Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 111463 przypisów.

Ahenobarbus (łac.) — miedzianobrody, przydomek rodu Domicjuszów. [przypis edytorski]

A hetoż jaka moda — a cóż to za moda (zwyczaj). [przypis edytorski]

Ah! mademoiselle Marguerite! Bonjour! (fr.) — Ach, panna Margerita! Dzień dobry! [przypis edytorski]

Ah non, c'est un snob des drogues… (fr.) — O nie, to snob narkotykowy, i „muzyka przede wszystkim”. [przypis edytorski]

ah, non, non (fr.) — ach, nie, nie. [przypis edytorski]

Ah, non, pas si bête que ça (fr.) — Ach nie, nie taki głupi. [przypis edytorski]

Ah, par exemple! (fr.) — Ach, na przykład. [przypis edytorski]

Ah, par exemple! (fr.) — Och, cóż znowu! [przypis edytorski]

Ah! quelle beauté, quelle grâce! — Ach, co za piękno, co za gracja. [przypis edytorski]

Ah, si jeunesse savait (fr.) — ach, gdyby młodość wiedziała. [przypis edytorski]

ah so (niem.) — ach, tak. [przypis edytorski]

ah so, selbstverstandlich (niem.) — ach, tak, rozumie się samo przez się. [przypis edytorski]

Ah, tais-toi, je ne veux plus (fr.) — Ach, uspokój się, już nie chcę. [przypis edytorski]

Ahuramazda a. Ahura Mazda (pers.) — „Pan Mądry”, najwyższe bóstwo mazdaizmu i zoroastrianizmu; niekiedy jego imię zapisuje się: Ormuzd. [przypis edytorski]

Ahura Mazda (pers.) — „Pan Mądry”, najwyższe bóstwo mazdaizmu i zoroastrianizmu; niekiedy jego imię zapisuje się: Ormuzd. [przypis edytorski]

Ahura — w świętej księdze wyznawców mazdaizmu i zaratustrianizmu (zoroastryzmu), Zend-Aweście: duch, geniusz; por. Ahura Mazda: duch mądry. [przypis edytorski]

Ahur (jęz. awestyjski) — dosł.: Pan; bóstwo w Aweście, zbiorze starożytnych świętych tekstów zaratusztrianizmu. W szczególności: Ahura Mazda (Pan Mądry), najwyższy bóg i stwórca, którego symbolem jest uskrzydlony dysk słoneczny. [przypis edytorski]

Ah, vous avez du monde, madame! (…) continuez, continuez, je puis attendre (fr.) — ależ u pani tłum, proszę kontynuować, ja zaczekam. [przypis edytorski]

Aida — opera Giuseppe Verdiego, wystawiona po raz pierwszy w 1871 w Kairze, w związku z otwarciem Kanału Sueskiego; jej akcja rozgrywa się w starożytnym Egipcie. [przypis edytorski]

Aida — opera Giuseppe Verdiego, wystawiona po raz pierwszy w 1871 w Kairze, w związku z otwarciem Kanału Sueskiego. [przypis edytorski]

a idisz harc — na żydowskie serce. [przypis edytorski]

aidowy — należący do Hadesa, boga śmierci i patrona zaświatów. [przypis edytorski]

A i dworu naszego… — opisywany zamek został zburzony przez Joachima Tarnowskiego. [przypis edytorski]

aigle, vautour ou colombe (fr.) — orzeł, sęp lub gołąb. [przypis edytorski]

Aimard, Gustave (1818–1883) — pisarz francuski, autor licznych książek przygodowych rozgrywających się na amerykańskim Dzikim Zachodzie i w Meksyku. [przypis edytorski]

Aimé Bonpland (właśc. Aimé Goujaud; 1773–1858) — fr. podróżnik i botanik. [przypis edytorski]

ainda senhor verá minha victória (port.) — jeszcze pan zobaczy moje zwycięstwo. [przypis edytorski]

a ino (gw.) — no pewnie. [przypis edytorski]

a ino (gw.) — oczywiście; no pewnie. [przypis edytorski]

Ainosy, własc. Ajnowie a. Ainu — mniejszość etniczna w Japonii, lud tubylczy zamieszkujący daw. Sachalin i wyspy Japonii, dziś głównie wyspę Hokkaido. [przypis edytorski]

Ainsi que la vertu le crime a ses degrés (fr.) — Tak jak zacność, i zbrodnia stopniami się piętrzy (cytat z tragedii Racine'a Fedra, akt IV scena 2, tłum. Tadeusz Boy-Żeleński). [przypis edytorski]

ainsi soit-il (fr.) — niech się stanie; amen. [przypis edytorski]

Ainsi soit-il! (fr.) — Niech tak będzie; Amen. [przypis edytorski]

Ainsi va le monde! (fr.) — tak porusza się świat. [przypis edytorski]

aiolskie wiersze — liryka eolska, grecka poezja liryczna. [przypis edytorski]

air conditioning (ang.) — klimatyzacja. [przypis edytorski]

Ais (mit. gr.) — przydomek Hadesa, boga podziemnej krainy umarłych, oznacza „niewidzialny”. [przypis edytorski]

Ai — szampan z okolic miejscowości Aÿ w płn.-zach. Francji. [przypis edytorski]

Aixa (hiszp.), właśc. Aisza al-Horra — żona władcy Grenady Muhammada XI, następnie jego następcy, Abu l-Hasana Alego, matka Muhammada XII; aktywna politycznie, jedna z najbardziej znanych kobiet w historii emiratu Grenady. [przypis edytorski]

Aix-la-Chapelle (fr.) — Akwizgran, Aachen, miasto uzdrowiskowe w Niemczech, przy granicy z Belgią i Holandią. [przypis edytorski]

Ajaccio — miasto na płd.-zach. wybrzeżu Korsyki. [przypis edytorski]

ajacki książę — przydomek Achillesa (wnuk Ajakosa). [przypis edytorski]

ajajski — z baśniowej wyspy Ajai. [przypis edytorski]

A ja już długie lata pracuję w tym fachu, w ogóle już dużo lat mam za sobą — w dialogu Platona Menon wspomniano, że Protagoras żył blisko siedemdziesiąt lat, a czterdzieści lat pracował, nauczając. [przypis edytorski]

A ja kazu, kiń (białorus.) — a ja mówię, rzuć. [przypis edytorski]

Ajakida — przydomek Achillesa (wnuk Ajakosa). [przypis edytorski]

A jako każdy więcej dwiema oczyma ujrzy, lepiej dwiema uszyma słyszy, a dwiema rękami i dwiema nogami więcej sprawi — Arystoteles, Polityka, ks. 3. [przypis edytorski]

Ajakos (mit. gr.) — syn Zeusa i nimfy Eginy, urodzony na bezludnej wyspie, którą później nazwał imieniem swojej matki. Gdy uproszony Zeus zamienił żyjące na wyspie mrówki w ludzi, Ajakos został królem nowego ludu, Myrmidonów. Jako sprawiedliwy władca po śmierci został ustanowiony jednym z trzech sędziów w Hadesie, sądzących dusze zmarłych. [przypis edytorski]

Ajakowego… wnuka — dziadek Achillesa nazywał się Ajakos. [przypis edytorski]

A jako Wergiliusz pszczoły od bitwy i niepotrzebnej gry każe odwodzić — Wergiliusz, Georgiki, ks. 4. [przypis edytorski]

Ajaks a. Ajas — bohater Iliady, drugi po Achillesie pod względem dzielności, próbował zabić Hektora, rzucając w niego wielkim kamieniem; rywalizował z Odyseuszem o zbroję po Achillesie. [przypis edytorski]

Ajaks a. Ajas (mit. gr.) — uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. [przypis edytorski]

Ajaks a. Ajas (mit. gr.) — uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski; walczyć trzeba w ciemnościach w ten sposób chytry, któremu dziwował się (…) Ajaks, jak nam donosi Homer: podczas walki o ciało Patroklosa Zeus zesłał na walczących w tym miejscu mgłę i gęsty mrok, co uniemożliwiało pozostałym Achajom rozpoznanie krytycznej sytuacji na polu bitwy i przyjście z pomocą; Ajaks modlił się wówczas o przywrócenie światła słonecznego (Homer, Iliada XVII 366–374, 643 i nast.). [przypis edytorski]

Ajaks a. Ajas (mit. gr.) — uczestnik wojny trojańskiej; uprowadził królewnę trojańską Kasandrę ze świątyni Ateny, czym ściągnął na siebie gniew bogini, która raziła piorunem jego okręt. Uczepiwszy się skały morskiej Ajaks zaczął urągać Atenie; wówczas Posejdon rozbił skałę trójzębem i Ajaks utonął. [przypis edytorski]

Ajaks a. Ajas (mit. gr.) — w wojnie trojańskiej brało udział dwóch Greków o tym imieniu, tu mowa o Ajaksie Wielkim, wnuku Eaka (Ajakosa) i kuzynie Achillesa. Ajaks Wielki, syn Telamona, króla Salaminy, był drugim (po Achillesie) pod względem dzielności wojownikiem achajskim, zabił wielu Trojan. Prawie udało mu się zabić trojańskiego królewicza Hektora za pomocą ogromnego głazu. Kiedy Achilles zginął z ręki Parysa, Ajaks razem z Odyseuszem wynieśli jego ciało z pola bitwy. Potem obaj rywalizowali o zbroję po Achillesie i wygrał Odyseusz. Gdy zmęczony Ajaks zasnął, Atena zesłała na niego szał. Kiedy się obudził, wyrżnął stado baranów, które wziął za achajskich przywódców (w tym Odyseusza i Agamemnona). Oprzytomniawszy, ze wstydu popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]

Ajaks a. Ajas — wojownik grecki, jeden z bohaterów Iliady Homera. [przypis edytorski]

Ajaks a. Ajas, zw. Wielkim (mit. gr.) — syn Telamona, króla Salaminy, uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski; trafić było trudniej niż do Ajaksa żelazem: gdyż nosił on tarczę pokrytą siedmioma warstwami skóry, trudną do przebicia (Iliada VII 219–225). [przypis edytorski]

Ajaks a. Ajas, zw. Wielkim (mit. gr.) — syn Telamona, króla Salaminy, uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. [przypis edytorski]

Ajaks a. Ajas zw. Wielkim (mit. gr.) — uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. Rywalizował z Odyseuszem o zbroję po poległym Achillesie. Kiedy zbroję przyznano Odyseuszowi, oszalał z gniewu i wyrżnął stado baranów, sądząc, że morduje wodzów achajskich. Oprzytomniawszy, ze wstydu popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]

Ajaks — bohater Iliady Homera. [przypis edytorski]

Ajaks — imię greckiego bohatera wojny trojańskiej, znanego z Iliady Homera. [przypis edytorski]

Ajaks — jeden z bohaterów Iliady Homera. [przypis edytorski]

Ajaks — (także Ajas, zw. Wielkim) w mitologii greckiej uczestnik wojny trojańskiej i literacki bohater Iliady Homera. Uchodził za syna Telamona (króla Salaminy). Był drugim (po Achillesie) pod względem dzielności wojownikiem achajskim. [przypis edytorski]

Ajaks — wojownik grecki, jeden z bohaterów Iliady Homera. [przypis edytorski]

Ajaks (z łac.) a. Ajas (gr.; mit. gr.) — w wojnie trojańskiej brało udział dwóch wojowników achajskich o tym imieniu: syn króla Telamona, zwany Ajasem Wielkim, najdzielniejszy po Achillesie wśród walczących przeciw Trojanom, oraz syna króla Ojleusa, zwany Ajasem Małym. [przypis edytorski]

A ja prosić będę Ojca, a innego pocieszyciela da wam (…) — we współczesnym tłumaczeniu Biblii Tysiąclecia: „Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da wam, aby z wami był na zawsze — Ducha Prawdy, którego świat przyjąć nie może, ponieważ Go nie widzi ani nie zna. Ale wy Go znacie, ponieważ u was przebywa i w was będzie. Nie zostawię was sierotami: Przyjdę do was” J 14, 16–18. [przypis edytorski]

Ajas a. Ajaks, zw. Wielkim (mit. gr.) — syn Telamona, króla Salaminy, uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. Rywalizował z Odyseuszem o zbroję po poległym Achillesie. Kiedy zbroję przyznano Odyseuszowi, oszalał z gniewu i wyrżnął stado baranów, sądząc, że morduje wodzów achajskich. Oprzytomniawszy, ze wstydu popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]

Ajas — Ajas Mały. [przypis edytorski]

Ajas — Ajas z Salaminy, zwany Wielkim, dla odróżnienia od występującego również w poemacie imiennika z Lokrydy. [przypis edytorski]

a ja się het bojam i pokój (gw.) — a ja się nadal boję i już. [przypis edytorski]

Ajas — jeden z najlepszych greckich wojowników. W czasie toczącej się właśnie bitwy dowodził obroną greckiej floty. [przypis edytorski]

Ajas (mit. gr.) — uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. Rywalizował z Odyseuszem o zbroję po poległym Achillesie. Kiedy zbroję przyznano Odyseuszowi, oszalał z gniewu i wyrżnął stado baranów, sądząc, że morduje wodzów achajskich. Oprzytomniawszy, ze wstydu popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]

Ajas — syn Telamona, władca Salaminy, po Achillesie najwaleczniejszy z wodzów greckich pod Troją. [przypis edytorski]

Ajas, zw. Wielkim (mit. gr.) — syn Telamona, króla Salaminy, uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. Rywalizował z Odyseuszem o zbroję po poległym Achillesie. Kiedy zbroję przyznano Odyseuszowi, oszalał z gniewu i wyrżnął stado baranów, sądząc, że morduje wodzów achajskich. Oprzytomniawszy, ze wstydu popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]

Ajas zw. Wielkim (mit. gr.) — syn Telamona, króla Salaminy, uczestnik wojny trojańskiej, najdzielniejszy po Achillesie wojownik achajski. [przypis edytorski]

Ajax scopulo infixus acuto, expirans flammas (łac.) — Ajaks wbity na skałę ostrą, ziejący ogniem (cytat z Eneidy Wergiliusza). [przypis edytorski]

Aj, co to jest? Mego druha ktoś goni mi tu wkoło miasta….Iliada XXI 168, obawy Zeusa na widok Hektora ściganego przez Achillesa. [przypis edytorski]

Aj-da maładiec! (ros.) — O tak, zuch! [przypis edytorski]

A jednak ja nie wątpię (…) — wiersz stanowi swoiste post scriptum do Odpowiedzi na „Psalmy przyszłości” i jest cześcią poetycko-politycznego dialogu między Słowackim a Krasińskim. [przypis edytorski]

A jej miłość się sroma, sama nie wie, co począć; nie dziwota: wszak ci młoda jak jagoda, jeszcze jej nie pora. — ironiczne: Anna Jagiellonka miała w tym czasie 49 lat. [przypis edytorski]

ajencja (daw.) — agencja. [przypis edytorski]

ajent (daw.) — agent, pośrednik. [przypis edytorski]

ajent — dziś: agent, tu: policjant. [przypis edytorski]

ajent — dziś raczej: agent. [przypis edytorski]

ajent policyjny — w oryg. niem. Detektiv: detektyw; tu: oficer śledczy. [przypis edytorski]

ajent — pośrednik, agent handlowy. [przypis edytorski]

ajent — tu: przedstawiciel. [przypis edytorski]

ajer — tatarak, bylina o wonnych liściach i korzeniu, powszechnie porastająca brzegi jezior. [przypis edytorski]

ajer — tatarak. [przypis edytorski]

A jeśli [królestwo] od Kościoła służby kościelnej odstąpi, jako zagroził Izajasz, zginie i spustoszeje — Iz 60, 12. [przypis edytorski]

A jeśli (…) po skórze — te cztery wersy bywały nieuwzględniane w niektórych edycjach. [przypis edytorski]

A jeśliś wziął, czemu się chlubisz, jakobyś nie wziął? — Por. Rz 12, 16. [przypis edytorski]