Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159856 przypisów.
Rolland, Romain (1866–1944) — francuski pisarz, autor m.in. 10-tomowej powieści rzeki Jan Krzysztof (1904–1912); nagrodzony literacką Nagrodą Nobla (1915). [przypis edytorski]
Rolland, Romain (1866–1944) — francuski pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1915. [przypis edytorski]
Rolland, Romain (1866–1944) — francuski pisarz, muzykolog, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1915, autor biografii słynnych artystów: Michała Anioła, Beethovena, Tołstoja. Dzieła: Jan Krzysztof, Dusza zaczarowana, Colas Breugnon. [przypis edytorski]
Rolland, Romain (1866–1944) — francuski pisarz, znany pacyfista i autor szeregu broszur i odczytów antywojennych, autor m.in. 10-tomowej powieści rzeki Jan Krzysztof (1904–1912); nagrodzony literacką Nagrodą Nobla (1915). [przypis edytorski]
Rollin, Charles (1661–1741) — francuski historyk i pedagog. [przypis edytorski]
rollwaga (z niem.) — wóz służący do przewożenia zmarłych do krematorium. [przypis edytorski]
Rolnictwo było również zatrudnieniem niewolniczym — Tak samo Platon jak Arystoteles żądają, aby niewolnicy uprawiali ziemię. Prawa, VII; Polityka, VII, 10. Prawda, iż nie wszędzie niewolnicy zajmowali się rolnictwem; przeciwnie, jak powiada Arystoteles, najlepsze republiki były te, w których sami obywatele się temu poświęcali; ale to stało się jedynie wskutek skażenia dawnych form rządu popadłych w demokrację; pierwotnie bowiem miasta greckie żyły w ustroju arystokratycznym. [przypis autorski]
„Rolnik” — czasopismo dla rolników, wydawane od XIX wieku. [przypis edytorski]
rolniki — dziś popr. forma M. lm: rolnicy. [przypis edytorski]
Rolnik jest karmicielem towarzystwa, każdy inny człowiek wyjadaczem — klasyczne dla fizjokratyzmu rozróżnienie Quesnaya; rolnicy, tj. klasa wytwórców i wszyscy inni, tj. klasa spożywców. [przypis redakcyjny]
rolnik także sam się tłumaczyć będzie, mając sobie przydanego protektora — myśl ta urzeczywistniona już była w Sądach Referendarskich (ob. niżej) przez Stanisława Augusta, który zaraz w początkach panowania ustanowił przy nich „patrona ludzi ubogich”; Staszicowi chodzi o wszystkie sądy, orzekające w sprawach chłopskich; ob. także Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, str. 194. [przypis redakcyjny]
Romain Coolus (1868–1952) — znany jako René Max Weill; francuski pisarz i scenarzysta filmowy, prezes Society of Dramatic Authors and Composers; zasłynął w 1901 r. sztuką Les Amants de Sazy. [przypis edytorski]
Romain Rollanda, Joyce'a, Manna — Romain Rolland (1866–1944): francuski pisarz, ojciec powieści rzeki, laureat literackiej Nagrody Nobla (1915), autor m.in. 10-tomowej powieści Jan Krzysztof; James Joyce (1882–1941): irlandzki pisarz tworzący w języku angielskim, jeden z najwybitniejszych pisarzy XX w., autor m.in. kontrowersyjnej modernistycznej powieści Ulisses (1922); Thomas Mann (1875–1955): jeden z najwybitniejszych prozaików niemieckich XX w., laureat literackiej Nagrody Nobla (1929), autor m.in. powieści Czarodziejska góra (1924). [przypis edytorski]
Roma (łac.: Rzym) — bogini Rzymu, tradycyjne uosobienie państwa rzymskiego. [przypis edytorski]
Roma (łac.) — Rzym. [przypis edytorski]
Roma (łac., wł.) — Rzym. [przypis edytorski]
Roma libera et memor (łac.) — Rzym wolny i pamiętający (nazwa Roma jest w jęz. łacińskim rodz. żeńskiego). [przypis edytorski]
Roma locuta, causa finita (łac.) — Rzym przemówił, sprawa skończona (tj. dla wiernych Kościoła rzymskokatolickiego opinia papieża, mającego swoją siedzibę w Rzymie, jest rozstrzygająca). [przypis edytorski]
Roma locuta (łac.) — Rzym powiedział; część sentencji Roma locuta causa finita (łac.): Rzym przemówił, sprawa skończona; oznacza to, że dla wiernych kościoła rzymskokatolickiego opinia Watykanu (papieża) jest rozstrzygająca i stanowi obowiązującą regułę postępowania. [przypis edytorski]
Roma manus rodit, quas rodere non valet, odit. Dantes custodit, non dantes spernit et odit. (łac.) — Roma gryzie łapy: których nie warto ogryźć, nienawidzi; dających popiera, niedających ma w pogardzie i nienawiści. [przypis tłumacza]
romański — w oryginale: romanesco (wł.), przymiotnik od średniowiecza oznaczający mieszkańca ówczesnego Rzymu. Zatem różnica między „romańskim” i „rzymskim” jest taka, jak między mieszkańcem miasta Rzym a obywatelem starożytnego mocarstwa Rzym, albo jak między rzymianinem a Rzymianinem. [przypis edytorski]
romańszczyzna — styl romański. [przypis edytorski]
roman à „je” continu (fr.) — powieść ustawicznego „ja”. [przypis edytorski]
romanca — sławiący bohaterów utwór liryczno-epicki, zbliżony do ballady, popularny w Hiszpanii w XV–XVI w. [przypis edytorski]
romanca — sławiący bohaterów utwór liryczno-epicki, zbliżony do ballady. [przypis edytorski]
romanca — tu: romans, gatunek literacki popularny przed pojawieniem się powieści: dłuższy utwór narracyjny, pisany prozą lub wierszem, o tematyce awanturniczej i miłosnej. [przypis edytorski]
romanca — utwór pokrewny balladzie, opiewający bohaterskie dzieje. [przypis edytorski]
romancero (hiszp.) — zbiór zawierający romance, utwory epickie zbliżone do ballad. [przypis edytorski]
romancier (fr.) — powieściopisarz. [przypis edytorski]
romancy rycerskiej napisanej za Cesarstwa przez Chateaubrianda — mowa o balladzie śpiewanej przez Lautreca w opowiadaniu Chateaubrianda Przygody ostatniego z Abenserażów. [przypis edytorski]
Roman d'un jeune homme pauvre (1858) — powieść fr. pisarza Octave'a Feuilleta (1821–1890). [przypis edytorski]
Romanello — prawdopodobnie Giovanni Antonio Romanello, piętnastowieczny poeta wenecki. [przypis edytorski]
Romanes, George (1848–1894) — kanadyjsko-angielski biolog, zwolennik ewolucjonizmu. [przypis edytorski]
Romania — cesarstwo greckie (bizantyńskie). [przypis redakcyjny]
Romania — kraina hist. w płn. Włoszech. [przypis edytorski]
Romania — kraina włoska z miastami Bolonią Ferresą, Rawenną, Rimini, Forli itd. Cesarz Rudolf I przelał na stolicę papieską swoje zwierzchnictwo nad Romanią, czym dodał jeno nowego zarzewia do wojen domowych, które tam nigdy nie wygasały. [przypis redakcyjny]
Romania — tu: wschodnie obszary cesarstwa. [przypis edytorski]
Roman Nitsch, prof. bakteriologii w Uniwersytecie Warszawskim, Warszawa: Wydawnictwo komitetu obchodu stulecia L. Pasteura, 1922 — chodzi o dzieło: R. Nitsch, Pasteur 1822–1895, Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Obchodu Stulecia L. Pasteura, 1922. [przypis edytorski]
Romanones, hrabia, właśc. Álvaro Figueroa y Torres (1863–1950) — hiszpański polityk liberalny, przedsiębiorca; trzykrotny premier Hiszpanii (1912–1913, 1915–1917 i 1918–1919). [przypis edytorski]
Romanowicz, Tadeusz (1843–1904) — działacz polityczny, związany z ruchem narodowym; uczestnik powstania styczniowego; poseł na Sejm Galicyjski. [przypis edytorski]
Romanow, Konstanty Pawłowicz (1779–1831) — wielki książę ros. z dynastii Romanowów, drugi syn cara Pawła I; naczelny wódz armii i gubernator wojskowy w Królestwie Polskim, pełnił rolę carskiego namiestnika w Warszawie; w 1820 r. poślubił Polkę, hr. Joannę Grudzińską, a następnie, w 1823 r. potajemnie zrzekł się praw dziedzicznych do tronu; w noc wybuchu powstania listopadowego 1830 r. Konstanty miał paść ofiarą zamachu, jednak uciekł w przebraniu z Belwederu, gdzie rezydował, następnie na czele korpusu wojsk ros. przedostał się do Rosji, gdzie zmarł wkrótce (15 maja 1831) na cholerę pod Witebskiem. [przypis edytorski]
Romanow, Konstanty Pawłowicz (ros. Константин Павлович Романов 1779–1831) — właśc. Konstantin Pawłowicz Holstein-Gottorp-Romanow, wielki książę rosyjski z dynastii Romanowów, drugi syn cesarza (cara) Pawła I i cesarzowej Marii Fiodorowny, brat cara Aleksandra I i cara Mikołaja I, następca tronu rosyjskiego w latach 1801–1823. W 1814 r. był naczelnym dowódcą wojsk polskich i faktycznym namiestnikiem cara w Polsce. W 1818 r. był deputowanym z cyrkułu VIII Warszawy na Sejm Królestwa Polskiego. Został naczelnym wodzem armii Królestwa Polskiego, pełniącym obowiązki gubernatora wojskowego Królestwa Polskiego, generał-inspektorem kawalerii rosyjskiej. Od 1819 r. sprawował funkcję głównodowodzącego armii czynnej nad guberniami: wileńską, grodzieńską, mińską, wołyńską, podolską i w obwodzie białostockim. W 1820 r. zostało unieważnione jego pierwsze małżeństwo, z księżną Juliane Henriette Ulrike von Sachsen-Coburg-Saalfeld (poślubioną w 1796 r. na żądanie Katarzyny II, jego babki), aby mógł poślubić polską hrabiankę Joannę Grudzińską. Z powodu małżeństwa z Grudzińską wielki książę Konstanty zrezygnował w 1823 r. z praw do tronu rosyjskiego, przysługujących mu po śmierci starszego brata; akt rezygnacji utrzymywany był w tajemnicy. Gdy po śmierci Aleksandra I w 1825 r. Mikołaj wysłał do brat wezwanie do wstąpienia na tron, tytułując go cesarzem Konstantym I, ten ponownie odmówił objęcia władzy w Rosji i pozostał w Warszawie. Formalnie od 27 listopada do 14 grudnia 1825 był cesarzem Rosji, o czym nie wiedzieli dekabryści, którzy wywołali w grudniu 1825 r. powstanie przeciwko Mikołajowi w obronie praw Konstantego do tronu. Następnie, w l. 1815–1830 Wielki Książę Konstanty był wodzem naczelnym Wojska Polskiego i faktycznym wielkorządcą Królestwa Polskiego; podlegały mu także garnizony wojsk rosyjskich w zachodnich guberniach Rosji. Zwalczał polskie ruchy wolnościowe, rozbudował siatkę tajnej policji rosyjskiej w Polsce. Choć był wielkim miłośnikiem polskiej armii, wprowadzony przez niego rygor i niepraktykowany w Polsce brak szacunku do oficerów budziły silny sprzeciw. W noc wybuchu powstania, 29 listopada 1830 r. jego osoba była głównym celem ataku spiskowców. Udało mu się uciec z Belwederu w kobiecym przebraniu, a następnie na czele korpusu rosyjskiego przedostać się do Rosji, gdzie wkrótce zmarł na cholerę (lub też wskutek otrucia). [przypis edytorski]
Romanow, Mikołaj Mikołajewicz (1856–1929) — wielki książę rosyjski, do sierpnia 1915 r. głównodowodzący armii rosyjskiej podczas I wojny światowej. [przypis edytorski]
Romanow, Paweł Aleksandrowicz (1860–1919) — rosyjski wielki książę, syn cara Aleksandra II; jego żoną była Aleksandra Gieorgijewna Romanowa (1870–1891), urodzona jako Aleksandra Grecka, księżniczka Grecji i Danii. [przypis edytorski]
Romanowski, Mieczysław (1834–1863) — polski poeta epoki romantyzmu, autor poematów epickich; poległ w powstaniu styczniowym. [przypis edytorski]
Roman — Roman Załuski. [przypis redakcyjny]
romanśnica — kobieta lubiąca romanse. [przypis autorski]
Romanschrifsteller (niem.) — powieściopisarz. [przypis edytorski]
romans (daw.) — powieść. [przypis edytorski]
romansie, który też musi być uczciwą robotą, a nie bezczelnym podlizywaniem się najgorszej publice za parę groszy, co się u nas coraz namiętniej i nagminniej robi — mam wrażenie, że ohydny stosunek wydawców do pisarzy ma też tu swoje źródło. Trudno nie traktować en canaille [fr. na kanalię; red. WL] snardza, który gdy się z nim mówi, śmierdzi cały czymś wstrętnym, co tylko co za marną flotę lizał; a do tego przeważnie jest głupi i niewykształcony. [przypis autorski]
Romans i powieść — rocznik wydawany w Warszawie w latach 1909–1927, pod red. Józefa Jankowskiego. [przypis edytorski]
romansista — tu: powieściopisarz. [przypis edytorski]
romansowie — dziś popr.: romansowo, tj. poetycznie, stylowo. [przypis edytorski]
romansowy — tu: sercowy. [przypis edytorski]
Romans poetyczny z podań ukraińskich… — Romans tu umieszczony jest prawie zupełnie utworem imaginacji. — Na Ukrainie lud dotąd pokazuje wał ogromny, wałem Żmii nazwany; niektórzy sądzą, że Żmija był jednym z pierwszych i najdawniejszych wodzów Zaporoża; inne podanie niesie, że szatan pod postacią żmii niósł wielki kamień, chcąc nim kościół przywalić, i przerażony kura zapianiem, głaz na stepy upuścił. Idąc za pierwszą z tych powieści utworzyłem osobę bajeczną, będącą bohatyrem mojego romansu, i z nią powiązałem różne przez historią wspominane wypadki. I tak: prawdziwą jest rzeczą, że Kozacy z czajkami wybiegali na Czarne Morze, spalili wiele miast Natolii i Cylicji, a zapędziwszy się aż pod Carogród, ogień w przedmieście Pera zanieśli. — Sułtan przerażony, widząc płonące wieże Bosforu, złotem okupić się musiał. — W papierach znalezionych w kuli na kościele St. Jana w Warszawie, a które Niemcewicz w pamiętnikach o dawnej Polszcze umieścił, znajduje się wzmianka o Kozakach. Stamtąd powziąłem wiadomość, iż któryś z baszów w niewolę przez Kozaków ujęty, na pośmiewisko w klatce jak drugi Bajazet był uwięziony. Opisy miejsc po części z Grądckiego, po części z Beauplana wyjęte; za czasów tego ostatniego widziano na najwyższej z wysp Czertomeliku ruiny zamku tak postawione, aby je woda, wiosną inne wyspy zatapiająca, dosięgnąć nie mogła. — W tymże autorze wyczytałem, jak galery tureckie zapędziwszy się za czajkami zginęły, w labiryncie wysp czertomelickich obłąkane; tenże pisarz opisuje sposób, jakim Kozacy i Tatarowie na sumaki polowali, a obraz tej obławy starałem się wiernie w pieśni pierwszej romansu wystawić, równie jak sposób zdobywania czajkami okrętów tureckich, w czwartej pieśni opisany. Niekiedy, idąc za duchem poezji ludu ukraińskiego, chcąc obraz żywiej wystawić, porzucam sposób opisowy i opowiadanie wkładam w usta sternika kozackiego, nie sądzę zaś, aby taka wolność imaginacją czytelnika obrażać miała. Wiersz dziesięciozgłoskowy w niniejszej powieści użyty, a może nadto wyraźną miarą nieprzyjemnie mordujący ucho czytelnika, w moim jednak przekonaniu najwłaściwiej do takiego rodzaju utworu zastosować się daje. Z użycia takowego wiersza wynikała potrzeba, nie inne jak dwunasto- lub ośmiozgłoskowe łączyć z nim rytmy; tak, ażeby średniówka zawsze w połowie wiersza przypadać mogła. [przypis autorski]
Romans Róży — Roman de la Rose, średniowieczny poemat alegoryczny o miłości, rozpoczęty przez Guillaume'a de Lorris ok. 1235, a dokończony ok. 1275–80 przez Jeana de Meung. [przypis edytorski]
Romans Róży — Roman de la Rose, ulubiony poemat średniowiecza [poemat alegoryczny o miłości, rozpoczęty przez Guillaume'a de Lorris (ok. 1235), a dokończony przez Jeana de Meung; Red.WL]. [przypis tłumacza]
romans — tu: powieść. [przypis edytorski]
romansze — Drukujemy romansze, na podstawie rękopisu z XVIII wieku, niewykluczone jednakże, iż w oryginale (w autografie odpowiednie karty sa wydarte) Potocki pisał: romanie, słowa bowiem romans wiek XVIII nie znał; dopiero w drugiej połowie XVIII w. się zjawiło. I Lubomirski mówi o romaniach, nie o romansach, jak Linde mylnie przepisał. [przypis edytorski]
romantyczny konserwatyzm i liberalny racjonalizm były tylko dwoma przeciwstawnymi formami duchowej i społecznej rozprawy z tym samym, ich wszystkich dotyczącym położeniem duchowym — K. Mannheim, Das Problem der Generationen, „Kölner Vierteljahrshefte für Soziologie” 1928, s. 320. [przypis autorski]
romantyk — w tekście powieści przeważnie w znaczeniu: idealista i marzyciel, powodujący się uczuciem. [przypis redakcyjny]
romantyzm, woła austriacki pisarz, Józef August Lux, w swej programowej książce, to nie rozwichrzenie i bunt… — [Joseph August Lux], Ein Jahrtausend deutscher Romantik, Innsbruck. [przypis autorski]
Romantyzm zmartwychwstaje z swoim uwielbieniem wieków średnich, z kultem tajemniczości i ekstazy mistycznej, wreszcie z ascetyzmem i wizjami (…) pozwala nam poniekąd zrozumieć psychologię rzeczywistych romantyków — K. R. Ż. „Legendy” Strindberga, „Prawda” 1899, nr 30, s. 356. Godne jest uwagi, że nawet kiedy całkowicie porzucił przychylne dla modernistów stanowisko, Krzywicki w swoich generalnych zaleceniach moralnych nie rezygnował z apelu do postawy literackiej Strindberga. W jego credo publicystycznym Sic itur ad virtutem (Warszawa 1907; fragmenty: „Ogniwo” 1904, całość: „Kultura” 1907) czytamy (cyt. za: „Kultura” 1907, t. I, s. 141): „Obcuj z utworami tej gromady rozbitków jak Strindberg, która w spowiedzi jasnej, szczerej odsłania brudy swego istnienia. (…) Może niekiedy, zdjęty wstrętem, odrzucisz precz książkę. Ale pamiętaj o tym, co napisał Bacon: «(…) Słońce przyświeca także nad kloaką, a jednak to go zmazą nie pokrywa!”
Oprócz rozlicznych wzmianek i tu i ówdzie spotykanych przekładów (np. Miłość i chleb, „Prawda” 1890, nr 19–20; Dzieje małżeńskie, „Przegląd Poznański” 1894, nr 23–28) w dziesięcioleciu omawianym nie udało się, poza Krzywickim, odnaleźć poważniejszego artykułu o Strindbergu. W późniejszych latach M. Rettinger, Dwa warsztaty. Organizacja Shawa i Strindberga („Krytyka” 1912, t. II). Z przekładów książkowych opublikowano Ojca, Warszawa 1891 (tłum. I. Suessera), Pannę Julię, Warszawa 1891 (tłum. I. Suessera) oraz Mieszkańców Hemsoe, Warszawa 1895 (tłum. F. Popławskiej).
[przypis autorski]
Roman, Władysław (1865–1905) — aktor sceny krakowskiej. [przypis edytorski]
Roma, quanta fuit, ipsa ruina docet (łac.) — O wielkości Rzymu świadczą jego ruiny. [przypis edytorski]
Roma — Rzym. [przypis edytorski]
Roma — Rzym. [przypis redakcyjny]
romboid — daw.: równoległobok, którego boki przyległe nie są sobie równe, a kąty nie są proste; dziś: deltoid, czworokąt mający dwie pary boków sąsiednich równych. [przypis edytorski]
romboid — deltoid, czworokąt przypominający kształtem latawiec: jego przekątne są do siebie prostopadłe, a jedna z nich stanowi jego oś symetrii. [przypis edytorski]
romčiai — rėmai. [przypis edytorski]
Romek, właśc. Abraham Leibowicz (1917–1943) — pseud. Laban, inna wersja pisowni nazwiska a. Lejbowicz; członek żydowskiego ruchu oporu, działacz organizacji socjalistyczno-syjonistycznej „Dror-Frajhajt”; zginął prawdopodobnie 20 kwietnia 1943 r. [przypis edytorski]
Romeo — bohater dramatu Szekspira Romeo i Julia, opowiadającego o nieszczęśliwych losach kochanków ze zwaśnionych rodów. [przypis edytorski]
Romeo! czemuż ty jesteś Romeo?… — słowa Julii z aktu II, sceny 2. [przypis redakcyjny]
Romeo! gachu!… — w oryg. poetyczniej: Romeo, humours, madman, passion, lover!, czyli: Romeo! Zmienniku! wariacie! namiętności! kochanku! Ponieważ Romeo uciekł towarzyszom, Merkucjo żartobliwymi zaklęciami chce wywołać jego ducha. Jak widzimy w następnej scenie, Romeo słyszał ich z ukrycia. [przypis redakcyjny]
Romeo i Julia — słynna tragedia Szekspira. Miejscem akcji jest miasto włoskie Werona, tematem — losy dwojga kochanków pochodzących ze zwaśnionych z sobą rodów. Montekich i Kapuletów. [przypis redakcyjny]
Romeo i Julia — tragedia ta zawiera ustęp (III, 1) o treści zupełnie prozaicznej, a mimo to rymowany, i to licho rymowany. Daje to, w związku z teorią o dwóch opracowaniach, pole do daleko idących wniosków, które przedstawię we wstępie do Romea i Julii. [przypis tłumacza]
Romeo (…) źle nagrodzony za swe piękne cnoty — O tym Romeo kroniki średniowieczne zapisały wiele ciekawych szczegółów. Ogólny życiorys jego poeta skreślił na końcu tej pieśni. [przypis redakcyjny]
Romer-Ochenkowska, Helena (1875–1947) — polska pisarka, działaczka społeczna i oświatowa. [przypis edytorski]
Romero, Silvio (1841–1914) — brazylijski polityk, dziennikarz, publicysta oraz poeta. [przypis edytorski]
romiai — ramiai, tyliai. [przypis edytorski]
Romikole — mieszkańcy Rzymu. [przypis tłumacza]
romitorio (wł.) — pustelnia, ustronie. [przypis autorski]
Romnowe, częściej Romowe, litew. Romovė — miejsce kultu pogańskich Bałtów, gdzie pośrodku stał wielki dąb z wyobrażeniami trzech najważniejszych bogów; siedziba Krewe. Takich miejsc było na terenie Prus i Litwy kilka. [przypis edytorski]
Romnowe — lokalizacja świętego gaju. [przypis edytorski]
Romny — miasto w pn.-wsch. części Ukrainy, leżące nad Sułą, dopływem Dniepru. [przypis redakcyjny]
Romola — historyczna powieść angielska George Elliot (1863). [przypis redakcyjny]
Romowe — miejsce święte, centrum kultu w religii Bałtów. [przypis edytorski]
Romowe — w religii lit. (Bałtów) centrum kultu zorganizowanego wokół świętego dębu, z podobiznami bóstw, siedziba kapłana zw. Krewe. [przypis edytorski]
rom — rum. [przypis edytorski]
Romski, Juliusz właśc. Garbowski, Tadeusz (1869–1940) — zoolog, a także pisarz, poeta i filozof; uzyskał tytuł doktorski w zakresie nauk przyrodniczych (1893) na podstawie pracy o faunie motyli w Galicji oraz habilitację (1897) na podstawie rozprawy o skorupiakach obunogich Amphipoda, był asystentem prof. zoologii na Uniwersytecie Wiedeńskim, Bertholda Hatschka (1854–1941), następnie przeniósł się na krakowski Uniwersytet Jagielloński (1898), gdzie w 1903 r. został profesorem nadzwyczajnym zoologii, w 1911 r. objął Katedrę Filozofii Przyrody, a w 1922 r. założył Zakład Psychogenetyczny; pod pseud. Leon Płoszowski publikował wiersze w stylu neoromantycznym, a pod pseud. Juliusz Romski był współautorem (z Elizą Orzeszkową) powieści epistolarnej Ad astra (1904; w pracy nad utworem brał udział w l. 1899–1903, całość dokończyła Orzeszkowa); prof. Garbowski (już wówczas emerytowany) został aresztowany w ramach Sonderaktion Krakau i zginął w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen wraz z innymi uczonymi UJ; jego poglądy filozoficzne stanowią podwaliny pol. filozofii świeckiej. [przypis edytorski]
Romuald (ok. 951–1027) — Romuald z Camaldoli, święty kościoła katolickiego, włoski mnich, założyciel zakonu kamedułów; w 972 r. wstąpił do benedyktyńskiego klasztoru św. Apolinarego, w 975 r. podjął życie eremity, do r. 978 kształcił się w Saint-Michel de Cuxa u opata Geryna, kształtując własną regułę; przydane mu miano Romuald Kassyneński pochodzi od nazwy Monte Cassino, gdzie przez jakiś czas przebywał wraz z dwoma innymi pustelnikami, Marynem i Janem Morosini; na prośbę cesarza Ottona III Romuald przeniósł się do Rawenny, gdzie został opatem, ponieważ jednak mnisi z klasztoru św. Apolinarego nie chcieli dostosować się do surowych reguł Romualda, opuścił klasztor w 999 i powrócił na Monte Cassino; przez jakiś czas potem wędrował, by ostatecznie osiąść w Camadloli; w 1027 przeniósł się w celu oddania się kontemplacji do Val di Castro, gdzie zmarł 19 czerwca. [przypis edytorski]
Romuald z Camaldoli (ok. 950–1027) — włoski mnich, założyciel zakonu kamedułów, opat, święty Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
Romul, dziś Romulus — legendarny założyciel Rzymu, wykarmiony przez wilczycę. [przypis edytorski]
Romulus (mit. rzym.) — legendarny założyciel i pierwszy władca Rzymu; wnuk króla miasta Alba Longa, pozbawionego władzy przez Amuliusza; Romulus razem z bratem bliźniakiem Remusem po urodzeniu został wrzucony w koszyku do Tybru; braci wykarmiła wilczyca, następnie wychował pasterz; dorósłszy, bracia przywrócili tron Numitorowi, po czym opuścili miasto i założyli Rzym. [przypis edytorski]
Romulus (mit. rzym.) — legendarny założyciel Rzymu. [przypis edytorski]
Romulus (mit. rzym.) — założyciel Rzymu, zabójca brata-bliźniaka Remusa. [przypis edytorski]
Romulus nie miałby (…) kłopotu z Sabinkami — wg rzymskiej legendy w nowo założonej przez Romulusa i jego towarzyszy osadzie Rzym brakowało kobiet. Szukając żon, Rzymianie zwrócili się z prośbą do sąsiedniego plemienia Sabinów, jednak spotkali się z odmową. Zorganizowali więc święto ku czci Neptuna, na które zaproszono mieszkańców okolic. Podczas święta na umówiony sygnał porwano panny sabińskie, które wkrótce wydano za mąż za Rzymian. Stało się to przyczyną wojny, przerwanej na prośbę porwanych kobiet. [przypis edytorski]
romus — dabar: ramus, tylus. [przypis edytorski]
romus — ramus. [przypis edytorski]
Romussa (z litew.) — Skromna. [przypis autorski]
