Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5446 przypisów.
bawić (daw.) — tu: trwać. [przypis edytorski]
bawić (daw.) — tu: zwlekać. [przypis edytorski]
bawić (daw.) — zajmować. [przypis edytorski]
bawić (daw.) — zajmować się. [przypis edytorski]
bawić gdzieś (daw.) — przebywać gdzieś. [przypis edytorski]
bawić się czym (daw.) — zajmować się czym. [przypis edytorski]
bawić się czymś (daw.) — trudnić się czymś, zajmować się czymś. [przypis edytorski]
bawić się czym (starop.) — zajmować się czym. [przypis edytorski]
bawić się (daw.) — przebywać. [przypis edytorski]
bawić się (daw.) — zajmować się. [przypis edytorski]
bawić się gdzie (starop.) — przebywać gdzie. [przypis edytorski]
bawić się (starop.) — tu: zwlekać. [przypis edytorski]
bawić się (starop.) — zajmować się czym; tu: zwlekać. [przypis edytorski]
bawić się (starop.) — zwlekać. [przypis edytorski]
bawić się (tu daw.) — zatrzymywać się w jakimś miejscu, przebywać. [przypis edytorski]
bawić — tu daw.: przebywać. [przypis edytorski]
bawić — tu: zajmować się. [przypis edytorski]
bawić z kim (daw.) — przebywać, spotykać się, spędzać razem czas. [przypis edytorski]
bawiciel — ten, kto rozwesela innych. [przypis edytorski]
bawidamek — mężczyzna lubiący kobiety i nadskakujący im. [przypis edytorski]
bawidełko (daw.) — zabawka. [przypis edytorski]
bawiem się a. bawim się (gw.) — dziś popr.: bawimy się. [przypis edytorski]
bawiem się (gw.) — bawimy się. [przypis edytorski]
bawiemy — dziś popr. forma 3 os.lm: bawimy. [przypis edytorski]
bawił się razem — zdanie urwane: bawił się razem z nią; bawił się w grupie. [przypis edytorski]
bawił wówczas (…) w Mahon — służąc w armii francuskiej oblegającej w maju i czerwcu 1756 brytyjskiego garnizonu w Mahon (ob. Maó) na Minorce podczas wojny siedmioletniej. [przypis edytorski]
bawim się (gw.) — dziś popr.: bawimy się. [przypis edytorski]
bawół (buffalo) — w Ameryce Północnej słowem buffalo określa się bizona, który należy do tej samej rodziny zwierząt co bawół, żyjący w Afryce. [przypis edytorski]
baworski — dziś: bawarski. [przypis edytorski]
baxo techo, dziś popr.: bajo techo (hiszp.) — niski dach. [przypis edytorski]
Bayard (1473–1524) — właśc. Pierre du Terrail de Bayard, dowódca wojsk fr. okresu wojen wł., zw. rycerzem bez trwogi i skazy (fr. chevalier sans peur et sans reproche); ideał rycerza. [przypis edytorski]
Bayarda koń — Bayard był legendarnym koniem, zmieniającym rozmiar, gdy przyszło mu dźwigać więcej jeźdźców. [przypis edytorski]
Bayard, Pierre du Terrail de (1473–1524) — utalentowany francuski dowódca wojskowy okresu wojen włoskich, owiany legendą „rycerz bez trwogi i skazy”. [przypis edytorski]
Bayard, Pierre du Terrail de (1473–1524) — utalentowany francuski dowódca wojskowy okresu wojen włoskich, owiany legendą „rycerz bez trwogi i skazy”. [przypis edytorski]
Bayard, Pierre du Terrail de (1473–1524) — utalentowany francuski dowódca wojskowy, owiany legendą „rycerz bez strachu i skazy”. [przypis edytorski]
Bayard, Pierre du Terrail de — francuski żołnierz z XVI w. znany z swojego talentu militarnego i bohaterstwa, określany mianem ostatniego z „rycerzy bez trwogi i skazy” (fr. le Chevalier sans peur et sans reproche). [przypis edytorski]
Bayle, Pierre (1647–1706) — filozof, historyk i publicysta fr.; jeden z fundatorów myśli społecznej Oświecenia, zwolennik całkowitej tolerancji religijnej; autor publikacji naukowych i opiniotwórczych: Myśli różnych o komecie, Czym jest arcykatolicka Francja za panowania Ludwika Wielkiego, Komentarz filozoficzny słów Jezusa Chrystusa „Przymuś ich, aby weszli”; założyciel czasopisma „Nouvelles de la République des lettres” (1684–1687) objętego zakazem kolportacji, a następnie doprowadzonego do bankructwa przez władze Francji; redaktor Słownika historycznego i krytycznego (1695) i uzupełnień do niego pt. Odpowiedzi na pytania pewnego mieszkańca prowincji (1703). [przypis edytorski]
Bayle, Pierre (1647–1706) — francuski filozof, historyk i publicysta, autor Słownika historycznego i krytycznego (1695), jeden z fundatorów myśli społecznej Oświecenia. [przypis edytorski]
Bayreuth — miejscowość w Bawarii, gdzie znajduje się Teatr Operowy wybudowany w 1876 specjalnie na potrzeby związane z wykonaniem dzieł Wagnera; do dziś odbywa się w nim coroczny festiwal wagnerowski. [przypis edytorski]
Bazaine, Achille (1811–1888) — generał, marszałek Francji. Dowodził armią francuską w czasie wojny z Prusami i w 1870 r. doprowadził do jej kapitulacji. Został za to skazany na 20 lat więzienia. [przypis edytorski]
bazalt — skała wulkaniczna (wylewna) o drobnoziarnistej strukturze, mająca barwę czarną, szarą lub zieloną. [przypis edytorski]
bazalt — zasadowa skała lita wylewna (wulkaniczna) o kolorze carnym, szarym lub zielonym. [przypis edytorski]
Bazylea — duże miasto w Szwajcarii, przy granicy z Niemcami i Francją. [przypis edytorski]
Bazyli (329–379) — zw. Bazylim Wielkim, pisarz wczesnochrześcijański należący do grona ojców Kościoła, święty prawosławny i katolicki, biskup i doktor Kościoła, uważany za ojca wschodniego monastycyzmu. [przypis edytorski]
Bazylides (ok. 85–145) — gnostyk, twórca systemu łączącego przekazy judeochrześcijańskie, perskie i neoplatońskie. [przypis edytorski]
Bazylides (ok. 85–145) — gnostyk, z pochodzenia Syryjczyk, prawdopodobnie uczeń Menandra, tj. gł. przedstawiciela gnozy egipskiej (aleksandryjskiej); autor licznych dzieł, z których nic właściwie nie zachowało się, a fragmenty znane są z pism jego oponentów; napisał Psałterz, Exegetica, czyli komentarz do Biblii (obejmujący 24 tomy) oraz Evangelium, swe pismo doktrynalne; Bazylides nauczał, że istnieje najwyższy Bóg, Abraksas, z niego pochodzi stworzony Umysł (gr. nous), z którego zrodziło się Słowo, ze Słowa zaś Opatrzność, z Opatrzności Moc i Mądrość, te ostatnie są źródłem władz i aniołów: nieskończonych ilości emanacji i aniołów: ci ostatni, ustanowieni w 365 niebach, przyczynili się do powstania świata ku czci Abraksasa; następcą linii nauczania Bazylidesa stał się jego syn i zarazem uczeń, Izydor. [przypis edytorski]
bazylijan — dziś: bazylianin. [przypis edytorski]
Bazylika Świętego Piotra na Watykanie — rzymskokatolicka bazylika na Wzgórzu Watykańskim w Rzymie, czołowe dzieło architektury renesansu i baroku. [przypis edytorski]
Bazylika św. Piotra na Watykanie — rzymskokatolicka bazylika na Wzgórzu Watykańskim w Rzymie, jedna z największych katedr na świecie, arcydzieło architektury renesansu i baroku. [przypis edytorski]
bazylika Serca Najświętszego (z fr. Basilique du Sacré-Cœur) — kościół na szczycie wzgórza Montmartre w Paryżu. [przypis edytorski]
Bazyli Lupu, także Bazyli Wilk (1595–1661) — hospodar Mołdawii w latach 1634–1653; w 1653 w wyniku spisku przeciwko niemu na tron mołdawski został wprowadzony jeden z dostojników, Jerzy Stefan; Bazyli zdołał uciec i uzyskać pomoc swego zięcia, Tymofieja Chmielnickiego, syna Bohdana Chmielnickiego; Tymofiej pokonał Jerzego Stefana i przywrócił rządy Bazylego, jednak atak hospodara wołoskiego Mateusza Basaraba na Mołdawię ostatecznie pozbawił Bazylego tronu: został pobity przez Wołochów i zbiegł do Kozaków, zaś Tymofiej Chmielnicki zginął podczas oblężenia twierdzy w Suczawie; Bazyli przeniósł się do Konstantynopola, gdzie został uwięziony, a po uwolnieniu nie odzyskał już tronu. [przypis edytorski]
bazylissa (z gr.) — żona cesarza bizantyjskiego, cesarzowa. [przypis edytorski]
bazyliszek — legendarne stworzenie wykluwające się z jaja złożonego przez koguta, przypominało węża lub jaszczurkę; wg Pliniusza żył na pustyni. [przypis edytorski]
bazyliszek — tu: mityczne stworzenie zabijające spojrzeniem, strażnik wielkich skarbów. [przypis edytorski]
Bazyli Wielki a. Bazyli z Cezarei (329–379) — pisarz wczesnochrześcijański, twórca jednej z pierwszych reguł zakonnych; święty prawosławny i katolicki, jeden z tzw. ojców i doktorów Kościoła. [przypis edytorski]
Bazyli Wielki a. Bazyli z Cezarei (329–379) — pisarz wczesnochrześcijański, twórca jednej z pierwszych reguł zakonnych, święty prawosławny i katolicki. [przypis edytorski]
Bazyli z Cezarei, zw. Bazyli Wielki (329–379) — pisarz wczesnochrześcijański, twórca jednej z pierwszych reguł zakonnych; jeden z tzw. Ojców i Doktorów Kościoła. [przypis edytorski]
Bazyli z Cezarei, zw. Wielkim (329–379) — pisarz wczesnochrześcijański, biskup; święty prawosławny i katolicki, jeden z tzw. ojców i doktorów Kościoła. [przypis edytorski]
BB — popularny skrót od BBWR. [przypis edytorski]
BB — tak w skrócie nazywano Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. [przypis edytorski]
BBWR — Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem, organizacja polityczna okresu międzywojennego w Polsce, utworzona w 1927, skupiająca drobniejsze ugrupowania polityczne i grupy mniejszości narodowych w celu umocnienia obozu rządzącego po przewrocie majowym. [przypis edytorski]
BBWR — Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem, organizacja polityczna okresu międzywojennego w Polsce, utworzona w roku 1927 przez Walerego Sławka, skupiająca drobniejsze ugrupowania polityczne i grupy mniejszości narodowych w celu umocnienia obozu rządzącego po przewrocie majowym. [przypis edytorski]
B. C. (ang. British Columbia) — Kolumbia Brytyjska, prowincja Kanady. [przypis edytorski]
B. — chodzi o Bychów nad Dnieprem, w obwodzie mohylewskim; obecnie Białoruś. [przypis edytorski]
b… ch — w innym wydaniu: lupanarach. [przypis edytorski]
Béarn — hist. prowincja francuska w płd.-zach. Francji, na skraju Pirenejów. [przypis edytorski]
bęben (daw.) — małe dziecko. [przypis edytorski]
bęben — daw. pogardliwe a. rubaszne określenie dziecka. [przypis edytorski]
bęben (daw., pot.) — małe dziecko, dzieciak. [przypis edytorski]
bęben (daw., pot.) — małe dziecko, dzieciak; tu: niedorostek, młokos. [przypis edytorski]
bęben (daw., pot.) — małe dziecko. [przypis edytorski]
bęben (daw., pot.) — tu: dziecko. [przypis edytorski]
bęben — daw. rubaszno-żartobliwe określenie dziecka, podrostka. [przypis edytorski]
bęben — dziecko, chłopak. [przypis edytorski]
bęben — tu: brzuch. [przypis edytorski]
bęben (tu daw., pot.) — małe dziecko, dzieciak. [przypis edytorski]
bęben — tu: dziecko. [przypis edytorski]
bębny (daw., żart.) — tu: dzieci. [przypis edytorski]
bębny — tu: dzieci. [przypis edytorski]
bęcwałek — głuptasek. [przypis edytorski]
bęcwał — osoba bezmyślna. [przypis edytorski]
będąć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
Będąc młodą i piękną, pokochała, była kochaną — cytat z utworu Ludwik Lambert Balzaca. [przypis edytorski]
będąc pod klątwą, jako przyjaciel cesarza — chodzi o klątwę, jaką obłożył papież Aleksander III cesarza Fryderyka I Barbarossę w 1160 r. [przypis edytorski]
będąc w baczeniu uniosły (starop.) — tracąc kontakt z rzeczywistością, rozsądek. [przypis edytorski]
będąc większą od Xiężyca, mieszkańcy iey muszą być — jest to jeden z przykładów niepoprawności składniowej, częstej u M. D. Krajewskiego, jak również w piśmiennictwie epoki: między zdaniami zachodzi niezgodność podmiotów. [przypis edytorski]
Będą dwie powieści — w polskim tłumaczeniu znalazła się tylko jedna z nich. Ponadto w angielskiej wersji pismo stworzone przez rodzeństwo składało się z jeszcze kilku krótkich kolumn, m.in.: ciekawostek naukowych, poezji (w tym wspomnianego wcześniej Wraku Malabaru, tj. Strachów Malabaru), odpowiedzi na własne listy i porad ogrodniczych. Niedokończona powieść Dicka nosiła tytuł: Sam Redfern, czyli pogrzeb zbójcy (Sam Redfern, or the Bush Ranger's Burial). [przypis edytorski]
Będą siedzieć bez króla, bez pana, bez ołtarza, bez ofiary — Oz 3, 4. [przypis edytorski]
będą winni (starop.) — będą mieli powinność. [przypis edytorski]
będąż (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że skróconą do -ż. [przypis edytorski]
będąż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy będą. [przypis edytorski]
będę adoptował — dziś poprawnie: adoptuję. [przypis edytorski]
będęć (daw. forma) — skrót od: będę ci. [przypis edytorski]
Będę ci śpiewał jak mrące łabędzie — nawiązanie do legendy o łabędziu, który ma śpiewać tylko raz w życiu, tuż przed śmiercią. [przypis edytorski]
będę lepiej — kalka z fr. je serai mieux; sens: lepiej się poczuję, będę zdrowsza. [przypis edytorski]
będę wierną — dziś raczej: będę wierna. [przypis edytorski]
będęż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż; znaczenie: czy będę, czyż będę. [przypis edytorski]
będęż (…) miał (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż; znaczenie: czy będę, czyż będę. [przypis edytorski]
będem — dziś popr.: będę. [przypis edytorski]
będzieć pomocna (starop.) — skrót od: będzie ci pomocna. [przypis edytorski]
