Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

quotidianka (z łac.) — codzienność. [przypis edytorski]

quotidie namque crescunt mala subtrahuntur bona (łac.) — [codziennie zwiększają zło, pomniejszając dobro]; Meditationes II [Meditationes piissimae de cognitione humanae conditionis, dzieło przypisywane Bernardowi z Clairvaux, pochodzące jednak z XIII w.; red. WL]. [przypis autorski]

Quotidienne — fr. gazeta codzienna. [przypis edytorski]

Quoties (…) concurrenint (łac.) — „Ileż to razy nie tylko nasi wodzowie, ale nawet całe armie szły na pewną śmierć?” (Cicero, Tusculanae disputationes, I, 37; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Quoties (…) domos — Lucanus, Pharsalia, I, 255, 251. [przypis tłumacza]

Quoties (…) pecus — Titus Calpurnius Siculus, Eclogae, VII, 64. [przypis tłumacza]

quo timoris (…) periculi est — Livius Titus, Ab Urbe condita, XXII, 5. [przypis tłumacza]

quotquot sunt inimici vestri, cum omnibus in hac arena certabit (łac.) — ilukolwiek macie nieprzyjaciół, ze wszystkimi walczyć będzie [przypis redakcyjny]

quot verba, tot minaciae (łac.) — ile słów, tyle pogróżek. [przypis redakcyjny]

Quousque tandem, Catilina (łac.) — jak długo jeszcze, Katylino; pierwsze słowa mowy Cycerona wygłoszonej w senacie rzymskim w 63 r. p.n.e. przeciw Katylinie, po wykryciu jego spisku (pełne zdanie brzmi: Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra, tj. „Jak długo nadużywać będziesz, Katylino, naszej cierpliwości”). [przypis edytorski]

Quo usque tandem (łac.) — dokądże tego będzie? (pierwsze słowa mowy Cycerona przeciw Katylinie) [przypis edytorski]

Quousque tandem (łac.) — jak długo jeszcze; pierwsze słowa mowy Cycerona wygłoszonej w senacie rzym. w 63 r. p.n.e. przeciw Katylinie, po wykryciu jego spisku (pełne pierwsze zdanie brzmi: Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra, tj. „Jak długo nadużywać będziesz, Katylino, naszej cierpliwości”). [przypis edytorski]

Quo (…) uti — Horatius, Epistulae, I, 5, 12. [przypis tłumacza]

Quo vadis, Domine? (łac.) — Dokąd idziesz, Panie? [przypis edytorski]

Quo vadis — powieść historyczna Henryka Sienkiewicza, wyd. 1895–1896. Podejmuje ona tematykę prześladowań chrześcijan, a także opisuje życie w starożytnym Rzymie za panowania Nerona. [przypis edytorski]

Quo vadis? Quo vadimus? Getsemani, vadimus hodie (łac.) — Dokąd idziesz? Dokąd idziemy? Dziś idziemy do Getsemani. [przypis edytorski]

quovis praetextu (łac.) — z jakiegokolwiek powodu. [przypis redakcyjny]

Quum (…) fallitur — Augustinus Aurelius, De civitate Dei, IV, 31. [przypis tłumacza]

Quum (…) persuasione — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 117. [przypis tłumacza]

quum (…) quietus — Cicero, Commentariolum petitionis [De petitione consultatus], 2. [przypis tłumacza]

quum res (…) ambiunt (łac.) — „Kiedy jaki przedmiot ducha zaciekawi i zajmie, wyrazy nasuwają się niemal na wyścigi” (Seneca controvert. III; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Quum (…) sequor (łac.) — „W sprawach religii idę za Korunkaniusem, Scypionem, Scaevolą, najwyższymi kapłanami, a nie za Zenonem, Kleantesem lub Chryzypem” (Cicero, De natura deorum, III, 2; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Quum vini (…) gliscunt — Lucretius, De rerum natura, III, 475. [przypis tłumacza]

Qu'une femme (…) de chausse — „że taka jest stworzenia kolej / I że kobieta doszła swych rozumów miary, / Gdy pozna co opończa, a co szarawary”; Molière, Uczone białogłowy (w oryg. Les Femmes savantes), akt II, sc. 7, tłum. Tadeusz Boy-Żeleński. [przypis edytorski]

Рудин (ros.) — Rudin, powieść Turgieniewa z 1856 roku. [przypis edytorski]

Русская школа не хороша, но эго ужь оставтѣ! (ros., daw. pisownia sprzed reformy 1918 r.) — Szkoła rosyjska nie jest dobra, ale ego proszę zostawić już w spokoju! [przypis edytorski]

Русское Богатство (ros.) — „Rosyjskie bogactwo”, miesięcznik społeczno-polityczny, wychodzący w Sankt-Petersburgu w latach 1876–1918. [przypis edytorski]

r. 1794, dnia 25 miesiąca grudnia, w sobotę, byłem aresztowanym (…) Tam siedzieliśmy do wilii Bożego Narodzenia — 25 grudnia, to jest dzień Bożego Narodzenia, w roku 1794 przypadał na czwartek; autor najwyraźniej ma na myśli, że aresztowano go w ostatnią sobotę przed Bożym Narodzeniem, czyli 20 grudnia 1794. [przypis edytorski]

rąbać (daw.) — zadawać rany białą bronią, siec; tu: uprawiać wojaczkę, być żołnierzem. [przypis edytorski]

rąbanica (gw.) — siekiera. [przypis edytorski]

rąbek — brzeg materiału, kraj szaty. [przypis edytorski]

rąbek — chusta osłaniająca głowę i ramiona kobiety; w czasach Fredry był to już staroświecki element stroju. [przypis edytorski]

rąbek — rodzaj cienkiej podłużnej chusty. [przypis edytorski]

rąbek — tu: dawniej szal, welon, chustka. [przypis edytorski]

rąbki nie całkiem kraśną nicią szyte — chustki, które zaczęto wyszywać czerwoną nitką, ale nie dokończono. [przypis edytorski]

rąbku (starop. forma) — dziś popr. D.lp: rąbka; rąbek: chustka. [przypis edytorski]

rący (starop.) — rączy; gwałtownie rwący się naprzód. [przypis edytorski]

rączęty — dziś popr. forma N. lm: rączętami. [przypis edytorski]

rącze — szybkie. [przypis edytorski]

Rączki — wieś nad Pilicą w województwie łódzkim. [przypis redakcyjny]

rączo (daw.) — szybko, żwawo. [przypis edytorski]

rączość (daw.) — prędkość, szybkość. [przypis edytorski]

rączość — prędkość, szybkość. [przypis edytorski]

rączość — szybkość w ruchu, biegu, locie. [przypis edytorski]

rączo (starop.) — prędko. [przypis edytorski]

rączy koń obraca (starop. konstrukcja) — dziś z D.: rączego konia (…). [przypis edytorski]

rączy (starop.) — szybki, prędki, zwinny. [przypis edytorski]

rączy — szybki w biegu, prędki, bystry, zwinny. [przypis edytorski]

rąžydamasis — pasitempdamas. [przypis edytorski]

Rabagas — tytułowa postać powieści z 1872 r. Victoriena Sardou (1831–1908), autora sztuk teatralnych, znanego bardziej z tytułów takich jak: La Haine („Ninawiść”, 1874, operetka z muzyką Jacque'a Offenbacha), Divorçons! („Rozwiedźmy się”, 1880), Odette (1881), Fedora (1882), Théodora (1884), Tosca (1887), Madame Sans-Gêne (1893); wiele z nich było wystawianych jako opery i operetki, a także ekranizowanych. [przypis edytorski]

rabandy — taśmowe naszywki żagli. [przypis autorski]

raban — tytuł wyższy od rabiego. [przypis tłumacza]

Raba — rzeka w województwie małopolskim. [przypis edytorski]

rabat (daw.; z fr.) — ozdobny, koronkowy lub batystowy kołnierz. [przypis edytorski]

rabat — wysoki kołnierz koronkowy lub płócienny, element mody męskiej w 2 poł. XVII w. [przypis edytorski]

rabaty — barwne wyłogi, tj. wywinięta na drugą stronę tkanina o innym kolorze niż mundur, umieszczone na piersi. [przypis edytorski]

rabaty — barwne wyłogi wojskowego munduru. [przypis edytorski]

rabaty — wyłogi na mundurze. [przypis edytorski]

rabban Gamaliel a. Gamaliel Starszy (I w. p.n.e. – I w. n.e.) — tannaita pierwszej generacji, wg tradycji żydowskiej przewodniczący Sanhedrynu; jeden z największych nauczycieli prawa mojżeszowego w I poł. I w. n.e.; wg tradycji chrześcijańskiej nauczyciel Pawła Apostoła. Wraz z rabbim Eleazarem ben Azarią, rabbim Jehoszuą ben Chanania, rabbim Akibą ben Josefem odbył podróż do Rzymu. [przypis edytorski]

rabban (hebr. dosł.: nasz mistrz) — wzmocniona forma tytułu rabbi wyrażająca większy szacunek. Tradycyjnie związana z postacią rabbana Gamaliela. [przypis edytorski]

rabbanici — zwolennicy rabinów; stosowane w XIX w. określenie Żydów kierujących się w kwestiach wiary i obyczajów prawem pisanym (w Torze i Talmudzie) oraz jego ustnym wykładem przez uczonych rabinów. [przypis edytorski]

rabbi Abbahu — amoriata trzeciej generacji, rektor Akademii w Cezarei; był autorytetem w kwestii wag i miar; wielki propagator nauki języka greckiego. [przypis edytorski]

rabbi Chanina Wielki a. Chanina Bar Chama — anachroniczne użycie nazwy postaci. Amoriata pierwszej generacji, którego działalność przypada na okres 220–250 r. Wybudował za własne pieniądze jesziwę w Cippori; zajmował się również ziołolecznictwem. [przypis edytorski]

rabbi Elieazar właśc. Eleazar ben Azaria — tannaita drugiej generacji żyjący w I w. n.e. Kochen; wraz z rabbanem Gamalielem, rabbim Jehoszułą ben Chananiahem i rabbim Akibą ben Josefem odbył podróż do Rzymu. [przypis edytorski]

Rabbi Hakadosz, a. Juda ha-Nasi, a. Jehuda ha-Nasi a. Jehuda Książę (135 – ok. 217) — zwierzchnik żydowski w Palestynie po powstaniu Bar Kochby (132–135); redaktor Miszny. Współcześni nazwywali go nasz święty rabbi (hebr. rabbenu ha-kadosz). [przypis edytorski]

Rabbi Iszmael a. Iszmael ben Elisza (90–135) — tannaita trzeciej generacji, wnuk arcykapłana o tym samym imieniu. Rozwijał prawo halachiczne równolegle do rabbiego Akiby ben Josefa, ale jest ono uważane za bardziej spójne. [przypis edytorski]

rabbi Jehoszua właśc. Jehoszua ben Chanania (zm. 131 r. n.e.) — jeden z ważniejszych tannaitów trzeciej generacji; przeciwnik ascetyzmu. Wraz z rabbanem Gamalielem, rabbim Eleazarem ben Azarią i rabbim Akibą ben Josefem odbył podróż do Rzymu. [przypis edytorski]

Rabbi Jonatan — tannaita działający w II w. n.e. [przypis edytorski]

rabbi Meir zwany też rabbi Meir Cudotwórca (II w.) — uznany za najwybitniejszego tannaitę czwartej generacji; wg Talmudu jego ojciec był potomkiem cesarza Nerona, który przeszedł na judaizm; żonaty z Burirą, córką jednego z Dziesięciu Męczenników żydowskich; przypisuje się mu wszystkie anonimowe Miszny Talmudu Babilońskiego. [przypis edytorski]

Rabbi Nachman ber Icchak (zm. 356) — amoriata piątej generacji. Dziekan jesziwy w Pumbedicie. [przypis edytorski]

Rabbi — Rabbi —- Jehuda ha-Nasi. [przypis tłumacza]

rabbi, rabin (z hebr. rabbi: mój nauczyciel, mój mistrz) — znawca Tory i Talmudu; funkcja religijna w judaizmie; przywódca lokalnej gminy wyznaniowej. [przypis edytorski]

Rabbi Tanchum (IV w. n.e.) — amoraita piątej generacji, jeden z najpłodniejszych twórców Agad w Talmudzie Babilońskim. [przypis edytorski]

rabbi — (z hebr. nauczyciel) funkcja religijna w judaizmie. [przypis edytorski]

rabboni! ( hebr.) — mistrzu! [przypis edytorski]

rab boży (z ros.) — sługa boży. [przypis edytorski]

rab (daw.) — niewolnik; sługa. [przypis edytorski]

rabędy są to liczne, niedługie sznurki (…) — paski do noszenia szabel i karabel nazywały się w mowie staropolskiej rabciami, rapciami, a były zwykle nie rzemienne, ale taśmowe i sznurkowe. [przypis autorski]

Rabelaise, François (ok. 1484–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; jego satyryczno-fantastyczna epopeja Gargantua i Pantagruel pisana w latach 1532–1564 krytykowała instytucje kościelno-feudalne, dogmaty, średniowieczną metafizykę, budując tym samym podwaliny pod nowoczesną myśl odrodzenia. [przypis edytorski]

Rabelais, François (1483-94–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; jego satyryczno-fantastyczna epopeja Gargantua i Pantagruel pisana w latach 1532–1564 krytykowała instytucje kościelno-feudalne, dogmaty, średniowieczną metafizykę, budując tym samym podwaliny pod nowoczesną myśl odrodzenia. [przypis edytorski]

Rabelais, François (1483-94–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; jego satyryczno-fantastyczna epopeja Gargantua i Pantagruel pisana w latach 1532-1564 krytykowała instytucje kościelno-feudalne, dogmaty, średniowieczną metafizykę, budując tym samym podwaliny pod nowoczesną myśl odrodzenia. [przypis edytorski]

Rabelais, François (ok. 1484–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; autor arcydzieła francuskiego renesansu, pełnej rubasznego humoru powieści (epopei) satyryczno-fantastycznej Gargantua i Pantagruel, pisanej w l. 1532–1564, podejmującej krytykę instytucji kościelno-feudalnych, dogmatów, średniowiecznej metafizyki i scholastycznego system wychowania, kładącej tym samym podwaliny pod nowoczesną myśl odrodzenia. [przypis edytorski]

Rabelais, François (ok. 1484–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; autor arcydzieła francuskiego renesansu, pełnej rubasznego humoru powieści satyryczno-fantastycznej Gargantua i Pantagruel, w której krytykował średniowieczne instytucje kościelno-feudalne i scholastyczny system wychowania. [przypis edytorski]

Rabelais, François (ok. 1484–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; autor arcydzieła francuskiego renesansu, powieści Gargantua i Pantagruel; parę owiec, z tych, które tak dobrze znał nasz Rabelais: odniesienie do fragmentu Gargantui i Pantagruela (IV 5–8), w którym Panurg mści się na kupcu: kupuje od niego najpiękniejszego barana, którego wrzuca do morza, a za baranem wskakuje całe stado kupca. [przypis edytorski]

Rabelais, François (ok. 1484–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; autor arcydzieła francuskiego renesansu, powieści Gargantua i Pantagruel. [przypis edytorski]

Rabelais, François (ok. 1484–1553) — francuski pisarz satyryczny, lekarz, humanista, duchowny; autor arcydzieła francuskiego renesansu, powieści Gargantua i Pantagruel. [przypis edytorski]