Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

sczynić (daw.) — zrobić. [przypis edytorski]

Sczyść siebie dnem gęstszego sita — [tj. przesiej się przez gęste sito; red. WL] Przez to powszechne, a pełne prawdy porównanie, poeta wyraża myśl następującą: św. Jan niezadowolony ogólnym objaśnieniem miłości, żąda od poety więcej jasnych i szczególnych powodów, przez które dusza jego i umysł zwróciły się do tej wzniosłej miłości. [przypis redakcyjny]

sdajus'! (ros.) — poddaje się. [przypis edytorski]

SDG — (z niem.) Sanitatsdienstgrade, sanitariusz SS. [przypis edytorski]

SDP (niem. Sozialdemokratische Partei Deutschlands) — Socjaldemokratyczna Partia Niemiec; założona w 1875, najstarsza z działających w Niemczech partia polityczna, mająca profil centrolewicowy. [przypis edytorski]

Sébastiani, Horace (1772–1851) — francuski wojskowy, dyplomata i polityk; generał dywizji, marszałek Francji. [przypis edytorski]

sėbras (brus.) — blogų darbų dalyvis, bendrininkas. [przypis edytorski]

sėdėti ant vietos — sėdeti vietoje, nieko neveikti. [przypis edytorski]

sėdo, ama — reikia, sėdas, ima. [przypis redakcyjny]

sędomierski — dziś popr.: sandomierski. [przypis edytorski]

sędźtwo a. sędztwo (daw.) — także: sęstwo; sędziostwo, urząd sędziego. [przypis edytorski]

sędzia N. A. Sokołow, któremu w lutym 1919 r. adm. Kołczak polecił był zbadanie całej sprawy… — Wyniki badań swoich N. A. Sokołow dał w książce pt. Ubijstwo impieratorskoj siemji, wyd. Słowo 1923. [przypis autorski]

Sędzia — „Obrusitiel” — artykuł ten, którego wielką część zajmuje streszczenie powieści Pokrowskiego i wyjątki z niej, drukowany był w sześciu odcinkach „Nowej Reformy”, od 10 do 16 kwietnia 1892 r. (Nr. 83–88). Tylko ostatni odcinek jest podpisany: literami M. E. — Podobnych inicjałów (mianowicie: Maur. Eż.) użył Żeromski drukując w tem piśmie nieco wcześniej dwa Szkice etnograficzne; były to nowele: I. Do swego Boga (20 marca 1892 r., Nr. 66) i II. Poganin (25 marca 1892 r., Nr. 70), później wcielone do zbioru Rozdziobią nas kruki, wrony. Jeszcze wcześniej (15–17 lipca 1890 r.) był ogłoszony w „Nowej Reformie” (Nr. 160–162) Niedobitek („Wspomnienie. Nakreślił Stefan Omżerski”). – Do artykułu Sędzia – „obrusitiel” odnoszą się następujące słowa listu Żeromskiego do narzeczonej z 17 kwietnia 1892 r.: „Wyszedł w sześciu numerach B-w [t. j. Blednow], zapłacono zań dwadzieścia kilka reńskich”… [przypis redakcyjny]

sędzia pijącychmagister bibendi, rex bibendi a. arbiter bibendi, osoba kierująca przebiegiem uczty, w tym tempem i kolejnością wznoszenia toastów. [przypis edytorski]

sędzia pokoju — sędzia najniższej instancji; należały do niego sprawy cywilne mniejszej wagi i drobne wykroczenia. [przypis redakcyjny]

sędzia pokoju — w krajach anglosaskich: sędzia najniższej instancji; należą do niego sprawy cywilne mniejszej wagi i drobne wykroczenia. [przypis edytorski]

sędzia pokoju — wybieralny sędzia najniższej instancji, orzekający o winie w sprawach drobnych przestępstw i wykroczeń. [przypis edytorski]

Sędzia ten ogon skręcił z osiem razy — Obraz ten Minosa porównaj z obrazem jego, jaki nakreślił poeta na początku Pieśni V. [przypis redakcyjny]

sędziaty — tłusty, gruby. [przypis autorski]

sędzie — dziś popr. forma M. lm: sędziowie. [przypis redakcyjny]

sędzie — dziś: sędziowie. [przypis edytorski]

sędzielizna (daw.) — siwizna (tu mowa o śniegu bądź szadzi na gałęziach). [przypis edytorski]

Sędziwój z Ostroroga — (1375–1441), wojewoda poznański w latach 1406– 1441, włączony do sztabu Jagiełły w czasie wojny polsko–krzyżackiej. [przypis edytorski]

sędziwy (książk.) — bardzo stary, taki, który żyje już bardzo długo. [przypis edytorski]

Ségur, Philippe Paul de (1780–1873) — francuski wojskowy i historyk, adiutant Napoleona. [przypis edytorski]

sękiel a. szenkiel (z niem. Schenkel) — wystająca z piasty część osi, na której obraca się koło wozu. [przypis edytorski]

sękiel a. szenkiel (z niem. Schenkel) — wystająca z piasty część osi, na której obraca się koło wozu. [przypis edytorski]

sękowaty (starop.) — twardy. [przypis redakcyjny]

Sękowski, Józef (1800–1858) — polski egiptolog, poeta, profesor uniwersytetu w Petersburgu, carski cenzor. [przypis edytorski]

sępem stawać — tu: przeciwstawiać się, walczyć. [przypis redakcyjny]

sęp Etua — niektóre ludy Oceanii przypisują wybuch choroby mitycznemu sępowi Etua, który pożera wnętrzności chorego. [przypis autorski]

sęp (gw.) — zasępienie, zmartwienie. [przypis edytorski]

sępny (daw.) — ponury, posępny, zasępiony. [przypis edytorski]

sępów urubu (Cathartes atratus) — w ob. klasyfikacji: Coragyps atratus, sępnik czarny (urubu czarny), ptak z rodziny kondorów o czarnym upierzeniu, występujący w Ameryce Środkowej i Południowej. [przypis edytorski]

sęp — ptak ten budził wstręt powszechny. [przypis tłumacza]

sępu — dziś popr. forma D.lp: sępa. [przypis edytorski]

sępy — dziś popr. N. lm: sępami. [przypis edytorski]

s'è scumbinato (wł.) — rozbiło się. [przypis redakcyjny]

Sę-Symonistka (właśc. saintsimonistka) — wyznawczyni doktryny Henri de Saint-Simona (1760–1825), socjalisty utopijnego, głoszącego ideały braterstwa i równości (najważniejsze dzieła: Système industriel; Catéchisme industriel; Nouveau Christianisme); tu przen. oznacza żartobliwie tyle, co: rewolucjonistka, feministka. [przypis edytorski]

Sèvres — miejscowość i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, departament Hauts-de-Seine. [przypis edytorski]

Sebak — dziś: Sobek, Sebek, bóg krokodyl, władający wodą. Centrum jego kultu była oaza Fajum. [przypis edytorski]

Sebasteńczycy — żołnierstwo z Samarii (p. I, XXI, 2, Sebaste). [przypis tłumacza]

Sebaste — obecnie licha wieś Sabastije. Pełno ciekawych zabytków architektonicznych z epoki gotyku i z czasów Heroda W. [przypis tłumacza]

Sebaste — Sebastos = Augustus. [przypis tłumacza]

Sebastian Cabot (ok. 1476–1557) — ang. żeglarz i odkrywca pochodzenia włoskiego. [przypis edytorski]

Sebastian — imię to (podobnie jak: Ariel, Mediolan) w tym tłumaczeniu w partiach wierszem należy czytać dla zachowania rytmu wiersza jak wyraz czterosylabowy: Sebastyjan; a za tym również inne formy odmiany: Sebastyjanie itd. [przypis edytorski]

Sebastian Kastalio — Sebastian Castilon, biegły w hebrajskim i w greczyźnie, ogłosił tekst Biblii po łacinie i po francusku. Umarł w nędzy w Bazylei w r. 1563. [przypis tłumacza]

Sebastian Storck — wspominana w przypisie powyżej książka Bensona. [przypis edytorski]

sebastopolski żołnierz, dziś popr.: sewastopolski — żołnierz, który brał udział w ciężkich walkach w obronie oblężonego Sewastopola podczas wojny krymskiej (1853–1856). [przypis edytorski]

Sebastosa — Σεβαστοῦ. [przypis tłumacza]

Sebastos — greckie Sebastos odpowiada łacińskiemu Augustus. [przypis tłumacza]

Sebeg — planeta Merkury. [przypis autorski]

Sebituane a. Sebetwane (ok. 1790–1851) – wódz afrykański, założyciel i król potężnego ludu Makololów w ob. płd.-zach. Zambii. [przypis edytorski]

Sebt-Het — Ka-Heseb, 11. nom Dolnego Egiptu, w centralnej części Delty. [przypis edytorski]

seccare (łac.) — naprzykrzać się, zaczepiać. [przypis edytorski]

seccatore (wł.) — człowiek natarczywy, nachalny. [przypis redakcyjny]

Secchi, Angelo (1818–1878) — włoski uczony i jezuita, zajmujący się fizyką, matematyką i astronomią. [przypis edytorski]

secesja (łac. secessio: wycofania się, odstąpienie) — zerwanie (stosunków), odłączenie się (części ziem od reszty jakiegoś kraju) itp., a także: nazwa odrębnego stylu w sztuce na przełomie XIX i XX wieku; Dulskiej chodzi jednak zapewne o scysję z konduktorem, a więc sprzeczkę, konflikt (z łac. scindere: rozszczepiać). [przypis edytorski]

sec (fr.) — wytrawne (wino). [przypis edytorski]

Sechem — gr. Letopolis, stolica miasto 2. nomu Dolnego Egiptu, położona ok. 60 km na południowy zachód od Bubastis. [przypis edytorski]

sechs Bier — (z niem., bł.) sześć piw. Poprawnie w języku niemieckim: sechs Biere. [przypis edytorski]

Sechs Wagen Zuchtschweine (niem.) — sześć wagonów świń hodowlanych. [przypis edytorski]

secina (daw.) — setka. [przypis edytorski]

secina (dwa.) — setka. [przypis edytorski]

seconde personnalite narcotique (fr.) — druga, narkotyczna osobowość. [przypis edytorski]

second offender (ang.; lm: offenders) — osoba, która po raz drugi popełniła przestępstwo. [przypis edytorski]

second sight (ang.) — Schopenhauer nazywa tak jasnowidzenie, (Zweites Gesicht). [przypis tłumacza]

second view (ang.) — powtórny widok, przeczucie. [przypis redakcyjny]

Secrétan, Charles (1815–1895) — szwajcarski filozof. [przypis edytorski]

Secretan, Charles (1815–1895) — szwajcarski filozof. [przypis edytorski]

secretarius legationis (łac.) — sekretarz poselstwa. [przypis redakcyjny]

secretiora (łac.) — bardziej poufne rzeczy. [przypis redakcyjny]

Secreti (…) relinquunt — Vergilius, Aeneida, VI, 443. [przypis tłumacza]

secunda Petri (…)Dialectices Petri Rami pars secunda, quae est de judicio [Petrus Ramus a. Pierre de la Ramie, jeden z humanistycznych filozofów epoki odrodzenia (1515–1572); zamordowany podczas nocy św. Bartłomieja, gdyż przeszedł był na kalwinizm; walczył namiętnie przeciw Arystotelesowi i jego logice (jak Laurentius Valla, Ludovico Vives, a później Bacon); zasługą Ramusa jest usystemizowanie logiki; wymienione dzieło nosi tytuł: Institutiones dialecticae, Pars I De inventione, Pars secunda De judicio (Paris, 1543). Schopenhauer, wspominając o pars secunda Rami, chce powiedzieć, że „owym panom z Akademii” brakuje zasadniczych podstaw logiki; przyp. tłum.]. [przypis autorski]

secundo voto (łac.) — z drugiego małżeństwa. [przypis edytorski]

secundum artem (łac.) — zgodnie ze sztuką. [przypis edytorski]

secundum Joannem (łac.) — według Jana; zapewne fragment liturgicznej formuły: Sequentia sancti Evangelii secundum Joannem (słowa Ewangelii według świętego Jana) albo też odniesienie do muzycznej Pasji wg św. Jana (łac. Passio secundum Joannem) autorstwa Johanna (Jana) Sebastiana Bacha, ulubionego kompozytora Gałczyńskiego. [przypis edytorski]

Secundum numerum enim civitatum tuarum erant dei tui Juda (…) (łac.) — Jako iż ile miast twoich, tyle masz bogów, o Judo, a ile ulic w Jerozolimie, tyleś nastawiał bałwochwalczych ołtarzy, przeto nie módl się za tym ludem. [przypis tłumacza]

secundum operationem satanae, in seductione iis qui pereunt eo quod charitatem veritatis non receperunt ut salvi fierent (…) (łac.) — Wersy 9–16: „Ze znakami kłamliwymi, podług skutku szatańskiego, z oszukaniem tych, którzy giną, przeto iż miłości prawdy nie przyjęli, aby byli zbawieni, a przetoż pośle im Bóg skutek błędów, iżby uwierzyli kłamstwu”. [przypis tłumacza]

secundum ordinem (łac.) — w dalszej kolejności. [przypis edytorski]

Securae sunt nostrae vitae… (łac.) — Bezpieczne są nasze życia, jesteśmy bowiem sodomitami, tylko od ognia zginiemy, tralalali. [przypis edytorski]