Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 12874 przypisów.

przetowłosa — daw. jasnowłosa. [przypis edytorski]

przetowłosy (daw.) — z niezwiązanymi i niczym niezakrytymi włosami. [przypis edytorski]

przeto wojny swoje wojnami Bożymi zwał — 1. Krn 5, 22. [przypis edytorski]

Przetoż Cyrus mówił: „Daj mi takie poddane, które się na bojaźń Bożą oglądają: tacy i sami sobie, i mnie złego nic czynić nie mogą” — źródła tego cytatu nie udało się ustalić. [przypis edytorski]

przetoż (daw.) — a więc; dlatego właśnie. [przypis edytorski]

przetoż (daw.) — czy dlatego. [przypis edytorski]

przetranslokować — przemieścić. [przypis edytorski]

przetrząśniono — dziś popr.: przetrząśnięto. [przypis edytorski]

przetrzebić — tu: przeszukać, przetrzepać. [przypis edytorski]

przetyczka — rodzaj zawleczki. [przypis edytorski]

przewaga (daw.) — zaleta, cnota. [przypis edytorski]

przewaga (daw.) — zaleta. [przypis edytorski]

przewaga (daw.) — zaleta; tu iron.: czyn chwalebny. [przypis edytorski]

Przewalski, Nikołaj (1839–1888) — rosyjski wojskowy, geograf i podróżnik. [przypis edytorski]

Przeważali Żydzi, lecz byli również Czesi, Niemcy i inni — w Brzezince w komorach gazowych ginęli wyłącznie Żydzi; nieścisła jest również podana liczba ofiar: w tym wypadku zawyżona. [przypis edytorski]

przeważa w nim pierwiastek czynny, forma, istota rzeczy nad pierwiastkiem biernym, materią — zob. podrozdział Pierwiastek czynny i bierny w cz. 5. Wykładu pierwszego. [przypis edytorski]

przeważną — dziś popr.: przeważającą. [przypis edytorski]

przeważna część — dziś: przeważająca część. [przypis edytorski]

przeważna ilość (daw.) — przeważająca ilość, większość. [przypis edytorski]

przeważne pole — doniosła bitwa. [przypis edytorski]

przeważne — tu: o bardzo ważnych; o odważnych. [przypis edytorski]

przeważny (daw.) — dziś: przeważający; większa część. [przypis edytorski]

przeważny (daw.) — przeważający, większy, mający przewagę. [przypis edytorski]

przeważny (daw.) — tu: istotny. [przypis edytorski]

przeważny (daw.) — tu: odważny (za słownikiem M. Arcta). [przypis edytorski]

przeważny — dziś: mający przewagę, większy, przeważający. [przypis edytorski]

przeważny — dziś: przeważający, stanowiący większość. [przypis edytorski]

przeważny — przeważający, większy, mający przewagę. [przypis edytorski]

przeważny (starop.) — dający przewagą; znaczący. [przypis edytorski]

przeważny — tu dziś: przeważający. [przypis edytorski]

przewdziać się — przebrać się. [przypis edytorski]

przewdziawszy — prawdop. powinno być: przewidziawszy. [przypis edytorski]

przewdziewać się — dziś: przebierać się. [przypis edytorski]

przewezbrany — nagromadzony powyżej zwykłego poziomu, gwałtowny. [przypis edytorski]

przewiąsło — powrósło; pasmo słomy rozdzielone na dwie części i skręcone, służące zwykle do przewiązywania snopków zboża. [przypis edytorski]

przewidzialny — dziś popr. forma: przewidywalny. [przypis edytorski]

przewiedzieć (daw.) — obejrzeć. [przypis edytorski]

przewiercień, wiciokrzew przewiercień (bot.) — ozdobne pnącze o różowawych kwiatach i pomarańczowych owocach. [przypis edytorski]

przewiercień, wiciokrzew przewiercień (bot.) — ozdobne pnącze o różowawych kwiatach i pomarańczowych owocach. [przypis edytorski]

przewiertka (biol.) — tu: Terebratula, rodzaj ramienionogów morskich, podobnych do małży. [przypis edytorski]

przewierzgnęły — przedzierzgnęły, przemieniły. [przypis edytorski]

przewieść (daw.) — przeprowadzić, postawić na swoim. [przypis edytorski]

przewieść na sobie nie mogła — nie mogła znieść, nie mogła wytrzymać. [przypis edytorski]

przewietrzyć (daw.) — wyczuć, zrozumieć. [przypis edytorski]

Przewiezie, gdy zapłacisz dwa obole myta — zapłatą dla Charona była pojedyncza moneta, zwyczajowo w źródłach gr. nazywana obolem (faktycznie jako opłatę dla przewoźnika wkładano w usta zmarłego jakąś miejscową monetę o drobnej wartości). Dwa obole stanowią aluzję do sytuacji widzów: wystawiane widowiska, początkowo bezpłatne jako część obrzędów kultowych, stały się tak popularne, że w czasach Arystofanesa władze miasta pobierały opłatę za wstęp w wysokości dwóch oboli. Najbiedniejsi obywatele mogli otrzymać zasiłek teatralny na pokrycie kosztów biletów. [przypis edytorski]

przewinonć się (gw.) — obrócić się. [przypis edytorski]

przewirzgnąć — przedzieżgnąć, przemienić. [przypis edytorski]

przewłoka — zwłoka, opóźnienie. [przypis edytorski]

przewlec się — przebrać się. [przypis edytorski]

Przewleczoną przez kamień już odjęto linę — mowa o prymitywnej kotwicy. [przypis edytorski]

przewódca — „ten, który przewodzi innym”; dziś raczej: przywódca. [przypis edytorski]

przewodnia (daw.) — konszachty, porozumienie. [przypis edytorski]

przewodniczące jej położenie — jej zwierzchnia pozycja. [przypis edytorski]

przewodnik (fiz.) — substancja lub ciało fizyczne mające zdolność przewodzenia prądu lub ciepła. [przypis edytorski]

przeworyna — zagroda w stajni dla jednego konia. [przypis edytorski]

Przewoski, Edward (1849–1925) — profesor anatomii na Uniwersytecie Warszawskim, patolog. [przypis edytorski]

przewotować (daw.) — przegłosować. [przypis edytorski]

przewoznik — dziś popr. pisownia: przewoźnik. [przypis edytorski]

przewrót majowy — zbrojny zamach stanu w Polsce dokonany w dniach 12–15 maja 1926 r. w Warszawie przez oddziały dowodzone przez marszałka Józefa Piłsudskiego. W wyniku konfliktu zginęło łącznie 379 osób, a około 1000 osób zostało rannych. Efektem puczu było podanie się do dymisji rządu Wincentego Witosa, złożenie urzędu przez prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, ograniczenie prerogatyw parlamentu i swobód demokratycznych oraz przejęcie władzy przez obóz sanacyjny. [przypis edytorski]

przewrót — rewolucja listopadowa w 1918 r., w czasie której zdetronizowano cesarza Wilhelma II Hohenzollerna. [przypis edytorski]

Przewroty we wszechświecie — polskie tłumaczenie książki Rudolfa Falba: Przewroty we wszechświecie, z 3 wyd. niem. przeł. W. P., Warszawa 1890. [przypis edytorski]

przewyżka (daw.) — nadwyżka. [przypis edytorski]

przeyźrzeć (starop. forma) — przejrzeć; tu: zajrzeć. [przypis edytorski]

przeźrały (daw.) — przejrzały; nadmiernie dojrzały. [przypis edytorski]

przeźrały (daw.) — przejrzały. [przypis edytorski]

przeźrocza (daw.) — przezroczysta. [przypis edytorski]

przeźroczność — przezroczystość. [przypis edytorski]

przeźroczy — dziś: przezroczysty a. przeźroczysty. [przypis edytorski]

przeźroczy — przezroczysty, przejrzysty. [przypis edytorski]

przeźrzoczyste (starop. forma) — przeźroczyste. [przypis edytorski]

przeżeń — daw. forma od: gonić; znaczenie: przegoń, przepędź. [przypis edytorski]

przeżył był — daw. forma czasu zaprzeszłego; dziś: przeżyłem (wcześniej, dawniej). [przypis edytorski]

przeżyliżeście (daw.) — konstrukcja z partykułą -że między tematem a końcówką czasownika; znaczenie: czyż nie przeżyliście. [przypis edytorski]

przeżywienie — tu zapewne: żywienie oraz wykonywanie wszelkich czynności potrzebnych do przeżycia. [przypis edytorski]

przezacny — bardzo zacny; bardzo cenny, wielce szanowny. [przypis edytorski]

przez całą lekcją (daw.) — dziś: przez całą lekcję. [przypis edytorski]

przez cały ów Post Wielki — od 19 lutego do 5 kwietnia 1113 r. [przypis edytorski]

przez cię — dziś popr.: przez ciebie. [przypis edytorski]

Przez czarne getta mury — z informacji z archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego wynika, że autorka przebywała w getcie w Będzinie, a wcześniej być może w getcie w Oświęcimiu. Getto w Będzinie podlegało innym zasadom niż tego typu żydowskie dzielnice zamknięte znajdujące się na terenie Generalnej Guberni. W gettach utworzonych na terenach wcielonych do III Rzeszy początkowo panowały znacznie lepsze warunki, nie było głodu, deportacje były rzadsze i mniej liczne. Getto będzińskie przez dłuższy czas nie było nawet ogrodzone. Na jego terenie działały różne organizacje samopomocowe, a więźniowie pracowali w tzw. szopach. Dopiero 1 sierpnia 1943 (czyli rok później niż w Warszawie) rozpoczęła się akcja likwidacyjna, znana jako Akcja Będzińska. Członkowie ruchu oporu w getcie będzińskim w porozumieniu z bojownikami z pobliskiego getta w Sosnowcu wzniecili wówczas bunt. Organizatorami obu zrywów byli Józef i Bolesław Kożuchowie (związani z organizacją Hanoar Hacijoni), Frumka Płotnicka (łączniczka ŻOB na terenie kraju) oraz Cwi Brandes (z Haszomer Hacair, członek kierownictwa ŻOB-u w Będzinie). Przez trzy dni powstańcy bronili się w przygotowanych wcześniej bunkrach, ostatecznie zostali jednak pokonani i zamordowani. Niemal wszyscy Żydzi z Będzina zostali wywiezieni do Auschwitz. [przypis edytorski]