Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159855 przypisów.
Rezos (mit. gr.) — syn boga rzeki Styrmon i muzy Kaliope, król Tracji, sprzymierzeniec Troi, który przybył jej na pomoc na czele wojsk konnych. Rezos posiadał dwa wyjątkowe rumaki o maści bielszej od śniegu, o których przepowiednia mówiła, że jeśli napiją się wody z rzeki Skamander pod Troją, miasto będzie nie do zdobycia. Aby do tego nie dopuścić, Odyseusz z pomocą Diomedesa udali się potajemnie nocą do obozu Trojan, wykradli konie, a Rezosa zabili. [przypis edytorski]
Rezultatem pobytu w Stanach Zjednoczonych stała się rychło specjalna książka — L. Krzywicki, Za Atlantykiem. Wrażenia z podróży po Ameryce, Warszawa 1895. [przypis autorski]
rezun (ukr.) — siepacz, zabijaka. [przypis redakcyjny]
rezun (z ukr.) — rzeźnik, przen. morderca. [przypis edytorski]
rezun (z ukr.) — siepacz, morderca. [przypis redakcyjny]
rezun (z ukr.) — siepacz, zabijaka. [przypis redakcyjny]
rezun (z ukr.) — siepacz, zabójca. [przypis edytorski]
rezun (z ukr.) — siepacz, zabójca. [przypis redakcyjny]
rezurekcja — uroczysta katolicka msza wielkanocna z procesją. [przypis edytorski]
rezurekcja — uroczyste nabożeństwo wielkanocne, połączone z procesją. [przypis edytorski]
rezurekcja — wielkanocne nabożeństwo z procesją. [przypis edytorski]
rezurekcja — w kościele katolickim uroczyste nabożeństwo wielkanocne połączone z procesją, odprawiane o świcie w Niedzielę Wielkanocną. [przypis edytorski]
rezydencji — pobytu. [przypis redakcyjny]
rezydencji — siedzibie, mieszkaniu. [przypis redakcyjny]
rezydentka — tu: uboższa krewna, mieszkająca u bogatszej rodziny. [przypis edytorski]
rezydentka — tu: uboższa krewna, mieszkająca u bogatszej rodziny. [przypis redakcyjny]
rezydent — ubogi szlachcic korzystający ze stałego utrzymania w zamożnym dworze. [przypis edytorski]
rezydent — ubogi szlachcic korzystający ze stałego utrzymania w zamożnym dworze. [przypis redakcyjny]
Rezygnacja — utwór należy do cyklu sonetów powstałych pod bezpośrednim wpływem Petrarki, stanowiących albo poetycką parafrazę utworu poety renesansowego, albo rozwinięcie przejętego od włoskiego mistrza motywu. [przypis edytorski]
rezygnacja — zrzeczenie się, darowizna. [przypis redakcyjny]
rezykować (daw.) — dziś popr.: ryzykować. [przypis edytorski]
rezy pany (z ukr.) — rżnij panów. [przypis edytorski]
RFSRR — Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka, utworzona 8 listopada 1917 r. po obaleniu rządu Aleksandra Kiereńskiego; nazwa nowo powstałego państwa kierowanego przez bolszewików została przyjęta w 1918, po wejściu w życie konstytucji; stolicą RFSRR był początkowo Piotrogród, następnie Moskwa (przeniesienie nastąpiło w związku z ofensywą armii niemieckiej w lutym 1918). W 1922 r. Rosyjska FSRR, Ukraińska SRR, Zakaukaska FSRR i Białoruska SRR zjednoczyły się, tworząc Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR), istniejący do grudnia 1991 r.; po rozwiązaniu ZSRR, RFSRR, najważniejsza republika Związku (największa pod względem zajmowanej powierzchni i liczby ludności), uzyskała odrębność państwową i zmieniła nazwę na Federacja Rosyjska – Rosja. [przypis edytorski]
R. Garofalo, From Music Publishing to MP3: Music and Industry in the Twentieth Century, „American Music” Vol. 17, No. 3 (Autumn 1999), s. 318. [przypis autorski]
R. Garofalo, From Music Publishing to MP3: Music and Industry in the Twentieth Century, „American Music” Vol. 17, No. 3 (Autumn 1999), s. 319. [przypis autorski]
R. Garofalo, From Music Publishing to MP3: Music and Industry in the Twentieth Century, „American Music” Vol. 17, No. 3 (Autumn 1999), s. 319. [przypis autorski]
R. Garofalo, From Music Publishing to MP3: Music and Industry in the Twentieth Century, „American Music” Vol. 17, No. 3 (Autumn 1999), s. 320. [przypis autorski]
R. Garofalo, From Music Publishing to MP3: Music and Industry in the Twentieth Century, „American Music” Vol. 17, No. 3 (Autumn 1999), s. 320, M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 24, W. Boosey, Fifty years of music, London 1931, s. 25, S. Albinsson, Early Music Copyrights…, s. 293-294. [przypis autorski]
R. Garofalo, From Music Publishing to MP3: Music and Industry in the Twentieth Century, „American Music” Vol. 17, No. 3 (Autumn 1999), s. 321. [przypis autorski]
R. Garofalo, From Music Publishing to MP3: Music and Industry in the Twentieth Century, „American Music” Vol. 17, No. 3 (Autumn 1999), s. 322. [przypis autorski]
R. Garofalo, From Music Publishing to MP3: Music and Industry in the Twentieth Century, „American Music” Vol. 17, No. 3 (Autumn 1999), s. 324, Por. szerzej na temat różnic pomiędzy fonografem a gramofonem w: M. Kominek, Zaczęło się od fonografu…, Kraków 1986, s. 45. [przypis autorski]
R. Garofalo, From Music Publishing to MP3: Music and Industry in the Twentieth Century, „American Music” Vol. 17, No. 3 (Autumn 1999), s. 328. [przypis autorski]
R. Garofalo, From Music Publishing to MP3:…, s. 323. [przypis autorski]
R. Garofalo, From Music Publishing to MP3…, s. 324. [przypis autorski]
R. Garofalo, From Music Publishing to MP3…, s. 326. [przypis autorski]
RGO — Rada Główna Opiekuńcza, organizacja charytatywna funkcjonująca w latach 1940–1945 na terenie Generalnego Gubernatorstwa. [przypis edytorski]
rhamazan a. ramadan — miesiąc ścisłego postu w kulturze muzułmańskiej; tu: post. [przypis edytorski]
Rhedarum (…) flexu — Iuvenalis, Satirae III, 236. [przypis tłumacza]
Rheni (…) aequat — Lucretius, De rerum natura, V, 289. [przypis tłumacza]
Rhetowie — dawni mieszkańcy dzisiejszego Tyrolu i części Szwajcarii. [przypis redakcyjny]
rhinogomenol — maść zmniejszająca przekrwienie i antyseptyczna. [przypis edytorski]
rhinoskleroma a. twardziel — zakaźna choroba bakteryjna, zapalenie górnych dróg oddechowych, na skutek którego w nosie i gardle pojawiają się twarde nacieki. [przypis edytorski]
Rhodymenia palmowata właśc. Rhodymenia palmata (łac.) — glon zaliczany do grupy alg czerwonych. [przypis edytorski]
rhubarbarum — korzeń rośliny, rheum barbarum, działającej rozwalniająco. [przypis redakcyjny]
Río Negro — rzeka w Ameryce Południowej o długości 2250 km, dopływ Amazonki, mająca też połączenie z Orinoko poprzez bifurkację (odnogę) rzeki Casiquiare. [przypis edytorski]
Rialto, Most Rialto (wł. Monte di Rialto) — najstarszy i do 1854 jedyny z mostów spinających brzegi weneckiego Wielkiego Kanału. [przypis edytorski]
riasa — długa szata stosowana przez duchownych kościołów wschodnich. [przypis edytorski]
riasa — długa szata z szerokimi rękawami noszona przez duchownych prawosławnych. [przypis edytorski]
riasa (ukr.) — strój duchownego prawosławnego. [przypis redakcyjny]
Ribbentrop, Joachim von (1893–1946) — minister spraw zagranicznych III Rzeszy w latach 1938–1945; po wojnie jako zbrodniarz wojenny został skazany na karę śmierci i stracony. [przypis edytorski]
Ribera Jusepe (José) de Ribery (1591–1652), zw. Lo Spagnoletto — hiszpański malarz barokowy, działający we Włoszech; specjalizował się w wizerunkach świętych i scenach mitologicznych, szczególnie ukazujących ekspresję ciała i twarzy w obliczu męczeństwa. [przypis edytorski]
Ribot, Théodule Armand Ferdinand Constant (1839–1916) — francuski psycholog. [przypis edytorski]
Ribot, Theodule (1839–1916) — francuski filozof i profesor psychologii eksperymentalnej w Sorbonie. Na język polski przełożono jego Psychologię uczuć (La Psychologie des sentiments, 1896) i Logikę uczuć (La logique des sentiments). [przypis edytorski]
Ricardo, David (1772–1823) — angielski ekonomista, zaliczany do grona najbardziej wpływowych klasyków ekonomii; autor dzieła Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania (1817). [przypis edytorski]
Ricasoli, Bettino (1809–1880) — baron, włoski polityk, działacz risorgimento, premier Włoch w latach 1866–67. [przypis edytorski]
Richardson dodaje: historia Laokoona ma tylko prowadzić do patetycznego opisu ostatecznego zburzenia (…) — [w:] De la peinture, t. III, s. 516: „C'est l'horreur que les Troїens ont conçue contre Laocoon, qui était nécessaire a Virgile pour la conduite de son poëme; et cela le méne à cette Description pathétique de la destruction de la patrie de son Héros. Anssi Virgile n'avait garde de diviser l'attention sur la dernière nuit, pour une grande ville entière, par la peinture d'un petit malheur d'un Particulier”. [przypis redakcyjny]
Richardson — głośny współcześnie powieściopisarz angielski (1689–1761). [przypis tłumacza]
Richardson potępia to [przedstawienie Pordenona] (…) — Richardson, De la peinture, t. I, s. 74. [przypis redakcyjny]
Richardson [Samuel] (1689–1761) — twórca nowożytnej powieści angielskiej, autor Klarysy Harlowe, Pameli, Grandissona etc. [przypis tłumacza]
Richardson, Samuel (1689–1791) — angielski pisarz, twórca nowożytnej powieści angielskiej, autor popularnych romansów epistolarnych. [przypis edytorski]
Richardson, Samuel (1689–1791) — ang. pisarz, autor popularnych romansów epistolarnych (gł. Pamela czyli cnota nagrodzona, 1740). [przypis edytorski]
Richelieu, Armand-Jean du Plessis de (1585–1642) — francuski diuk, kardynał i pierwszy premier Francji w latach 1624–1642. [przypis edytorski]
Richelieu, Armand-Jean du Plessis de (1585–1642) — francuski książę, kardynał, od 1624 pierwszy minister Francji; faktycznie kierował polityką państwa. [przypis edytorski]
Richelieu, Armand-Jean du Plessis de (1585–1642) — francuski książę, kardynał, od 1624 pierwszy minister Francji. [przypis edytorski]
Richelieu, Armand-Jean du Plessis de (1585–1642) — francuski książę, kardynał, od 1624 roku pierwszy minister Francji; faktycznie kierował polityką państwa. [przypis edytorski]
Richelieu, Armand-Jean du Plessis de (1585–1642) — francuski książę, kardynał, od 1624 roku pierwszy minister Francji. [przypis edytorski]
Richelieu, Armand-Jean du Plessis de (1585–1642) — francuski książę, kardynał, od 1624 roku pierwszy minister Francji. [przypis edytorski]
Richepin, Jean (1849–1926) — francuski poeta, powieściopisarz i dramaturg. [przypis edytorski]
Richmond — miasto w USA, stolica stanu Wirginia, podczas wojny secesyjnej stolica Konfederacji Południa, państwa 11 stanów południowych, które odłączyły się od Unii. [przypis edytorski]
Richter, Jean Paul (1763–1825) — właśc. Johann Paul Friedrich Richter, pisarz, jeden z prekursorów romantyzmu niem., ukuł termin Weltschmerz (dosł.: ból świata) na określenie cierpienia związanego z rozpoznaniem niedoskonałości i niesprawiedliwości świata. [przypis edytorski]
Richthofen, Manfred Albrecht Freiherr von (1892–1918) — niem. lotnik, największy as myśliwski okresu I wojny światowej, nazywany „Czerwonym Baronem” (pochodził z arystokratycznej rodziny niem. osiadłej w okolicach Wrocławia, mającej prawa do tytułu barona, tj. Freiherr); wygrał 80 bitew powietrznych, sam zginął 21 IV 1918 r. nad przełęczą Morlancourt w okolicach Sommy ostrzelany z broni maszynowej z ziemi. [przypis edytorski]
Richthofen, Manfred Freiherr von (1892–1918) — legendarny pilot niemiecki, zginął w 1918 r. [przypis edytorski]
richtig (niem.) — odpowiednio, właściwie, poprawnie, trafnie. [przypis edytorski]
richtig (niem.) — odpowiednio, właściwie; tu: akurat, właśnie. [przypis edytorski]
richtig, stimmt (niem.) — dobrze, racja (zgadza się itp.). [przypis edytorski]
ricieris — riteris. [przypis edytorski]
ricierius (lenk.) — riteris. [przypis edytorski]
ricinus (daw.) — olej rycynowy, używany jako środek przeczyszczający, uzyskiwany z rącznika pospolitego (Ricinus communis). [przypis edytorski]
Rickert, Heinrich (1863–1936) — niemiecki filozof, jeden z głównych przedstawicieli neokantyzmu. [przypis edytorski]
Rickert, Heinrich (1863–1936) — niemiecki filozof, profesor uniwersytetów w Heidelbergu i Fryburgu. Neokantysta, przedstawiciel szkoły badeńskiej. Uważał, że istnieją wartości uniwersalne, które obowiązują niezależnie od doświadczenia poszczególnych ludzi. [przypis edytorski]
rico (hiszp.) — bogacz. [przypis edytorski]
ridda — tradycyjny ludowy taniec włoski, którego nazwa podkreśla element kręcenia się w kółko, wirowania. [przypis edytorski]
Ridentem (…) vetat — Horatius, Satirae I, 1, 24. [przypis tłumacza]
Rides (…) olere (łac.) — „«Nie pachniesz niczym», przyganiasz mi z dumą:/ Bo lepiej niczym, niż pachnąć perfumą” (Martialis, Epigrammata, VI, 55, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
ridete puellae (łac.) — śmiejcie się, dziewczęta. [przypis edytorski]
riding-coat (ang.) — płaszcz (tu: żakiet) do jazdy konnej. [przypis edytorski]
Ridinger — Johann Elias (1698–1767); Maler, Grafiker. [przypis edytorski]
Riego y Flórez, Rafael del (1784–1785) — hiszpański wojskowy i polityk liberalny; w 1820 wysłany z oddziałami, które miały wyruszyć do walki z ruchami wyzwoleńczymi w Ameryce Łacińskiej, stanął na czele buntu wojska w Kadyksie i zażądał powrotu do konstytucji z 1812; ze swoimi oddziałami podjął marsz przez Andaluzję z nadzieją wzniecenia antykrólewskiego powstania, co spotkało się z obojętnością miejscowej ludności; powstanie udało się wzniecić w Galicji i wkrótce objęło ono cały kraj; otoczony w madryckim pałacu król zgodził się na przywrócenie konstytucji; przez nowo utworzony rząd Riego został mianowany marszałkiem; w 1823 walczył z interwencją francuską; ujęty i stracony na rozkaz Ferdynanda VII; napisany na jego cześć Hymn Riego stanowił w latach 1931–1939 hymn państwowy Republiki Hiszpańskiej. [przypis edytorski]
riemannowska przestrzeń a. riemannowska rozmaitość (mat.) — typ n-wymiarowej przestrzeni metrycznej będący uogólnieniem tradycyjnej przestrzeni euklidesowej oraz przestrzeni nieeuklidesowych (eliptycznych i hiperbolicznych). [przypis edytorski]
Rien n'accuse d'avantage une extrême faiblesse d'esprit, que de ne pas connaître, quel est le malheur d'un homme sans Dieu (fr.) — Ostateczny to dowód słabości umysłu nie wiedzieć, jak nieszczęśliwy jest człowiek bez Boga (Pascal, Myśli, tłum. Tadeusz Boy-Żeleński). [przypis edytorski]
Rien n'est beau que le vrai, le vrai seul est aimable (fr.) — nic poza prawdą nie jest piękne, tylko prawda jest pełna uroku (budząca miłość). [przypis edytorski]
Rien ne va plus (fr.: już nic nie idzie; to już koniec) — to zdanie zwyczajowo oznacza zakończenie obstawiania w grach hazardowych; tu: dosyć. [przypis edytorski]
rien ne va plus (fr.) — więcej nie wolno już stawiać (zapowiedź krupiera tuż przed uruchomieniem ruletki). [przypis edytorski]
Rienzi, Cola di, właśc. Nicola di Lorenzo Gabrini (1313–1354) — przywódca rewolucji ludowej w Rzymie (1347); został obwołany trybunem ludowym, dążył do wskrzeszenia republiki rzymskiej i zjednoczenia Italii pod przewodnictwem Rzymu. [przypis edytorski]
Rienzi, Cola di, właśc. Nicola di Lorenzo Gabrini (1313–1354) — przywódca rewolucji ludowej w Rzymie (1347), został obwołany trybunem ludowym, dążył do wskrzeszenia republiki rzymskiej i zjednoczenia Italii pod przewodnictwem Rzymu. [przypis edytorski]
Rienzo, Cola di, właśc. Nicola di Lorenzo Gabrini (1313–1354) — przywódca rewolucji ludowej w Rzymie, ostatni w historii trybun ludowy, obwołany nim przez lud rzymski; syn karczmarza i praczki, zafascynowany starożytnością, stawiał sobie za cel odrodzenie dawnej potęgi Rzymu jako centrum zjednoczonej Italii, 20 maja 1347 r. poprowadził podburzony przez siebie lud Rzymu przeciwko wpływowym rodom arystokratycznym, które wywłaszczył i zmusił do złożenia przysięgi na wierność republice, ogłosił suwerenność Rzymu, zreorganizował administrację, finanse, sądownictwo, uporządkował podatki; obłożony klątwą przez papieża, zmuszony oblężeniem miasta do ustąpienia i ucieczki, przez jakiś czas przebywał w klasztorze eremitów w Abruzji, ponownie wrócił do Rzymu w 1350 r., w 1352 r. został uwięziony i przekazany papieżowi Innocentemu VI, w 1354 r. przywrócony do władzy, miał być narzędziem umocnienia pozycji papieża, zginął podczas zamieszek ludowych w Rzymie 8 października tegoż roku. Słowacki mylnie zapisuje jego nazwisko: Rienzi. [przypis edytorski]
Riepin, Ilja (1844–1930) — rosyjski i ukraiński malarz, przedstawiciel realizmu. [przypis edytorski]
rietis — ginčytis. [przypis edytorski]
Rieu, Emile Victor (1887-1972) — angielski literaturoznawca i tłumacz, autor m.in. przekładów Odysei i Iliady. [przypis edytorski]
Rieuwertsz i Jelles zajęli się wydaniem wszystkich pism Spinozy — Ci, a nie inni, jak stwierdził Gebhart, Spinoza. Opera, t. II, 314. [przypis tłumacza]
