Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156198 przypisów.

Singulariter, nominativo hic, haec, hoc (łac.) — liczba pojedyncza w mianowniku: ten, ta, to. [przypis edytorski]

Singuli canonici boni viri, sed capitula mola bestia (łac.) — Pojedynczy kanonicy to dobrzy mężowie, lecz kapituła to zła bestia (parafraza łacińskiej sentencji mówiącej oryginalnie o senatorach i senacie). [przypis edytorski]

Singuli enim mores in omnibus hominibus quodammodo videntur inesse natura: namque ad iustitiam, temperantiam, fortitudinem, ceterasque virtutes proclivitatem statim habemus, cum primum nascimur — Poszczególne skłonności woli bowiem zdają się niejako już tkwić w charakterze u wszystkich ludzi, gdyż od urodzenia posiadamy stale skłonność do sprawiedliwości, umiarkowania, męstwa i do wszystkich innych cnót. [przypis tłumacza]

Sing willow (…) must be my garland — śpiewaj wierzbo, wyśpiewaj wszystko, z zielonej wierzby musi być mój wieniec (piosenka Ofelii z aktu IV sc. 7 Hamleta Shakespeare'a). [przypis edytorski]

sinie — dziś popr. forma: sino (jeśli to przysłówek: świecą sino) a. sine (jeśli to przymiotnik: fale sine); siny może tu oznaczać ciemnoniebieski. [przypis edytorski]

Si nie oznacza obojętności — Zdaje się, że ten niejasny fragment odnosi się do dyskusji o łasce i przeznaczeniu. [przypis tłumacza]

sinie (rus.) — niebieskie, błękitne. [przypis edytorski]

sini (gw.) — siny, niebieski. [przypis edytorski]

siniora, sinorina (z wł.) — pani, panna. [przypis edytorski]

Siniora — z wł. signora: pani,szlachetnie urodzona. [przypis edytorski]

sinior (wł. signor) — pan. [przypis edytorski]

Sinior — z wł. signor(e): pan,szlachetnie urodzony, dostojnik. [przypis edytorski]

Sinistras (…) distringunt (łac.) — „Dobywając miecza, owijają wraz lewą rękę płaszczem” (Iulius Caesar, De Bello Civili, IV, 75; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Sinko, Tadeusz (1877–1966) — filolog klasyczny. [przypis edytorski]

Sinko, Tadeusz (1977–1966) — filolog klasyczny, członek Akademii Umiejętności, Polskiej Akademii Nauk, profesor uniwersytetów we Lwowie i w Krakowie. [przypis edytorski]

Sinobrody — postać z bajki Charles'a Perraulta, potwór zabijający w tajemniczy sposób swoje kolejne żony. [przypis edytorski]

Sinobrody — postać z baśni Charles'a Perraulta, stary, zamożny szlachcic, zabijający w tajemniczy sposób swoje kolejne żony. [przypis edytorski]

Sinobrody — słynny żonobójca, tytułowy bohater baśni przypisywanej Charles'owi Perraultowi (1628–1703). [przypis edytorski]

Si (…) nocte — Catullus, Carmina 68, 145. [przypis tłumacza]

Si nollet Deus pessimas ac nefarias… (łac.) — Gdyby Bóg nie chciał, aby zbrodnie istniały, bez wątpienia jednym skinieniem zgładziłby je z powierzchni ziemi; któż bowiem z nas zdoła się oprzeć boskiej wszechmocy? W jakiż sposób ludzie popełniają zbrodnie wbrew woli Boga, skoro Bóg daje im siły do tego? Co więcej, jeżeli człowiek grzeszy wbrew woli Boga, jest wyższy od niego, gdyż opiera mu się i zwycięża. Stąd wniosek, że Bóg pragnie świat mieć takim, jakim jest; gdyby zapragnął lepszego, miałby lepszy. [przypis tłumacza]

si non e vero (wł.) — jeśli to nieprawda; całość cytatu brzmi: Si non e vero, e ben trovato, jeśli to nie jest prawdziwe, to jednak dobrze wymyślone. [przypis edytorski]

si non fecissem (łac.) — J 2, 11: „Gdybym nie był uczynił”. [przypis tłumacza]

Si non prima (…) cures — Lucretius, De rerum natura IV, 1067. [przypis tłumacza]

Sinon — syn Autolika, krewny Ulissesa, uczestnik wojny trojańskiej, doprowadził do podstępnego wprowadzenia konia trojańskiego w mury Troi, umożliwiając Grekom jej zdobycie; wspomniany w Eneidzie Wergiliusza. [przypis edytorski]

Sinope — dziś popr.: Synopa, miasto w płn. Turcji, nad M. Czarnym; założone w VII w. p.n.e. przez greckich osadników. [przypis edytorski]

sinoritas, popr.: señoritas (hiszp.) — panny. [przypis edytorski]

Si nunc primum (…) gentes (łac.) — „Gdyby się po raz pierwszy te cuda zjawiły/ Znienacka albo gdyby nagle je postawić/ Przed oczy śmiertelnika, nic by dlań nie było/ Cudowniejszego, ani nie śmiałyby ludy/ Zamarzyć o czymś jeszcze wspanialszym w naturze!” (Lucretius, De rerum natura, II, 1032; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Si nunquam (…) parens — Ovidius, Amores II, 19, 27. [przypis tłumacza]

siny nos — przezwisko nadawane mieszkańcom Nowej Szkocji. [przypis tłumacza]

siny — tu: ciemnoniebieski. [przypis edytorski]

siódemka — tu: pistolet kalibru 7,65 mm (np. niektóre Mausery lub Browningi). [przypis edytorski]

Siódma Aleja (ang. Seventh Avenue) — arteria komunikacyjna po zachodniej stronie dzielnicy Manhattan w Nowym Jorku; system ulic Manhattanu zaprojektowano jako prostokątną siatkę ponumerowanych kolejno ulic, przy czym biegnące ze wschodu na zachód noszą nazwę ulic (street), zaś z północy na południe nazwano alejami (avenue). [przypis edytorski]

siódma gwiazda — Planeta Saturn, gdzie poeta wstępując, spotyka duchy, które na ziemi wyłącznie się oddawały duchowo-mistycznemu rozmyślaniu o Bogu. Dlatego te dusze bliższe są Bogu od tych, które poeta poprzednio na niższych sferach spotykał. [przypis redakcyjny]

siódma klasa — mowa o siódmej, przedostatniej klasie gimnazjalnej ówczesnego systemu szkolnego; po czwartej klasie powszechnej szkoły podstawowej uczennice i uczniowie mogli zdać odpowiedni egzamin wstępny i kontynuować naukę w 8-klasowym gimnazjum męskim lub żeńskim, kończącym się egzaminem maturalnym. [przypis edytorski]

siódmej gwiazdy, co pod lwa piersią swe żary zagrzewa — Tu poeta objaśnia, że w czasie tej jego podróży po raju, Saturn stał w znaku Lwa zodiakowym. [przypis redakcyjny]

siódmy tryjon — z łac. septem triones, mowa o siedmiu gwiazdach gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy, przenośnie zaś — o krajach północnych. [przypis edytorski]

sióstr bledszych — mowa o słabiej świecących gwiazdach. [przypis edytorski]

Si oblitus fuero tui, Jerusalem […] adhaereat lingua mea faucibus meis (łac.) — Jeżeli zapomnę o tobie, Jeruzalem, niech mi język przyschnie do podniebienia (Ps 136, 5–6, w tłumaczeniu Wulgaty). [przypis edytorski]

siodłaty — ptak o upierzeniu niejednolitym, innym na skrzydłach, a innym na grzbiecie. [przypis edytorski]

siodłaty — ptak o upierzeniu niejednolitym, innym na skrzydłach a innym na grzbiecie. [przypis edytorski]

Siodmegonaćcie lata za morzem był — lub: „Siodmegonaćcie lata zamorzon był”. [przypis redakcyjny]

sioła szerocéj pustują — szerzej (tj. na coraz większym obszarze) pustoszeją wsi. [przypis edytorski]

sioło (daw., gw.) — wieś. [przypis edytorski]

sioło (daw.) — osiedle wiejskie. [przypis edytorski]

sioło (daw.) — wieś, osada. [przypis edytorski]

sioło (daw.) — wieś; siołóm — dziś popr. forma C. lm: siołom. [przypis edytorski]

si omnes consentiunt, ego non dissentio (łac.) — skoro wszyscy się zgadzają, ja się nie sprzeciwiam. [przypis edytorski]

siondnij (gw.) — siądź. [przypis edytorski]

sionka a. sień — pomieszczenie prowadzące do wnętrza domu. [przypis edytorski]

sionka (daw.) — sień. [przypis edytorski]

sionka — pomieszczenie prowadzące do wnętrza domu. [przypis edytorski]

sionka — wąskie przejście między pomieszczeniami, korytarz. [przypis edytorski]

siostra cesarza — Eleonora Mara. [przypis redakcyjny]

siostra — tu: zakonnica. [przypis edytorski]

siostry Lubatowicz — ros. działaczki ruchu narodników, skazane w tzw. procesie 50 na zesłanie: Olga Spirydowna Lubatowicz (1854–1917), która po ucieczce i powrocie do kraju wstąpiła do Narodnej Woli, oraz jej siostra Wiera Spirydowna Lubatowicz (1855–1907). [przypis edytorski]

siostrzan — siostrzeniec. [przypis edytorski]

siostrzeński — dziś popr. siostrzany. [przypis edytorski]

siostrzenica Mordechaja — Estera była córką stryja Mordechaja (Est 2,7). [przypis edytorski]

siostrzeniec — młody Droselmajer, jako syn kuzyna, jest faktycznie nie siostrzeńcem, a bratankiem zegarmistrza. [przypis edytorski]

siostrzeniec — Zdzisław Redel. [przypis redakcyjny]

siostrzyca Feba — Diana, boska łowczyni, siostra Apolla (Febusa). [przypis edytorski]

Siout (kopt.) — Asjut (staroż. Siut, gr. Lykopolis), miasto w środkowym Egipcie, na lewym brzegu Nilu, w połowie drogi między Kairem a Asuanem; w 1902 w pobliżu Asjut zbudowano zaporę na Nilu w celu nawadniania terenów. [przypis edytorski]

sipahiery (z pers. sipahi: jeździec) — jazda turecka. [przypis redakcyjny]

sipaj (hist. wojsk.) — żołnierz indyjski w armii brytyjskiej w Indiach; w 1857 nierespektowanie przez Brytyjczyków kultury i religii miejscowych żołnierzy doprowadziło do buntu dwóch pułków sipajów, który przeistoczył się w wielkie powstanie na północy Indii (zwane powstaniem sipajów, gdyż wzięło w nim udział ok. 70 tysięcy żołnierzy hinduskich). Jednym ze skutków powstania sipajów było przejęcie przez rząd brytyjski bezpośredniej władzy kolonialnej nad Indiami, sprawowanej uprzednio w imieniu Korony, ale niezależnie od rządu przez Brytyjską Kompanię Wschodnioindyjską, korporację zrzeszającą angielskich inwestorów. [przypis edytorski]

Si (…) patella — Horatius, Epistulae, I, 5, 2. [przypis tłumacza]

si potest ferii (łac.) — jeśli być może. [przypis redakcyjny]

Si qua (…) amantem — Ovidius, Amores II, 19, 47. [przypis tłumacza]

Si quando turpe sit, tamen est non turpe quum id a multitudine laudetur (łac.) — Cic. de Fin. II, 15; cyt u Montaigne, Próby II, 16. „Choćby co było kiedy haniebne, nie jest haniebne jeśli zyskuje poklask u ogółu”. [przypis tłumacza]

Si quid enim placet (…) omnia Gratiis — Anonymus. [przypis tłumacza]

Si quid Socrates (…) assequebantur (łac.) — „Jeżeli Sokrates lub Aristipos popełnili co przeciw obyczajności i przyjętym zasadom, nie sądź, że i tobie to wolno. Wielkimi i boskimi przymiotami okupili tę swobodę” (Cicero, De officiis, I, 41; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Siradia — Sieradz, w dzis. gub. kaliskiej, na lewym brzegu Warty. [przypis autorski]

sir (ang.) — panie (zwrot grzecznościowy używany w stosunku do szlachciców i osób przełożonych). [przypis edytorski]

sir (ang.) — przydomek osób należących do szlachty ang. [przypis edytorski]

Sir Blockson — w oryginale ang.: Sir Willoughby Blockson; w wydaniu źródłowym: Bloeckson. [przypis edytorski]

Sirbon — antyczna nazwa słonowodnego jeziora przy wybrzeżu M. Śródziemnego między deltą Nilu a Palestyną; ob. jezioro Bardawil, w płn.-wsch. Egipcie. [przypis edytorski]

sire de la Crosade — bliżej nieznany Francuz, który wg napisu nagrobnego w gdańskim kościele św. Brygidy dzielnie walczył z Moskalami i Szwedami i zmarł w r. 1662 mając 66 lat. [przypis edytorski]

sire (fr.) — Najjaśniejszy Panie, Wasza Królewska Mość. [przypis edytorski]

Si (…) reiiciam — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 6. [przypis tłumacza]

Sirius (…) lub Niedźwiadek — Syriusz to najjaśniejsza gwiazda w konstelacji Wielkiego Psa; Niedźwiadek: daw. pol. nazwa gwiazdozbioru Skorpiona. [przypis edytorski]

Sir John Falstaff — ta postać pojawiła się u Shakespeare'a wcześniej w obydwu częściach sztuki Henryk IV. [przypis edytorski]

Sirmond, Antoine (1591–1643) — francuski jezuita, bratanek znanego uczonego o. Jacques'a Sirmond. [przypis edytorski]

sirocco — gorący, suchy wiatr pojawiający się w krajach basenu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]

sirocco — suchy i gorący wiatr południowy lub południowo-wschodni wiejący na ziemie włoskie znad wybrzeży afrykańskich. [przypis edytorski]

sirocco — w klimacie śródziemnomorskim: wiatr południowy, wiejący od wybrzeży Afryki ku Płw. Apenińskiemu. [przypis edytorski]