Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | polski


Znaleziono 7191 przypisów.

węgieł — styk pionowych ścian budynku. [przypis edytorski]

węgieł — tu: podstawy narożników budynku, na których opiera się jego konstrukcja; kamienie węgielne. [przypis edytorski]

węgieł — zewnętrzny róg budynku, narożnik. [przypis edytorski]

węgieł — zewnętrzny róg budynku. [przypis edytorski]

węgielnica — przyrząd geodezyjny i murarski służący do wyznaczania lub sprawdzania kąta prostego; tu w postaci kątownika. [przypis edytorski]

węgiel retortowy — zgrafitowany węgiel, osadzający się w retortach podczas suchej destylacji; ukształtowany przez prasowanie, służy do celów elektrotechnicznych. [przypis edytorski]

węglan wapnia (chem.) — sól kwasu węglowego i wapnia, podstawowy składnik wielu minerałów i niektórych skał; tu zamiast: wapień, skała zbudowana głównie z węglanu wapnia. [przypis edytorski]

węglarza — rzemieślnik wytwarzający węgiel drzewny, smołę i dziegieć. [przypis edytorski]

węgle kamienne — dziś popr.: węgiel kamienny. [przypis edytorski]

Węgobork — obecna nazwa: Węgorzewo. [przypis edytorski]

Węgrzyn, choć nas prawie już wyssał do szczętu — daw. przysłowie: Węgrzyn wyssał nas (tj. doprowadził do ubóstwa) swoimi winami. [przypis edytorski]

węgrzyn (daw.) — wino pochodząc z Węgier. [przypis edytorski]

Węgrzyn — dziś popr.: Węgier. [przypis edytorski]

węgrzynek — tu: żołnierz węgierski a. służący ubrany i uzbrojony po węgiersku. [przypis edytorski]

Węgrzyn, Józef (1884–1952) — artysta dramatyczny teatrów warszawskich. [przypis edytorski]

Węgrzynów — gra słów: Węgrzyn, dziś: Węgier; węgrzyn: węgierskie, mocne wino. [przypis edytorski]

węgrzyn — słodkie wino. [przypis edytorski]

węgrzyn — słodkie wino węgierskie. [przypis edytorski]

Węgrzyn — tu: Ludwik Węgierski, siostrzeniec Kazimierza Wielkiego. [przypis edytorski]

Węża, kartagińskiego geniusza rodziny Barca — Hannibalowi z rodu Barkidów, wielkiemu kartagińskiemu wodzowi z czasów wojen z Rzymianami, ukazał się we śnie boski młodzieniec, który miał go prowadzić do Italii, a za nim olbrzymi wąż, niszczący wszystko na swojej drodze; wąż ten miał oznaczać samego Hannibala (Liwiusz, Dzieje Rzymu, XXI, 22); w powieści Flauberta Salambô (1862) wąż jest godłem rodu Barka. [przypis edytorski]

wężowłose (…) skrzydlate Gorgony (mit. gr.) — Gorgony były to trzy siostry-potwory: Steno, Euryale i Meduza, córki bóstw morskich Forkosa i Keto, przedstawiane ze skrzydłami, ostrymi kłami dzika, szponami drapieżnych ptaków oraz wężami zamiast włosów; ich spojrzenie obracało ludzi w kamień. [przypis edytorski]

wężowymi ruchy — dziś: wężowymi ruchami. [przypis edytorski]

wężowymi skręty (daw.) — dziś popr. forma N. lm: wężowymi skrętami. [przypis edytorski]

węży — dziś: wężowy. [przypis edytorski]

Wężyk, Franciszek (1785–1862) — polski dramatopisarz, powieściopisarz i poeta; autor tragedii Bolesław Śmiały, opublikowanej w 1822 r. [przypis edytorski]

wężym — dziś popr. forma N. lp: wężowym. [przypis edytorski]

węzeł — jednostka prędkości morskiej, wynosząca milę morską (ok. 1,8 km) na godzinę. [przypis edytorski]

węzgłowie — dziś: wezgłowie. [przypis edytorski]

węzgłowie — dziś: wezgłowie; szczytowa część łóżka. [przypis edytorski]

węzgłowie — wezgłowie; część łoża przeznaczona na złożenie głowy. [przypis edytorski]

węzizna (przen.) — ciasnota. [przypis edytorski]

węzizna — przewężenie, miejsce zwężenia (tu: potoku). [przypis edytorski]

węzłowacie — dziś popr.: węzłowato; zwięźle. [przypis edytorski]

Weald — obszar w płd.-wsch. Anglii pomiędzy równoległymi pasmami kredowych wzgórz na północy i południu; niegdyś pokryty był lasem, a jego nazwa, pochodzenia staroangielskiego, oznacza „las”. [przypis edytorski]

Webber, John (1751–1793) — angielski malarz, który towarzyszył wyprawie kapitana Cooka. [przypis edytorski]

Weber, Carl Maria (1786–1826) — niem. kompozytor, przedstawiciel wczesnego romantyzmu. [przypis edytorski]

Weber, Karol Maria von (1786–1826) — niemiecki kompozytor, twórca wielu oper i koncertów fortepianowych; dyrektor opery w Dreźnie od w 1817; zmarł w Londynie, a w 1844 jego zwłoki przeniesiono do Drezna. [przypis edytorski]

weber (z niem. Weber) — tkacz; tu: robotnik z fabryki tekstylnej. [przypis edytorski]

webowy — wykonany z weby, tj. cienkiego płótna lnianego. [przypis edytorski]

wecować — polerować. [przypis edytorski]

we czterech częściach — W pierwszym tomie Poezji Mickiewicza z 1822 r. zostały opublikowane dwie pieśni Tukaja z takim dopiskiem autorskim; swojego zamierzenia Mickiewicz nigdy jednak nie zrealizował. Pozostałe dwie części dopisał kilka lat później Antoni Edward Odyniec. [przypis edytorski]

we czwartek — dziś popr.: w czwartek. [przypis edytorski]

we czwartek — tj. 17 kwietnia. [przypis edytorski]

we czworą świata stronę (gw.) — w cztery świata strony. [przypis edytorski]

wedanta — jeden z nurtów klasycznej filozofii indyjskiej, opierający się na interpretacji Upaniszad oraz Bhagawadgity. [przypis edytorski]

Wedanta — wiedza płynąca z hinduistycznych ksiąg, tj. Wed; nurt (niejednorodny i rozgałęziony) filozofii indyjskiej; dosł. „zwieńczenie Wed”, odwołanie do końcowych ksiąg Wed, tzw. Upaniszad, zawierających przeważnie spekulacje filozoficzne. [przypis edytorski]

weda (z sanskr. veda) — wiedza; wedy: staroindyjskie teksty sakralne. [przypis edytorski]

Weddowie — rdzenna ludność Cejlonu, ob. zamieszkująca górskie obszary płd.-wsch. części wyspy; na początku XX w. Weddów uważano za jeden z najbardziej pierwotnych ludów na Ziemi; kiedy powstawała powieść, populacja Weddów liczyła ok. 5000 osób, obecnie wg jednych źródeł jest mniejsza niż 500 osób, wg innych przestali istnieć jako odrębna grupa etniczna, zasymilowani przez Syngalezów. [przypis edytorski]

Wedekind, Frank (1864–1918) — niemiecki dramatopisarz i poeta, uznany za prekursora ekspresjonizmu, który łączył z realizmem krytycznym; najbardziej popularna sztuka o satyrycznym zabarwieniu to Przebudzenie wiosny z 1891 roku. [przypis edytorski]

Wedekind, Frank (1864–1918) — poeta i aktor niemiecki, współpracował z satyrycznym tygodnikiem monachijskim „Simplizissimus”, popierającym pierwsze próby ekspresjonizmu; pisał poezje, a przede wszystkim dramaty, w których atakował kłamliwe przemilczanie spraw seksualnych, j. np. w dramacie dojrzewania Frühlings Erwachen („Przebudzenie wiosny”), 1891. [przypis edytorski]

Wedeking, Frank (1864–1918) — niemiecki dramatopisarz i poeta, uznany za prekursora ekspresjonizmu, który łączył z realizmem krytycznym; najbardziej popularna sztuka o satyrycznym zabarwieniu to Przebudzenie wiosny z 1891 roku. [przypis edytorski]

Wedel — przedsiębiorstwo wytwarzające wyroby czekoladowe i cukiernicze założone przez Karola Wedla w 1851; najstarsza w Polsce fabryka czekolady. [przypis edytorski]

wedeta (daw.) — posterunek, warta, czaty. [przypis edytorski]

wedeta (fr. vedette) — dosł. łańcuch widzów; rodzaj placówki a. czatów; rozstawienie kordonu żołnierzy na warcie w takiej odległości, aby nikt nie mógł przejść między nimi niezauważony. [przypis edytorski]

Wedgwood — angielskie przedsiębiorstwo produkujące porcelanę, ceramikę i luksusowe akcesoria, założone w 1759 przez Josiaha Wedgwooda (1730–1795), dziadka Charlesa Darwina. [przypis edytorski]

według nieśmiertelnych zasad z roku 89 wszyscy ludzie są równi w obliczu prawa — mowa o Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela, uchwalonej 26 sierpnia 1789 r. przez Zgromadzenie Ustawodawcze podczas Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]

według podoby (daw.) — odpowiedni. [przypis edytorski]

według słów prof. Brücknera (…) wnosi „nieczysty ton” — por. Aleksander Brückner, Dzieje literatury polskiej w zarysie. [przypis edytorski]

według stawu grobla — powiedzenie, zwracające uwagę na konsekwencje: jak istnienie grobli wynika z istnienia stawu, tak nadmierne wydawanie pieniędzy powoduje kłopoty finansowe. [przypis edytorski]

Według Thomsona — „Philosophical Magazine”, (5)46, 528 (1898). [przypis edytorski]

według — tu daw.: w związku z czymś, z powodu czegoś. [przypis edytorski]

wedla niego (daw.) — obok niego. [przypis edytorski]

wedle czasu — w odpowiednim momencie. [przypis edytorski]

wedle (daw., gw.) — tu: w związku z czymś, co do czegoś. [przypis edytorski]

wedle (daw., gw.) — wzdłuż. [przypis edytorski]

wedle (daw., gw.) — wzdłuż, przy. [przypis edytorski]

wedle (daw.) — koło. [przypis edytorski]

wedle (daw.) — obok. [przypis edytorski]

wedle (daw.) — obok. [przypis edytorski]

wedle (daw.) — obok, w pobliżu. [przypis edytorski]

wedle (daw.) — przy; obok, blisko. [przypis edytorski]

wedle (daw.) — tu: obok, przy. [przypis edytorski]

wedle (daw.) — tu: w związku z czymś, z powodu czegoś. [przypis edytorski]

wedle (daw.) — tu: z powodu. [przypis edytorski]

wedle (daw.) — w pobliżu. [przypis edytorski]

wedle (daw.) — wzdłuż. [przypis edytorski]

wedle (daw.) — z powodu, w sprawie. [przypis edytorski]

[wedle] Galena gorąco (…) — por. Galen, Quod animi mores corporis temperatura Sequantur. [przypis edytorski]

wedle (gw.) — w okolicy, przy. [przypis edytorski]

wedle Herodota, Libijczycy cieszą się (…) zdrowiem dzięki temu (…) — por. Herodot, Dzieje, IV, 187. [przypis edytorski]

wedle księgi chrześcijan, Bóg błogosławił nieuprawną ziemię, dając ją w dziedzictwo Adamowi — wg Biblii było przeciwnie: po zjedzeniu przez pierwszych ludzi zakazanego owocu, Bóg ukarał ich, m.in. przeklinając ziemię, która od tej pory miała rodzić osty i ciernie, przez co ludzie będą odtąd zdobywać pożywienie z wielkim trudem, ciężką pracą (Rdz 3, 17–19). [przypis edytorski]

wedle myśli swojej (starop.) — zgodnie ze swoim zamysłem; tak, jak zaplanował. [przypis edytorski]

wedle nauki Chrystusowej, który tak mówi — Mt 6, 1-16. [przypis edytorski]