Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156191 przypisów.
Redzio — Reggio, miasto w księstwie modeńskim. [przypis redakcyjny]
Reed — jeden z bohaterów walki z żółtą febrą. [przypis redakcyjny]
Reed, John (1887–1920) — amerykański dziennikarz, publicysta, komunista; sławę przyniosły mu bezpośrednie relacje z rewolucji meksykańskiej; w 1917 wyjechał jako reporter do Rosji, gdzie był świadkiem rewolucji październikowej, którą relacjonował dla prasy amerykańskiej, a później opisał w książce Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem (1919). [przypis edytorski]
Reeve, Henry (1813–1895) — angielski publicysta, kolega i przyjaciel Krasińskiego z lat studiów w Genewie; Krasiński korespondował z nim, wymieniając myśli na różne tematy. [przypis edytorski]
ref — dolna część żagla, o którą można zmniejszyć jego powierzchnię poprzez skrócenie wszytych w niego rzędami linek (reflinek), czyli refowanie; zwykle używano 2–3 rzędów reflinek, stąd „wiatr na trzy refy” to wiatr, przy jakim pływa się na maksymalnie zrefowanych żaglach. [przypis edytorski]
refektarz (daw.) — sala jadalna. [przypis edytorski]
refektarz — jadalnia klasztorna. [przypis edytorski]
refektarz — jadalnia klasztorna. [przypis redakcyjny]
refektarz — jadalnia w klasztorze lub seminarium duchownym. [przypis edytorski]
refektarz — jadalnia w klasztorze lub seminarium. [przypis edytorski]
refektarz — jadalnia w klasztorze lub w innej instytucji kościelnej. [przypis edytorski]
refektarzów — dziś popr. forma D.lm: refektarzy; refektarz: sala jadalna w klasztorach. [przypis edytorski]
refektarz — pomieszczenie w klasztorze służące jako jadalnia. [przypis edytorski]
refektarz — sala jadalna w klasztorze lub w seminarium duchownym. [przypis edytorski]
refektarz — sala jadalna w klasztorze. [przypis edytorski]
refektarz — sala jadalna w klasztorze. [przypis edytorski]
referat — tu: przedstawienie komuś zagadnienia, zreferowanie. [przypis edytorski]
referendaria — urzędy sądowe, zdające królowi za pośrednictwem kanclerza sprawę ze skarg i próśb poddanych. [przypis redakcyjny]
referendarz — dawny urzędnik przy dworze królewskim przyjmujący prośby i skargi ludności i referujący je przełożonym (stąd nazwa). [przypis edytorski]
referendarz (daw.) — urzędnik kancelarii królewskiej posiadający kompetencje sądownicze. [przypis edytorski]
referendarz (daw.) — urzędnik średniej rangi. [przypis edytorski]
referendarze — dostojnicy, którzy sądzili sprawy poddanych z królewszczyzn przeciw starostom i dzierżawcom, oraz odwrotnie. [przypis redakcyjny]
referendarz — urzędnik administracji państwowej. [przypis edytorski]
referendarz — urzędnik koronny przyjmujący prośby i skargi ludności. [przypis edytorski]
referendarz — urzędnik lub samodzielny sędzia w dawnej Polsce. [przypis edytorski]
referendarz — urzędnik sądowy. [przypis edytorski]
referent — tu: urzędnik, kierujący działem (referatem) w instytucji. [przypis edytorski]
refermaci — własc. franciszkanie reformaci, odłam obserwancki (tj. ściślejszej reguły) w ramach Zakonu Braci Mniejszych; w Polsce od 1622. [przypis edytorski]
referować (z łac.) — odwoływać się, zwalać na kogo. [przypis redakcyjny]
referując — nie odnosząc się. [przypis redakcyjny]
refiuzować (neol., z fr. refuser) — odmawiać, odrzucać. [przypis edytorski]
refleks — błysk światła a. odbicie. [przypis edytorski]
refleksją — uwagę. [przypis redakcyjny]
refleksja — rozmyślania. [przypis autorski]
Refleksje Wertera przypominają rozmyślania Fausta w części I Fausta. Scena: „Przed bramą miasta”. [przypis redakcyjny]
refleksjonista Lange (…) próbuje w syntetyczny sposób ująć rolę swej generacji, widząc w niej pokolenie przejściowe, niepełne — por. A. Lange, Swemu pokoleniu, „Życie” 1897, nr 3. Podobnie ujmowała tę rolę pokolenia Maria Komornicka w dwóch impresjach lirycznych Przejściowi i Psalm przejściowych (Forpoczty, Książka zbiorowa przez W. Nałkowskiego, M. Komornicką i C. Jellentę, Lwów 1895, s. 127–134, 196–197) oraz A. Müller w wizji Sursum corda, „Młodość” 1899, nr 4. [przypis autorski]
refleks — odbicie. [przypis edytorski]
reflektować (daw.) — chcieć, wyrażać ochotę na coś. [przypis edytorski]
reflektować kogo — uprzytamniać komuś coś. [przypis edytorski]
reflektować — tu: uspokajać, hamować. [przypis redakcyjny]
reformaci (daw.) — jedna z frakcji zakonu franciszkanów. [przypis edytorski]
Reformacja (…) przedstawiała je (…) w przesadzonych rozmiarach — tłumacz luterskiego katechizmu na język litewski twierdzi w r. 1547: „Ja wiem i śmiem to tu powiedzieć, że między stoma nie mógłbym znaleźć jednego, co by jedno słowo przykazania Bożego umiał i choć dwa słowa pacierza pomniał”. Trzy wieki wstecz twierdzono o Polsce niemal to samo, co tu o Litwie pruskiej słyszymy. [przypis redakcyjny]
reformacja — tu: posag. [przypis redakcyjny]
reforma kluniacka — przeprowadzona w sieci klasztorów benedyktyńskich we Francji i we Włoszech przez Odona (ok. 878–942), drugiego opata klasztoru w Cluny. [przypis edytorski]
reforma miejska z r. 1764 — prawdopodobnie chodzi o zarządzenie z sierpnia 1764 r. znoszące urzędy miejskie, utworzone edyktem z 1733 r.; zaplanowane w efekcie nowe wybory miały wyłonić stosunkowo reprezentatywne gminy. [przypis edytorski]
reforma polegająca (…) należy się wdzięczność nowej szkole — B. Prus, Kronika tygodniowa. Młoda literatura polska, „Kurier Codzienny” 1899, nr 15. [przypis autorski]
Reforma rolna — uchwalona 10 VII 1919 r. przez sejm większością jednego głosu, pozostawiała w rękach właścicieli majątki do 180 ha (w Poznańskiem, na ziemiach białoruskich i ukraińskich do 400 ha) i zapewniała im odszkodowanie. Parcelację ograniczono do 200 tys. ha rocznie, w praktyce jednak w latach 1918–1921 zrealizowano ją zaledwie w 40%. Oddanie parcelacji w ręce różnych banków i spółek doprowadziło do spekulacji ziemią, w rezultacie przechodziła ona przeważnie w ręce bogatych chłopów. Porozumienie stronnictw prawicowych w roku 1923 ograniczyło parcelację prawie wyłącznie do majątków państwowych i publicznych. Również w ostatniej swej wersji z roku 1925 reforma rolna uwzględniała przede wszystkim interesy zamożnych właścicieli ziemskich, nie zaspokajając zupełnie głodu ziemi wśród małorolnego chłopstwa i proletariatu wiejskiego. [przypis redakcyjny]
reformatorowie — dziś popr. forma M. lm: reformatorzy. [przypis edytorski]
Reformatorzy wychowania — Robert Hebert Quick (1831–1891), Reformatorzy wychowania: zasady wychowania nowoczesnego, przeł. z ang. J. Wł. Dawid, Warszawa 1896. [przypis edytorski]
Reforma — tu: reformacja. [przypis edytorski]
reforma wychowawcza Konarskiego — przeprowadzona w szkołach pijarskich w r. 1740–1753 była pierwszą i ważną próbą przebudowy systemu nauczania i wychowania w duchu świeckim i patriotycznym w Polsce. Krzemiński przez wiele lat zbierał materiały do wielkiej monografii o Konarskim, której jednak nie napisał. [przypis redakcyjny]
reform bill (ang.) — ustawa o zmianie systemu wyborczego do Izby Gmin. [przypis edytorski]
refować (żegl.) — zmniejszać powierzchnię ożaglowania podczas żeglugi w trudnych warunkach wiatrowych przez częściowe zwijanie lub składanie dolnej części żagla i umocowanie jej za pomocą linek. [przypis edytorski]
refować — zmniejszać powierzchnię ożaglowania podczas żeglugi w trudnych warunkach wiatrowych przez częściowe zwijanie lub składanie dolnej części żagla i umocowanie jej za pomocą linek. [przypis edytorski]
refrakcja — tu: refrakcja astronomiczna, zjawisko ugięcia promieni świetlnych w atmosferze ziemskiej spowodowane znaczącymi różnicami gęstości powietrza na różnej wysokości od powierzchni Ziemi; refrakcja atmosferyczna zmienia pozorne położenie obiektów na niebie, przesuwając je w stronę zenitu. [przypis edytorski]
refrakcja — załamanie promieni świetlnych, odchylenie kierunku rozchodzenia się światła przy przejściu do innego ośrodka. [przypis edytorski]
refrakcja — załamywanie się promieni świetlnych na granicy dwóch ośrodków o różnej gęstości. [przypis edytorski]
refrakcyjny — związany z refrakcją, tj. załamaniem światła. [przypis edytorski]
refraktor — teleskop skupiający światło z pomocą jednej lub wielu soczewek. [przypis edytorski]
refraktor — teleskop soczewkowy. [przypis edytorski]
Refren tej ballady: Mais ou sont les neiges d'antan? należy do najsłynniejszych wierszy w literaturze francuskiej [współczesne tłumaczenie brzmi raczej: Ach, gdzie są niegdysiejsze śniegi — Red.WL]. [przypis tłumacza]
refugium (łac.) — miejsce ucieczki, bezpieczne schronienie, azyl. [przypis edytorski]
refugium (łac.) — ucieczka, schronienie. [przypis redakcyjny]
refugium (z łac.) — schronienie, miejsce ucieczki. [przypis edytorski]
regalia — oznaki i symbole władzy królewskiej (korona, berło itp.); także: dziedziny gospodarki zastrzeżone dla panującego, wynikające z zasady, iż państwo jest prywatną własnością monarchy. [przypis edytorski]
regalia — prawa i przywileje przysługujące wyłącznie panującemu. [przypis edytorski]
regalista — rojalista, zwolennik króla. [przypis edytorski]
regalista — stronnik króla. [przypis redakcyjny]
regalistka — rojalistka, zwolenniczka króla. [przypis edytorski]
regalizować — obdarzać. [przypis redakcyjny]
regalizował — obdarzał. [przypis redakcyjny]
regarde (fr.) — patrz. [przypis edytorski]
regardez Marie, comme elle est sage, comme elle est laborieuse, comme elle est soignée (fr.) — patrzcie na Marię, jaka ona jest mądra, jaka ona jest pracowita, jaka ona jest dobrze wychowana. [przypis edytorski]
regard (fr.) — spojrzenie. [przypis edytorski]
regatywy — przekręcone słowo: negatywy, tzn. odpowiedzi odmownej. [przypis edytorski]
regencja — władza sprawowana w okresie nieobecności króla. [przypis edytorski]
regensom (daw.) — przełożony seminarium duchownego. [przypis edytorski]
regens — przełożony seminarium duchownego. [przypis edytorski]
regenta kwarcianego — urzędnika sądowego, zajmującego się sprawami wojska kwarcianego czyli zaciężnego z kwarty (tj. czwartej części, a właściwie z piątej) dóbr królewskich. [przypis redakcyjny]
regent a. rejent — urzędnik w kancelarii wpisujący dekrety w akta. [przypis edytorski]
regent (daw.) — tu: urzędnik kierujący kancelarią. [przypis edytorski]
regent — dostojnik zastępujący króla, kiedy ten nie może rządzić; tu mowa o księciu Filipie Orleańskim (1674–1723), który rządził Francją w latach 1715–1723 w czasie małoletności Ludwika XV. [przypis edytorski]
regentka — kobieta sprawująca władzę w imieniu nieletniego monarchy. [przypis edytorski]
regent — kierownik chórów klasztornych. [przypis redakcyjny]
regentów — zawiadowców kancelarii sądowej. [przypis redakcyjny]
regent — osoba sprawująca władzę podczas niepełnoletności bądź choroby prawowitego władcy. [przypis edytorski]
regent — osoba sprawująca władzę w imieniu króla, gdy ten nie może sam wykonywać swoich obowiązków. [przypis edytorski]
regent — osoba zastępująca nieobecnego lub młodocianego władcę w sprawowaniu obowiązków. Tu przenośnie. [przypis edytorski]
Regent Park — jeden z królewskich parków w Londynie, na północy którego znajduje się zoo. [przypis edytorski]
regent — rejent, notariusz. [przypis edytorski]
Regent Street — główna ulica handlowa w dzielnicy West End w Londynie. [przypis edytorski]
Regent — tu: 140-karatowy diament, uważany za najczystszy i najpiękniejszy na świecie; kupiony za olbrzymią sumę w 1717 przez ówczesnego regenta Francji, księcia orleańskiego, zdobił obręcz korony królewskiej Ludwika XV; obecnie stanowi własność państwa francuskiego, jest przechowywany w Luwrze, w Paryżu. [przypis edytorski]
Reger, Johannes Joseph Max (1873–1916) — niem. kompozytor, dyrygent, pianista i organista, uważany za współczesnego kontynuatora Bacha. [przypis edytorski]
regest (łac. regestum) — średniow.: księga do zapisywania. [przypis edytorski]
regestra (daw.) — dziś: rejestry. [przypis edytorski]
regestra — dziś: regestry; rejestry. [przypis edytorski]
regestrator (daw.) — rejestrator. [przypis edytorski]
regestr (daw.) — rachunek; wleść w regestr: popaść w długi. [przypis edytorski]
regestr (daw.) — rejestr. [przypis edytorski]
regestr (daw.) — rejestr, spis, lista. [przypis edytorski]
