Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159624 przypisów.
pytaniem o owcach i winie — dziś z B.: pytaniem o owce i wino. [przypis edytorski]
Pytanie (…) terminu VII — „Utrum inter coniugatos amor possit habere locum?” „Dicimus enim et stabilito tenore firmamus amorem non posse inter duos iugales suas extendere vires, nam amantes sibi invicem gratis omnia largiuntur, nullius necessitatis ratione cogente; iugales vero mutuis tenentur ex debito voluntatibus obedire et in nullo seipsos sibi ad invicem denegare… Hoc igitur nostrum iudicium, cum nimia moderatione prolatum, et aliarum quamplurium dominarum consilio roboratum, pro indubitabili vobis sit ac veritate constanti. Ab anno MCLXXIV, tertio calend. maii, indictione VII”. (Fol. 56.) Wyrok ten zgodny jest z pierwszym prawidłem kodeksu miłosnego: „Causa coniugii non est ab amore excusatio recta”. [przypis autorski]
pytanie zawdzięczyć — uszanować pytającą. [przypis redakcyjny]
Pytano Solona, czy mniema (…) — por. Plutarch, Życie Solona, 9. [przypis tłumacza]
pyta o Tankredzie (starop. forma) — dziś: pyta o Tankreda. [przypis edytorski]
pyta się w tym roku o Hiszpanię — chodzi o wojnę domową w Hiszpanii trwającą od 1936 do 1939; stronami konfliktu byli: rząd Drugiej Republiki Hiszpańskiej oraz prawicowo-nacjonalistyczna opozycja. Wsparcia stronie rządowej udzielała liberalno-lewicowa część społeczeństwa (ale również anarchiści) oraz zagraniczni ochotnicy, m.in. brygady zorganizowane przez Międzynarodówkę Komunistyczną, a oficjalnie również: Francja, ZSRR, Brazylia i Meksyk. Opozycję wobec rządu stanowili nacjonaliści, monarchiści, konserwatyści i faszyści, wspierani ideowo przez Kościół katolicki, finansowo przez najbogatszą część społeczeństwa, a militarnie przez wojska faszystowskich Włoch (Corpo Truppe Volontarie) i hitlerowskich Niemiec (Legión Cóndor), a także portugalski reżim Salazara; wiele krajów europejskich korzystało z konfliktu, sprzedając broń obu stronom. W marcu 1939 wojna domowa zakończyła się zwycięstwem nacjonalistów, Hiszpania została przekształcona w państwo faszystowskie pod rządami generała Franco. [przypis edytorski]
pytasz mi się — dziś pytać z D. (kogo? czego?): pytasz mnie się. [przypis edytorski]
pytel — drobne sito, przez które w młynie odsiewano mąkę od otrąb. [przypis edytorski]
pytel — drobne sito, przez które w młynie odsiewano mąkę od otrąb; trzepać na pytel: szybko i mechanicznie. [przypis edytorski]
pytel — odsiewacz. [przypis edytorski]
pytel — tu: rodzaj mąki, kilkakrotnie zmielonej, dokładnie oczyszczonej i przesianej. [przypis edytorski]
pytel — urządzenie do odsiewania mąki. [przypis edytorski]
pytel — worek muślinowy, przez który przesiewa się zmieloną mąkę. [przypis redakcyjny]
pytel (z niem. Beutel) — worek. [przypis redakcyjny]
Pythagor — Pitagoras (ok. 572–ok. 497 p.n.e.) filozof, matematyk i mistyk grecki. [przypis edytorski]
Pythius Apollo — Apollo czczony w wyroczni pytyjskiej. [przypis edytorski]
Pytia delficka — kapłanka świątyni Apollina w Delfach w starożytnej Grecji, słynąca z niejasnych przepowiedni, które wygłaszała wśród dymów i oparów wydobywających się ze skalnej pieczary. [przypis edytorski]
Pytia — kapłanka Apollina w wyroczni delfijskiej. [przypis edytorski]
Pytia — kapłanka delficka, która wygłaszała wróżby. [przypis tłumacza]
Pytia — kapłanka objawiająca wyrocznie w świątyni Apollina w Delfach. [przypis edytorski]
Pytia — kapłanka świątyni Apollina w Delfach w starożytnej Grecji, słynąca z niejasnych przepowiedni, które wygłaszała, siedząc na trójnogu, wśród dymów i oparów wydobywających się ze skalnej pieczary. [przypis edytorski]
Pytia — kapłanka świątyni Apollina w Delfach w starożytnej Grecji, słynąca z niejasnych przepowiedni, które wygłaszała wśród dymów i oparów wydobywających się ze skalnej pieczary; przed wieszczeniem żuła liście laurowe, wróżyła, siedząc na trójnogu. [przypis edytorski]
Pytia — kapłanka świątyni Apollina w Delfach w starożytnej Grecji, słynąca z niejasnych przepowiedni, które wygłaszała wśród dymów i oparów wydobywających się ze skalnej pieczary. [przypis edytorski]
Pytia — kapłanka świątyni Apollina w Delfach w starożytnej Grecji, słynąca z przepowiedni, które wygłaszała wśród dymów i oparów wydobywających się ze skalnej pieczary; stąd przezwisko kopcącego bez ustanku papierosy bohatera. [przypis edytorski]
Pytia (mit. gr.) — kapłanka w świątyni Apollina w Delfach, przepowiadająca przyszłość. [przypis edytorski]
Pytia — prorokini wygłaszająca wyrocznie Apolla w Delfach. [przypis edytorski]
pytia — w mit. gr. Pytia była kapłanką delfickiej świątyni Apollina, gdzie przepowiadała przyszłość; tu przen.: osoba mówiąca niejasno, wieloznacznie. [przypis edytorski]
Pytie — igrzyska obchodzone co 5 lat na cześć Apollina w Delfach; polegały na zawodach poetyckich, wokalnych i muzycznych (cytra i flet). W igrzyskach mógł brać udział tylko Grek, bo były to uroczystości religijno-narodowe; syn króla macedońskiego Perdikkasa, Aleksander, musiał w Olimpii wykazać się greckim pochodzeniem. [przypis tłumacza]
Pytion — Πύθιον, świątynia Apollina na wyspie Rodos. [przypis tłumacza]
pytki (daw.) — śledztwo, przesłuchanie. [przypis edytorski]
pytki — tortury. [przypis redakcyjny]
Pytlasiński, Władysław (1863–1933) — mistrz świata w zapasach, aktor polskiego kina niemego. [przypis edytorski]
Pytlasiński, Władysław (1863–1933) — mistrz świata w zapasach. [przypis edytorski]
pytlować — dużo i szybko mówić. [przypis edytorski]
pytlować (pot.) — mleć językiem, trajkotać, paplać. [przypis edytorski]
pytlować (pot.) — paplać, mówić dużo i szybko. [przypis edytorski]
pytlować — przesiewać mąkę przez pytel, sito z tkaniny, mające kształt worka. [przypis edytorski]
pytlowanie — przesiewanie mąki przez pytel, sito z tkaniny, mające kształt worka. [przypis edytorski]
pytlowany — z mąki przesianej, białej. [przypis redakcyjny]
Pyto — dawna nazwa Delf, siedziby wyroczni Apollina, w której wróżyła Pytia. [przypis edytorski]
Pytokleides z Keos (V w. p.n.e.) — uznany muzyk grecki, działający w Atenach pod patronatem Peryklesa, którego nauczał; niektórzy przypisywali mu wynalezienie miksolidyjskiej skali muzycznej. [przypis edytorski]
pytonissa na trójnogu — w staroż. Grecji Pytia, wieszczka Apolla w świątyni w Delfach, która siedząc na trójnogu w podziemnym pomieszczeniu, odurzona oparami, w transie udzielała niejasnych przepowiedni na przekazane jej pytania. [przypis edytorski]
pytonissa — starożytna wieszczka; w staroż. Grecji Pytia, wieszczka Apolla w świątyni w Delfach, która siedząc na trójnogu w podziemnym pomieszczeniu, odurzona oparami, w transie udzielała niejasnych przepowiedni na przekazane jej pytania. [przypis edytorski]
pytonissa — w staroż. Grecji: Pytia, wieszczka Apolla w świątyni w Delfach, która siedząc na trójnogu w podziemnym pomieszczeniu, odurzona oparami, w transie udzielała niejasnych przepowiedni na przekazane jej pytania. [przypis edytorski]
Pyton (mit. gr.) — olbrzymi wąż, strażnik wyroczni w Delfach. [przypis edytorski]
Pyton (mit. gr.) — olbrzymi wąż, syn Gai, strażnik wyroczni w Delfach, zabity przez Apollina, który następnie objął w posiadanie wyrocznię i ustanowił ośrodek swojego kultu. [przypis edytorski]
Pyton (mit. gr.) — także: Delfyne; olbrzymi wąż (a. smok), syn Gai, strażnik wyroczni Temidy w Delfach; Apollo (stąd „strzały słońca”) zabił Pytona, a jego zwłoki pochował pod kamieniem zw. omphalos (tzn. pępek; axis mundi), następnie jako ekspiację ustanowił igrzyska pytyjskie. [przypis edytorski]
pytyjska na trójnogu kapłanka — Pytia, kapłanka świątyni Apolla w Delfach w starożytnej Grecji, słynąca z niejasnych przepowiedni, które wygłaszała wśród dymów i oparów wydobywających się ze skalnej pieczary; wróżyła, siedząc na trójnogu. [przypis edytorski]
pytyjskie wieszczby — przepowiednie wyroczni Apollina w Delfach, wypowiadane za pośrednictwem kapłanki zwanej Pytią, cieszące się najwyższym poważaniem starożytnych. [przypis edytorski]
pytyjski — tajemniczy (od imienia Pytii, kapłanki w wyroczni Apollina w Delfach). [przypis edytorski]
pytyjski — taki jak u Pytii; Pytia: kapłanka świątyni Apollina w Delfach w starożytnej Grecji, słynąca z niejasnych przepowiedni, które wygłaszała wśród dymów i oparów wydobywających się ze skalnej pieczary. [przypis edytorski]
pytyjski władca — główną świątynią Apollina była pytyjska wyrocznia w Delfach (pytia: kapłanka udzielająca proroczych odpowiedzi). Przed pałacem Agamemnona stoi posąg Apollina i do niego zwraca się poseł z powitaniem. [przypis redakcyjny]
Pyxida — puszka. [przypis redakcyjny]
pyżgać (reg.) — uciekać, rzucać się. [przypis edytorski]
pyzy (pot.) — wydatne policzki. [przypis edytorski]
PZL — Państwowe Zakłady Lotnicze, założone w 1928 roku, mieściły się początkowo przy ul. Puławskiej. W 1935 r. przeniesiono je na Okęcie, a w 1936 r. na teren Palucha. W czasie wojny prowadzono w nich remonty silników na potrzeby Luftwaffe. Obecny adres PZL to al. Krakowska 110/114. [przypis edytorski]
q.e.d. — skrót od łacińskiego zwrotu quod erat demonstrandum (co było do udowodnienia), używanego jako znak zakończenia wyprowadzonego dowodu. [przypis edytorski]
q.e.d. — skrót od łac. quod erat demonstrandum: co było do udowodnienia; wyrażenie używane na zakończenie dowodu filozoficznego lub matematycznego. [przypis edytorski]
Qingyuan — jap. Seigen (?–740) Chiński mistrz chan z okresu dynastii Tang. Powszechnie znany jako Qingyuan Xingsi (jap. Seigen Gyōshi). Uważany za jednego z najbardziej wybitnych uczniów — obok Nanyue Huairang (patrz przyp. niżej) — Huinenga. [przypis tłumacza]
Qua (…) arces — Propertius, Elegiae, III, 5, 26. [przypis tłumacza]
Quacabundus — Toyotomi Hideyoshi (1537–1598), japoński wojownik i władca, drugi z „trzech zjednoczycieli”, od ok. 1590 sprawujący rządy nad całym krajem. Nosił tytuł kampaku (regenta lub pełnomocnika cesarza), stąd łacińskie określenie quacabundus (z jap. kampaku-dono: szanowny pan regent). W 1597 Hideyoshi nakazał pojmać grupkę chrześcijan, misjonarzy i Japończyków, których z jego rozkazu torturowano, pokazywano okaleczonych w miastach całej Japonii, po czym ukrzyżowano. Hideyoshi powoływał się przy tym na tezę głoszoną przez Skargę, że nie da się utrzymać pokoju w państwie, w którym pojawia się nowa, druga religia przeciwko ustalonej starej. [przypis edytorski]
quadrivium i trivium (łac.) — tradycyjne łacińskie nazwy grup dziedzin wiedzy obejmujących łącznie tzw. siedem sztuk wyzwolonych, stanowiących podstawę kształcenia w średniowiecznej Europie; na trivium, nauczane na poziomie niższym, składały się trzy przedmioty humanistyczne (gramatyka, retoryka i dialektyka), natomiast quadrivium, wykładane na poziomie wyższym, obejmowało cztery przedmioty matematyczne (arytmetyka, geometria, astronomia oraz muzyka). [przypis edytorski]
Quad si dixerint ad te: Quo egrediemur? dices ad eos (…) (łac.) — A jeśliby rzekli: Dotąd pójdziemy? Tedy im rzeczesz: Tak mówi Pan: Kto oddany na śmierć, na śmierć; a kto pod miecz, pod miecz; a kto na głód, na głód, a kto w niewolę, w niewolę. [przypis tłumacza]
Quae (…) agri — Ovidius, Tristia, III, 10, 65 i Claudianus, In eutropium I, 244. [przypis tłumacza]
Quae (…) angustiae — Cicero, De natura deorum, I, 31. [przypis tłumacza]
quaedam secretiora (łac.) — niektóre większe sekrety. [przypis redakcyjny]
quae (…) delectant — Cicero, Tusculanae quaestiones [Tusculanae disputationes], 5. [przypis tłumacza]
Quae (…) divis (łac.) — Czego byś nie mógł spełnić, chyba gdybyś bogów/ Wręcz unicestwił (Aulus Persius Flaccus, Satirae, II, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Quae (…) facit — Ovidius, Amores, III, 4, 4. [przypis tłumacza]
Quae (…) fixa — Enniusz u Cycerona: Cicero, De senectute 1. [przypis tłumacza]
Quae (…) fuerunt — Cicero, De natura deorum, 1, 8. [przypis tłumacza]
Quae fuit (…) occidissent — Cicero, De natura deorum, I, 1, 6. [przypis tłumacza]
Quae (…) genae — Horatius, Odae IV, 10, 7. [przypis tłumacza]
quae (…) impendet — „Co wisi nad człowiekiem jak skała nad Tantalem” (Cicero, De finibus bonorum et malorum, I, 18; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Quae mare (…) discors — Horatius, Epistulae, I, 12, 16. [przypis tłumacza]
Quae medicamenta non sanant, ferrum sanat; quae ferrum non sanat, ignis sanat — czego leki nie uzdrowią, to uleczy żelazo, czego żelazo nie uzdrowi, to uleczy ogień; red. WL. [przypis edytorski]
Quaenam (…) Saevitia — Claudianus, In eutropium I, 24. [przypis tłumacza]
quae (…) peti — Cicero, De finibus bonorum et malorum, II, 15. [przypis tłumacza]
Quaeque aliae gentes ubi frigore constitit Ister (łac.) — i pewne inne narody, gdzie Ister mrozem skuty. [przypis edytorski]
quae regio in terris — jakaż kraina na ziemi (nie jest pełna naszej pracy; urwany cytat: Quae regio in terris nostri non plena laboris, Wergiliusz, Eneida, I, 460). [przypis edytorski]
quaerens, quem devoret (łac.) — [tamquam leo rugiens circuit,] quaerens quem devoret — [jak lew ryczący krąży,] szukając kogo by pożarł; Wulgata, 1 P 5, 8; o diable. [przypis edytorski]
Quae res nihil commune inter se habent, earum una alterius causa esse non potest (łac.) — Spośród dwóch rzeczy, które nie posiadają nic ze sobą wspólnego, nie może stać się jedna przyczyną drugiej. [przypis autorski]
Quae res (…) non potes (łac.) — Sprawa ta nie podlega ani rozsądkowi, ani metodzie; rozwagą nie da się kierować. [przypis tłumacza]
Quaeris (…) loco (łac.) — „Pytasz, gdzie będziesz po śmierci, mój pilny? Tam, gdzie żyją te twory, co się nie rodziły” (Seneca [Minor], Troades, II, 398; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Quaerite (…) labor — Lucanus, Pharsalia, I, 417. [przypis tłumacza]
quaerulari (łac.) — żale rozwodzić. [przypis redakcyjny]
quaestionis (łac.) — wspomniana. [przypis edytorski]
quae sunt mei muneris (łac.) — które należą do mego urzędu. [przypis redakcyjny]
Quae (…) sunt — Seneca, Epistulae, XXXIX. [przypis tłumacza]
Quae tellus (…) ferat (łac.) — „Gdzie ziemia lodem krzepnie, gdzie od żaru pęka/ I jaki wiatr twe żagle do Italii pędzi” (Propertius, Elegiae, IV, 3, 39; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Quae (…) venit — Ovidius, Epistulae V, 8. [przypis tłumacza]
Quae veritati (…) simplex (łac.) — „Mowa, która ma przedstawić prawdę, niechaj nie będzie zawiła, lecz prosta” (Seneca [Minor], Epistulae morales ad Lucilium, 40; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Quae (…) videri — Lucretius, De rerum natura, V, 123. [przypis tłumacza]
Qua facie (…) quidem est — Cicero, Tusculanae disputationes, I, 28. [przypis tłumacza]
qua (from Latin) — as. [przypis edytorski]
quai des Orfèvres (fr.) — Nabrzeże Złotników; budynek w Paryżu przy quai des Orfèvres 36, na wyspie Cité na Sekwanie, mieści komendę kryminalną paryskiej prefektury policji. [przypis edytorski]
Qu' ai-je oublié? (fr.) — O czym to ja zapomniałem? [przypis edytorski]
qua intentione (łac.) — w jakim zamiarze. [przypis redakcyjny]
quakeress (ang.) — kwakierka, członkini protestanckiej grupy wyznaniowej. [przypis edytorski]
qua (łac.) — jako. [przypis edytorski]
