Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8252 przypisów.

Żydzi (…) pielgrzymowali (…) na trzy święta do Jerozolimy — Żydzi zwykle pielgrzymowali trzy razy w roku na piechotę do Jerozolimy: na święta Pesach, Szawuot i Sukot. [przypis tłumacza]

Żydzi zabili wszystkich swych wrogów mieczem… — Est 9:5. [przypis edytorski]

Żydzi z Antiochii, którzy dotąd szczęśliwie uniknęli wszelkich nieszczęść — p. wyżej II, XVIII, 5: „Tylko w Antiochii, Sydonie i Apamei oszczędzano Żydów”. [przypis tłumacza]

żygające — popr.: rzygające; mamy tu do czynienia ze świadomym zabiegiem autora, jest to nie tyle błąd ortograficzny, co błąd futurystyczny. [przypis edytorski]

żyjącemu Bogu — Kleiner przypomina, że jest to powtórzenie frazeologii saintsimonistycznej, w której często używało się nazwy Dieu vivant — Bog żyjący. [przypis redakcyjny]

żyjątko w rogatej czapeczce — doktor Sorbony [uniwersytetu paryskiego, w czasach Woltera będącego ostoją wywodzącej się ze średniowiecza filozofii scholastycznej; red. WL]. [przypis tłumacza]

żyjątko — Wyraz nowy, zdaje się być nie tak stworzony, jako raczej szczęśliwie znaleziony w mowie naszej. [przypis redakcyjny]

Żyję od trzech miesięcy wśród narodu — Anglia. [przypis tłumacza]

żyję u achajskich łodzi — jestem w greckiej niewoli. [przypis edytorski]

żyję u achajskich łodzi — sens: jestem w greckiej niewoli. [przypis edytorski]

Żyję w Piekle — to stwierdzenie również można odnieść do twórczości i ideologii Zygmunta Krasińskiego jako autora Nie-Boskiej komedii. Rzeczywistość ziemską, szczególnie zaś polityczną uważał on za piekielną. [przypis edytorski]

Żyje Andrzej, brat jego — Umarł podczaszym chełmskim r. 1689. [przypis edytorski]

żyjeli — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy żyje. [przypis edytorski]

żyjem — dziś popr. forma 2 os. lm cz.ter.: żyjemy. [przypis edytorski]

żyjem — skrócona forma od: żyjemy. [przypis edytorski]

Żyjemy (…) w okresie prądów tak różnorodnych, że żaden z nich panującym być nie może — A. Lange, O poezji współczesnej, „Głos” 1896, nr 6. [przypis autorski]

żyjewa (gw.) — żyjemy. [przypis edytorski]

żyjeż — forma z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy żyje. [przypis edytorski]

Żyj, używaj, ile wlezie… — wszystkie te rady i zachwyty trzeba brać oczywiście w sensie ironicznym. [przypis redakcyjny]

żyła — cięciwa. [przypis edytorski]

żyła — tu: cięciwa łuku. [przypis edytorski]

żyła życia — tzn. mądrość buddów. [przypis tłumacza]

żył zbiorem swej osady — utrzymywał się ze zbiorów ze swojej ziemi. [przypis edytorski]

żylisty (starop.) — żylasty. [przypis redakcyjny]

żyrant — poręczyciel; osoba poręczająca za kogoś spłatę pożyczki. [przypis edytorski]

żyrant — poręczyciel; tu: osoba poręczająca za kogoś spłatę sumy weksla. [przypis edytorski]

Żyrardów — miasto w woj. mazowieckim, ośrodek przemysłu włókienniczego; w okresie międzywojennym głośne z tzw. afery żyrardowskiej: procederu polegającego na sprzedaży w 1923 majątku Skarbu Państwa w postaci akcji zakładów wyrobów lnianych w Żyrardowie, największej tego typu fabryki w Europie, za ułamek ich rzeczywistej wartości, a następnie wyprowadzaniu majątku przez francuski zarząd przedsiębiorstwa; upadek zakładów pociągnął za sobą bezrobocie, biedę i podupadnięcie miasta. [przypis edytorski]

żyro — indos, przeniesienie praw własności potwierdzone podpisem. [przypis edytorski]

żyrondyści — stronnictwo polityczne z czasów rewolucji francuskiej, opowiadające się za rządami parlamentarnymi, początkowo stanowiące prawe skrzydło jakobinów z programem monarchii konstytucyjnej i rządów parlamentarnych z zachowaniem swobód życia gospodarczego i religijnego. [przypis edytorski]

żyro — poręczenie zobowiązania finansowego przez stronę trzecią. [przypis edytorski]

żyroskop — urządzenie służące do pomiaru lub utrzymywania orientacji przestrzennej. [przypis edytorski]

żyrować — poręczać pisemnie zapłatę weksla wystawionego przez inną osobę. [przypis edytorski]

żytni — zrobiony z kłosów żyta. [przypis edytorski]

żywczyk — mała rybka przeznaczona na przynętę a. zwierzę przeznaczone na ubój; daw.: żywa istota. [przypis edytorski]

żyw — dziś popr. forma 1.os.lp trybu rozk.: żyj. [przypis edytorski]

żywegobym go raczej rada miała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: rada [tj. chętnie] miałabym go [dostałabym go] raczej żywego. [przypis edytorski]

żywem — daw. forma dla r.ż. i r.n.; dziś popr.: żywym. [przypis edytorski]

żywemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: żywymi. [przypis edytorski]

żywe obrazy — rozrywka modna w XVIII–XIX w. Aktorzy-amatorzy, często osoby z wyższych sfer, przebierali się stosownie i odtwarzali sceny z literatury lub z malarstwa. [przypis edytorski]

żywe obrazy — rozrywka towarzyska polegająca na tym, że grupa osób, przebranych w odpowiednie kostiumy, przedstawiała jakąś scenę historyczną albo alegoryczną. [przypis redakcyjny]

żywe srebro — daw. nazwa rtęci. [przypis edytorski]

żywiąc (gw., daw.) — żyjąc. [przypis autorski]

żywiący — dziś popr.: żyjący. [przypis edytorski]

żywiący (gw., daw.) — żyjący. [przypis autorski]

żywią i bronią (oryg.: żywią y bronią) — dewiza kosynierów z czasów insurekcji kościuszkowskiej, umieszczona na ich sztandarze. [przypis edytorski]

żywić — pozostawić przy życiu, darować życie. [przypis edytorski]

żywić — tu: zostawić przy życiu, darować życie. [przypis edytorski]

żywica „pontianac” — najpewniej żywica pochodząca z regionu Pontianac na Borneo. [przypis edytorski]

żywięcy — dziś popr.: żyjący, żywy. [przypis edytorski]

żywięż ja — czy żyję. [przypis edytorski]

Żywiec — tu: Beskid Żywiecki w płd. Polsce, z najwyższym szczytem Pilsko. [przypis edytorski]

żywie (daw.) — 3. os. lp: żyje. [przypis edytorski]

żywie (daw.) — dziś 3. os. lp: żyje. [przypis edytorski]

żywie (daw. forma) — dziś: żyje. [przypis edytorski]

żywie (daw. forma) — żyje. [przypis edytorski]

żywie (daw., starop.) — dziś popr. forma 3 os. lp: żyje. [przypis edytorski]

żywie — dziś popr. forma 3.os.lm. cz. ter.: żyje. [przypis edytorski]

żywie — dziś popr. forma 3 os. lp. cz. ter.: żyje. [przypis edytorski]

żywie — dziś popr.: żyje. [przypis redakcyjny]

żywie (starop. forma) — żyje. [przypis edytorski]

żywiesz (daw.) — żyjesz. [przypis edytorski]

żywiesz (starop. forma) — dziś 2.os. lp: żyjesz. [przypis edytorski]

Żywie — w mit. słowiańskiej bóstwo dające i podtrzymujące życie; także: Sziwa. [przypis edytorski]

żywina (gw.) — zwierzęta gospodarskie. [przypis edytorski]

żywi niechaj nie tracą nadziei — nawiązanie do wiersza Testament mój Juliusza Słowackiego. [przypis edytorski]

żywioła (gw.) — stworzenie. [przypis edytorski]

żywli — czasownik „żyw” z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

żywli (daw.) — czy jest żywy. [przypis edytorski]

żywnie (daw.) — żywo, tj. szybko. [przypis edytorski]

Żywność bierzcie z trackich wsi. Jest tam sporo jęczmienia, pszenicy i innych zapasów… — lakoniczny styl. [przypis tłumacza]