimi nogami; jego rzymski odpowiednik to Faun. [przypis edytorski]

Pan (mit. gr.) — bóg pasterzy, przedstawiany z koźlimi nogami, jego rzymski odpowiednik to Faun. [przypis edytorski]

Pan (mit. gr.) — bóg pasterzy, przedstawiany z koźlimi nogami. [przypis edytorski]

Pan (mit. gr.) — bożek leśny, czczony szczególnie przez pasterzy. [przypis redakcyjny]

Pan (mit. gr.) — górskie bóstwo trzód. [przypis redakcyjny]

Pan (mit. gr.) — opiekun pasterzy i stad, półczłowiek-półkozioł. [przypis edytorski]

panną Comber, siostrą znanego podróżnika — Thomasa Jamesa Combera (1852–1887), misjonarza-baptysty, aktywnego w Kamerunie i w Kongu. [przypis edytorski]

panną — tu domyślnie: będąc panną; jako panna. [przypis edytorski]

„Panna Albertyna wyjechała!” (…) dłużej niż przez chwilę — fragment skreślony. [przypis tłumacza]

pan na czterech czy pięciu chłopach — mający na swoich ziemiach ogółem czterech lub pięciu chłopów pańszczyźnianych. [przypis edytorski]

Panna czysta — Maryja. [przypis edytorski]

panna de Gournay — Ur. w 1565, przyjaciółka i fanatyczna wielbicielka Montaigne'a, wydała w 1595 ostateczną redakcję Prób. W przedmowie swojej broni swobód stylu Montaigne'a w kwestiach erotycznych. [przypis tłumacza]

Panna de Maupin — powieść fr. powieściopisarza Théophile'a Gautier, wyd. w 1836. [przypis edytorski]

Panna de Maupin — romantyczna powieść Théophila Gautier (1811–1872), wyd. w 1835, w formie listów pisanych przez główną bohaterkę i zakochanego w niej D'Alberta. [przypis edytorski]

panna de Sombreuil (1774–1823) — córka marszałka de Sombreuil, uwięzionego w 1792 r., w okresie masowych egzekucji, odwagą swą i poświęceniem ocaliła ojca, zwróciwszy się o łaskę do ludu. Heroizm jej opiewali poeci, m. in. Wiktor Hugo. [przypis edytorski]

panna du Parc, przedmiot namiętnej miłości poety (…) zmarła — wedle relacji współczesnego świadka, Racine szedł za pogrzebem, płacząc, na wpół przytomny. [przypis tłumacza]

panna grzeszy — bo zamiast w Boga, wierzy w czarownicę i jej gusła. [przypis redakcyjny]

Panna IX — w tej części opowiedziana została w formie ludowej ballady historia mitologiczna zaczerpnięta z Metamorfoz Owidiusza, ks. VI: Tereus, mąż Prokne, zakochał się w jej siostrze Filomeli, uwiódł ją i uciął jej język, by nikomu tego nie zdradziła. Filomela wyhaftowała swą opowieść na płótnie i w ten sposób poinformowała o niej Prokne, która zemściła się na mężu zabijając ich syna, Itysa i podając jego ugotowane ciało do zjedzenia nieświadomemu niczego Tereusowi. Potem obie siostry uciekły, a gdy dopadł je Tereus, który odkrył, co się stało, one poprosiły bogów o ratunek i zostały zamienione w ptaki: Prokne w słowika, a Filomela w jaskółkę. [przypis redakcyjny]

p. Anna — Jerzmanowska. [przypis redakcyjny]

Panna Józefina pamięta o Ani — w oryg. ang. Miss Josephine Remembers the Anne-girl: panna Józefina pamięta Anię jako dziecko. [przypis edytorski]

Panna Katarzyna — Branicka. [przypis redakcyjny]

panna (lenk.) — panelė. [przypis edytorski]

Panna Levasseur była nieokrzesana, głupia, zazdrosna… — Faguet, Vie de Rousseau. [przypis tłumacza]

panna Malagamba — słynna piękność wschodnia, znana z dzieł poety francuskiego Lamartine'a. Do poznania jej zachęcała Słowackiego jego siostra Hersylia Januszewska. [przypis redakcyjny]

panna Marcjanna — Marcelina Łempicka. [przypis redakcyjny]

panna Mars (pseud.), właśc. Anne Francoise Hyppolyte Boutet (1779–1847) — francuska aktorka komediowa, jedna z największych gwiazd swoich czasów. [przypis edytorski]

panna Michonneau (…) — [patrz:] Ojciec Goriot. [przypis tłumacza]

panna Monima — Adrianna Lecouvreur, z którą Woltera łączyły węzły przyjaźni. [przypis tłumacza]

panna na respekcie — kobieta niezamężna, szlachcianka, pozostająca na utrzymaniu bogatych krewnych lub pracodawców. [przypis edytorski]

panna respektowa — kobieta niezamężna, szlachcianka, pozostająca na utrzymaniu bogatych krewnych lub pracodawców. [przypis edytorski]

panna respektowa — kobieta niezamężna, szlachcianka, pozostająca na utrzymaniu bogatych krewnych lub pracodawców. [przypis redakcyjny]

panna respektowa — panna przebywająca stale na bezpłatnym utrzymaniu we dworze i pomagająca w gospodarstwie. [przypis redakcyjny]

Panna Szadurska — wiceprzeorysza zakonu wizytek w Kamieńcu Podolskim. [przypis redakcyjny]

pannatula — inaczej piórówka lub pióro morskie; rodzaj półosiadłych koralowców, których kolonie przypominają pokrojem pióra. [przypis edytorski]

panna — tu: służąca. [przypis edytorski]

panna wodna (mit.) — rusałka, nimfa wodna rzucająca czar na podróżnych. [przypis edytorski]

panna wysokiego urodzenia… — Maryla Wereszczakówna, pochodząca z zamożnej rodziny ziemiańskiej. Z woli rodziców Wereszczakówna wyszła za mąż za hr. Wawrzyńca Puttkamera. Nieszczęśliwa miłość Mickiewicza do Wereszczakówny pozostawiła silne ślady w jego twórczości (poezje liryczne, IV część Dziadów). [przypis redakcyjny]

panna Żeleszkiewicz — później miała pensjonat żeński w Krakowie, dziś pensjonat im. Heleny Kaplińskiej, córki Edwarda. [przypis redakcyjny]

panna Zbigniewska — Izabela Zbigniewską, z którą potem łączyła Narcyzę bliska przyjaźń i do której są listy oznaczone w 3 tomowym wydaniu „do Elli”. [przypis redakcyjny]

pannę całowano, także do końca podawać kazano — zabawa w „podaj dalej”. [przypis redakcyjny]

pannę El. — Elizę Branicką. [przypis redakcyjny]

pannę Grabowską (…) spod 495 Nru — numer domu Grabowskich na Miodowej. [przypis redakcyjny]

Pannę Salczę z Ryfczą — zapis naśladuje żydowską wymowę zdrobnień imion Sara i Ryfka, popr.: pannę Salcię z Ryfcią. [przypis edytorski]

pan nieba — Zeus. [przypis edytorski]

Panno Mądra — jedno z określeń Matki Boskiej, występujące w litanii. [przypis edytorski]

Panno Można — jedno z określeń Matki Boskiej, występujące w litanii. [przypis edytorski]

pannom umieją wyskoczyć — zam. do panien. [przypis redakcyjny]

pannoński — pochodzący z Pannoni; Pannonia a. Panonia: w staroż. nazwa prowincji Imperium Rzymskiego, położonej na południe od Dalmacji, obejmująca ziemie dzisiejszych krajów: wsch. Węgier, wsch. Austrii, płn. Chorwacji, płn.-wsch Serbii, Słowenii, zach. Słowacji oraz płn. Bośni i Hercegowiny. [przypis edytorski]

Pannonis (…) hastam (łac.) — „Tak grotem rażon niedźwiedź panoński się sroży,/ Gdy mu z linki puszczony oszczep bok otworzy:/ Skręca się ku swej ranie, chce w pysk chwycić drzewce/ I tak w kółko tańcuje i z oszczepem drepce” (Lucanus, Pharsalia, VI, 220; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

panno Olo — dziś popr. forma W.: panno Olu. [przypis edytorski]

Panno święta (…) w Ostrej świecisz Bramie — Wszyscy w Polszcze wiedzą o obrazie cudownym N. P. na Jasnej Górze w Częstochowie. W Litwie, słyną cudami obrazy N. P. Ostrobramskiej w Wilnie, Zamkowej w Nowogródku, tudzież Żyrowieckiej i Boruńskiej. [przypis autorski]

panny dworskie — nazwiska dworzan i służby autentyczne, wzięte z Jagiellonek Przeździeckiego. [przypis autorski]

panny — dziś popr. forma N. lm: pannami. [przypis edytorski]

panny głupie — z przypowieści ewangelicznej (Mat. XXV). [przypis redakcyjny]

Panny Najświętszej imię wpół wymówione zostało — być może imię Maryli. [przypis redakcyjny]

panóm — dziś popr. forma C. lm: panom. [przypis edytorski]

panów udzielnych des Baux, spokrewnionych z królewskimi domami (…) Polski (1166) — zapewne powinno być: 1161; hrabia Prowansji Rajmund Berengar II w roku 1161 poślubił Ryksę, córkę Władysława II Wygnańca, księcia śląskiego i zwierzchniego księcia Polski. [przypis edytorski]

pan obraziłeś — dziś popr. forma grzecznościowa: pan obraził. [przypis edytorski]