Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156422 przypisów.
Sinon — syn Autolika, krewny Ulissesa, uczestnik wojny trojańskiej, doprowadził do podstępnego wprowadzenia konia trojańskiego w mury Troi, umożliwiając Grekom jej zdobycie; wspomniany w Eneidzie Wergiliusza. [przypis edytorski]
Sinope — dziś popr.: Synopa, miasto w płn. Turcji, nad M. Czarnym; założone w VII w. p.n.e. przez greckich osadników. [przypis edytorski]
sinoritas, popr.: señoritas (hiszp.) — panny. [przypis edytorski]
Si nunc primum (…) gentes (łac.) — „Gdyby się po raz pierwszy te cuda zjawiły/ Znienacka albo gdyby nagle je postawić/ Przed oczy śmiertelnika, nic by dlań nie było/ Cudowniejszego, ani nie śmiałyby ludy/ Zamarzyć o czymś jeszcze wspanialszym w naturze!” (Lucretius, De rerum natura, II, 1032; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Si nunquam (…) parens — Ovidius, Amores II, 19, 27. [przypis tłumacza]
siny nos — przezwisko nadawane mieszkańcom Nowej Szkocji. [przypis tłumacza]
siny — tu: ciemnoniebieski. [przypis edytorski]
siódemka — tu: pistolet kalibru 7,65 mm (np. niektóre Mausery lub Browningi). [przypis edytorski]
Siódma Aleja (ang. Seventh Avenue) — arteria komunikacyjna po zachodniej stronie dzielnicy Manhattan w Nowym Jorku; system ulic Manhattanu zaprojektowano jako prostokątną siatkę ponumerowanych kolejno ulic, przy czym biegnące ze wschodu na zachód noszą nazwę ulic (street), zaś z północy na południe nazwano alejami (avenue). [przypis edytorski]
siódma gwiazda — Planeta Saturn, gdzie poeta wstępując, spotyka duchy, które na ziemi wyłącznie się oddawały duchowo-mistycznemu rozmyślaniu o Bogu. Dlatego te dusze bliższe są Bogu od tych, które poeta poprzednio na niższych sferach spotykał. [przypis redakcyjny]
siódma klasa — mowa o siódmej, przedostatniej klasie gimnazjalnej ówczesnego systemu szkolnego; po czwartej klasie powszechnej szkoły podstawowej uczennice i uczniowie mogli zdać odpowiedni egzamin wstępny i kontynuować naukę w 8-klasowym gimnazjum męskim lub żeńskim, kończącym się egzaminem maturalnym. [przypis edytorski]
siódmej gwiazdy, co pod lwa piersią swe żary zagrzewa — Tu poeta objaśnia, że w czasie tej jego podróży po raju, Saturn stał w znaku Lwa zodiakowym. [przypis redakcyjny]
siódmy tryjon — z łac. septem triones, mowa o siedmiu gwiazdach gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy, przenośnie zaś — o krajach północnych. [przypis edytorski]
sióstr bledszych — mowa o słabiej świecących gwiazdach. [przypis edytorski]
Si oblitus fuero tui, Jerusalem […] adhaereat lingua mea faucibus meis (łac.) — Jeżeli zapomnę o tobie, Jeruzalem, niech mi język przyschnie do podniebienia (Ps 136, 5–6, w tłumaczeniu Wulgaty). [przypis edytorski]
siodłaty — ptak o upierzeniu niejednolitym, innym na skrzydłach, a innym na grzbiecie. [przypis edytorski]
siodłaty — ptak o upierzeniu niejednolitym, innym na skrzydłach a innym na grzbiecie. [przypis edytorski]
siodłowy (daw.) — koń lewy w parze koni w zaprzęgu. [przypis edytorski]
Siodmegonaćcie lata za morzem był — lub: „Siodmegonaćcie lata zamorzon był”. [przypis redakcyjny]
sioła szerocéj pustują — szerzej (tj. na coraz większym obszarze) pustoszeją wsi. [przypis edytorski]
sioło (daw., gw.) — wieś. [przypis edytorski]
sioło (daw.) — osada wiejska. [przypis edytorski]
sioło (daw.) — osiedle wiejskie. [przypis edytorski]
sioło (daw.) — wieś, osada. [przypis edytorski]
sioło (daw.) — wieś, osada. [przypis edytorski]
sioło (daw.) — wieś. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
sioło (daw.) — wieś; siołóm — dziś popr. forma C. lm: siołom. [przypis edytorski]
sioło — wieś. [przypis edytorski]
si omnes consentiunt, ego non dissentio (łac.) — skoro wszyscy się zgadzają, ja się nie sprzeciwiam. [przypis edytorski]
siondnij (gw.) — siądź. [przypis edytorski]
Sion — dziś popr. pisownia: Syjon. [przypis edytorski]
sionka a. sień — pomieszczenie prowadzące do wnętrza domu. [przypis edytorski]
sionka (daw.) — sień. [przypis edytorski]
sionka — mała sień. [przypis edytorski]
sionka — pomieszczenie prowadzące do wnętrza domu. [przypis edytorski]
sionka — wąskie przejście między pomieszczeniami, korytarz. [przypis edytorski]
siostra cesarza — Eleonora Mara. [przypis redakcyjny]
siostra — tu: zakonnica. [przypis edytorski]
siostry Lubatowicz — ros. działaczki ruchu narodników, skazane w tzw. procesie 50 na zesłanie: Olga Spirydowna Lubatowicz (1854–1917), która po ucieczce i powrocie do kraju wstąpiła do Narodnej Woli, oraz jej siostra Wiera Spirydowna Lubatowicz (1855–1907). [przypis edytorski]
siostrzan (daw.) — dziś: siostrzeniec. [przypis edytorski]
siostrzan (daw.) — siostrzeniec. [przypis edytorski]
siostrzan — siostrzeniec. [przypis edytorski]
siostrzeński — dziś popr. siostrzany. [przypis edytorski]
siostrzenica Mordechaja — Estera była córką stryja Mordechaja (Est 2,7). [przypis edytorski]
siostrzeniec — młody Droselmajer, jako syn kuzyna, jest faktycznie nie siostrzeńcem, a bratankiem zegarmistrza. [przypis edytorski]
siostrzeniec — Zdzisław Redel. [przypis redakcyjny]
siostrzyca Feba — Diana, boska łowczyni, siostra Apolla (Febusa). [przypis edytorski]
Siout (kopt.) — Asjut (staroż. Siut, gr. Lykopolis), miasto w środkowym Egipcie, na lewym brzegu Nilu, w połowie drogi między Kairem a Asuanem; w 1902 w pobliżu Asjut zbudowano zaporę na Nilu w celu nawadniania terenów. [przypis edytorski]
sipahiery (z pers. sipahi: jeździec) — jazda turecka. [przypis redakcyjny]
sipaj (hist. wojsk.) — żołnierz indyjski w armii brytyjskiej w Indiach; w 1857 nierespektowanie przez Brytyjczyków kultury i religii miejscowych żołnierzy doprowadziło do buntu dwóch pułków sipajów, który przeistoczył się w wielkie powstanie na północy Indii (zwane powstaniem sipajów, gdyż wzięło w nim udział ok. 70 tysięcy żołnierzy hinduskich). Jednym ze skutków powstania sipajów było przejęcie przez rząd brytyjski bezpośredniej władzy kolonialnej nad Indiami, sprawowanej uprzednio w imieniu Korony, ale niezależnie od rządu przez Brytyjską Kompanię Wschodnioindyjską, korporację zrzeszającą angielskich inwestorów. [przypis edytorski]
Si (…) patella — Horatius, Epistulae, I, 5, 2. [przypis tłumacza]
sipiam (gw.) — sypiam. [przypis edytorski]
si potest ferii (łac.) — jeśli być może. [przypis redakcyjny]
Si qua (…) amantem — Ovidius, Amores II, 19, 47. [przypis tłumacza]
Si quando turpe sit, tamen est non turpe quum id a multitudine laudetur (łac.) — Cic. de Fin. II, 15; cyt u Montaigne, Próby II, 16. „Choćby co było kiedy haniebne, nie jest haniebne jeśli zyskuje poklask u ogółu”. [przypis tłumacza]
Si quid enim placet (…) omnia Gratiis — Anonymus. [przypis tłumacza]
Si quid Socrates (…) assequebantur (łac.) — „Jeżeli Sokrates lub Aristipos popełnili co przeciw obyczajności i przyjętym zasadom, nie sądź, że i tobie to wolno. Wielkimi i boskimi przymiotami okupili tę swobodę” (Cicero, De officiis, I, 41; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Siradia — Sieradz, w dzis. gub. kaliskiej, na lewym brzegu Warty. [przypis autorski]
sir (ang.) — panie (zwrot grzecznościowy używany w stosunku do szlachciców i osób przełożonych). [przypis edytorski]
sir (ang.) — przydomek osób należących do szlachty ang. [przypis edytorski]
Sir Blockson — w oryginale ang.: Sir Willoughby Blockson; w wydaniu źródłowym: Bloeckson. [przypis edytorski]
Sirbon — antyczna nazwa słonowodnego jeziora przy wybrzeżu M. Śródziemnego między deltą Nilu a Palestyną; ob. jezioro Bardawil, w płn.-wsch. Egipcie. [przypis edytorski]
sirca (starop.) — tu: serca. [przypis edytorski]
sirce (starop.) — serce. [przypis edytorski]
sire de la Crosade — bliżej nieznany Francuz, który wg napisu nagrobnego w gdańskim kościele św. Brygidy dzielnie walczył z Moskalami i Szwedami i zmarł w r. 1662 mając 66 lat. [przypis edytorski]
sire (fr.) — Najjaśniejszy Panie, Wasza Królewska Mość. [przypis edytorski]
sire (fr.) — panie. [przypis edytorski]
Si (…) reiiciam — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 6. [przypis tłumacza]
Sirius (…) lub Niedźwiadek — Syriusz to najjaśniejsza gwiazda w konstelacji Wielkiego Psa; Niedźwiadek: daw. pol. nazwa gwiazdozbioru Skorpiona. [przypis edytorski]
Sir John Falstaff — ta postać pojawiła się u Shakespeare'a wcześniej w obydwu częściach sztuki Henryk IV. [przypis edytorski]
Sirmond, Antoine (1591–1643) — francuski jezuita, bratanek znanego uczonego o. Jacques'a Sirmond. [przypis edytorski]
sirocco — gorący, suchy wiatr pojawiający się w krajach basenu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]
sirocco — suchy i gorący wiatr południowy lub południowo-wschodni wiejący na ziemie włoskie znad wybrzeży afrykańskich. [przypis edytorski]
sirocco — w klimacie śródziemnomorskim: wiatr południowy, wiejący od wybrzeży Afryki ku Płw. Apenińskiemu. [przypis edytorski]
sirocco (wł.) — suchy i gorący wiatr południowy lub południowo-wschodni wiejący na ziemie włoskie znad wybrzeży afrykańskich. [przypis edytorski]
siroctwa — sieroctwa. [przypis redakcyjny]
sirokko — a. sirocco, suchy i gorący wiatr, pojawiający się w basenie Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]
Siroko — Tak się nazywa wiatr suchy i duszący, wiejący z wybrzeży afrykańskich na ziemie włoskie. [przypis redakcyjny]
siromacha (daw. ukr.) — wilk. [przypis redakcyjny]
siromacha (daw. ukr.) — wilk-samotnik. [przypis redakcyjny]
siromacha (daw. ukr.) — wilk, wilczysko. [przypis redakcyjny]
siromacha (daw. ukr.) — włóczęga; wilk-samotnik. [przypis redakcyjny]
siromacha (z daw. ukr.) — wilk. [przypis edytorski]
siromacha (z daw. ukr.) — wilk samotnik. [przypis redakcyjny]
Sirop de groseilles (fr.) — syrop porzeczkowy. [przypis edytorski]
Sir Robert Brakenbery, komendant Towru — w oryg. Sir Robert Brackenbury, lieutenant of the Tower. [przypis edytorski]
sir Robert Peel (1788–1850) — premier Wielkiej Brytanii w latach 1834–1835 oraz 1841–1846. [przypis edytorski]
Sir Roger de Coverley — nazwa szkockiego tańca ludowego (znanego także jako The Haymakers), którego wczesna wersja została opublikowana już w 1695 roku w zbiorze nut tańców The Dancing Master; nazwa odnosi się prawdopodobnie do lisa („Pana Rogera z Jamowic”), a choreografia tańca nawiązuje do polowania na lisa, który chowa się do jamy i z niej ucieka. [przypis edytorski]
Sir Ryszard Ratklif — w oryg. Sir Richard Ratcliffe. [przypis edytorski]
Sir Samuel Romilly (1757–1818) — prawnik i polityk angielski, przeciwnik niewolnictwa. [przypis edytorski]
sirszeń (starop.) — szerszeń. [przypis edytorski]
Sir Tomasz Wogan — w oryg. Sir Thomas Vaughan. [przypis edytorski]
Si (…) ruinae — Horatius, Odae, III, 3, 7. [przypis tłumacza]
Sir Walter Scott (1771–1832) — ogromnie popularny w XIX w. powieściopisarz, twórca stylu powieści historycznej, w której fakty wymieszane były z legendami, ludowymi wierzeniami i wątkami fabularnymi. [przypis edytorski]
Sir Wiliam Ketsby — w oryg. Sir William Catesby. [przypis edytorski]
Sir W. Thomson doszedł do wniosku, że stwardnienie skorupy ziemskiej… — Thomson przeprowadził swoje obliczenia w 1862 na podstawie teorii przewodnictwa cieplnego; po odkryciu promieniotwórczości i jej wpływu na ciepłotę Ziemi czas od utworzenia się planety do powstania najstarszych skał oszacowano na 4,5–4,0 mld lat temu. [przypis edytorski]
Si (…) sapientiae — Horatius, Odae, III, 28, 4. [przypis tłumacza]
Si, senhor (port.) — tak, proszę pana. [przypis edytorski]
Si, senor, si (hiszp.) — Tak, proszę pana, tak. [przypis edytorski]
Sisera — przywódca wojskowy kraju Chasor, zawiadujący potężną armią, walczący przeciwko Izraelitom. [przypis edytorski]
