Przypisy

indult — specjalne zezwolenie wydawane w kościele katolickim przez wyższe władze duchowne (papieża, biskupa), uchylające w drodze wyjątku obowiązujące przepisy prawa kanonicznego (tj. religijnego); indulty dotyczą np. zawarcia małżeństwa przez osoby niepełnoletnie a. blisko spokrewnione, nadzwyczajnych warunków udzielania sakramentów itp. [przypis edytorski]

indult — specjalne zezwolenie wydawane w kościele katolickim przez wyższe władze duchowne (papieża, biskupa), uchylające w drodze wyjątku obowiązujące przepisy prawa kanonicznego (tj. religijnego); indulty dotyczą np. zawarcia małżeństwa przez osoby niepełnoletnie albo blisko spokrewnione, nadzwyczajnych warunków udzielania sakramentów itp. [przypis edytorski]

indult — zezwolenie na ślub z pomminięciem zapowiedzi. [przypis edytorski]

indult — zezwolenie władz duchownych na odstąpienie od przepisu kościelnego; tu prawdopodobnie: na małżeństwo osób blisko spokrewnionych lub zbyt młodych wedle prawa do zawarcia małżeństwa. [przypis edytorski]

indult — zezwolenie wydawane przez przedstawiciela władzy duchownej (np. papieża, biskupa) na odstąpienie od obowiązujących w prawie kanonicznym przepisów. [przypis edytorski]

indult (z łac.) — zezwolenie, przywilej. [przypis edytorski]

in duodecimo, in octavo, in quarto, in folio — formaty książek, w których z jednego arkusza papieru powstaje odpowiednio: dwanaście, osiem kart, cztery lub dwie karty; obecnie in octavo to określenie książek mających typowy współczesny rozmiar: ok. 20–25 cm wysokości. [przypis edytorski]

Indyanie — dziś popr. Indianie; tu: pozostawiono pierwotną, przestarzałą formę ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]

indyferencja — bierność, brak zainteresowania. [przypis edytorski]

indyferencja — obojętność. [przypis edytorski]

indyferencja (z łac.) — obojętność. [przypis edytorski]

indyferent — człowiek obojętny (indyferentny: nie stanowiący a. nie robiący różnicy), szczególnie w sprawach religii. [przypis edytorski]

indyferentny — bierny. [przypis edytorski]

indyferentyzm — obojętność. [przypis edytorski]

indyferentyzm — obojętność wobec istotnych kwestii społecznych, moralnych, religijnych itp. [przypis edytorski]

indygenat (daw.) — przyznanie obcokrajowcowi obywatelstwa kraju, w którym przebywa. [przypis edytorski]

indygenat — przyznanie cudzoziemcowi polskiego szlachectwa. [przypis edytorski]

indygenat (z łac.) — nadanie cudzoziemcowi polskiego szlachectwa. [przypis edytorski]

indygenat (z łac.) — nadanie obcokrajowcowi praw i przywilejów szlachcica polskiego. [przypis edytorski]

indygnacja (daw., z łac.) — oburzenie. [przypis edytorski]

indygnacja — oburzenie. [przypis edytorski]

indygnacja (z łac.) — słuszne oburzenie. [przypis edytorski]

indygnować się (z łac.) — oburzać się. [przypis edytorski]

indygo — cenny niebieski barwnik wyrabiany z indygowców, krzewów rosnących na Półwyspie Indyjskim. [przypis edytorski]

indygo — naturalny niebieski barwnik wytwarzany z indygowców, krzewów rosnących na Płw. Indyjskim. [przypis edytorski]

indygo — niebieski barwnik, uzyskiwany z południowoazjatyckiej rośliny indygowca. [przypis edytorski]

indygowiec — rodzaj krzewu strefy tropikalnej i subtropikalnej; z jednego z gatunków wytwarzano dawniej naturalny niebieski barwnik: indygo. [przypis edytorski]

Indy — Indie. [przypis edytorski]

Indyj — dziś częstsza forma D.: Indii. [przypis edytorski]

Indyj — dziś popr. forma D.: Indii. [przypis edytorski]

indyjski (daw.) — dziś: indiański. [przypis edytorski]

indyjski (daw.) — dziś popr.: indiański. [przypis edytorski]

indyjski (daw.) — indiański. [przypis edytorski]

indyjski (daw.) — indiański, związany z Indianami. [przypis edytorski]

indyjski (daw.) — tu: indiański. [przypis edytorski]

indyjski — dziś popr.: indiański. [przypis edytorski]

indyjski — dziś popr. indiański. [przypis edytorski]

indyjski — tu daw.: indiański, dotyczący Indian. [przypis edytorski]

indyjski (tu daw.) — indiański. [przypis edytorski]

indyjski (tu daw.) — indiański. [przypis edytorski]

indyjski — tu daw.: indiański. [przypis edytorski]

Indyk myślał i głowę mu ucięli — nawiązanie do przysłowia indyk myślał o niedzieli, a w sobotę łeb mu ścięli. [przypis edytorski]

indyskrecja — niedyskrecja. [przypis edytorski]

indywidualiści — tu zapewne: indywidualni, drobni kupcy. [przypis edytorski]

indywidum (łac. individuum: niepodzielne) — jednostka, osobnik. [przypis edytorski]

indywiduum (łac. individuum: niepodzielne) — jednostka, osobnik; tu: indywidualność, zespół cech psychicznych stanowiących konkretną, swoistą osobowość jednostki. [przypis edytorski]

indywiduum — osobnik; także: człowiek nieznany, niepewny, zwykle podejrzany. [przypis edytorski]

indywiduum — poszczególna osoba, postać, osobnik. [przypis edytorski]

indywiduum (z łac.) — ktoś nieznajomy wzbudzający niepokój; określenie często pogardliwe lub lekceważące. [przypis edytorski]

indziej (starop.) — dziś: gdzie indziej. [przypis edytorski]

indziej (starop.) — gdzie indziej. [przypis edytorski]

indziey (starop.) — dziś: gdzie indziej. [przypis edytorski]

indziey (starop.) — gdzie indziej, w innym miejscu. [przypis edytorski]

indzingiery — dziś: inżynierów; chodzi o specjalistów od fortyfikacji. [przypis edytorski]

inędy — gdzie indziej. [przypis edytorski]

inedyty (z łac. ineditus: niewydany) — utwory niewydane drukiem. [przypis edytorski]

in effigie (łac.) — dosł.: na obrazie, wizerunku; formuła w średniowiecznym prawie karnym w Europie pozwalająca na wykonanie kary śmierci na wizerunku skazańca, jeśli ten nie został ujęty, zbiegł lub nie dożył egzekucji. [przypis edytorski]

in effigie (łac.) — dosł. w obrazie; zastępcza forma wykonania kary śmierci poprzez powieszenie obrazu skazanego. [przypis edytorski]

in effigie (łac.) — pod postacią obrazu (dawny zwyczaj wykonywania symbolicznego wyroku śmierci na podobiźnie zmarłych lub zbiegłych przestępców). [przypis edytorski]

in effigie (łac.) — pod postacią obrazu, wizerunku. [przypis edytorski]

in effigie (łac.) — pod postacią obrazu; zwykle jako nazwa dawnego zwyczaju wykonywania symbolicznego wyroku śmierci na podobiźnie zmarłych lub zbiegłych przestępców. [przypis edytorski]

in effigie (łac.) — w obrazie; forma symbolicznego wykonania kary śmierci na osobie nieobecnej przez zniszczenie jej wizerunku. [przypis edytorski]

in effigie (łac. w obrazie) — przepis pozwalający na wykonanie kary śmierci na wizerunku przestępcy zmarłego lub zbiegłego, obecny w prawie europejskim od czasów średniowiecza. [przypis edytorski]

in effigie (łac.) — w postaci obrazu; rodzaj symbolicznej kary wykonywanej zamiast kary rzeczywistej, polegającej np. na spaleniu bądź powieszeniu na szubienicy wizerunku osoby karanej. [przypis edytorski]

In efszer brojcht ir jene? wie? Nu papierosen, sacharin, bytteryn, formalin, Zeig of ein anzug, drei meter Aber nicht jetzt, ein Zehner gajt, (jid.) — A może potrzebujecie jakąś? No jak? No, papierosy, sacharyna, gorzkie krople, formalina, pokaże ubranie, trzy metry ale nie teraz, żołnierz idzie. [przypis edytorski]

ineiga — dab.: įžanga. [przypis edytorski]

In einem polnischen Städtchen, Da lebt ein süsses Mädchen… (niem.) — W małym polskim mieście, gdzie mieszka słodkie dziewczę…; fragment tradycyjnej piosenki In einem polnischen Städtchen. [przypis edytorski]

in einer total Kobittenlosen Gesellschaft (niem., pol.) — w totalnie bezkobitnym towarzystwie. [przypis edytorski]

ineksprymable (daw., żart.) — kalesony. [przypis edytorski]

ineksprymable — kalesony [przypis edytorski]

ineksprymable (przestarz., z fr. inexprimable: niewyrażalny) — spodnie. [przypis edytorski]

ineksprymable (z fr.; przestarz.) — spodnie. [przypis edytorski]

ineptus esse diceris (łac.) — powiedzą o tobie, że się nie nadajesz. [przypis edytorski]

inercja — bezwładność. [przypis edytorski]

inercyjny — bierny, bezwładny. [przypis edytorski]

in eroticis (łac.) — na polu erotyki. [przypis edytorski]

in excelsis (łac.) — na wysokości. [przypis edytorski]

In exitu Israel de Aegipto, domus Jacob de populo barbaro (łac.) — Gdy Izrael wychodził z Egiptu, dom Jakuba od ludu obcego; Psalm 114 (w Wulgacie 113 A). [przypis edytorski]

inexpressible (fr.) — nienadające się do nazwania, tu: bielizna. [przypis edytorski]

in extenso (łac.) — dokładnie, w całości. [przypis edytorski]

in extenso (łac.) — w całości; dokładnie, bez opuszczeń. [przypis edytorski]

in extremis (łac.) — w ostateczności, w ostatnich chwilach życia. [przypis edytorski]

infamia (daw.) — niesława, hańba. [przypis edytorski]

infamia (daw.) — sądowe pozbawienie czci i praw obywatelskich. [przypis edytorski]

infamia (daw., z łac.) — niesława, hańba; kara pozbawienia czci, zwykle związana z utratą praw obywatelskich. [przypis edytorski]

infamia (daw., z łac.) — niesława, hańba. [przypis edytorski]

infamia (daw., z łac.) — niesława, hańba. [przypis edytorski]

infamia (daw., z łac.) — niesława. [przypis edytorski]

infamia (daw., z łac.) — utrata czci, hańba, niesława. [przypis edytorski]

infamia (łac.) — hańba, niesława. [przypis edytorski]

infamia (łac.) — niesława, hańba. [przypis edytorski]

infamia (z łac.) — kara utraty czci, zwykle związana też z ograniczeniem podejmowania czynności prawnych. [przypis edytorski]

infamis (daw.) — osoba skazana na utratę czci i praw; przen. niegodziwiec, wyrodek. [przypis edytorski]

infamis (łac.) — banita, człowiek pozbawiony honoru i wyjęty spod prawa. [przypis edytorski]

infamis (łac.: niesławny) — skazany, pozbawiony czci wyrokiem sądu; tu M lm infames. [przypis edytorski]

infamis (z łac.) — człowiek bez czci, bez honoru. [przypis edytorski]

infamis (z łac.) — człowiek skazany na utratę czci i praw; przen. bezecnik, zakała. [przypis edytorski]

infamis (z łac.) — człowiek skazany przez sąd na infamię, tj. na karę utraty czci i praw obywatelskich. [przypis edytorski]

infamis (z łac.) — osoba okryta niesławą. [przypis edytorski]

infanteria (daw.) — piechota. [przypis edytorski]