Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4315 przypisów.

odbierzemy — w wersji pierwotnej: odbijemy. [przypis edytorski]

Odbieżą was jako chałupki przy jabłkach, gdy owoce pozbierają, którą lada wiatr rozwieje — skrócona parafraza Iz 1, 8. [przypis edytorski]

odbieżać kogo (starop.) — tu: opuścić kogo. [przypis edytorski]

odbieżać — opuszczać. [przypis edytorski]

odbieżać (przestarz.) — odejść, opuścić. [przypis edytorski]

odbieżany (daw.) — odstąpiony, opuszczony. [przypis edytorski]

odbieżany (daw.) — porzucony, opuszczony. [przypis edytorski]

odbieżany (starop.) — opuszczony, porzucony; tu: mury opuszczone przez zbrojnych obrońców. [przypis edytorski]

odbieżeć coś — opuścić coś, porzucić. [przypis edytorski]

odbieżeć (daw.) — odbiec, tu: zostawić. [przypis edytorski]

odbieżeć (daw.) — odejść; tu: opuścić. [przypis edytorski]

odbieżeć kogoś — opuścić (odchodząc). [przypis edytorski]

odbieżeć — odbiec od czegoś, zostawić coś. [przypis edytorski]

odbijać — tu: otwierać siłą, włamywać się. [przypis edytorski]

odbijanka a. kalkomania — obrazek do przenoszenia na kartkę ze specjalnie przygotowanego papieru. [przypis edytorski]

odbijanka a. kalkomania — obrazek przenoszony na kartkę ze specjalnie przygotowanego papieru. [przypis edytorski]

odbitka szczotkowa — próbny wydruk, na którym można sprawdzić jakość składu i nanieść korektę. Dawniej był to wydruk odbijany ręcznie przez przyłożenie kartki papieru do złożonych szpalt posmarowanych farbą i ostukanie jej szczotką. [przypis edytorski]

odbłysk li to — konstrukcja z partykułą li w funkcji wzmacniającej i konstruującej pytanie; inaczej: czy to odbłysk. [przypis edytorski]

od Boga — dziś: przez Boga; por 1 Sam 2 i dalej. [przypis edytorski]

od boga — dziś: przez boga. [przypis edytorski]

odboleć — dziś raczej: przeboleć. [przypis edytorski]

Odbudowało się z sąsiedzką pomocą miasto — Dionizjusz I, tyran Syrakuz (405–368 p.n.e.), pomógł odbudować Messynę w okresie hellenistycznym; miasto powróciło wówczas do dawnej świetności. [przypis edytorski]

odbudowywa (daw.) — dziś popr.: odbudowuje. [przypis edytorski]

odbyć (starop.) — porzucić, odejść; odbędziesz swej miłośnice: porzucisz swą ukochaną. [przypis edytorski]

odbyt (daw.) — zbyt; tu: powodzenie w interesie. [przypis edytorski]

odbyt — tu: zbyt, popyt, pokupność, popularność wśród nabywców. [przypis edytorski]

odbyt — tu: zbyt, popyt. [przypis edytorski]

odbywa się obecnie rewindykacja dla Polski Korzeniowskiego-Conrada — w latach 1923–1926 wiele pisano o polskości Conrada, m.in.: Stefan Żeromski (Joseph Conrad, „Wiadomości Literackie” nr 33 z 1924 r.; Autor rodak, „Naokoło Świata” luty 1925), Maria Dąbrowska (Tragizm Conrada, „Wiadomości Literackie” nr 63; Prawdziwa rzeczywistość Conrada, „Wiadomości Literackie” nr 285), Jarosław Iwaszkiewicz (Conrad a Europa, „Wiadomości Literackie” nr 57). [przypis edytorski]

od cara najęty — dziś popr.: przez cara najęty. [przypis edytorski]

odcechowanie — odznaczenie, wskazanie cech charakterystycznych. [przypis edytorski]

od Cesarza zabranych — dziś: przez Cesarza zabranych. [przypis edytorski]

odchłanie (starop. forma) — dziś popr. D.lp r.ż.: odchłani. [przypis edytorski]

odchoceć się (starop.) — odechce ci się. [przypis edytorski]

odchodzę, pragnący się przekonać — daw. forma imiesłowu; dziś: odchodzę, pragnąc (…). [przypis edytorski]

odchwalić się — tu: nachwalić się. [przypis edytorski]

odciąć (tu daw.) — dziś: odciąć się, szybko i ostro odpowiedzieć na coś. [przypis edytorski]

odcięli zębami i przybili stemplami — proch, kule lub śrut, materiały służące do nabijania dawnych strzelb, zakręcane były w papierowe patrony, których końce należało odciąć (a w pośpiechu odgryźć), by wsypać do lufy ich zawartość, którą następnie ubijano w lufie za pomocą długiego pręta, stempla (zw. także z niem. sztenflem). [przypis edytorski]

odcięni — dziś: odcięli. [przypis edytorski]

Odciętą rękę posłał cesarzowi — po tym wersie w późn. wyd. uzupełniono tekst, dodając: „W zamian ci odda twoich synów żywych”. [przypis edytorski]

od Ciebie być przyznawam (daw.) — przyznaję, że jest (pochodzi) od ciebie. [przypis edytorski]

od ciebiem kupował — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: od ciebie kupowałem. [przypis edytorski]

odcienia — dziś popr. forma B.lm: odcienie. [przypis edytorski]

odcienia — dziś popr.: odcienie. [przypis edytorski]

odcieniów (daw.) — dawna forma dopełniacza lm rzeczownika odcień, dziś: odcieni. [przypis edytorski]

odcina kupony — dawne obligacje miały postać druków, których częścią były kupony uprawniające do odsetek; w zamian za odcięty kupon właściciel obligacji otrzymywał w banku należne mu odsetki. [przypis edytorski]

odcyfrowywać — odczytywać tekst nieczytelny bądź zapisany szyfrem. [przypis edytorski]

od czasów jezuickich — w latach 1565–1773 duża część szkół w Polsce była prowadzona przez zakon jezuitów. Po 1773 r. zakon jezuitów w Polsce skasowano, a szkoły przejęła Komisja Edukacji Narodowej. [przypis edytorski]

od czasu, gdy Tatarów Moskale podbili — tatarski Chanat Kazański został podbity przez Wielkie Księstwo Moskiewskie w 1552. [przypis edytorski]

od czasu, jak — dziś popr: od czasu, kiedy. [przypis edytorski]

od czasu jakeśmy koronę Ottonowską stracili — autor mylnie sugeruje, że zjazd gnieźnieński był tożsamy z koronacją Bolesława Chrobrego. [przypis edytorski]

Od czasu polowania na bobry, kiedy to ślepy sachem opowiedział Renému swoje przygody — co opisuje opowiadanie Atala. [przypis edytorski]

Od czasu proroka Eliasza, który wskrzesił dziecię Sulamitki — wg Biblii prorok Eliasz wskrzesił syna mieszkanki fenickiego miasta Sarepta, por. 1Krl 17, 8–22. [przypis edytorski]

od czasu wzięcia przez Amerykę udziału w wojnie — chodzi tu o I wojnę światową 1914–1918. [przypis edytorski]

od czternastu boleści — oryginalne wyrażenie brzmi: „od siedmiu boleści”; tu zapewne liczba ta została zdublowana, by ukazać ogrom winy Szota. [przypis edytorski]

odczuwać dlań wstręt — dziś: odczuwać do niego wstręt. [przypis edytorski]

oddać bony — w slangu getta oznaczało to: umrzeć; okupacyjne władze niemieckie wymagały oddawania kartek żywnościowych (bonów) po zmarłym, które to żądanie nie zawsze było spełniane. [przypis edytorski]

oddać raczy — w innych wersjach niekiedy: „A dać raczy”. [przypis edytorski]

oddając korbę — w dawnych samochodach silnik był uruchamiany za pomocą korby rozruchowej. [przypis edytorski]

Oddajcie cesarzowi, co jest cesarskiego — Mt 21, 21. [przypis edytorski]

oddajęć — skrócenie od: oddaję ci. [przypis edytorski]

oddaje swój głos (…) panu Henrykowi Grégoire — bp Henri Grégoire, podczas rewolucji złożył przysięgę na konstytucję cywilną kleru, w 1820 r. wszedł do Izby Deputowanych z okręgu Izery; Stendhal oddał wówczas na niego swój głos. [przypis edytorski]

oddał — raczej: przekazał. [przypis edytorski]

oddaleńszy (daw.) — dziś: bardziej oddalony. [przypis edytorski]

Oddali się z berłami w Cezarów opiekę — tj. stali się prowincją rzymską. Cesarze rzymscy nosili tytuł cezarów. Pierwotnie było to rodowe nazwiskom Juliusza Cezara oraz Oktawiana Augusta, jego adoptowanego syna i pierwszego cesarza rzymskiego. Po śmierci Kleopatry VII Oktawian przyłączył Egipt do imperium rzymskiego. [przypis edytorski]

oddańszy — dziś popr.: bardziej oddany. [przypis edytorski]

oddan, wykluczon itp. — daw. skrócona forma imiesłowu przymiotnikowego r.m.; dziś: oddany, wykluczony. [przypis edytorski]

oddany mistrzowi — mistrzowi katowskiemu, katu. [przypis edytorski]

oddawa (daw.) — dziś: oddaje. [przypis edytorski]

Od dawna już kobieta, z którąm sypiał społem… — z poematu Wiktora Hugo Booz endormi (Śpiący Booz), z tomu La Légende des siècles (Legenda wieków). [przypis edytorski]

od (daw.) — przez; od zwierzchności duchownej: przez zwierzchność duchowną, przez duchownych zwierzchników. [przypis edytorski]

od (daw.) — przez; strącony od kogo, co: strącony przez kogo, co. [przypis edytorski]

od (daw.) — przez; wezwany od strony: wezwany przez stronę w procesie. [przypis edytorski]

od (daw.) — tu: przez; zasłoniony od kościoła: zasłonięty przez Kościół, wzięty w obronę przez Kościół. [przypis edytorski]

oddecham — dziś popr.: oddycham. [przypis edytorski]

od deszczów wypłukana — dziś: przez deszcze wypłukana. [przypis edytorski]

od długa — od dawna. [przypis edytorski]

oddruzg — odprysk. [przypis edytorski]

od dworaków opuszczony — odwołanie do tekstu Leszka Białego z popularnych dawniej Śpiewów historycznych (1809) Juliana Ursyna Niemcewicza: „Od dworaków opuszczona Helena w stroju niedbałym…”. [przypis edytorski]

oddział (daw.) — klasa w szkole podstawowej. [przypis edytorski]

oddział konnych uzbrojony w lance — anachronizm. [przypis edytorski]

oddział Praski, Mirowski, Nalewkowski — oddziały warszawskiej Straży Ogniowej powołanej w 1834 r.: oddział I przy ul. Nalewki 3, oddział IV na Chłodnej 3, ulokowany w byłych koszarach Mirowskich, i oddział V na Pradze (Brukowa róg Szerokiej, obecnie Stefana Okrzei). [przypis edytorski]

oddział — tu daw.: klasa. [przypis edytorski]