Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 12916 przypisów.
przefrymarczyć — sprzedać. [przypis edytorski]
przegadać się — dziś raczej: wygadać się. [przypis edytorski]
przegardzać — pogardzać, zohydzać. [przypis edytorski]
przegięcina — łuk, zagięcie. [przypis edytorski]
przeglądać — przewidywać. [przypis edytorski]
przeglądający w charakterze — popr. raczej: przejawiający się w charakterze. [przypis edytorski]
„Przegląd Encyklopedyczny” — „Revue encyclopédique”, francuski miesięcznik poświęcony nauce, literaturze i sztuce, wydawany w l. 1819–1833. [przypis edytorski]
„Przegląd Filozoficzny” — pierwsze polskie czasopismo filozoficzne, wydawane od 1897. [przypis edytorski]
„Przegląd” mojej babki — tj. czasopismo Grandmother's Reviev. [przypis edytorski]
przeglądnąć (reg.) — dziś raczej: przejrzeć. [przypis edytorski]
„Przegląd społeczny” – pismo naukowe i literackie, założone w 1886 roku. [przypis edytorski]
przegon (daw.) — rów melioracyjny, przekopany przez pole w celu odprowadzenia nadmiaru wody. [przypis edytorski]
przegon — tu: gonitwa, w której liczy się szybkość i wytrzymałość. [przypis edytorski]
przegon — wyścig. [przypis edytorski]
przegraną morską — mowa o decydującym starciu morskim wojny lamijskiej, bitwie pod Amorgos (322 p.n.e.), w której flota macedońska pokonała flotę ateńską. [przypis edytorski]
przegranę — dziś popr. forma B. lp: przegraną. [przypis edytorski]
przegrawając — dziś: przegrywając. [przypis edytorski]
przegrawka — zapewne: przygrywka; wtręt muzyczny. [przypis edytorski]
przegrywać — tu: przygrywać. [przypis edytorski]
przegrywek (daw.) — refren; przygrywka. [przypis edytorski]
przegryzować (daw.) — przegryzać. [przypis edytorski]
przegwarzyć (daw.) — przegadać. [przypis edytorski]
Prze… hasuj — od: przehasaj; hasać: bawić się wesoło, biegać, tańczyć. [przypis edytorski]
przeinaczyć — zmienić, przekręcić coś. [przypis edytorski]
przeistoczenie — tu: transsubstancjacja, tj. w teologii katolickiej przemiana substancji podczas Eucharystii: chleba w ciało, a wina w krew Chrystusa. [przypis edytorski]
przejdźmyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
przejdźmyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę (…) wrócim się przez morze — konkretny militarny plan wpisany w pieśń zakładał wkroczenie Legionów Polskich Dąbrowskiego na tereny Polski od południa, od Galicji, po wydostaniu się z Włoch przez Morze Adriatyckie i przemarszu przez Austrię. W wersji pierwotnej teksu strofa ta występowała jako trzecia w kolejności. [przypis edytorski]
Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę (…) wrócim się przez morze — konkretny militarny plan wpisany w pieśń zakładał wkroczenie Legionów Polskich Dąbrowskiego na tereny Polski od południa, od Galicji, po wydostaniu się z Włoch przez Morze Adriatyckie i przemarszu przez Austrię. [przypis edytorski]
przejęty (gw.) — wypełniony. [przypis edytorski]
przejedziem się — dziś popr. forma 1 os. lm cz.przysz.: przejedziemy się. [przypis edytorski]
przejeść (gw.) — zjeść. [przypis edytorski]
Przejmują się nią tak, jak Haman przejmuje się hałasem grzechotek w Purim — podczas święta Purim w bóżnicy odczytywana jest publicznie Księga Estery, a kiedy z ust czytającego pada imię Hamana, niegodziwego prześladowcy Żydów, wierni hałasują kołatkami i grzechotkami, żeby je zagłuszyć. [przypis edytorski]
przejrz — dziś popr.: przejrzyj. [przypis edytorski]
przejrzeć (starop.) — przewidzieć. [przypis edytorski]
przejrzyć — dziś popr.: przejrzeć. [przypis edytorski]
przejrzystem — dziś popr.: przejrzystym. [przypis edytorski]
przejść (daw.) — przekroczyć, wyprzedzić. [przypis edytorski]
przejść (…) granice — tu: przekroczyć granice. [przypis edytorski]
przejść mimo (daw.) — przejść obok. [przypis edytorski]
przejście Berezyny — bitwa nad Berezyną (dziś na terytorium Białorusi) 25–29 listopada 1812, w czasie marszu Napoleona na Rosję. [przypis edytorski]
przejście przez Berezynę (26–28 listopada 1812) — wycofująca się spod Moskwy, wycieńczona i osłabiona przez mróz i głód, francuska Wielka Armia Napoleona została otoczona z trzech stron przez Rosjan. Napoleon postanowił przeprawić swoje wojska przez rzekę Berezynę; zanurzeni w lodowatej wodzie saperzy zbudowali dwa drewniane mosty, ponad stu pracujących zmarło z wychłodzenia. Kiedy przez mosty przeprawiły się wszystkie oddziały i tylna straż armii i został wydany rozkaz spalenia mostów, wśród pozostawionych samym sobie tysięcy maruderów wybuchła panika: tłum rzucił się do przeprawy, wiele osób zginęło zadeptanych lub zepchniętych do rzeki. [przypis edytorski]
przejście przez Berezynę (26–28 listopada 1812) — wycofująca się spod Moskwy, wycieńczona i osłabiona przez mróz i głód, francuska Wielka Armia Napoleona została otoczona z trzech stron przez Rosjan. Napoleon postanowił przeprawić swoje wojska przez rzekę Berezynę; zanurzeni w lodowatej wodzie saperzy zbudowali dwa drewniane mosty, ponad stu pracujących zmarło z wychłodzenia. Kiedy przez mosty przeprawiły się wszystkie oddziały i tylna straż armii i został wydany rozkaz spalenia mostów, wśród pozostawionych samym sobie tysięcy maruderów wybuchła panika: tłum rzucił się do przeprawy, wiele osób zginęło zadeptanych lub zepchniętych do rzeki. [przypis edytorski]
przejście przez Morze Czerwone — wydarzenie opisane w biblijnej Księdze Wyjścia; podczas wyjścia Izraelitów z niewoli egipskiej, aby umknąć przed ścigającą uchodźców armią faraona, Mojżesz na polecenie Boga wzniósł swoją laskę nad Morzem Czerwonym. Spowodowało to rozstąpienie się wód. Izraelici przeszli przez morze suchą stopą. Gdy egipska armia ruszyła za nimi tą samą drogą, Bóg spowodował powrót wód i śmierć żołnierzy. [przypis edytorski]
przejźrałby się (daw. reg.) — przejrzałby się; Przejźrałby się w talerzu, bo dopiero z szkuty — talerz (srebrny lub cynowy) tak nowy, że aż błyszczy, można się w nim przejrzeć; dopiero co przywieziony na szkucie z Gdańska. [przypis edytorski]
przejźrzany (starop.) — przejrzany, tj. przewidziany. [przypis edytorski]
przejźrzeć (starop.) — przejrzeć, tu: przewidzieć. [przypis edytorski]
przejźrzeć (starop.) — tu: przewidzieć. [przypis edytorski]
przejźrzenie (starop.) — przeznaczenie, opatrzność. [przypis edytorski]
przejźrzenie (starop.) — tu: przewidywanie. [przypis edytorski]
przejźrzysty (starop.) — przejrzysty. [przypis edytorski]
przekąs (daw.) — drwina, szyderstwo. [przypis edytorski]
przekątna dająca kwadrat dwustopowy — mowa o przekątnej kwadratu, którego bok równa się jednej stopie (jednostce długości): zbudowany na tej przekątnej kwadrat ma pole powierzchni równe dwie stopy kwadratowe; w dialogu Menon Platon ustami Sokratesa szczegółowo omawia zadanie skonstruowania kwadratu, który miałby pole dwukrotnie większe od pola zadanego kwadratu: jest to kwadrat zbudowany na przekątnej danego kwadratu. [przypis edytorski]
przekątnia (daw.) — przekątna. [przypis edytorski]
przekabacić — skłonić do zmiany poglądów, przekonać do swoich racji. [przypis edytorski]
przekawęczywszyć — przecierpieć, przemęczyć. [przypis edytorski]
przekażać (daw.) — kazić; zanieczyszczać. [przypis edytorski]
przekażać (starop.) — przeszkadzać. [przypis edytorski]
przekazać (daw.) — przeszkadzać. [przypis edytorski]
przekazać (daw.) — przeszkodzić. [przypis edytorski]
przekaza (daw.) — przeszkoda. [przypis edytorski]
przekaza (daw.) — przeszkoda. [przypis edytorski]
przekaz (daw.) — przeszkoda. [przypis edytorski]
przekazów płatnych na okaziciela na tamtym świecie — zaświadczeń o spowiedzi dokonanej u zwolennika bulli Unigenitus, których księża wymagali od wiernych, uzależniając od tego udzielenie sakramentów. [przypis edytorski]
przekęsować (starop.) — pogryzać, przekąszać; jeść. [przypis edytorski]
przekinie — tu: przemieni się. [przypis edytorski]
przekładać a. przedkładać (daw.) — wyżej cenić, preferować. [przypis edytorski]
przekładać (daw.) — częściej: przedkładać, czyli woleć, wybierać zamiast czegoś innego. [przypis edytorski]
przekładać (daw.) — dawać pierwszeństwo czemuś, dziś: przedkładać. [przypis edytorski]
przekładać (daw.) — przedstawiać, wyjaśniać, ukazywać. [przypis edytorski]
przekładać (daw.) — wyjaśniać, tłumaczyć. [przypis edytorski]
przekładać — dziś: tłumaczyć, wyjaśniać. [przypis edytorski]
przekładać — tu: wyżej cenić. [przypis edytorski]
przekładać — właśc. przedkładać, uznawać za ważniejsze. [przypis edytorski]
przekładała miejsce prywatne nad ochronę — wolała być wychowawczynią w prywatnym domu niż w przedszkolu lub domu dziecka. [przypis edytorski]
przekładanie (daw.) — namowa, perswazja. [przypis edytorski]
przekłoć (starop.) — przekłuć. [przypis edytorski]
przeklęctwo (daw.) — dziś: przekleństwo. [przypis edytorski]
przeklęctwo — dziś popr. przekleństwo; przeklęctwy: dziś popr. forma N.lm z końcówką -ami. [przypis edytorski]
przeklęctwo — dziś: przekleństwo. [przypis edytorski]
przeklęstwo (daw.) — dziś popr.: przekleństwo. [przypis edytorski]
przeklęstwo — dziś: przekleństwo. W tekście dramatu często pojawia się to słowo i jest ono znakiem oddziaływania na losy bohaterów złowrogiego fatum. Szaleństwo Marii (przy czym określenie jej przemiany jako szaleństwa, obłędu jest dyskusyjne) oraz późniejsze doświadczenia, które dotkną Orcia i samego Henryka są prezentowane w aurze fatalizmu. [przypis edytorski]
Przeklęte diabła szpetnego potomstwo — w późn. wyd. tłumaczenie uzupełniono wstawiając przed tym wersem: „Biada jej doli! Przeklęty jej wybór!”. [przypis edytorski]
przekleństwy — dziś forma N. lm: przekleństwami. [przypis edytorski]
przekleństwy — dziś popr. forma N.lm: przekleństwami. [przypis edytorski]
przeklena (gw.) — przeklęła. [przypis edytorski]
przeklinać — tu w zn.: życzyć komuś czegoś złego. [przypis edytorski]
przekonać — tu: pokonać, ujarzmić. [przypis edytorski]
przekonany (tu daw.) — oskarżony i skazany. [przypis edytorski]
przekonywa — dziś popr. forma 3os. lp cz.ter.: przekonuje. [przypis edytorski]
przekonywa — dziś popr.: przekonuje. [przypis edytorski]
przekonywa — dziś: przekonuje. [przypis edytorski]
przekonywa — dziś raczej: przekonuje. [przypis edytorski]
przekonywam — dziś: przekonuję. [przypis edytorski]
przekonywam się — dziś popr.: przekonuję się. [przypis edytorski]
przekonywam się — dziś powszechniejsza forma 1 os. lp cz.ter.: przekonuję się. [przypis edytorski]
przekonywamy się — dziś raczej: przekonujemy się. [przypis edytorski]
przekonywując — dziś popr.: przekonując a. przekonywając. [przypis edytorski]
przekonywujące — dziś raczej: przekonujące. [przypis edytorski]
przekonywująco — dziś popr.: przekonująco a. przekonywająco. [przypis edytorski]
