Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5980 przypisów.
zać (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą ci, skróconą do -ć; znaczenie: czy, czyż. [przypis edytorski]
za cały śledź — dziś popr. forma B. lp: za całego śledzia. [przypis edytorski]
zacapić a. ucapić (daw.) — złapać. [przypis edytorski]
Zacconi, Ermete (1857–1948) — włoski aktor teatralny i filmowy, przedstawiciel naturalizmu. [przypis edytorski]
za cenę kupna mojej osoby podreperował swój sklep — Przybyszewska sugeruje, że małżeństwo Dantonów było wymuszone przez Georges'a i zaaranżowane wspólnie z ojcem Louise, który w zamian otrzymał wsparcie finansowe, jednak obecnie znane źródła historyczne nie wskazują na to. Louise Sébastienne Gély pracowała jako niania dzieci Dantonów w czasie trwania pierwszego małżeństwa Georges'a. Po śmierci pierwszej żony Dantona, Antoinette Gabrielle Danton z domu Charpentier, Louise wyszła za mąż za swojego pracodawcę. Historycy wskazują, że to ona prawdopodobnie nakłoniła go do wycofania się na jakiś czas z polityki. [przypis edytorski]
zacenić — wyznaczyć cenę. [przypis edytorski]
zachachulić (reg.) — zataić, ukryć. [przypis edytorski]
Zachariasiewicz, Franciszek (1770–1845) — Ormianin, duchowny katolicki, rektor uniwersytetu we Lwowie (1825–1826), biskup tarnowski (1836–1840), biskup przemyski (1840–1845). [przypis edytorski]
Zachariasz (bibl.) — kapłan żydowski, ojciec Jana Chrzciciela. [przypis edytorski]
Zachariasz (I wiek p.n.e.) — postać biblijna z Ewangelii wg Łukasza, ojciec Jana Chrzciciela. [przypis edytorski]
zacharkotać — dziś: zacharczeć. [przypis edytorski]
zachcenie — zachcianka. [przypis edytorski]
zachciéwa — dziś popr.: zachciewa; tu daw. wymowa: zachciwa, wyraz zrymowany z osobliwa. [przypis edytorski]
Zachęta — galeria sztuki w Warszawie, narodowa instytucja kultury; jej gmach został zbudowany w roku 1900 staraniem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. [przypis edytorski]
zachęt — dziś popr.: zachęta. [przypis edytorski]
zachłyśniony — dziś popr.: zachłyśnięty. [przypis edytorski]
zachłysta się — dziś: zachłystuje się. [przypis edytorski]
zachloroformować — otruć chloroformem, używanym jako rozpuszczalnik silnie trującym płynem o wzorze chemicznym CHCl3. [przypis edytorski]
zachód — staranie, wysiłek. [przypis edytorski]
zachód — trud, wysiłek. [przypis edytorski]
zachód — tu: staranie, wysiłek. [przypis edytorski]
zachód — tu: staranie, wysiłek. [przypis edytorski]
zachodnimi wiatry (daw.) — dziś popr. forma N. lm: zachodnimi wiatrami. [przypis edytorski]
Zachodni właśc. Warszawa Zachodnia — stacja kolejowa w Warszawie, położona na zachód od stacji Warszawa Centralna [przypis edytorski]
zachodowa (daw.) — przym. od rzecz. zachód. [przypis edytorski]
zachodowa — dziś popr.: zachodnia. [przypis edytorski]
zachody — tu: starania, trudy. [przypis edytorski]
zachodzić się (daw.) — zapamiętywać się w wyrażaniu emocji, zanosić się czymś, np. płaczem. [przypis edytorski]
zachodzie — staraniu. [przypis edytorski]
zachodził mu na drogi — wychodził mu naprzeciw. [przypis edytorski]
zachorzał — dziś popr.: zachorował. [przypis edytorski]
zachorzeć (daw.) — dziś: zachorować. [przypis edytorski]
zachorzeć (daw.) — zachorować. [przypis edytorski]
zachorzeć — dziś: zachorować. [przypis edytorski]
zachorzeć (gw.) — zachorować. [przypis edytorski]
zachować możność odwrotu (…) Na wzór Partów — mieszkańcy staroż. państwa Partów (ok. 238 p.n.e.–226 n.e.), położonego w większości na terenie dzisiejszego Iranu, uwikłanego w liczne wojny z Rzymem; znani byli z używania taktyki polegającej na okrążaniu przeciwnika przez atakujących konnych łuczników oraz pozorowanej lub prawdziwej ucieczki połączonej z ciągłym ostrzałem z łuków. [przypis edytorski]
zachowajże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
zachowania zażywać u kogo (daw.) — być przez kogo szanowanym. [przypis edytorski]
zachowanie (daw.) — poważanie, cześć, szacunek. [przypis edytorski]
zachowanie (daw.) — poważanie, szacunek. [przypis edytorski]
zachowanie (daw.) — szacunek, poważanie, pozycja. [przypis edytorski]
zachowanie (daw.) — szacunek, poważanie. [przypis edytorski]
zachowanie (daw.) — szacunek. [przypis edytorski]
zachowanie (daw.) — tu: szacunek. [przypis edytorski]
zachrzęszczały — dziś popr. zachrzęściły. [przypis edytorski]
zachrzypły — dziś: zachrypły. [przypis edytorski]
zachrzypnąć — dziś popr.: zachrypnąć. [przypis edytorski]
zachwat (z ros. захват) — przejęcie, przejęcie władzy, zdobycie. [przypis edytorski]
zachwiany słowy (daw.) — dziś popr.: zachwiany słowami a. zachwiany przez słowa. [przypis edytorski]
zachwiewać — dziś popr. tylko: chwiać. [przypis edytorski]
zachwycić (daw.) — pochwycić, przechwycić. [przypis edytorski]
zachwycić (daw.) — pochwycić. [przypis edytorski]
zachwycić (starop. forma) — pochwycić. [przypis edytorski]
zachwycić (starop.) — pochwycić. [przypis edytorski]
zachwycić (starop.) — tu: pochwycić. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: chwycić, zaczerpnąć. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: pochwycić. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: pochwycić, schwytać. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: pochwycić, uchwycić. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: przechwycić; zauważyć. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: przejąć, zdobyć. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: schwytać. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: złapać, schwycić; zachwycił w oczy bystre — zobaczył, zauważył spostrzegawczymi oczami. [przypis edytorski]
zachwycony (starop.) — pochwycony. [przypis edytorski]
zachwytny (neol.) — budzący zachwyt, zachwycający. [przypis edytorski]
zachychotać — dziś: zachichotać; oba malce zachychotały, dziś: obaj malcy zachichotali. [przypis edytorski]
zaciąć konie — popędzić konie, uderzając je biczem. [przypis edytorski]
zaciąć się (daw.) — uprzeć się. [przypis edytorski]
zaciąć się (daw.) — uprzeć się, zawziąć się. [przypis edytorski]
zaciągać — tu: mówić z akcentem rosyjskim, z właściwą dla rosyjskiego melodią. [przypis edytorski]
zaciągał też (…) krewny mój — werbowanych ochotników opłacano z 1/4 (tj. kwarty) dochodów z dóbr królewskich (stąd oddziały te nazywano wojskiem kwarcianym w przeciwieństwie do pospolitego ruszenia, do którego był obowiązany każdy szlachcic zdolny do noszenia broni); zaciągi przeprowadzali dowódcy, wypłacając z góry część żołdu. [przypis edytorski]
zaciągi — grupy ludzi werbowanych do wojska (por.: zaciągnąć się do wojska). [przypis edytorski]
za ciężki — tu: zbyt ociężały. [przypis edytorski]
zaciężne Cheruski (daw. forma) — dziś: zaciężni (ciężkozbrojni) Cheruskowie. [przypis edytorski]
zaciężne Goty (daw. forma) — dziś: zaciężni Goci. [przypis edytorski]
zaciężyć — dziś popr.: zaciążyć. [przypis edytorski]
zacieczony — pogrążony. [przypis edytorski]
zaciekać się (daw.) — zagłębiać się, prowadzić dociekania. [przypis edytorski]
zaciekając się w rzeczy wydarzonej jądrze — tj. zagłębiając się w dociekania dotyczące sedna wydarzeń. [przypis edytorski]
zaciemia — dziś: zaciemnia. [przypis edytorski]
zaciemić — dziś: zaciemnić. [przypis edytorski]
zaciemnion — zamroczony. [przypis edytorski]
zacieś — popr.: zacios, znak na korze drzewa wykonany siekierą. [przypis edytorski]
zacietrzewiony — zawzięty, podekscytowany. [przypis edytorski]
zacinaliśmy zęby i obiecywali (daw.) — konstrukcja w której końcówka fleksyjna pierwszego czasownika ma zastosowanie również dla kolejnego (kolejnych); dziś: zacinaliśmy zęby i obiecywaliśmy. [przypis edytorski]
zaciszona — dziś popr.: zaciszna; tu: forma wydłużona ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
Zacna rzecz jest mieć rozum pełny wiadomością historyi, bo historya jest mądrość w kupę złożona i rozum ludzi wiela, w jedno zebrany — Grzegorz z Nazjanzu, poemat Παρά Νικοβούλου προς τον πατέρα (łac. Nicobuli filii ad patrem, Od Nikobulosa do jego ojca), w. 61–62, cytat przybliżony; w źródle błędnie wskazany jako Ad Nicobolum (Do Nikobolosa), co sugeruje zapożyczenie przez Skargę z dzieła Philippa Camerariusa Operae Horarum Subcisivarum, Sive Meditationes Historicae, Norymberga 1591, gdzie występuje to samo brzmienie tytułu oraz tekst praktycznie identyczny jak u Skargi. [przypis edytorski]
zacnić się (daw., gw.) — zatęsknić. [przypis edytorski]
zacnie a. zacni (gw.) — zatęskni. [przypis edytorski]
zacny (daw.) — godny szacunku, zaufania. [przypis edytorski]
zacny — godny zaufania i szacunku. [przypis edytorski]
zacny mąż — prawdopodobnie chodzi o leśniczego bukowińskiego, Franciszka Kleina. [przypis edytorski]
zacny — prawy, godny zaufania i szacunku. [przypis edytorski]
za cóż tedy (daw.) — zatem z jakiego powodu. [przypis edytorski]
za cóż — tu: dlaczego, dlaczegóż. [przypis edytorski]
za cóż — tu: dlaczego. [przypis edytorski]
za co temuż Kazimierz potem nagrodził, iż zwierzchność grodu mu nadał, a w godności pomiędzy rzędy szlachty zaliczył — w oryg. łac.: civitatem ci contulit, et cum dignitate inter nobiliores extulit [przypis edytorski]
za co — tu: dlaczego. [przypis edytorski]
zacwierka — dziś: zaćwierka; forma właściwa autorowi pochodzącemu z Wołynia. [przypis edytorski]
zaczął było — forma daw. czasu zaprzeszłego; znaczenie: zaczął wcześniej (uprzednio w stosunku do innych czynności, zdarzeń itp. wyrażonych zwykłym czasem przeszłym). [przypis edytorski]
