Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

rozkwituje — dziś: rozkwita. [przypis edytorski]

rozłączym — skrócona forma czasownika 1 os. lm; dziś: rozłączymy. [przypis edytorski]

rozłączym — skrócona forma czasownika 1 os. lm; dziś: rozłączymy. [przypis edytorski]

rozłóg — dolina nieckowata o łagodnych zboczach. [przypis edytorski]

rozłóg — dolina nieckowata o łagodnych zboczach. [przypis redakcyjny]

rozłóg — rozległy obszar, błonia, stepy. [przypis edytorski]

rozłóg — tutaj: rozległy obszar. [przypis edytorski]

rozłoga (daw.) — rozłóg, rozległy obszar, otwarta przestrzeń. [przypis edytorski]

rozłogi (daw.) — rozległe przestrzenie. [przypis edytorski]

rozłogi — dziś popr.: rozłożysty. [przypis edytorski]

rozłogi — otwarta przestrzeń, rozległy teren, szerokie pole. [przypis redakcyjny]

rozłogi — pędy roślin płożące się po ziemi. [przypis edytorski]

rozłogi — tu: rozłożysty, szeroki. [przypis edytorski]

rozłogo (dw., gw.) — rozlegle, szeroko. [przypis edytorski]

rozłożyła (…) album i pokazywała różne chwały rodzinne — tzn. pokazywała zdjęcia chlub rodziny. [przypis edytorski]

rozlartynić — [od:] Lamartine, poeta francuski, był w dobie rewolucji prezydentem rządu. Umarł w r. 1869, Ilnicka pisała widocznie jego nekrolog. [przypis redakcyjny]

rozlegać się — tu: rozpościerać się. [przypis edytorski]

rozlewu pilnujący ścieków — zbudowany nad ujściem stawu, sadzawki. [przypis redakcyjny]

Rozleźli się te małpy po mieście — szef policji mówi obraźliwie o przybyszach, nazywając ich małpami a ich przemieszczanie się łażeniem, używa jednak przy tym męskoosobowej formy czasownika, nieuzgodnionej z niemęskoosobowym rodzajem rzeczownika małpy. [przypis edytorski]

rozlicznymi kształty — na rozmaite sposoby; starop. forma (tu uwspółcześniona): kstałty (N.lm). [przypis edytorski]

rozluźniły się ku górze kosmki maciczne (…) wyszło lewym uchem — Zuchwałe drwiny z współczesnych teologów, którzy wykładali dosłownie przenośnię, iż Matka Boska poczęła przez ucho. Stara pieśń kościelna brzmi: Gaude, virgo, mater Christi. Quae per aurem concepisti. [przypis tłumacza]

rozmaite izby — Różne klasy ludzi. [przypis tłumacza]

rozmaitość (…) form (…) z ciał ciekłych i zsiadłych pochodzi — Mocniejsze albo słabsze światło księżyca poeta tłumaczy większą albo mniejszą gęstością ciał. Beatrycze zbija to mniemanie i dowodzi, że ta rozmaitość stopnia światła od rozmaitych sił pochodzi, jakimi z góry obdarzone są wszystkie gwiazdy. [przypis redakcyjny]

Rozmaitość zawarta w oglądzie (…) wyobrażoną zostaje przez syntezę rozsądku jako należąca do koniecznej jedności samowiedzy i to się dzieje przez kategorię — zasada dowodu polega na wyobrażonej jedności oglądu, przez który przedmiot jakiś jest dany, zawierającej w sobie zawsze syntezę rozmaitych szczegółów danych w oglądzie i mieszczącej już jej odnoszenie się do jedności apercepcji. [przypis autorski]

Rozmaryn — piosenka zyskała niezwykłą popularność w czasie I wojny światowej dzięki drużynom strzeleckim i legionom Piłsudskiego; przyjmujemy za Władysławem Jeziorskim (tegoż, Nowy śpiewnik polski 1914–1917, Kraków 1917), że tak jak melodia, również początkowe zwrotki (być może nawet sześć z nich) są pochodzenia ludowego. Dalsze dopisał prawdopodobnie poeta legionowy Wacław Denhoff-Czarnocki. [przypis edytorski]

rozmaryn — rodzaj krzewu pochodzenia śródziemnomorskiego, jego liście są używane jako przyprawa do mięs. [przypis edytorski]

rozmaryn — symbol ludzkiej pamięci. [przypis redakcyjny]

rozmaryn — wiecznie zielony krzew pochodzenia śródziemnomorskiego. [przypis edytorski]

rozmarza mnie na całą noc — Dla „krótkości” i dla lepszego odmalowania wnętrza dusz autor opisuje używając formuły „ja” rozmaite wrażenia, które mu są obce; nie posiadał nic osobistego, co by było godne cytowania. [przypis autorski]

rozmarzyste — tak w źródle, najprawdopodobniej omyłkowo zamiast: rozmaszyste, tj. z rozmachem grane, pełne rozmachu. [przypis edytorski]

rozmawiałem był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, konstrukcji już zanikającej w polszczyźnie, wyrażającej czynność wcześniejszą, niż działania opisywane czasem przeszłym. [przypis edytorski]

Rozmawiam z Elizą — Branicką, przyszłą swą żoną. [przypis redakcyjny]

rozmdleć (neol.) — osłabnąć. [przypis edytorski]

rozmglić — zasnuć mgłą. [przypis edytorski]

rozmiarkowanie (daw.) — tu: podział na różne części. [przypis edytorski]

rozmiar — tu: pomiar, spis, ewidencja. [przypis edytorski]

rozmiłować się jej (starop.) — rozmiłować się w niej. [przypis edytorski]

rozmiłowała się skrycie Litwina Poraja — dziś popr.: rozmiłowała się skrycie w Litwinie Poraju. [przypis edytorski]

rozmiłował się (…) w ludziach napędzonych stąd przez publiczną opinię… — podobnie Sulla zabawiał się hulaszczo w towarzystwie aktorów. [przypis tłumacza]

rozmiłowywa (daw. forma) — dziś: rozmiłowuje. [przypis edytorski]

Rozminąwszy się ze świątkiem wedle kalendarza daty — właśnie w tym czasie, około 424 r., zmieniono kalendarz za radą matematyka Metona. [przypis tłumacza]

rozmówiewa sie (gw.) — rozmówcie się; porozmawiajcie, umówcie się. [przypis edytorski]

Rozmowa z piramidami — tytuł przyjęty zwyczajowo. [przypis edytorski]

Rozmowa z poetą, „Gazeta Krakowska” 1957, nr 130. [przypis autorski]

Rozmowy człowieka zmęczonego życiem ze swą duszą — pesymistyczny, filozoficzny dialog egipski z okresu Średniego Państwa (ok. 2050–1710 p.n.e.), znany obecnie w Polsce pod tytułem Złamany życiem. [przypis edytorski]

Rozmyślania niewczesne — właśc. Rozważania niewczesne (Unzeitgemässe Betrachtungen), powstałe w l. 1873–1876 cztery tomy rozważań Nietzschego osnutych m.in. wokół twórczości i oddziaływania Davida Friedricha Straussa (1808–1874), Artura Schopenhauera (1788–1860) i Richarda Wilhelma Wagnera (1813–1883; niem. kompozytorowi poświęcony jest czwarty tom Rozważań). [przypis edytorski]

Rozmyślanie (…) to rozrywka bogów, powiada Arystoteles — Arystoteles, Etyka nikomachejska, X, 8. [przypis tłumacza]

rozmyśliwać (daw.) — rozmyślać. [przypis edytorski]

rozmysł (starop.) — rozwaga. [przypis redakcyjny]

rozniemóc się — (daw. pisownia: rozniemódz się) rozchorować się; por. niemoc: choroba. [przypis edytorski]

rozniemógł — zasłabł. [przypis redakcyjny]

rozniesło (gw.) — dziś popr.: rozniosło. [przypis edytorski]

roznośnie — głośno; donośnie. [przypis edytorski]

roznośny — słyszany daleko, głośny, potężny. [przypis edytorski]

roznosić się (gw.) — rozprzestrzeniać się. [przypis edytorski]

rozognionymi strzały (daw. forma) — dziś N.lm: (…) strzałami. [przypis edytorski]

rozogniścić (neol.) — tu: sprawić, że las będzie wyglądał, jakby płonął. [przypis edytorski]

rozoko patrzy (daw.) — zezem patrzy. [przypis redakcyjny]

rozpaczającego — dziś: rozpaczliwego; skłaniającego do rozpaczy. [przypis edytorski]

Rozpacze Faustów i jęki Werterów (…) Nowe zbrodniczych dzieł apoteozy — A. Lange, Rozmyślania, Kraków 1906, s. 97–98. Nie jest wykluczone, że pisząc cytowany poemat Lange miał w pamięci Przygotowanie do Kordiana Słowackiego. Podobnie jak utwór Langego jest ono bowiem ulokowane czasowo na przełomie zegarowym dwu stuleci, u Słowackiego na podobnym przełomie otwierającym wiek XIX. Nie umiem odpowiedzieć, czy istnieje trzeci tego rodzaju tytuł. Pod piórem Langego nawracają niektóre kwestie Szatana w Przygotowaniu, ale całość została wykonana w sposób niedorównujący bogactwu myślowemu i świetności poetyckiej tej uwertury historiozoficznej do Kordiana. [przypis autorski]

rozpaczne (daw.) — dziś: rozpaczliwe. [przypis edytorski]

rozpacznie (daw.) — rozpaczliwie, z rozpaczą. [przypis edytorski]

rozpaczny (daw. forma) — dziś: rozpaczliwy (pełen rozpaczy a. wywołujący rozpacz). [przypis edytorski]

rozpaczny (daw.)— rozpaczliwy. [przypis edytorski]

rozpadlina — skalna szczelina. [przypis edytorski]

Rozpalam je (ognisko) — W nawiasach zamieszczamy objaśnienia lub wyrażenia równoważne, szanując dosłowność samego listu. [przypis redakcyjny]

rozpalona latarnia Faros — latarnia morska na przybrzeżnej wysepce Faros, w pobliżu Aleksandrii, jeden z siedmiu staroż. cudów świata. Zbudowana za panowania pierwszych Ptolemeuszy (ok. 280–247 p.n.e.), mierzyła ok. 120 m wysokości; na szczycie po zmroku rozpalano ogień, którego światło wzmacniały metalowe zwierciadła. [przypis edytorski]

rozparać (daw.) — rozcinać, rozpruwać. [przypis edytorski]

rozparać (daw.) — zniszczyć, rozdzielić. [przypis edytorski]

rozparać — rozpierać. [przypis edytorski]

rozparcelowanie — podzielenie na niewielkie kawałki gruntu, parcele. [przypis edytorski]

rozpasać — tu: złamać szyk. [przypis redakcyjny]

rozpasan — skrócone od: rozpasany; nieokiełznany. [przypis edytorski]

rozpasta (starop.) — rozpusta; tu: uczta. [przypis edytorski]

rozpatrywanie naszych narządów wrodzonych — Obacz wyżej: [„nie posiedliśmy jeszcze dotychczas żadnych prawideł wynajdywania określeń, a ponieważ nie możemy ustanawiać takich prawideł, nie posiadłszy znajomości natury, czyli określenia, rozumu i jego mocy, to stąd wynika, że albo określenie rozumu samo przez się powinno być jasne, albo że nie możemy nic zgoła rozumieć”]. [przypis autorski]

Rozpatrzmy duszę przy innych jej potrzebach — Jeszcze w Dictionnaire Philosophique (Oeuvres corn pl., édit. Beuchot, t. XVII, s. 131) pisał był Voltaire pod wyrazem „âme”, że zagadnienia związane z przyczynami czynności życiowych i duchowych, z istotą duszy, z jej pochodzeniem i wiecznością, są jedynie „pytaniem ślepego o istotę światła, zwróconym do innego ślepca”. Natomiast w rozprawie Le philosophe ignorant, napisanej 20 lat po ogłoszeniu Człowieka-maszyny (zwłaszcza w rozdz. III) zajmuje autor Dykcjonarza zupełnie przeciwległe stanowisko, przyznając wpływ pokarmu na czynności umysłowe. Podobne wywody spotykamy również w V rozdziale Traité de métaphysique (Oeuvres XXII, 212), w najbardziej zaś dosadnej postaci w liście Voltaire'a do M-me du Deffant (1772). [przypis tłumacza]

rozpatrzyć się (daw.) — rozeznać się. [przypis edytorski]

rozpędny — rozpędzony. [przypis redakcyjny]

Rozpędowska — panna respektowa matki poety. [przypis redakcyjny]

rozpędzywać (daw.) — rozpędzać, rozganiać. [przypis redakcyjny]

rozpętany — pozbawiony pęt. [przypis edytorski]

rozpierać się — ustawać. [przypis redakcyjny]

rozpierzchnęły (daw.) — dziś popr. forma: rozpierzchły. [przypis edytorski]

rozpierzchniony (daw.) — dziś popr.: rozpierzchnięty. [przypis edytorski]