Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156198 przypisów.
przytomność (daw.) — obecność. [przypis edytorski]
przytomność (daw.) — tu: obecność. [przypis edytorski]
przytomność — tu daw.: obecność. [przypis edytorski]
przytomny czemu — obecny przy czym. [przypis edytorski]
przytomny czemu — tu: obecny przy czym. [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — obecny, będący świadkiem czegoś. [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — obecny (przy czym). [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — obecny przy czymś. [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — obecny (przy czymś). [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — obecny (przy czymś); świadek czegoś. [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — obecny (przy jakimś wydarzeniu). [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — obecny. [przypis edytorski]
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik Franciszki
Krasińskiej
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik Franciszki
Krasińskiej
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik Franciszki
Krasińskiej
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik Franciszki
Krasińskiej
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
przytomny (daw.) — obecny (przy tym, o czym mowa). [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — obecny (przy tym, o czym mowa). [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — tu: obecny przy czymś. [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — tu: obecny (przy czymś). [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — tu: obecny. [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — tu: obecny (przy tym, o czym mowa.) [przypis edytorski]
przytomny (daw.) — tu: trwale obecny w pamięci, w myśli; pamiętny. [przypis edytorski]
przytomny — obecny (przy czymś). [przypis edytorski]
przytomny — obecny. [przypis redakcyjny]
przytomny (tu daw.) — obecny. [przypis edytorski]
przytomny — tu: obecny. [przypis edytorski]
przytomny — tu: obecny przy tym, będący na miejscu; świadek. [przypis edytorski]
przytomny — tu: obecny, uczestniczący w sprawie. [przypis edytorski]
przytomny — tu: świadomy. [przypis edytorski]
przytroczyć — przymocować z pomocą rzemieni a. sznurków. [przypis edytorski]
przytroczyć — przywiązać. [przypis edytorski]
przytrudniejszem — (przysłówek:) trudniej, zbyt trudno. [przypis redakcyjny]
przytrudniejszy (daw.) — nieco trudniejszy. [przypis redakcyjny]
przytrząśnięty — przysypany. [przypis edytorski]
Przytułek Chrystusa, czyli Szkoła Niebieskich Sukien — „najszlachetniejsza instytucja na świecie”. Grunta, na których znajdował się klasztor Szarych Braci, podarowane zostały przez Henryka VIII zarządowi miasta Londynu, który założył tam schronisko dla ubogich chłopców i dziewcząt. Edward VI kazał potem odpowiednio odrestaurować dawne budynki klasztorne i założył ową błogosławioną instytucję, która otrzymała nazwę Szkoły Niebieskich Sukien lub Przytułku Chrystusa i miała na celu kształcenie i żywienie sierot oraz dzieci ubogich rodziców… Edward nie pozwolił mu (biskupowi Ridleyowi) odejść przedtem, aż list (do lorda mayora) nie został napisany, i polecił mu osobiście oddać to pismo i obwieścić wolę i życzenie króla, aby bez najmniejszej zwłoki poczyniono odpowiednie projekty i powiadomiono go o przedsięwziętych środkach. Dzieło posuwało się szybko naprzód; Ridley sam zajął się nim gorliwie, rezultatem zaś było założenie Przytułku Chrystusa w celu wychowywania ubogiej dziatwy. (Król obdarował równocześnie i wiele innych zakładów dobroczynnych). „Panie Boże — mawiał — dziękuję Ci z całego serca, że użyczyłeś mi dość życia, aby dokonać tego dzieła, które oby pomnożyło Twoją chwałę!” Jego czyste i niewinne życie kłoniło się rychło ku końcowi, a w niewiele dni później oddał z powrotem duszę Stwórcy, błagając, Go, aby uchronił państwo przed papiestwem. [J. Heneage Jesse, London: its Celebrated Characters and Places (Londyn: jego wybitne osobistości i miejsca)]. W wielkiej sali znajduje się duży obraz, który przedstawia króla Edwarda VI zasiadającego na tronie w szkarłacie królewskim i gronostajach, z berłem w lewej ręce, podczas gdy drugą ręką wręcza klęczącemu przed nim lordowi mayorowi akt założenia przytułku. Obok króla stoi kanclerz, który trzyma pieczęć, zaś dalej inni wysocy dostojnicy państwowi. Biskup Ridley klęczy przed królem ze wzniesionymi rękoma, jakby błagał niebo o błogosławieństwo dla jego dzieła, zaś rajcy miejscy klęczący obok lorda mayora zajmują środkową część obrazu. Wreszcie na przednim planie stoi po jednej stronie podwójny szereg chłopców, po drugiej dziewcząt, poczynając od nauczyciela i opiekunki, aż do owego chłopca i owej dziewczynki, którzy wyszli z szeregu i ze wzniesionymi rękoma klęczą przed królem. [Timbs, Osobliwości Londynu, str. 98]. Przytułek Chrystusa posiada ze starodawnej tradycji przywilej zwracania się z przemówieniem do króla lub królowej, gdy przybywają oni do miasta i korzystają z gościnności mieszczaństwa londyńskiego. [Tamże]. Sala jadalna z przedsionkiem oraz chór z organami zajmują całe piętro, długości 187 stóp, szerokości 51 stóp i wysokości 47 stóp; oświetla je dziewięć wielkich okien ozdobionych witrażami i wychodzących na południe; obok sali Westminsterskiej jest to najwspanialsza sala w stolicy. Tutaj jadają chłopcy, których jest tam obecnie 800; tutaj też, odbywają się owe „wieczerze publiczne”, na które goście wpuszczani są tylko za zaproszeniami wydawanymi przez skarbnika i zarządzających Przytułku Chrystusa. Na stole stoi w drewnianych miskach ser, piwo w drewnianych kuflach, które napełnia się ze skórzanych bukłaków, zaś chleb wnosi się w wielkich koszach. Wchodzą zaproszone władze; lord mayor, czyli burmistrz miasta, zajmuje honorowe miejsce na krześle, sporządzonym z dębowego drzewa z kościoła św. Katarzyny w pobliżu Tower; następnie odśpiewany zostaje hymn przy akompaniamencie organów. Jeden z „Greków”, czyli starszych chłopców, odczytuje rozdział z książki do nabożeństwa, zażądawszy przedtem ciszy trzykrotnym uderzeniem drewnianego młotka. Po modlitwie rozpoczyna się wieczerza, zaś goście przechadzają się między stołami. Po skończonym posiłku dyżurujący chłopcy zabierają kosze, miski, bukłaki, kufle i lichtarze iw uroczystym pochodzie mijają zarządzających, kłaniając się im głęboko. W 1845 r. królowa Wiktoria i książę Albert asystowali przy tym widowisku. Do najbardziej znanych Błękitnych Sukien należeli Joszua Barnes, wydawca Anakreonta i Eurypidesa; Jeremiasz Markland, słynny krytyk, szczególnie literatury greckiej; badacz starożytności, Camden; biskup Stillingfleet; powieściopisarz Samuel Richardson; Tomasz Mitchell, tłumacz Arystofanesa; Tomasz Barnes, wieloletni wydawca „Timesa”; Coleridge, Karol Lamb i Leight Hunt. Nie przyjmuje się chłopców poniżej siedmiu i powyżej dziewięciu lat; nie mogą też oni pozostawać w przytułku dłużej jak do piętnastu lat, z wyjątkiem tak zwanych wychowańców królewskich i „Greków”. Zarządzających jest około 500, z królem i księciem Walii na czele. Aby zostać zarządzającym trzeba wpłacić 500 funtów. [Tamże]. [przypis autorski]
przytułek — tu: schronienie. [przypis edytorski]
przytupając — dziś: przytupując. [przypis edytorski]
przytuszyć (daw.) — przytaknąć. [przypis edytorski]
przytwarty (daw.) — uchylony. [przypis edytorski]
przytwierdek (neol.) — rzecz. utworzony od czas. przytwierdzić. [przypis edytorski]
przytwierdzić (daw.) — przytaknąć, potwierdzić. [przypis edytorski]
przytwierdzić — dziś: potwierdzić. [przypis edytorski]
przytwierdził — dziś: potwierdził. [przypis edytorski]
przytwierdzonych zewnątrz — dziś: na zewnątrz. [przypis edytorski]
przytykać — graniczyć. [przypis edytorski]
przy uczcie, uwieńczonych wieńcami z suchej trawy —- z braku kwiatów użyli siana. U Greków było zwyczajem wieńczyć się przy uczcie. [przypis tłumacza]
przy ulicy de Courcelles — mieszkanie rodziców Prousta. [przypis autorski]
przywara (daw.) — wada. [przypis edytorski]
przywara (starop.) — wina, przygana. [przypis redakcyjny]
przywara — wada. [przypis edytorski]
przywara — wada, zła cecha charakteru. [przypis edytorski]
przywarty (daw., gw.) — przymknięty. [przypis edytorski]
przywarty (gw.) — przymknięty. [przypis edytorski]
przywary — dziś popr. forma N. lm: przywarami. [przypis edytorski]
przywdziać (daw.) — ubrać, tu: ozdobić. [przypis edytorski]
przywdziać sukienkę Lojoli — wstąpić do zakonu jezuitów; Ignacy Loyola (1491–1556) był założycielem zakonu jezuitów. [przypis edytorski]
przy wenie — w dobrym nastroju. [przypis redakcyjny]
przywiązały (daw.) — przywiązany, oddany, wierny. [przypis edytorski]
przywiązańszy — dziś popr.: bardziej przywiązany. [przypis edytorski]
Przywiązano… do sochy — sochą nazywał się w staropolszczyźnie słup, tu mowa o słupie specjalnie przysposobionym do kaźni na dziedzińcu dworskim; przywiązywano doń skazańca i wymierzano mu chłostę. [przypis edytorski]
przy widdyńskim szturmie — w 1789. [przypis edytorski]
przywiedź do skutku (…) radę (starop.) — uskutecznij radę; zrealizuj radę. [przypis edytorski]
przywiedziony — przytoczony, zacytowany. [przypis edytorski]
przywiedziony — tu: przytoczony, wymieniony. [przypis edytorski]
przywierać (daw.) — przymykać. [przypis edytorski]
przywieść (daw.) — doprowadzić. [przypis edytorski]
przywieść (daw.) — przyprowadzić, doprowadzić. [przypis edytorski]
przywieść (daw.) — przyprowadzić. [przypis edytorski]
przywieść (starop.) — tu: wziąć w niewolę i w tej roli (więźnia, pojmanego) przyprowadzić. [przypis edytorski]
przywieść — tu: przytoczyć. [przypis edytorski]
przywieźdź — dziś popr.: przywieść. [przypis edytorski]
przywiezła — dziś popr.: przywiozła. [przypis edytorski]
przywiezła (gw.) — przywiozła. [przypis edytorski]
przywiezłem (gw.) — przywiozłem. [przypis edytorski]
przywiléj Witolda — obacz: w Czackim O Żydach; dattę tego przywileju (w oktawę świętego Jana) wynaleźliśmy w ważném piśmie uczonego prof. Daniłłowicza pt. Opisanie bibliograficzne dotąd znanych exemplarzy Statutu litewskiego (Obacz: „Dziennik Wileński”, t. I, rok 1823, s. 390). [przypis autorski]
przywiléj Zygmunta Augusta mówi (…) — „Ano aczkolwiek to zdawna w tom państwie naszom Wielkom Kniaztwie Litowskom, nighdy niezachowywajet aby Tatarowe, niemajuczy nikotorych wolnostej mieli komu ludi i zemli swoi prodawati, odnoż majuczy na to bacznost' iż tye Tatarowe naszy, potrebujuczy penzej, w nedostatkach swoich, a zwłaszcza w czasy hołodnye, jeduczy na służbu naszu, za sławnojej pameti Korola Jeho Miłosti Otca naszeho pry Cary Zawolskom za Kijew” itd. [przypis autorski]
przywilei — dziś D.lm: przywilejów. [przypis edytorski]
przywilej króla Franciszka I — W większości wydań pism Rabelais'go dołączony jest również przywilej Henryka II, nieco rozciąglejszy, ale niemal identycznej treści. [przypis tłumacza]
przywilej — tu: królewski przywilej, będący zezwoleniem na publikację książki oraz gwarantujący wydawcy monopol na jej drukowanie przez określony okres. [przypis edytorski]
przywilej wieku — wieku XVIII, zwanego rozumnym lub oświeconym. [przypis redakcyjny]
przywiodęć — skrócone: przywiodę ci. [przypis edytorski]
przywiozła go gdzieś tutaj nad rzekę Paktolos — według zwyczaju należało trupa obmyć. [przypis tłumacza]
przywiślańcy — mieszkańcy „Kraju Nadwiślańskiego” (ros. Priwislinskij Kraj); tak po upadku powstania styczniowego rząd carski określał oficjalnie terytorium i mieszkańców daw. Królestwa Polskiego. [przypis edytorski]
przywłaszczając sobie częściowo prawa senatu — senat miał władzę wykonawczą. [przypis tłumacza]
przywłaszczony (starop.) — oddany na własność. [przypis edytorski]
przywłaszczyć (starop.) — oddać; oddać na własność. [przypis edytorski]
przywłaszczyć (starop.) — oddać, przyznać. [przypis redakcyjny]
Przywłaszczył miejsce, miejsce, miejsce moje — Bonifacy VIII, który był papieżem w roku 1300. [przypis redakcyjny]
przywłaszczym uczucie — wyrażenie zgoła tu niejasne; znaczy, zdaje się: wyrazim, damy mu własny, właściwy wyraz. Uczucie, którego nikt nie zdoła wyrazić (słowami), wyrazimy w muzyce. [przypis redakcyjny]
przywłoka (pot.) — ktoś, kto się przywłóczył, niemile widziany przybysz. [przypis edytorski]
przywódca ludowy — mówca posiadający zaufanie ludu, który jego wnioski uchwala. Choćby nie piastował urzędu, jest kierownikiem polityki ludowej i ma ogromny wpływ. Nazywa się taki mąż po grecku demagogiem („wodzem ludu”). Wyraz ten nabrał rychło znaczenia ujemnego („uwodziciela ludu”). [przypis tłumacza]
przywódca — tu: ktoś, kto kogoś do czegoś doprowadził. [przypis edytorski]
przywodzić (daw.) — sprowadzać. [przypis edytorski]
przywodzić (daw.) — tu: przyprowadzać. [przypis edytorski]
przywodzić — dziś popr.: dowodzić, przewodzić. [przypis edytorski]
przywodzić — dziś popr.: przewodzić, dowodzić. [przypis edytorski]
przywodzić — dziś popr.: przewodzić. [przypis edytorski]
przywodzić kogo na co (starop.) — doprowadzać kogo do czego. [przypis edytorski]
przywodzić — przypominać (por. wyrażenie: przywodzić na myśl). [przypis redakcyjny]
przywodzić — tu: przewodzić, dowodzić. [przypis edytorski]
przywodzić — tu: przytaczać, cytować; przypominać. [przypis edytorski]
przywodził — dziś popr.: przewodził, dowodził. [przypis edytorski]
przywojca — przywódca; przywojcą: dzięki przywódcy. [przypis redakcyjny]
