Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156422 przypisów.
rekuzować (daw., z łac.) — odmawiać. [przypis edytorski]
rekuzować (daw., z łac.) — odmawiać, szczególnie odrzucać propozycję małżeństwa. [przypis edytorski]
rekwije (od requiem) — pieśni żałobne. [przypis edytorski]
rekwirować (z łac.) — domagać się, żądać. [przypis redakcyjny]
rekwizycja (daw.) — żądanie, domaganie się czegoś. [przypis edytorski]
rekwizycja — tu: wezwanie. [przypis redakcyjny]
rekwizycja — zajęcie przez władze żywności lub cennych przedmiotów, przeważnie na potrzeby wojska. [przypis edytorski]
rekwizyt — przyrząd. [przypis redakcyjny]
rekwizyty — narzędzia, czynniki. [przypis redakcyjny]
relacją (daw. forma) — dziś B. lp r.ż.: relację. [przypis edytorski]
relacja — doniesienie, sprawozdanie. [przypis redakcyjny]
Relacja ta, jak się okazało, niezupełnie ścisła, wywołała szereg sprostowań, które przytaczamy tutaj w kolejnym porządku — tu w tekst felietonu wstawiamy obszerny fragment, który w tekście źródłowym był podany w przypisie i który kończy się na słowach „doprawdy byłoby przeczuleniem dopatrywać się w nich jakiejś ujmy dla osób skądinąd czcigodnych i otoczonych powszechnym szacunkiem” (miejsce to również oznaczono przypisem). Red. WL. [przypis edytorski]
relację z tego marszu, przesłaną w swoim czasie do „Dziennika Poznańskiego” — rocznik XXVI, nr 2, z dnia 3 stycznia r. 1884. [przypis redakcyjny]
relacje — doniesienia, poświadczenia. [przypis redakcyjny]
relacji — doniesień. [przypis redakcyjny]
relata refero (łac.) — zwrot przysłowiowy; powtarzam to, co mi powiedziano. [przypis redakcyjny]
relatywizm — względność. [przypis edytorski]
relegować — odsuwać, oddalać. [przypis edytorski]
relegować — wydalić. [przypis redakcyjny]
Relentlessly craving — Tytuł pochodzi z tekstu piosenki „Wanderlust” Björk Gudmundsdottir (z płyty Volta). [przypis edytorski]
Reliefbühne (niem.) — scena reliefowa, o uproszczonych dekoracjach, jej celem miało być zbliżenie aktora do publiczności, umożliwić jej doznanie oczyszczenia przez sztukę. [przypis edytorski]
religią — dziś popr. forma B. lp: religię. [przypis edytorski]
Religia Beduinów, jako poświadcza pan de Joinville (…) — Joinville, Pamiętniki, 48. [przypis tłumacza]
religia chrześcijańska (…) córka wysokich gór — Jezus i jego uczniowie pochodzili z górzystej Galilei, po której wędrowali i nauczali. [przypis edytorski]
Religia chrześcijańska polega na dwóch punktach — Adam i Jezus Chrystus; upadek i odkupienie. [przypis tłumacza]
Religia (…) częściowo ustąpiła z tego stanowiska — Biskup Liverpoola, dr David, ogłosił świeżo książkę pt. Małżeństwo a regulacja urodzeń przeznaczoną, wedle jego słów, na to, „aby myślącym ludziom dopomóc, jak chrześcijańską naukę we właściwym sensie stosować i jak ją dostosować do współczesnych zagadnień życia oraz osobistych problemów”. „Obie wersje angielskiego modlitewnika stwierdzają, powiada biskup, że małżeńskie obcowanie płci ma, obok rozmnażania się, jeszcze inne cele. Rodzice mają nie tylko prawo, ale i obowiązek regulować przyrost dzieci i liczbę ich utrzymywać w możliwych granicach. Z odpowiedzialnością za nadmierną ilość dzieci rodzice nie mogą załatwić się słowami: „Dzieci Bóg zsyła”. Skoro małżeństwo uznaje równe prawa obu stron, tedy żądanie, aby kobietę chronić od zajścia w ciążę, musi być uznane. Zdobycze regulacji urodzeń dały nam moc, której nie powinniśmy odtrącać. Trzeba tylko tę siłę dobrze stosować”. [przypis autorski]
Religia czy filozofia Spinozy (…) zawiera najwznioślejsze hasła nowoczesnych dążności społecznych — Luchaire, przewodniczący Komisji spółpracy umysłowej Ligi Narodów powiedział w swym przemówieniu na zjeździe Societas Spinozana w 1927 r., że nowoczesna teoria spólnoty międzynarodowej wypływa wprost z pojęć Spinozy. [przypis tłumacza]
religia, ku której bolszewizm zmierza, będzie raczej już kultem Szatana w krwawej osobie Lenina — Prof. M. Zdziechowski, Od Petersburga do Leningradu, Wilno 1934, s. 52–53. [przypis autorski]
religia lamajska — buddyzm tybetański, w którym duchowni nauczyciele określani są słowem lama, a na jego czele stoi dalajlama, będący jednocześnie świeckim przywódcą Tybetańczyków. [przypis edytorski]
religia Lamów — buddyzm tybetański, w którym duchowni nauczyciele określani są słowem lama, a na jego czele stoi dalajlama, będący jednocześnie świeckim przywódcą Tybetańczyków. [przypis edytorski]
religia nie jest podstawą bezwzględnej uczciwości z tegoż powodu, z którego ateizm nie wyłącza tej cnoty — Por. Discours Préliminaire de la Mettriego (Oeuvres Philosophiques 1751, s. XXVII–XXVIII) oraz tegoż Essai sur la liberté de produire des sentiments (passim). Podobne wywody znajdujemy jeszcze poprzednio w Pensées sur la comète Bavle'a (rozdział zatytułowany: La theisme ne conduit pas nécessairement à la corruption des moeurs), w drugiej zaś połowie w. XVIII spotykamy te myśli w Systemacie Natury Holbacha (L'atheisme est il compatible avec la morale?). [przypis tłumacza]
Religia obciążona wielu praktykami przywiązuje bardziej niż ta, która ma ich mniej — To nie jest w sprzeczności z tym, co powiedziano w przedostatnim rozdziale poprzedniej księgi. Tutaj mówię o pobudkach przywiązania do jakiejś religii, a tam o sposobach rozpowszechnienia jej. [przypis redakcyjny]
Religia przodków jest najcenniejszym skarbem narodów… — [Fr. Muckermann], op. cit., „Der Gral”. [przypis autorski]
religia Zend — zaratusztrianizm, którego świętą księgą jest Zendawesta (Awesta). [przypis edytorski]
Religię żydowską inaczej trzeba uważać w tradycji świętych ksiąg (…) — Pwt 31, 11. [przypis tłumacza]
religieuses (fr.) — zakonnice, mniszki. [przypis edytorski]
religii ruskiej; wściekły Rusin; Dom Rosyjski; Dom Moskiewski, Dom Pruski i Dom Austriacki — w wyd. z 1816 r. te słowa zostały zamienione na: jego religii; wściekły fanatyk; ten Dwór; dwory. [przypis edytorski]
religij — dziś popr. forma D. lm: religii. [przypis edytorski]
religion de la souffrance humaine (fr.) — religia ludzkiego cierpienia. [przypis edytorski]
religionis nullius (łac.) — żadnej religii. [przypis redakcyjny]
religions-befördernde Insekte (niem.) — owady szerzące religię. [przypis edytorski]
religiosi non debent sic incedere (łac.) — zakonnicy nie powinni tak występować. [przypis redakcyjny]
religioso — braciszek zakonny. [przypis autorski]
relikwiarz — naczynie, w którym przechowuje się relikwie, tj. pamiątki po świętych. [przypis edytorski]
relikwiarz — ozdoby pojemnik na relikwie, to jest na szczątki świętych. [przypis edytorski]
relikwie — tu dosł.: pozostałości. [przypis edytorski]
relikwij — dziś powszechniejsza forma D. lm: relikwii. [przypis edytorski]
relikwiów — dziś popr.: relikwii. [przypis edytorski]
reling — ażurowa bariera pionowa na statkach służąca do zabezpieczenia wszystkiego, co znajduje się na pokładzie, przed wypadnięciem za burtę; reling zbudowany jest z metalowych a. drewnianych elementów: słupków połączonych rurkami i linami. [przypis edytorski]
reling — barierka ochronna biegnąca wokół pokładu statku, zabezpieczająca przed wypadnięciem za burtę ludzi i przedmiotów, zbudowana ze słupków połączonych prętami, rurkami lub linami. [przypis edytorski]
reliquias (łac.) — ostatki. [przypis redakcyjny]
rel — przekręcone z ang. rail: kolej. [przypis edytorski]
relsy — daw. szyny (por. ang. rails). [przypis edytorski]
relsy (daw.) — szyny. [przypis edytorski]
relsy (daw., z ang.) — szyny kolejowe. [przypis edytorski]
relsy — szyny kolejowe. [przypis edytorski]
relsy — szyny. [przypis edytorski]
remanentowa pasieka — pozostałość po pasiece. [przypis edytorski]
remanent (z łac. remanes, remanetis: pozostający) — tu: pozostałość. [przypis edytorski]
Remarque, Erich Maria (1898–1970) — pisarz niemiecki, autor głośnej książki Na Zachodzie bez zmian (1929), opisującej okrucieństwa I wojny światowej. [przypis edytorski]
Remarque — nawiązanie do książki niemieckiego pisarza Ericha Marii Remarque'a Na Zachodzie bez zmian (1929), opisującej okrucieństwa I wojny światowej. [przypis edytorski]
remarquez (fr.) — proszę zauważyć. [przypis edytorski]
Rembcovo — Rembków, wieś w dzis. powiecie garwolińskim, na połud. wschód od Warszawy. [przypis redakcyjny]
Rembowski, Jerzy (1887–1958) — żołnierz Legionu Puławskiego i Wojska Polskiego, uczestnik I wojny światowej i kampanii wrześniowej. [przypis edytorski]
Rembrandt, Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — holenderski malarz i grafik okresu baroku, mistrz światłocienia. [przypis edytorski]
Rembrandt, Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — holenderski malarz, rysownik i grafik. [przypis edytorski]
Rembrandt, Hermenszoon van Rijn (1606–1669) — słynny malarz holenderski; mieszkał i pracował w Lejdzie i Amsterdamie. [przypis edytorski]
Rembrandt — Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669), malarz holenderski, znakomity portrecista i malarz historyczny. [przypis edytorski]
Rembrandt van Rijn (1606–1669) — malarz holenderski okresu baroku, mistrz światłocienia. [przypis edytorski]
Rembrandt, właśc. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — holenderski malarz i grafik okresu baroku, mistrz światłocienia; autor m.in. obrazu Batszeba w kąpieli (1654), ukazującego nagą kobietę w kąpieli, postać z biblijnej opowieści o uwiedzeniu zamężnej Batszeby przez króla Dawida (2 Sam 11, 2–17). [przypis edytorski]
Rembrandt, właśc. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — holenderski malarz i grafik okresu baroku, mistrz światłocienia. [przypis edytorski]
Rembrandt, właśc. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669) – malarz holenderski okresu baroku, mistrz światłocienia. [przypis edytorski]
Rembrandt, właśc. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — malarz holenderski okresu baroku, mistrz światłocienia; Rembrandt (…) namalował wołu rozprutego: mowa o obrazie Rozpłatany wół, przedstawiającym wiszącą na belce tuszę wołową w ciemnej rzeźni. [przypis edytorski]
Rembrandt, właśc. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — malarz i grafik holenderski okresu baroku, mistrz światłocienia. [przypis edytorski]
Rembrandt, własc. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — niekiedy nazywany także Paulem Rembrandtem. Malarz holenderski, uważany za jednego z najwybitniejszych artystów europejskich. [przypis edytorski]
Remedia Amoris — Lekarstwa na miłość, poemat dydaktyczny rzymskiego poety Owidiusza, napisany w 2 r. n.e. [przypis edytorski]
remedium amoris (łac.) — remedium na miłość; odtrutka na miłość. [przypis edytorski]
remedium (łac.) — lekarstwo. [przypis edytorski]
remedium (łac.) — środek zaradczy, lekarstwo. [przypis edytorski]
Remember me! (ang.) — Pamiętaj o mnie! [przypis edytorski]
rememorować (z łac.) — przypominać. [przypis edytorski]
rememorować (z łac. re-: powtórnie, znowu, memoria: pamięć) — przypominać. [przypis edytorski]
Remington — amerykańska maszyna do pisania. [przypis edytorski]
remington — maszyna do pisania produkcji amerykańskiej firmy Remington Rand. [przypis edytorski]
reminiscencja — wspomnienie bądź (w utworze artystycznym) aluzja do dzieł dawniejszych. [przypis edytorski]
reminiscencja — wspomnienie. [przypis redakcyjny]
reminiscencja — wspomnienie, przypomnienie; dziś forma D.lm: reminiscencji. [przypis edytorski]
reminiscencja (z łac.) — przypomnienie, nawiązanie do czegoś wcześniejszego. [przypis edytorski]
remisa — odesłanie (wyraz wzięty z gwary sądowej). [przypis redakcyjny]
remis a. remisja) — odłożenie sprawy sądowej na inną sesję. [przypis redakcyjny]
remki — wiosła. [przypis autorski]
remkowali — wiosłowali. [przypis autorski]
remonstrować — przedstawić odmienny punkt widzenia; zwrócić uwagę na niesłuszność czegoś. [przypis edytorski]
remonta (daw.) — młode konie przeznaczone dla wojska. [przypis edytorski]
rem (…) probantium — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 102. [przypis tłumacza]
rem — stronę. [przypis redakcyjny]
remueur d'idées (fr.) — klaryfikator idei (określenie użyte przez Wiktora Hugo wobec S. Buszczyńskiego jako autora pracy La Décadence de l'Europe; remueur oznacza osobę obracającą butelki z winem, aby nie tworzył się osad. [przypis edytorski]
remuneracja (daw., z łac.) — rekompensata. [przypis edytorski]
Rem viderunt, causam non viderunt (łac.) — „Widzieli rzecz, nie widzieli przyczyny”. Św. Aug. Contr. Jul. Pelag. IV, 60: Rem vidit, causam nescivit. [przypis tłumacza]
Remy de Gourmont, encore un chapon (fr.) — Remy de Gourmont, kolejny kapłon. [przypis edytorski]
