Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 14954 przypisów.

suszczestwitelnoje (ros. существительное) — rzeczownik. [przypis edytorski]

susz — drobne, suche gałązki. [przypis edytorski]

suszyć (daw.) — pościć; powstrzymywać się od jedzenia. [przypis edytorski]

suszyć kości (starop.) — zwrot przysłowiowy posiadający genezę biblijną, oznacza tęsknotę („usychanie” z tęsknoty). [przypis redakcyjny]

suszyć piątki — pościć w piątki. [przypis edytorski]

sutarmė — susitarimas. [przypis edytorski]

sutartinė — daugiabalsė lietuvių liaudies daina. [przypis edytorski]

suta — sypana (mogiła Kraka). [przypis redakcyjny]

sutener — osoba czerpiąca zyski z czyjejś prostytucji. [przypis edytorski]

sutener — osoba, która czerpie korzyści majątkowe z nierządu. [przypis edytorski]

sutener — stręczyciel, mężczyzna czerpiący zyski z czyjegoś nierządu. [przypis edytorski]

suterena a. suteryna (z fr.) — kondygnacja mieszkalna znajdująca się poniżej parteru, częściowo pod ziemią. [przypis edytorski]

suterena a. suteryna (z fr.) — podziemne pomieszczenie mieszkalne, piwnica. [przypis edytorski]

suterena (z fr.) — podziemna kondygnacja mieszkalna. [przypis edytorski]

suteryna a. suterena (z fr.) — kondygnacja mieszkalna poniżej parteru. [przypis edytorski]

suteryna a. suterena (z fr.) — kondygnacja mieszkalna znajdująca się poniżej parteru, częściowo pod ziemią. [przypis edytorski]

suteryna a. suterena (z fr.) — kondygnacja mieszkalna znajdująca się poniżej parteru, częściowo pod ziemią. [przypis edytorski]

suteryna a. suterena (z fr.) — pomieszczenie w budynku, które tylko częściowo znajduje się ponad powierzchnią ziemi (najczęściej okno tego pomieszczenia znajduje się na poziomie ulicy lub chodnika0. [przypis edytorski]

suteryna — część budynku znajdująca się pod parterem, częściowo poniżej poziomu ziemi, wykorzystywana np. na warsztaty lub tanie mieszkania. [przypis edytorski]

suteryna — dziś: suterena, tj. kondygnacja mieszkalna poniżej parteru. [przypis edytorski]

suteryna — kondygnacja między parterem a piwnica, przeznaczona na tanie mieszkania. [przypis edytorski]

suteryna — kondygnacja poniżej parteru, częściowo znajdująca się pod ziemią. [przypis edytorski]

suteryna — mieszkanie znajdujące się poniżej parteru. [przypis edytorski]

suteryna, suterena — część budynku znajdująca się pod parterem. [przypis edytorski]

suteryna (z fr.) — mieszkanie w kondygnacji poniżej parteru. [przypis edytorski]

Sutinkaj (trad. litew.) — pierwszego dnia roku nazwanie. [przypis autorski]

sutość — obfitość, bogactwo. [przypis edytorski]

Suto stoły zastawić — nie szczędzić korzeni — O guście przodków naszych w korzennych zaprawach wiele ciekawych opisów czytać można w szacownym i zajmującym zbiorze: Pamiętniki o dawnej Polsce, przez Juliana Niemcewicza [Pamiętniki o dawnej Polsce — ściśle: Zbiór pamiętników o dawnej Polsce wydawany przez J. U. Niemcewicza w 5 tomach, w latach od r. 1822–1833. Malczewski przed wydaniem Marii mógł znać tomy I-III; J. U.]. [przypis autorski]

Suttner, Bertha von (1843–1914) — pisarka austriacka, pacyfistka; jako pierwsza kobieta wyróżniona pokojową nagrodą Nobla w 1905 r. [przypis edytorski]

su tuomi paskui — paskui tave. [przypis edytorski]

suturėjusi — sulaikiusi. [przypis edytorski]

suturėti — sulaikyti, suvaldyti. [przypis edytorski]

suty (daw.) — obfity, wielki. [przypis edytorski]

suty (daw.) — wystawny, obfity. [przypis edytorski]

Suum cuique decus posteritas rependat (łac.) — niech potomność odmierzy każdemu należny zaszczyt. [przypis redakcyjny]

suum cuique pulchrum (łac.) — swoje dla każdego piękne. [przypis redakcyjny]

suum effectum sortiri (łac.) — swój skutek wziąć. [przypis redakcyjny]

Suunu a. Sunet, gr. Syene — dziś Asuan, miasto w pobliżu I katarakty, w 1. nomie Górnego Egiptu, ok. 660 km na południe od Memfis, 180 km na południe od Teb. [przypis edytorski]

suvesti rokundą — suskaičiuoti. [przypis edytorski]

Suvilgo/ kūną medum ir ant laužo jį deda. — Paprotys deginti kūnus buvo žinomas daugumai senovės tautų; lietuviai jį užlaikė iki pat perėjimo į krikščionišką tikėjimą. Kronikieriai tame paprotyj randa didžiausią panėšumą lietuvių su senovės graikais ir rymėnais [rymėnas — Romos gyventojas. red. WL.]. Apeigas prie laidotuvių Strijkovskis kartais aprašo labai plačiai, ypatingai, numirus garbingam Kęstučiui. „Jo (Kęstučio) kūną Skirgėla, Jagėlos brolis, kaip yra kunigaikščių paprotys, garbingai perkėlė į Vilnių, o liepęs sudėti didelį laužą iš sausų medžių Vilniaus klonyje [klonis — slėni vieta, dauba. red. WL.], kaip lietuviai stabmeldžiai buvo pratę, parengė viską, kas yra reikalinga kūno deginimui; ten tai, aprėdęs į kunigaikštiškus rūbus ir ginklus, su kardu, raguotine ir saidoku, uždėjo jį ant laužo, o prie jo tarną ištikimiausiąjį, gyvą, mylimiausią žirgą, puikiai aprėdytą, porą kurtų [kurtas — labai greitas medžioklinis šuo. red. WL.], sakalų ir vižlą [vižlas — medžioklinis šuo nušautiems paukščiams iš vandens išnešti. red. WL.], nagus risiaus [risius (lenk.) — lūšis.red. WL.]: * ir meškos, ir trimitą dėl medžioklės; potam, sudėję dievams auką, pasimeldę, ir apgiedoję jo garbius darbus, kuriuos begyvendamas nuveikė, uždegė aną smalingą laužą ir taip jo kūną sudegino, o potam, pelenus ir visus kaulelius apgruzdėjusius įdėję į grabą, palaidojo; tokia tai buvo pabaiga ir laidojimas kunigaikščio Kęstučio”, (pusl. 467). [przypis autorski]

suvis — su visu, visai. [przypis edytorski]

suwać rowy — skakać przez rowy. [przypis redakcyjny]

Suwałki — miasto powiatowe w województwie podlaskim. [przypis edytorski]

Suwarów — Aleksandr Wasiljewicz Suworow (1729–1800), rosyjski dowódca wojskowy. [przypis edytorski]

Suwarow, Aleksandr Wasiljewicz (1729–1800) — głównodowodzący (generalissimus) armii carskiej, marszałek polny Austrii, wybitny wódz i teoretyk wojskowości; walczył przeciw konfederacji barskiej w l. 1769–1772 (bitwy pod Orzechowem, Lanckoroną i Stołowiczami; oblężenie Wawelu), wykazał się umiejętnościami taktycznymi podczas wojen rosyjsko-tureckich (1773–1774 i 1787–1791; m.in. zdobycie twierdzy Izmaił), walnie przyczynił się do zwycięstwa Rosji nad wojskami insurekcji kościuszkowskiej (odpowiedzialny za rzeź ludności Pragi podczas szturmu na Warszawę 4 XI 1774) i do 31 I 1796 pozostał w Polsce jako dowódca wojsk okupacyjnych; brał również udział w walkach drugiej koalicji antyfrancuskiej z rewolucyjną Francją dowodząc armią rosyjską i austriacką we Włoszech (m.in. bitwy nad Trebbią i pod Novi). [przypis edytorski]

Suwarow, popr.: Suworow, Aleksandr Wasiljewicz (1729–1800) — głównodowodzący (generalissimus) armii carskiej, wybitny wódz i teoretyk wojskowości; walczył przeciw konfederacji barskiej, wykazał się umiejętnościami taktycznymi podczas wojen rosyjsko-tureckich, walnie przyczynił się do zwycięstwa Rosji nad wojskami insurekcji kościuszkowskiej (odpowiedzialny za rzeź ludności Pragi podczas szturmu na Warszawę 4 XI 1774), pozostał w Polsce jako dowódca wojsk okupacyjnych; brał również udział w walkach drugiej koalicji antyfrancuskiej z rewolucyjną Francją. [przypis edytorski]

suwenir (fr. souvenir: wspomnienie, pamiątka) — upominek z podróży. [przypis edytorski]

suweren — angielska złota moneta o wartości 1 funta (20 szylingów). [przypis edytorski]

suweren — niezależny władca, w epoce feudalnej zwierzchnik wasali. [przypis edytorski]

suweren — tu: angielska złota moneta o wartości 1 funta (20 szylingów). [przypis edytorski]

suweren — tu: angielska złota moneta o wartości 1 funta (20 szylingów); w oryginale ang.: besant, tj. bizant, złota moneta cesarstwa bizantyjskiego. [przypis edytorski]

suweren — władca sprawujący niezależną władzę zwierzchnią. [przypis edytorski]

su — właśc. sou, daw. drobna moneta francuska. [przypis edytorski]

su, właśc. sou — dawna drobna moneta francuska, warta 1/20 liwra (franka). [przypis edytorski]

su, właśc. sous (fr.) — daw. drobna moneta francuska, o wartości 1/20 liwra (funta). [przypis edytorski]

su, właśc. sous (fr.) — dawna drobna moneta francuska o wartości 1/20 liwra (funta), bita do 1795; później pot. nazwa monety o wartości 5 centymów, tj. 1/20 franka. [przypis edytorski]

suwniry (z fr. souvenir: wspomnienie, pamiątka) — wspomnienia. [przypis edytorski]

Suworow, Aleksandr Wasiljewicz (1729–1800) — głównodowodzący (generalissimus) armii carskiej, wybitny wódz i teoretyk wojskowości; walczył przeciw konfederacji barskiej, wykazał się umiejętnościami taktycznymi podczas wojen rosyjsko-tureckich, walnie przyczynił się do zwycięstwa Rosji nad wojskami insurekcji kościuszkowskiej (odpowiedzialny za rzeź ludności Pragi podczas szturmu na Warszawę 4 XI 1774), pozostał w Polsce jako dowódca wojsk okupacyjnych; brał również udział w walkach drugiej koalicji antyfrancuskiej z rewolucyjną Francją. [przypis edytorski]

sužieduotiniais — sužadėtiniais. [przypis edytorski]

sużdzieno było słomat' etoj wielikoj duszie jeja archangielskija krylja (ros.) — przeznaczone było złamać tej wielkiej duszy jej archanielskie skrzydła. [przypis edytorski]

Suza — staroż. miasto w ob. Iranie, od VI w. p.n.e. stolica administracyjna państwa perskiego; znana m.in. z ruin kompleksu pałacowego króla Dariusza I Wielkiego (ok. 550–485 p.n.e.). Autor błędnie powtarza, że na fryzach w Suzie przedstawieni są Asyryjczycy (których wizerunki są znane z przedstawień w miastach asyryjskich (Niniwie, Nimrud, Kalchu itd.), odkrytych w XIX w., położonych w płn. Mezopotamii, setki kilometrów dalej. [przypis edytorski]

Suza — starożytne miasto w ob. płd.-zach. Iranie; stolica imperium perskiego. [przypis edytorski]

suzeren — w ustroju feudalnym: zwierzchnik wasala, ofiarowujący mu ochronę i ziemię (lenno) w zamian za przysięgę wierności. [przypis edytorski]

suzeren — zwierzchnik wasala, ofiarowujący mu ochronę i ziemię (lenno) w zamian za przysięgę wierności. Jak widać z tego fragmentu, w roli suzerena mógł występować również dostojnik kościelny, w tym wypadku opat tyniecki. [przypis edytorski]

Suzy i EkbatanaSuzy (miasto lilii), stolica Persji; Ekbatana, staroperskie Hagmatana, stolica Medii. [przypis tłumacza]

Svante Arrhenius (1859–1927) — fizykochemik i astrofizyk szwedzki, laureat Nagrody Nobla (1903) w dziedzinie chemii za opracowanie teorii dysocjacji elektrolitycznej. Twórca teorii panspermii, według której życie w formie bakterii jest przenoszone między planetami dzięki ciśnieniu światła. [przypis edytorski]

svarai — svarstyklės. [przypis edytorski]

svetimuos' miškuos' — etimuosna miškuosna. [przypis redakcyjny]

Svetozár Vajanský (1847–1916) — pisarz słowacki, jeden z entuzjastów i propagatorów idei panslawizmu. [przypis edytorski]

svetys — svečias. [przypis edytorski]

svietas (sl.) — pasaulis; šviesa. [przypis edytorski]

svietelis — malon. apie pasaulį, pasaulėlis. [przypis edytorski]

svirpelis — menko kūno sudėjimo žmogus. [przypis edytorski]

svirplys — toks vabalas. [przypis edytorski]

svodba (brus.) — vestuvės. [przypis edytorski]

svodba — vestuvės, vedybos. [przypis edytorski]

swą każdy porze (przysł.) — każdy robi swoje; każdy robi, co chce; każdy się stara o swoje. [przypis edytorski]