Przypisy

przesięgać (daw.) — przekraczać. [przypis edytorski]

przesiękło — dziś popr.: przesiąkło. [przypis edytorski]

przesiękły — dziś popr.: przesiąkły. [przypis edytorski]

przesiękły — dziś: przesiąknięty. [przypis edytorski]

przesiecz — przejście wycięte wśród zarośli. [przypis edytorski]

przeskoczył — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie, zmieniając na: „rozwalił”. [przypis edytorski]

przesłyszeć — tu: nie usłyszeć; por. przeoczyć. [przypis edytorski]

Przesmycki, Zenon (1861–1944) — pseud. Miriam; poeta, krytyk literacki, tłumacz, reprezentant parnasizmu, redaktor warszawskiego „Życia” i „Chimery”, odkrywca i wydawca utworów Norwida. [przypis edytorski]

Przesmycki, Zenon (1861–1944) — pseud. Miriam, poeta, tłumacz i krytyk literacki, wydawca twórczości Cypriana Kamila Norwida, przedstawiciel parnasizmu. [przypis edytorski]

Przesmycki, Zenon Franciszek, pseud. Miriam (1861–1944) — poeta, przedstawiciel parnasizmu i estetyzmu, tłumacz, krytyk literacki i artystyczny okresu Młodej Polski, odkrywca i wydawca twórczości Cypriana Kamila Norwida; w 1897 r. założył warszawskie „Życie”, na łamach którego ukazywały się pierwsze artykuły o nowych kierunkach w sztuce; jego studium o Maurycym Maeterlincku ukazało się w krakowskim „Świecie” w r. 1891, a w wyd. książkowym wraz z przekładem dramatów w r. 1894 w Krakowie; w l. 1901–1907 Miriam redagował warszawską „Chimerę”, z którą związał się na krótko Przybyszewski po upadku krakowskiego „Życia”. [przypis edytorski]

przesmyk „Onedegree”, właśc. One and a Half Degree Channel (Kanał Półtora Stopnia) — kanał morski na O. Indyjskim oddzielający atole północnych i środkowych Malediwów od południowych, położony półtora stopnia na północ od równika. [przypis edytorski]

przesondowany — dziś: wysondowany a. przeszukany, przebadany. [przypis edytorski]

przespiecznie — bezpiecznie. [przypis edytorski]

przestąpić — ominąć. [przypis edytorski]

przestać (daw.) — dziś popr.: przystać; zgadzać się na coś. [przypis edytorski]

przestać (daw.) — poprzestać. [przypis edytorski]

przestać na czym (starop.) — poprzestać na czym; zadowolić się czym. [przypis edytorski]

przestały — przejrzały, zbyt dojrzały. [przypis edytorski]

przestali dobrzy źle czynić rozmiłowawszy się cnoty — Horacy, Listy I 16, 52–53. [przypis edytorski]

Przestaliśmy też chodzić do szkoły — na przełomie XIX i XX w., kiedy dzieje się akcja Poszukiwaczy skarbu, większość szkół w Anglii była płatna. [przypis edytorski]

przestańcież — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]

przestanek (daw.) — przerwa. [przypis edytorski]

przestanek (daw.) — przystanek , przerwa. [przypis edytorski]

przestanek (przestarz.) — przerwa. [przypis edytorski]

przestawać (daw.) — przebywać. [przypis edytorski]

przestawać na czyim zdaniu (starop.) — zastosować się do czyjegoś zdania, czyjejś racji. [przypis edytorski]

przestawać na czymś (daw.) — poprzestawać na czymś, zadowalać się czymś. [przypis edytorski]

przestawać na swoim — zadowalać się tym, co się ma. [przypis edytorski]

przestawać — przebywać z kimś, być z kimś w kontakcie. [przypis edytorski]

przestawać — tu: poprzestawać. [przypis edytorski]

przestawał — poprzestawał. [przypis edytorski]

przestawa (starop. forma) — dziś popr.: przestaje. [przypis edytorski]

przestępca ukazu — ten, kto złamał wydane prawo (ukaz) władcy. [przypis edytorski]

przestępywać — dziś: przestępować. [przypis edytorski]

Przestępywały — dziś popr.: przestępowało. [przypis edytorski]

przestróżka (zdrobn.) — od: przestroga. [przypis edytorski]

przestrona (starop. forma) — przestronna, szeroka. [przypis edytorski]

przestronem (starop. forma) — dziś: przestronnym. [przypis edytorski]

przestrone (starop.) — przestronne, rozległe (pola). [przypis edytorski]

przestrone (starop.) — przestronny, obszerny. [przypis edytorski]

przestronnem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: przestronnym. [przypis edytorski]

przestronno — dziś raczej: przestronnie. [przypis edytorski]

przestrono (daw.) — obszernie, szeroko. [przypis edytorski]

przestrony (daw.) — przestronny; obszerny, swobodny. [przypis edytorski]

przestrony (starop. forma) — przestronny; obszerny. [przypis edytorski]

przestrony (starop. forma) — przestronny. [przypis edytorski]

przestrony (starop.) — przestronny, obszerny. [przypis edytorski]

przestrony (starop.) — przestronny; obszerny. [przypis edytorski]

przestrożny — dający przestrogę; ostrzegawczy. [przypis edytorski]

przestrzegam, jako człowiek bez interesu kochający swoją Ojczyznę — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]

przestrzeń możliwości wszystkich geometrii, razem ze zdegenerowaną (…) przestrzenią Euklidesa — A. Cayley i F. Klein odkryli w XIX wieku, że geometrie euklidesowe i nieeuklidesowe można uznać za struktury matematyczne w przestrzeni metrycznej, i podzielili je na eliptyczne i hiperboliczne, w zależności od sposobu zakrzywienia przestrzeni, na której dana geometria została określona. Geometria euklidesowa jest szczególnym przypadkiem występującym dla „płaskiej” przestrzeni. [przypis edytorski]

przestrzeńszy (daw.) — bardziej rozległy. [przypis edytorski]

przestrzeńszy (starop.) — przestronniejszy, szerszy. [przypis edytorski]

przestwór — przestrzeń. [przypis edytorski]

przestwór — rozległa przestrzeń, tu: niebo. [przypis edytorski]

przestworny — przestronny; od rzeczownika: przestworze. [przypis edytorski]

przestydło — wystygło. [przypis edytorski]

przesuć — przesypać. [przypis edytorski]

przesypan (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

przesypywano kopce — kopce oznaczały granice posiadłości ziemskich. [przypis edytorski]

przeszcia (starop. forma) — dziś: przejścia. [przypis edytorski]

przeszcia (starop. forma) — przejścia; przeszcia pozwalały: umożliwiały przejście. [przypis edytorski]

przeszcie (starop. forma) — dziś popr.: przejście; ostateczne przeszcie: przejście od życia doczesnego do życia wiecznego, śmierć. [przypis edytorski]

przeszcie (starop. forma) — przejście; przeszcia bronić: nie pozwalać przejść. [przypis edytorski]

przeszcie (starop. forma) — przejście. [przypis edytorski]

przeszcie (starop.) — przejście. [przypis edytorski]

przeszedłeś (daw.) — tu: prześcignąłeś, przewyższyłeś. [przypis edytorski]

przeszedł szybko z „vous” na „tu” — przeszedł szybko z „pan” na „ty”, mówiąc po francusku. [przypis edytorski]

przeszedszy (starop. forma) — przeszedłszy. [przypis edytorski]

przeszkadzał do wojska — przeszkadzał w utworzeniu wojska. [przypis edytorski]

przeszkodny (daw.) — przeszkadzający. [przypis edytorski]

przeszłego — dziś raczej: zeszłego. [przypis edytorski]

przeszło dobre Zdrowaś — czas potrzebny na odmówienie modlitwy zaczynającej się od słów „Zdrowaś Mario”. [przypis edytorski]

przeszłonocny — z minionej nocy. [przypis edytorski]

przeszłoroczny — zeszłoroczny. [przypis edytorski]

przeszłości płacze — płacze z tęsknoty za przeszłością. [przypis edytorski]

Przeszło, za pośrednictwem siostry księcia Henryka, do domu Kondeuszów — książę Henryk II de Montmorency, ceniony dowódca wojskowy, przyłączył się do przeciwników kardynała Richelieu, głównego ministra Ludwika XIII, został jednak pokonany, ujęty i stracony (1632); tytuł przeszedł na jego siostrę, Charlotte Marguerite, która wyszła za mąż za Henryka II Burbona, księcia de Condé (Kondeusza). [przypis edytorski]

przeszły — tu: forma imiesłowowa; znaczenie: ten, który przeszedł. [przypis edytorski]

przeszły w stan folgi — sens: osłabiły się. [przypis edytorski]

przeszle (daw.) — dziś: prześle. [przypis edytorski]

przeszle — dziś popr.: prześle. [przypis edytorski]

przeszpilony — przekłuty, przebity. [przypis edytorski]

przeszwarcować (daw., z niem.) — przemycić; wywieźć „na czarno”. [przypis edytorski]

przeszwarcować się (daw., pot.) — przedostać się nielegalnie („na czarno”, z niem. schwarz: czarny). [przypis edytorski]

przetak — rodzaj dużego, okrągłego sita. [przypis edytorski]

przetak — rodzaj sita. [przypis edytorski]

przetak — rodzaj sita sito o średniej wielkości otworach, używanego zwykle do oczyszczania ziarna zbóż. [przypis edytorski]

przetak — rodzaj sita z dużymi otworami. [przypis edytorski]

przetak — sito. [przypis edytorski]

przetak — sito z dużymi otworami. [przypis edytorski]

przetłomaczyć — dziś popr.: przetłumaczyć. [przypis edytorski]

przetnijcie sznurówkę — mowa o sznurówce od gorsetu, używanego przez kobiety w czasach Szekspira, ale nie w starożytności. [przypis edytorski]

przetoć dano ty księgi (starop.) — po to dano ci te księgi. [przypis edytorski]

przeto (daw.) — dlatego. [przypis edytorski]

przeto (daw.) — przez to, dlatego; z tego powodu, zatem. [przypis edytorski]

przeto (daw.) — przez to, z tego powodu, dlatego. [przypis edytorski]

przeto (daw.) — przez to, z tego powodu. [przypis edytorski]

przeto (daw.) — więc, dlatego. [przypis edytorski]

przeto (daw.) — więc. [przypis edytorski]

przeto (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]