Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4374 przypisów.

Te Deum laudamus (łac.) — Ciebie, Boga, wysławiamy, wczesnochrześcijański hymn modlitewny. [przypis edytorski]

Te Deum laudamus (łac.) — Ciebie, Boże, wysławiamy; początek hymnu kościelnego przypisywanego św. Ambrożemu. [przypis edytorski]

Te Deum laudamus (łac.) — Ciebie, Boże, wysławiamy; początek hymnu kościelnego przypisywanego św. Ambrożemu. [przypis edytorski]

Te Deum — pierwsze słowa (właśc. Te Deum laudamus) wczesnochrześcijańskiego hymnu ku chwale Boga: „Ciebie Boga wysławiamy”. [przypis edytorski]

Te DeumTe Deum laudamus (łac.: Ciebie Boga wysławiamy), początkowe słowa hymnu dziękczynnego, śpiewanego podczas szczególnych uroczystości. [przypis edytorski]

Te, drzyki zapowietrzone, kiej się wyzwolita na hyclów — żart, nawiązujący do pracy hycla, łowcy bezpańskich psów, i jego pomocnika, oprawiającego zabite zwierzęta, oraz do zwyczajów w cechach rzemieślniczych, gdzie „wyzwoleniem” nazywano dawniej promocję ucznia-pomocnika na samodzielnego czeladnika. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — tu: więc. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — tu: wtedy. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — więc. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — więc, zatem, wówczas. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — zatem, a więc. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — zatem, więc. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — zatem; więc. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — zatem, więc. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — zatem, w takim razie. [przypis edytorski]

tedy — dziś w znaczeniu: zatem, wtedy. [przypis edytorski]

Tedy gdy Pana pytał Mojżesz, jakie by było imię Jego i od kogo poselstwo sprawować by miał, powiedając, iż: „To srogi król, jako mu ja nie będę umiał powiedzieć, od kogom przyszedł, pewnie bez pomsty nie będę” — autor streszcza Wj 3, 11–15, gdzie jednak Mojżesz pyta Boga o imię nie z obawy przed władcą Egiptu, ale by przekazać Izraelitom, w imieniu którego boga przychodzi, aby byli posłuszni jego słowom. [przypis edytorski]

tedym wielce zapragnął — wtedy zapragnąłem wielce. [przypis edytorski]

tedym zapragnął — więc zapragnąłem. [przypis edytorski]

tedy (przest.) — zatem, więc, przeto. [przypis edytorski]

tedy (przest.) — zatem, więc. [przypis edytorski]

tedy się dowiewa — wtedy się dowiecie [przypis edytorski]

tedy (starop.) — zatem, a więc; tu: wtedy. [przypis edytorski]

tedy — w takim razie, więc, zatem. [przypis edytorski]

tedy — zatem, więc. [przypis edytorski]

tedy — zatem, w takim razie, więc. [przypis edytorski]

te dziecko — popr. to dziecko. [przypis edytorski]

tefila (właśc. tefilin) — dosłownie: modlitwy; nazwa dwóch skórzanych pudełeczek zawierających wypisane na pergaminie modlitwy-przepisy (cytaty z Biblii), które mężczyźni od trzynastego roku życia wkładają na głowę i lewą rękę podczas modlitwy porannej w dni powszednie; jedno pudełko przytwierdza się rzemykiem do lewego przedramienia (obok serca), a drugie do czoła (do myśli); inaczej też: filakteria. [przypis edytorski]

tefile (hebr.tefilin) — dosł.: modlitwy. [przypis edytorski]

tefilin a. filakteria — dwa skórzane pudełka, w których umieszczone są wersety z Biblii. Jedno pudełko przytwierdza się rzemykiem do lewej ręki (obok serca) i drugie do czoła (do myśli). [przypis edytorski]

tefilin — dosłownie: modlitwy; nazwa dwóch skórzanych pudełeczek zawierających wypisane na pergaminie modlitwy — przepisy, które mężczyźni od trzynastego roku życia wkładają na głowę i lewą rękę podczas modlitwy porannej w dni powszednie. [przypis edytorski]

tefilin — dwa małe czarne pudełeczka, wykonane z jednego kawałka skóry koszernego zwierzęcia, zawierające odręcznie napisane przez sofera na pergaminie, cztery wersety Tory. Tefilin jest noszony podczas codziennych modlitw przez mężczyzn żydowskich. Jedno z pudełeczk jest przywiązywane rzemieniem do czoła (tefilin szel rosz), a drugie do lewego ramienia (tefilin szel jad). [przypis edytorski]

tefilin — dwa skórzane pudełka, w których znajdują się zwitki pergaminu z cytatami z Tory. Nakładają je do modlitwy jedynie mężczyźni w zwykły dzień tygodnia. [przypis edytorski]

te gębusie (gw.) — dziś popr.: tę gębusię. [przypis edytorski]

Tegea — stolica Arkadii, najwierniejszy sprzymierzeniec Sparty podczas wojny peloponeskiej. [przypis edytorski]

tegejski — arkadyjski, z ojczyzny Ewandra. [przypis edytorski]

te góry nazywają Wiedyńskie — tj. Góry Wiedeńskie, jedno z przedmieść Moskwy, powstałe w czasach cara Piotra Wielkiego, zamieszkałe przez cudzoziemców, głównie Niemców; zwane też Niemiecką Słobodą. [przypis edytorski]

tegoć — konstrukcja z partykułą ci, skróconą do ; znaczenie: tego właśnie. [przypis edytorski]

tegoć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]

tego ci (…) nie wierzę — dziś popr.: w to ci nie wierzę. [przypis edytorski]

tego, co dowodził pod Troją — według Iliady Homera dowódcą Achajów w bitwie pod Troją był Agamemnon. [przypis edytorski]

Tego i bieda przyciska, i los mu się czasem uśmiechaIliada XXIV 530. [przypis edytorski]

tego, który wielkie wojsko pod Troję przyprowadził — wodzem naczelnym wyprawy Achajów na Troję był Agamemnon, król Myken, brat Menelaosa. [przypis edytorski]

tego lekarza, który „wart tyle, co moc ludzi innych” — Homer, Iliada XI 514 (Idomeneus do Nestora, wzywając go, żeby ranionego lekarza Machaona czym prędzej wywiózł rydwanem z pola bitwy). [przypis edytorski]

tegom chciał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: tego chciałem. [przypis edytorski]

tegom doznał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: tego doznałem. [przypis edytorski]

tegom nie przewidział —- konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: tego nie przewidziałem. [przypis edytorski]

tego momentu — w tym momencie. [przypis edytorski]

tego morza, do którego wpada — Morza Kaspijskiego, które faktycznie jest wielkim bezodpływowym słonym jeziorem. [przypis edytorski]

tegom przypomnieć sobie nie mógł — inaczej: tego (…) nie mogłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

tegorzeczny (daw.) — mówiący o tym; o tej treści. [przypis edytorski]

tegośmy nie uczynili — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: tego nie uczyniliśmy. [przypis edytorski]

tego starca wyobrażał, Którego król dla rady najwięcej poważał — tj. Nestora. [przypis edytorski]

tegoż nas domieścisz (starop.) — tam nas doprowadzisz. [przypis edytorski]

Tegoż tedy dnia przydało się, iż Sara córka Raguelowa w Rages… — Tb 3, 7–8, w tłum. Jakuba Wujka. [przypis edytorski]

teherański almanach — na wzór znanego Almanachu Gotajskiego, rocznika genealogicznego zawierającego informacje o europejskich rodach arystokratycznych. [przypis edytorski]

Tehuantepec — miasto w płd. Meksyku, w stanie Oaxaca, w powiecie Tehuantepec. [przypis edytorski]

tej doby (daw.) — w tym czasie. [przypis edytorski]

tej gorącości (daw.) — dziś popr. forma r.m.: tego gorąca. [przypis edytorski]

Tej mądrości jako ognia, którego nie ubywa, od Mojżesza na sprawowanie ludu, gdy jemu samemu ciężkie było, udzielił Pan Bóg siedmidziesiąt mężom, którzy wzięli na ten urząd Ducha Bożego — zob. Lb 11, 16–17. [przypis edytorski]

tej nocy (…) uciekli do Fioniej — opis Paska nieścisły; w szturmie brali udział również Austriacy, zaś twierdza była już zniszczona poza jednym szańcem i na nim tylko bronili się Szwedzi. [przypis edytorski]

tej poziomsze skały — bardziej poziome w stosunku do tej skały. [przypis edytorski]

Tejresjasz (mit. gr.) — ślepy wróżbita, który 7 lat przeżył jako kobieta, bohater wielu mitów. [przypis edytorski]

Tejrezjasz (mit. gr.) — niewidomy wróżbita tebański; obdarzony długim życiem, którego część przeżył jako kobieta. [przypis edytorski]

Tejrezjasz (mit. gr.) — ślepy wróżbita obdarzony długim życiem, którego część przeżył jako kobieta. [przypis edytorski]

Tejrezjasz (mit. gr.) — wróżbita, który część życia przeżył jako kobieta. [przypis edytorski]

tej świece — dziś: tej świecy. [przypis edytorski]

Tejtrasja (gr. Τείθρας) — jedna ze staroż. gmin ateńskich (demów), położona ok. 20 km na wsch. od Aten, na terenie ob. miasta Pikermi. [przypis edytorski]

tej wspaniałej kolonii — mowa o Wolnym Państwie Kongo, funkcjonującym w latach 1885–1908. [przypis edytorski]

tejże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: tej właśnie. [przypis edytorski]

teka (pot.) — stanowisko ministra. [przypis edytorski]

Teka Stańczyka — pamflet polityczny autorstwa Józefa Szujskiego, Stanisława Tarnowskiego, Ludwika Wodzickiego i Stanisława Koźmiana (grupy konserwatystów, nazywanych potem stańczykami), opublikowany początkowo w krakowskim „Przeglądzie Polskim” (1869), a następnie jako osobny druk (1870); pamflet ten miał formę 20 listów pisanych rzekomo przez Stańczyka, błazna Zygmunta Starego i krytykował szlachtę polską za awanturnictwo oraz anarchię, obciążał ją winą za utratę własnej państwowości, równie krytycznie odnosił się do powstań narodowych, proponował zaś jako program pozytywny działanie w ramach struktur politycznych Austro-Węgier. [przypis edytorski]

Tekmessa — córka frygijskiego króla Teleutasa, wzięta w niewolę przez Ajasa Wielkiego, bohatera Iliady Homera. [przypis edytorski]

te koło — dziś: to koło. [przypis edytorski]

te kolorowe okna — witraże wg projektów Stanisława Wyspiańskiego i Józefa Mehoffera, wykonane w latach 1890–1891. [przypis edytorski]

Te Komisje od nikogo, tylko od Sejmu zawisłemi będą. — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]

Tekst do mszy śpiewanej — utwór Marii Konopnickiej jest poetycką wersją mszy świętej. Kolejne strofy odpowiadają fragmentom liturgii Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]

tela drugie (gw.) — drugie tyle, dwa razy tyle. [przypis edytorski]

tela (gw.) — tylu, tak wielu. [przypis edytorski]

Telamona syn — Ajas. [przypis edytorski]

Telamona wielki syn — Ajas Wielki, dzielny wojownik grecki. [przypis edytorski]

Telchinowie — właśc. bóstwa morskie, później kowale i rzeźbiarze z wyspy Rodos. [przypis edytorski]

Telef (mit. gr.) — syn Heraklesa i Auge, według mitu popełnił samobójstwo, rzucając się ze skały Gibraltaru po tym, jak zginęła Helena wraz z jego nienarodzonym dzieckiem. [przypis edytorski]

telefonistka — dawniej centrale telefoniczne obsługiwały żywe osoby: po podniesieniu słuchawki trzeba było poprosić telefonistkę w centrali o połączenie z odpowiednim numerem. [przypis edytorski]

telefonistka — osoba obsługująca centralę telefoniczną, zajmująca się łączeniem rozmów. [przypis edytorski]

telefonowe — dziś popr.: telefoniczne. [przypis edytorski]