Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 12874 przypisów.

przedemną (starop. forma) — dziś popr.: przede mną. [przypis edytorski]

przedeń (starop. forma) — przed nim. [przypis edytorski]

przedeń (starop. forma) — tu skrót od: przed nią. [przypis edytorski]

przed grodem — przed sądem grodzkim. [przypis edytorski]

przed inkursją hultajską — tj. przed powstaniem kozackim 1648 r. [przypis edytorski]

przed kapłanem Eleazarem, synem Aaronowym, który już był umarł — tj. przed Eleazarem po śmierci Aarona. [przypis edytorski]

przed kilku dniami — dziś popr.: przed kilkoma dniami. [przypis edytorski]

przed kilku wiekami — dziś popr.: przed kilkoma wiekami. [przypis edytorski]

przedkładać (daw.) — wyjaśniać. [przypis edytorski]

przedkładać (daw.) — wyjaśniać, tłumaczyć. [przypis edytorski]

przedkładać — tłumaczyć, wyjaśniać. [przypis edytorski]

przed królem Zygmuntem — tj. przed kolumną Zygmunta III Wazy na placu Zamkowym. [przypis edytorski]

przedłużyli — jeśli przedłuży (czasownik z partykułą -li). [przypis edytorski]

Przed ludźmi, którzy zdobyli Grenadę (…) otwiera się (…) kolumbowski Nuevo Mundo, Nowy Świat — morskie wyprawy Krzysztofa Kolumba w poszukiwaniu drogi do Indii, w wyniku których odkrył Haiti i Amerykę, zostały sfinansowane przez Ferdynanda Aragońskiego i Izabelę Kastylijską niedługo po zdobyciu Grenady; umowę zawarto w tym samym pobliskim mieście Santa-Fé, w którym podpisano traktat uzgadniający warunki kapitulacji Grenady. [przypis edytorski]

Przedmieścia Saint-Antoine i Temple (fr. Faubourg Saint-Antoine oraz Faubourg-du-Temple) — dawne przedmieścia Paryża, powstałe poza murami miejskimi, wokół opactwa Saint-Antoine-des-Champs oraz wzdluż drogi prowadzącej od miejskiej bramy Temple. [przypis edytorski]

przedmieście Saint-Germain — lewobrzeżna dzielnica Paryża, od poł. XVIII w. zamieszkiwana przez arystokrację. [przypis edytorski]

„Przedmoście Rumuńskie” — Koncepcja „Przedmościa Rumuńskiego” zakładała, w przypadku konieczności odwrotu z linii Wisły pod naciskiem niemieckim, obronę Małopolski południowo-wschodniej w oparciu o granice z Węgrami i Rumunią. Rubież ta musiała być bezwzględnie utrzymana, aby możliwe było ustanowienie szlaków komunikacji i dostaw zaopatrzenia od zachodnich sojuszników. Plany obrony „Przedmościa Rumuńskiego” stały się nieaktualne po 17 września 1939 r., gdy na obszar ten wkroczyła Armia Czerwona. [przypis edytorski]

Przedmowa do nowego wydania Reja — jest to przedmowa do warszawskiego wydania z 1828 r., stanowiącego pierwszą osobną publikację Żywota człowieka poczciwego Mikołaja Reja (poza zbiorem tekstów zatytułowanym Źwierciadło albo kstałt, w którym każdy stan snadnie się może swym sprawam jako we źwierciedle przypatrzyć). [przypis edytorski]

przedmowę, w jaką zaopatrzył — dziś popr.: przedmowę, w którą zaopatrzył. [przypis edytorski]

przed niąm uciekać (…) nie śmiała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: przed nią uciekać nie śmiałam. [przypis edytorski]

przednia antygwardia — przednia straż. [przypis edytorski]

przedni (daw.) — znakomity. [przypis edytorski]

przedniejsi (daw.) — ważniejsi, dostojniejsi. [przypis edytorski]

przedniejszy (starop.) — daw. forma przym. lm; dziś: przedniejsi. [przypis edytorski]

przedniejszy (starop. forma) — dziś M.lm: przedniejsi. [przypis edytorski]

przedniejszy (starop. forma) — dziś popr. forma lm: przedniejsi. [przypis edytorski]

przedniejszy (starop. forma) — przedniejsi. [przypis edytorski]

przedniejszy (starop. forma) — przedniejsi [wodzowie]. [przypis edytorski]

przed niem (starop. forma) — przed nim. [przypis edytorski]

przednieyszy (starop. forma) — przedniejsi (lm). [przypis edytorski]

przednio, a. przednie (daw.) — przede wszystkim, głównie; szczególnie. [przypis edytorski]

przedni — tu: w dobrym gatunku. [przypis edytorski]

przednówek — czas głodu na przedwiośniu i wiosną, kiedy kończą się zapasy jedzenia dla ludzi i paszy dla bydła. [przypis edytorski]

przednówek — czas głodu na przedwiośniu i wiosną, kiedy kończą się zapasy jedzenia dla ludzi i paszy dla bydła. [przypis edytorski]

przednówek — czas przed nowymi zbiorami na roli, okres głodu na przedwiośniu i wiosną, kiedy kończą się zapasy jedzenia dla ludzi i paszy dla bydła. [przypis edytorski]

przednówek (daw.) — czas oczekiwania na nowe zbiory przy kończących się zapasach ze zbiorów poprzednich. [przypis edytorski]

przednówek (daw.) — czas przed nowymi zbiorami do pierwszych żniw. [przypis edytorski]

przednówek — dawniej najtrudniejszy do przetrwania na wsi okres, po zimie (w czasie której ludzie żywili się zapasami zebranymi jesienią), a przed nowymi zbiorami. [przypis edytorski]

przednówek (daw.) — okres przed nowymi zbiorami, kiedy już kończą się zapasy z poprzednich plonów; zwykle okres ten wypadał na przełomie zimy i wiosny (przedwiośnie), lecz określenie nie jest precyzyjne i jego konkretne znaczenie zależało zarówno od zamożności gospodarza, jak i sposobu uprawy (np. stosowania lub nie odmian ozimych itp.). [przypis edytorski]

przednówek — okres przed nadchodzącymi zbiorami, gdy zazwyczaj kończą się zeszłoroczne zapasy. [przypis edytorski]

przednówek — okres przed nowymi zbiorami; dawniej najtrudniejszy do przetrwania na wsi okres, kiedy po zimie kończyły się zapasy żywności ze zbiorów zebranych jesienią, a nie można było jeszcze zebrać nowych plonów. [przypis edytorski]

przednówek — okres przed nowymi zbiorami, przypadający zwykle pod koniec zimy, na przedwiośniu; spożywano wtedy resztki zapasów jedzenia z poprzedniego roku, zanim można było zebrać pierwsze plony w roku nowym. [przypis edytorski]

przednówek — okres przed pierwszymi po zimie zbiorami, zagrażający chłopom głodem. [przypis edytorski]

przednówek — okres przed wiosennymi zasiewami, kiedy chłopom z reguły kończyły się zimowe zapasy żywności. [przypis edytorski]

przed oślepionymi (…) oczy — dziś popr. forma N.lm: (…) oczyma. [przypis edytorski]

przed parą dniami — dziś popr.: przed paru dniami. [przypis edytorski]

przed (…) pęty — przed pętami; tj. przed więzami, niewolą. [przypis edytorski]

przed pięciu minutami — dziś popr.: przed pięcioma minutami. [przypis edytorski]

przed pół godziną — tu: zanim upłynie pół godziny. [przypis edytorski]

przed polskiemi berły — dziś popr. forma N. lm: przed polskimi berłami. [przypis edytorski]

przed przeszło półwiekiem — tłumaczenie to zostało wydane w 1925 r. [przypis edytorski]

przed pułkami groźnymi Marsów — tj. przed armią rzymską. [przypis edytorski]

przedrażniony — dziś popr.: rozdrażniony a. przewrażliwiony. [przypis edytorski]

przedruki belgijskie — brak odpowiednich umów międzypaństwowych powodował, że poczytne powieści wydawane w odcinkach w prasie francuskiej były na bieżąco składane do druku w Belgii, w której jednym z języków jest francuski, i wydawane w postaci książki zaraz po opublikowaniu ostatniego odcinka, bez wiedzy i zgody autorów i bez płacenia im honorariów; praktyka ta pozbawiała autorów, również Balzaca, dodatkowych dochodów. [przypis edytorski]

przedrzeźniać twoją Mitrę chaldejską, natrząsać się z obwisłych rękawów wschodniej szaty — w Historii cesarstwa rzymskiego (łac. Historia post Marcum Aurelium) Herodian pisał o strojach Heliogabala: „występował publicznie w stroju barbarzyńskim, przybrany w purpurową, złotem przetykaną szatę, z rękawami do stóp sięgającymi, przy czym nogi jego od bioder aż do końców palców okrywało odzienie również z purpurowej, złotem przetykanej tkaniny; głowę zdobił wieniec ze sztucznych kwiatów wysadzanych drogimi kamieniami (…) można było porównać tego młodzieńca z Dionizosem przedstawianych na pięknych obrazach” (tłum. L. Piotrowicz, Wrocław 1963); ten sam autor, opisując wjazd piętnastolatka, który został cesarzem najpotężniejszego imperium, zaznacza, że ukazał się ludowi w purpurowo-złotej szacie kapłana Baala, w makijażu („uszminkowany jak dziewczyna”), w perskiej tiarze na głowie (tj. we wspomnianej w Irydionie Krasińskiego „mitrze chaldejskiej”), a jego dłonie, ramiona, szyja i uszy ozdobione były obficie mieniącymi się blaskiem szlachetnymi kamieniami ujętymi w formę sznurów, pierścieni, kolczyków, wisiorków, i nausznic. Lampridiusz natomiast (Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriona, łac. Scriptores Historiae Augustae) pisze, że Heliogabal „Używał tuniki całej złotej, używał również purpurowej i perskiej, z drogimi kamieniami (…) Drogie kamienie, i to ryte, nosił nawet w sandałach. Wzbudzało to ogólny śmiech, bo w drogich kamieniach, które pokrywały mu stopy, nie można było dostrzec dzieł sztuki snycerskiej znakomitych artystów. Chciał też używać diademu wysadzanymi drogimi kamieniami, by piękniej wyglądać i jeszcze bardziej upodobnić swą twarz do twarzy kobiecej” (tłum. Hanna Szelest, Warszawa 1966). [przypis edytorski]

przedrzeźniają się publiczności (daw.) — dziś z czasownikiem niezwrotnym i D. (zam. C.): przedrzeźniać kogo. [przypis edytorski]

przed światem — w rękopisie dalej następowała strofa o następującym brzmieniu: (więc nie wykładaj słów, jak karty / w pasjansów powrotnej nudzie: / tak / czy / nie — / tak / czy / nie — / bo każde słowo jest właśnie tyle warte / ile jest warte dla każdego z ludzi — [przypis edytorski]

przedświatowy — poprzedzający świat. [przypis edytorski]

przedświtowa mgła — Kasprowicz czerpie wiele motywów z mesjanistyczno–wizyjnej twórczości Zygmunta Krasińskiego; w tym miejscu mamy do czynienia z odwołaniem do Przedświtu, jako utworu zawierającego wizję ostatecznej przemiany, odrodzenia świata; przedświt oznacza czas sądu ostatecznego, zmagania się sił dobra i zła, czas poprzedzający świt porządku boskiego, a więc nadejście Chrystusa. [przypis edytorski]

Przedświt — poemat mesjanistyczny Zygmunta Krasińskiego napisany w latach 1841–1843. [przypis edytorski]

Przedświt — poemat Zygmunta Krasińskiego. [przypis edytorski]

„Przedświt” — polskie czasopismo emigracyjne o orientacji socjalistycznej, ukazujące się w l. 1881–1905 w Genewie (przekształcone z wydawanego tu od 1879 r. pisma „Równość”), Lipsku, Londynie, Paryżu, zaś od 1907–1920 w Krakowie, Lwowie, Warszawie; londyński okres „Przedświtu” przypadał na lata 1891–1902, redaktorem naczelnym był wówczas Stanisław Mendelson (1857–1913), później Witold Jodko-Narkiewicz (1864–1924), a następnie Leon Wasilewski (1870–1936). [przypis edytorski]

przed samym św. Piotrem — przed kalendarzowym świętem św. Piotra, w liturgii prawosławnej obchodzonym 29 stycznia. [przypis edytorski]

przedsiębierca — dziś popr.: przedsiębiorca. [przypis edytorski]

przedsiębierczy (daw.) — dziś: przedsiębiorczy. [przypis edytorski]

przedsiębierstw (daw.) — dziś popr. forma D. lm: przedsiębiorstw. [przypis edytorski]

Przedsiębiorcze okręty Kartagińczyków, a mianowicie Tyru — starożytne miasto Kartagina zostało założone w IX w. p.n.e. w Afryce Północnej, na wybrzeżu M. Śródziemnego w pobliżu dzisiejszego Tunisu, jako kolonia fenickiego miasta Tyru (ob. Sur w Libanie); w VII–VI w. p.n.e. Kartagina usamodzielniła się, podporządkowała sobie inne zachodnie kolonie fenickie i zakładała własne kolonie, tworząc imperium obejmujące pas wybrzeża afrykańskiego i część Europy Południowej; od III w. p.n.e. prowadziła serię wojen z Rzymem, ostatecznie została zburzona w 146 p.n.e. [przypis edytorski]

przedsiębiorstwo (przest.) — przedsięwzięcie. [przypis edytorski]

przedsiębiorstwo — tu: przedsięwzięcie. [przypis edytorski]

przedsiębrany — podejmowany, wykonywany. [przypis edytorski]

przedsięć (starop.) — przecież ci. [przypis edytorski]

Przedsię cię to [przyrodzenie] pociągnie na swoje ćwiczenie — jednak natura (czyli starop. „przyrodzenie”) pociągnie cię w swoją stronę, ku swoim, właściwym sobie sprawom. [przypis edytorski]

przedsię (daw.) — przecież; a jednak. [przypis edytorski]

przedsię (daw.) — przecież, a jednak. [przypis edytorski]

przedsię (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]

przedsię (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]

przedsię (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]

przedsię (daw.) — przecież, wszak; jednak; nadal. [przypis edytorski]

przedsię (gw.) — przecież, wszakże, wszak. [przypis edytorski]

przedsię — przecież, a jednak. [przypis edytorski]

przed się — przed siebie; do przodu. [przypis edytorski]

przedsię (starop.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]

przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]