Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 14954 przypisów.

sub poenas criminales (łac.) — pod surowe kary. [przypis redakcyjny]

sub poenis criminalibus (łac.) — pod surowymi karami. [przypis redakcyjny]

sub propria specie — pod własnym kątem widzenia. [przypis redakcyjny]

sub regimine (łac.) — pod dowództwem. [przypis redakcyjny]

sub regimine — pod dowództwem. [przypis redakcyjny]

Subreptionensubreptio znaczy dosłownie: wpełznięcie, wciśnięcie się (Erschleichung). W logice vitium subreptionis jest to jedna z form mylników (fałszywych wniosków). Trentowski nazwał ją „wychopniem” i tak opisał: „Wychopień podaje nam coś takiego, co wymyśliliśmy sami swym umem [tj. fantazją] lub umysłem apriorycznym [=Vernunft Kanta], za rzeczywistość; czystą podmiotowość za przedmiotowość; ideał lub ideę za rzecz samą; a więc niekonieczność za konieczność; jest to chleb niedopieczony myślenia, który przedwcześnie wydobywamy z pieca głowy naszej; jest to głowy naszej chimera, roszcząca prawo do imienia prawdy i ani marząca, iż jest wychopioną mylną myślą; u poetów natrafiasz tyle wychopni, ile piękności!” (Myślini II, 418, 419). Nie mogłem zatrzymać „wychopnia”, bo jest równie dla ogółu niezrozumiały jak „subreptio”; wziąłem więc jego synonim: „mrzonkę”, wyrażającą właśnie to, co, nie etymologicznie wprawdzie, lecz pojęciowo, mieści się w wyrazie subreptio. O tej „mrzonce” mówi Kant obszernie w Dialektyce czystego rozumu. Dodać wreszcie trzeba, że subreptio nazywa się także w logikach: fallacia falsi medii, oraz quaternio terminorum, tj. wprowadzeniem 4 „wyrazów” w sylogizmie zamiast trzech […] oznaczanych w logice literami S (subiectum in conclusione), P (praedicatum in conclusione), M (medius terminus). Ponieważ wyrażenie quaternio terminorum powtórzy się jeszcze […], może nie będzie zbytecznym dokładniejsze opisanie tego błędu rozumowania słowami ścisłymi, wziętymi z Nowego wykładu logiki J. Kremera (str. 158): „Gdyby premisy [przesłanki] zamykały w sobie cztery pojęcia, wtedy obejmowałyby dwa pojęcia średnie, dwa M; a wtedy pojęcie P odnosiłoby się do jednego M, a pojęcie S odnosiłoby się do drugiego M, a więc do innego M; a tym sposobem nie zachodziłby związek ani stosunek między S i P. W takim razie każdy z tych sądów wyrażałby osobną, samoistną całość. Z tego też powodu niektórzy logicy wyrażają to niniejsze prawidło [wniosek ma obejmować w sobie trzy pojęcia tj. wyrazy główne] w tej formie, że oba sądy zasadniczo nie powinny być dwoma ogólnymi, odrębnymi, samoistnymi sądami (…) Quaternio terminorum najczęściej wtedy wkrada się do wniosku, gdy jeden i ten sam wyraz bierzemy w dwojakim znaczeniu”. [przypis redakcyjny]

subretka (daw., z fr.) — pokojówka, służąca. [przypis edytorski]

subretka (daw., z fr.) — pokojówka, służąca; tu: aktorka, która grała sprytne pokojówki w komediach i farsach. [przypis edytorski]

subretka (z fr.) — aktorka grająca role sprytnej pokojówki. [przypis edytorski]

subretka (z fr. soubrette) — aktorka, która grała sprytne pokojówki w komediach i farsach. [przypis edytorski]

subretka (z fr. soubrette) — pokojówka, służąca; typ postaci wywodzący się z komedii dell'arte, występujący w operetce i operze komicznej. [przypis edytorski]

subretka (z fr. soubrette) — pokojówka; także: typ postaci sprytnej służącej występującej w komedii. [przypis edytorski]

subretka (z fr. soubrette) — postać sprytnej pokojówki. [przypis edytorski]

subretka (z fr.) — typ postaci sprytnej pokojówki w komediach i farsach. [przypis edytorski]

Subriusz Flawiusz, skazany z rozkazu Nerona na śmierć (…) — Tacyt, Roczniki, XV, 67. [przypis tłumacza]

sub rosa (łac.) — dosł.: pod różą; w zaufaniu, w tajemnicy. [przypis edytorski]

sub rosa — (Latin idiom) secretly. [przypis edytorski]

subsellia (łac.) — dostojeństwa. [przypis redakcyjny]

subsellia (łac.) — sądy. [przypis redakcyjny]

subsequentur (łac.) — nastąpić mają. [przypis redakcyjny]

subsequetur (łac.) — nastąpi. [przypis redakcyjny]

subsequi in silentio (łac.) — nastąpić w milczeniu. [przypis redakcyjny]

sub sigillo confessionis (łac.) — pod pieczęcią spowiedzi. [przypis redakcyjny]

sub Sigismundo, Vladislao, Casimiro unius familiae quasi haereditas fuimus, loco libertatis erit, quando eligere coepimns (łac.) — za Zygmunta, Władysława, Kazimierza byliśmy jakoby dziedzictwem jednej rodziny, przyjdzie wolność, gdyśmy obierać królów zaczęli. [przypis redakcyjny]

subsistere (łac.) — wytrwać. [przypis redakcyjny]

subsistirend, inhärirend — co do pojęć, oznaczonych wyrazami: subsistirend, inhärirend, trzeba zajrzeć do rozbioru pierwszej „analogii doświadczenia” […]. [przypis redakcyjny]

subsit (łac.) — niech to podlega. [przypis redakcyjny]

subsolanea (łac.) — świat podsłoneczny. [przypis redakcyjny]

sub speciae aeternitatis (łac.) — z punktu widzenia wieczności. [przypis edytorski]

sub specie aeterni (łac.) — pod kątem wieczności; z punktu widzenia wieczności. [przypis edytorski]

sub specie aeternitatis (łac.) — pod kątem wieczności. [przypis edytorski]

sub specie aeternitatis (łac.) — z punktu widzenia wieczności. [przypis edytorski]

sub specie boni (łac.) — pod kątem dobra; z punktu widzenia dobra; ze względu na aspekt dobra. [przypis edytorski]

sub specie boni (łac.) — z perspektywy dobra. [przypis edytorski]

sub specie (łac.) — pod pozorem, pod postacią. [przypis edytorski]

sub specie (łac.) — pod pozorem. [przypis redakcyjny]

sub specie mali (łac.) — z perspektywy zła. [przypis edytorski]

substancja (daw.) — tu: majątek, materialne dobra. [przypis edytorski]

substancja (daw., z łac.) — majątek, dobra materialne. [przypis edytorski]

substancja i akcydens, concretum i abstractum — pojęcia i terminy z filozofii scholastycznej. [przypis edytorski]

substancja — tu: majętność. [przypis redakcyjny]

substancja (z łac., daw.) — mienie, majątek. [przypis edytorski]

substancja (z łac.) — majątek, dobra materialne. [przypis redakcyjny]

substancja (z łac.) — rzecz, przedmiot, obiekt materialny; tu: majątek. [przypis redakcyjny]

substancja (z łac.) — rzecz, przedmiot, obiekt materialny; tu: majątek. [przypis redakcyjny]

substancja (z łac.) — rzecz, przedmiot, obiekt materialny; tu: spadek. [przypis edytorski]

substancja (z łac.) — tu: majątek, stan posiadania; substancyj — dziś popr. forma D. lm: substancji. [przypis edytorski]

Substituten — Gehilfen des Amtsschreibers. [przypis edytorski]

substrat — podłoże, (filoz.) tworzywo czegoś. [przypis edytorski]

substytucja — zastąpienie czegoś czymś. [przypis edytorski]

substytuować (łac.) — przenieść pełnomocnictwo na inną osobę. [przypis edytorski]

substytut (praw.) — zastępca; w oryginale: chargé des affaires. [przypis edytorski]

substytut — zastępca. [przypis redakcyjny]

Sub te erit appetitus tuus (łac.) — Rdz 4, 7: „tobie będzie przynależeć jego chuć”. [przypis tłumacza]

subtelni doktorowie skotyści — Duns Skot, teolog lubujący się w subtelnych rozróżnieniach. [przypis tłumacza]

subtelność — tu: przebiegłość. [przypis edytorski]

subtelność — tu: wyrafinowanie, przemyślność, przebiegłość, chytrość. [przypis edytorski]

subtelny Szkot — Jan Duns Szkot (1266–1308), logik, filozof i teolog, nazywany doktorem najsubtelniejszym (łac. doctor subtilissimus). [przypis edytorski]

subtelny — tu: wymyślny; wykonany według wyrafinowanego (przemyślnego) planu. [przypis edytorski]

subterfugiebam (łac.) — wymigiwałem się. [przypis redakcyjny]

sub titulo (łac.) — pod tytułem. [przypis redakcyjny]

Sub Tuum praesidium (łac.) — Pod Twoją obronę; daw. pieśń kościelna. [przypis edytorski]

Sub tuum praesidium (łac.) — Pod Twoją obronę… (początek pieśni do N. Panny). [przypis redakcyjny]

subujoti — išaugti, suvešėti. [przypis edytorski]

sub umbra (łac.) — pod pozorem. [przypis redakcyjny]

Subura — dzielnica Rzymu. [przypis edytorski]

Suburra — osławiona dzielnica Rzymu. [przypis redakcyjny]

suburra — przedmieście. [przypis redakcyjny]

Suburra (wł.), Subura (łac.) — zatłoczona dzielnica staroż. Rzymu zamieszkała przez biedotę, znana jako dzielnica rozpusty; położona pomiędzy płd. krańcem Wiminału a zach. stokami Eskwilinu. [przypis edytorski]

Subutaj a. Subedej-bagaatur (ok. 1175–1248) — doradca Batu-chana podczas pierwszej inwazji mongolskiej na Europę, prawdopodobnie był także faktycznym wodzem tej wyprawy. [przypis edytorski]

subvenire oppresso (łac.) — dopomóc uciśnionemu. [przypis redakcyjny]

subway — daw. nazwa przejścia podziemnego a. metra. [przypis edytorski]

suć (daw.) — obsypywać. [przypis edytorski]

suć się (daw.) — sypać się. [przypis edytorski]

suć (starop.) — usypywać. [przypis edytorski]

succambam (łac.) — ulegnę, dam za wygraną. [przypis redakcyjny]

succedaneus (łac.) — następca. [przypis redakcyjny]