Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156191 przypisów.
przypust (neol.) — dostęp. [przypis redakcyjny]
przypuszczać — tu: dopuszczać. [przypis edytorski]
przypuszczam snadnie, iż człowiek noszący historyczne nazwisko bardziej od innych zdolny jest podpalić miasto, aby sobie ugotować jajko — patrz Saint-Simon, poronienie księżnej de Bourgogne; i pani de Motteville, passim. Księżniczka, która dziwiła się, że inne kobiety mają po pięć palców u ręki jak ona [Księżniczka (…) mają po pięć palców u ręki jak ona: księżniczką tą była, według Chamforta, córka Ludwika XVI, późniejsza księżna d'Angoulême; przyp. red.]; ów książę orleański, Gaston, brat Ludwika XIII, znajdujący czymś tak prostym, aby jego faworyci szli dla jego przyjemności na rusztowanie. Obacz, w r. 1820, owych panów proponujących ustawę wyborczą zdolną przywrócić we Francji czasy Robespierre'ów etc., etc.; obacz Neapol w r. 1799. (Zostawiam ten przypisek, kreślony w r. 1820. Lista magnatów z r. 1778 z oceną ich moralności podana przez generała Laclos, którą widziałem w Neapolu u margrabiego Berio; rękopis więcej niż trzystustronicowy, wielce skandaliczny). [przypis autorski]
Przypuszczano, że kochał Beatryczę i że miał zamiar zrzucić mantelletta i ożenić się z nią — większość monsignorów nie miała święceń i mogła się żenić. [przypis autorski]
przypuszczaszli — daw. konstrukcja z partykułą pytajną -li; znaczenie: czy przypuszczasz, czyż przypuszczasz. [przypis edytorski]
przypuszcza, że Antoniusza i Kleopatrę wydrukowano w Folio z 1623 r. z pełnego rękopisu — wydawcy Folio mówią o rękopisach Szekspira prawie bez plamki (tj. zapewne bez kreślenia czegokolwiek). Niektóre sztuki mają jednak tekst gorszy od wydań in quarto [formatu książki wielkości 1/4 arkusza] za życia poety. Natomiast inne, do których i naszą można zaliczyć, nasuwają myśl, że Szekspir rzeczywiście ostatnie lata swego życia, spędzone w rodzinnym Stratfordzie i literacko bezpłodne, poświęcił przygotowaniu dzieł swych do druku, ale w dokończeniu tej pracy przeszkodziła mu śmierć przedwczesna. [przypis tłumacza]
przypuszczenia — w oryginale jest: Konjekturen. [przypis tłumacza]
przypuszczenie — tu: dopuszczenie; wpuszczenie do domu i spotkanie z gospodarzem. [przypis edytorski]
przypuszczenie, że tor i jego związki wydzielają nie tylko promienie Becquerela, lecz nadto jeszcze i emanację (…) — [por.] Rutherford, „Philosophical Magazine”, styczeń 1900. [przypis autorski]
przypuszczony — tu: dopuszczony. [przypis edytorski]
przyrazić (daw.) — przycisnąć, przygnieść. [przypis edytorski]
przy reformie ordynacji w 1832 r. (…) protest sporadyczny Mary Smith — w 1832 r. poseł Henry Hunt przedstawił petycję od osoby prywatnej, Mary Smith, kobiety dopominającej się o swoje prawa; Hunt należał do radykalnego skrzydła parlamentarzystów brytyjskich, w odczytanej przez niego petycji Mary Smith ze Stanmore w Yorkshire oświadczała, że płaci podatki i podlega przepisom państwowego prawa, nie widzi więc powodu, dlaczego nie miałaby również głosować; w odpowiedzi członkowie Izby Gmin wyśmiali petycję; głos Mary Smith przeszedł do historii jako pierwsze wystąpienie sufrażystek. [przypis edytorski]
Przy równości wszystkich innych rzeczy ten rząd jest nieomylnie najlepszy, pod którym (…) obywatele gęściej kraj zaludniają i więcej się mnożą — należy według tej samej zasady oceniać wieki, które zasługują na pierwszeństwo pod względem pomyślności rodzaju ludzkiego. Zanadto podziwiano te, w których widziano rozkwit literatury i sztuk, nie przenikając ukrytego celu ich kultury, nie zastanawiając się nad jej fatalnymi następstwami: Idque apud imperitos humanitas vocabatur, quum pars servitutis esset [łac.: Niebaczność zwała to kulturą, co było częścią niewoli (Tacyt, Życie Agrykoli, XXI; przyp. tłum.]. Czyż nigdy nie dostrzeżemy w zdaniach książek pospolitego interesu, który każe autorom przemawiać? Nie, cokolwiek by mówili, nie jest prawdą, by w kraju, który mimo swego blasku wyludnia się, wszystko było dobrze i nie wystarcza, by jakiś poeta miał sto tysięcy liwrów renty, by jego wiek był najlepszy ze wszystkich. Nie tyle trzeba patrzeć na pozorną wygodę i spokój naczelników, jak na dobrobyt całych narodów, a przede wszystkim państw najliczniejszych. Grad dotknie kilka kantonów, lecz rzadko wywoła głód. Bunty, wojny domowe bardzo przestraszają naczelników, nie stwarzają jednak prawdziwych nieszczęść dla narodów, które mogą nawet odpocząć, gdy równocześnie wiedzie się spory o to, kto je będzie tyranizował. Ich pomyślność i rzeczywiste klęski rodzą się z ich stałego stanu; gdy jarzmo wszystko przygniata, wówczas zamiera wszystko; wówczas to naczelnicy, swobodnie je niszcząc, ubi solitudinem faciunt, pecem appellant [łac.: gdy pustynię zrobią, pokojem zowią (Tacyt, Życie Agrykoli, XXX; przyp. tłum.]. Gdy kłótnie możnych wstrząsały królestwem Francji i gdy koadiutor Paryża kładł do kieszeni sztylet, idąc do parlamentu, nie przeszkadzało to licznemu narodowi francuskiemu żyć szczęśliwie w rzetelnym i wolnym dostatku. Niegdyś Grecja kwitła wśród najbardziej okrutnych wojen; krew lała się strumieniem, a kraj cały był zapełniony ludźmi. Zdawało się — mówi Makiawel — że wśród mordów, proskrypcji, wojen domowych, republika nasza, dzięki nim, stała się potężniejsza: cnota obywateli, ich obyczaje, niezależność, więcej zdziałały dla jej wzmocnienia, niż mogły zrobić wszystkie te niezgody dla jej osłabienia. Pewien niepokój dodaje duszom energii, a nie tyle pokój, ile wolność naprawdę stwarza pomyślność gatunku. [gdy koadiutor Paryża kładł do kieszeni sztylet, idąc do parlamentu: kardynał de Retz (1613–1679), biskup-koadiutor Paryża, odegrał wybitną rolę w zamieszkach Frondy; nie wystarcza, by jakiś poeta miał sto tysięcy liwrów renty, by jego wiek był najlepszy ze wszystkich: przypuszczalnie wycieczka przeciw Wolterowi; przyp. tłum.]. [przypis autorski]
przyrównywaiąc moią Kloę do świeżości poranku — modni kawalerowie używaią tego wyrazu, chcąc chwalić damę z piękności: „Jakże świeża!”. [przypis autorski]
przyrównywam — dziś: porównuję. [przypis edytorski]
przyrobek — w gwarach istnieje słowo „przyrobiska” oznaczające grunta powstałe na karczowiskach; tu raczej w znaczeniu: powiększenie, to, co zostało przyrobione. [przypis redakcyjny]
przyroda (daw.) — natura, charakter. [przypis edytorski]
przyroda (daw.) — tu: natura, charakter, wrodzone lub z definicji przypisane właściwości. [przypis edytorski]
przyroda — przyrodzenie, natura, charakter. [przypis edytorski]
przyroda rzeczy jest jeno fałszywym albo czczym cieniem — cytat z Seneki, Listy moralne do Lucyliusza, LXXXVIII, 46; por. też: Cyceron, Księgi akademickie (Academica), IV, 27. [przypis edytorski]
przyroda — tu: natura, charakter. [przypis edytorski]
przyroda — tu: natura. [przypis edytorski]
przyroda — tu: przyrodzenie, genitalia. [przypis edytorski]
przyroda — tu: przyrodzone właściwości, konstytucja, ukształtowanie, natura. [przypis edytorski]
przyrodne własności — przyrodzone prawa. [przypis redakcyjny]
przyrodnia siostra — siostra mająca z kimś wspólną matkę a innego ojca lub wspólnego ojca a inną matkę. [przypis edytorski]
przyrodni (daw.) — dziś: naturalny. [przypis edytorski]
przyrodny — przyrodzony, wrodzony. [przypis edytorski]
przyrodzenia — natury, pojmowanej podówczas jako zespół pierwiastków materialnych i duchowych; stąd Dziewica nazywa je „powszechną ojczyzną ciał i dusz”. [przypis redakcyjny]
przyrodzenia (starop.) — natura; wrodzone właściwości. [przypis edytorski]
przyrodzenie (daw.) — natura; cechy wrodzone. [przypis edytorski]
przyrodzenie (daw.) — natura, charakter. [przypis edytorski]
przyrodzenie (daw.) — natura, charakter, właściwości. [przypis edytorski]
przyrodzenie (daw.) — natura, ogół cech wrodzonych. [przypis edytorski]
przyrodzenie (daw.) — natura. [przypis edytorski]
przyrodzenie (daw.) — natura. [przypis edytorski]
przyrodzenie (daw.) — natura. [przypis edytorski]
przyrodzenie (daw.) — natura, przyroda. [przypis edytorski]
przyrodzenie (daw.) — natura, wrodzone cechy. [przypis edytorski]
przyrodzenie (daw.) — przyroda, natura. [przypis edytorski]
przyrodzenie* (daw.) — to, co jest przyrodzone człowiekowi, natura. [przypis redakcyjny]
przyrodzenie (daw.) — tu: natura, charakter. [przypis edytorski]
przyrodzenie (daw.) — tu: natura. [przypis edytorski]
przyrodzenie — dziś: przyroda, natura. [przypis edytorski]
przyrodzenie — natura. [przypis edytorski]
przyrodzenie — natura; tu: charakter, usposobienie. [przypis edytorski]
przyrodzenieś (…) zwyciężyła (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: przyrodzenie zwyciężyłaś; tj: przezwyciężyłaś naturę. [przypis edytorski]
przyrodzenie (starop.) — natura. [przypis edytorski]
przyrodzenie (starop.) — tu: płeć. [przypis edytorski]
przyrodzenie (starop.) — wrodzona natura. [przypis edytorski]
przyrodzenie — tu: natura, charakter, umysł. [przypis edytorski]
przyrodzenie — tu: natura. [przypis edytorski]
Przyrodzenie — tu: natura. [przypis edytorski]
przyrodzenie — tu: natura, przyroda. [przypis redakcyjny]
przyrodzeniu — tj. swojej naturze. [przypis edytorski]
przyrodzona jest ludziom (…) poważać (daw.) — jest rzeczą ludziom przyrodzoną (wrodzoną), aby poważać. [przypis edytorski]
przyrodzony (daw.) — naturalny. [przypis redakcyjny]
przyrodzony (daw.) — naturalny, wrodzony. [przypis edytorski]
przyrodzony (daw.) — tu: naturalny (i dlatego należny). [przypis edytorski]
przyrodzony (daw.) — wrodzony, naturalny. [przypis edytorski]
przyrodzony (starop.) — naturalny. [przypis edytorski]
przyrodzony — tu: z zakresu przyrody. [przypis edytorski]
przyrodzony — wrodzony, naturalny. [przypis edytorski]
przy rostrach — rostra: mównica. [przypis autorski]
przyrychtować (gw.) — urządzić. [przypis edytorski]
przyrychtuj — przygotuj. [przypis edytorski]
przyrządzić — tu: przygotować. [przypis edytorski]
Przyrzekam i ślubuję […] rozkazy wypełniać aż do śmierci — przysięga, przemowa wielkiego mistrza, jak i ceremonia, wzięte z historii dawnych Prus: Preussens ältere Geschichte Kotzebuego. [przypis autorski]
przyrzekam panu w odpłatę ten niezdarny synonim płaczu i łez — tego rodzaju igraszki literackie modne były naówczas w salonach paryskich. [przypis tłumacza]
przyrzekamyć to (starop.) — skrót od: przyrzekamy ci to. [przypis edytorski]
przyrzekę — dziś popr. forma: przyrzeknę. [przypis edytorski]
przyrzekłam mu, gdy Araspas, który mnie pilnował, przeszedł na stronę nieprzyjaciół… — Medowi Araspasowi powierzył Cyrus opiekę nad Pantheją. Ten, zakochawszy się w uroczej brance, czuł się ogromnie nieszczęśliwy, jako że zawiódł zaufanie swego przyjaciela i władcy i obawiał się kary z jego strony. Wszyscy doradzali mu, by się usunął królowi z oczu. Cyrus, który nie żywił do niego urazy, wyzyskał sytuację w ten sposób, że polecił Araspasowi zbiec, niby ze strachu, z wojska perskiego, przejść na stronę Krezusa i tam działać na korzyść Persów, rozsiewając fałszywe wieści i zasięgając wiadomości o nieprzyjacielu. Plan udał się w zupełności, o ucieczce i zdradzie Araspasa nikt nie wątpił. Pantheja, która uważała się za powód tego wypadku, pocieszała Cyrusa, oświadczając, że jeśli pozwoli jej przesłać wezwanie do męża, zyska w nim wierniejszego i dzielniejszego pomocnika niż zbiegły Araspas. Do tych słów czyni teraz Pantheja aluzję. Przed tą bitwą właśnie Araspas wrócił, ku zdumieniu wszystkich radośnie powitany przez Cyrusa, przyniósł ważne wiadomości i otrzymał dowództwo prawego skrzydła wojsk Cyrusowych. [przypis tłumacza]
przyrzucić — dodać. [przypis edytorski]
przyść — daw. przyiść; dziś: przyjść. [przypis edytorski]
przyść do czego (starop. konstrukcja) — przyjść do czego; tu: dostać, uzyskać co; por. dzisiejsze: dojść do władzy, majątku itp. [przypis edytorski]
przyść — dziś popr.: przyjść. [przypis edytorski]
przyść — dziś: przyjść. [przypis edytorski]
Przyść — przyjść. [przypis edytorski]
przyść (starop. forma) — dziś popr.: przyjść. [przypis edytorski]
przyść (starop. forma) — dziś: przyjść. [przypis edytorski]
przyść (starop.) — przyjść. [przypis edytorski]
przyście — dziś: przyjście. [przypis edytorski]
przyście (starop.) — przyjście; nadejście. [przypis edytorski]
przyście (starop.) — przyjście, nadejście. [przypis edytorski]
przyście (starop.) — przyjście. [przypis edytorski]
przyściu — dziś popr.: przyjściu. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
przyśli — dziś popr. forma: przyszli. [przypis edytorski]
przyśli — dziś popr. froma 3 os.lm cz.przeszłego: przyszli. [przypis edytorski]
przyśli — dziś popr.: przyszli. [przypis edytorski]
przyśli (starop. forma) — dziś 3.os.lm cz. przesz.: przyszli. [przypis edytorski]
przyśli (starop. forma) — dziś popr.: przyszli. [przypis edytorski]
przyśli (starop. forma) — dziś: przyszli. [przypis edytorski]
przyśli (starop. forma) — przyszli; abyście do tegoż nie przyśli: aby wam się to samo nie przydarzyło. [przypis edytorski]
przyśli (starop. forma) — przyszli. [przypis edytorski]
przyśli — zgodnie z dziewiętnastowieczną wymową, stosującą się do rymu z „okryśli”; popr. przyszli. [przypis edytorski]
przyśnica — przecznica, droga rozstajna. [przypis redakcyjny]
przyśpiał — zdążył. [przypis edytorski]
przyświadczać (daw.) — przyznawać. [przypis edytorski]
przy świadomym dążeniu do przezwyciężenia nurtującego w głębiach przykrego poczucia upośledzenia (…) — Czy to słowo nie byłoby lepsze do określenia istoty tego węzłowiska niż słowo niższość, które nie zawiera w sobie pojęcia reakcji wobec tej niższości? Ciągle się słyszy na ten temat nieporozumienia. Zdumieni laicy pytają: „jak to niższości, chyba wyższości?”; a inni używają tego słowa (kompleksu niższości) na oznaczenie świadomego poczucia niższości, co nic nie ma z tym kompleksem do czynienia, jest jego nawet pewnym zaprzeczeniem. [przypis autorski]
przyświarczać (gw.) — oświadczać. [przypis edytorski]
