Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 10747 przypisów.

„Kurier” — „Kurier Warszawski'', gazeta codzienna wydawana w Warszawie od roku 1821 do 1939. Popularna wśród mieszczaństwa, urzędników państwowych i warstwy inteligenckiej. [przypis edytorski]

„Kurier” — „Kurier Warszawski”, popularna gazeta konserwatywnych sfer mieszczańskich i arystokratycznych w Warszawie (wychodziła od r. 1821). [przypis redakcyjny]

„Kurier Świąteczny” — czasopismo literackie i humorystyczne, wychodziło w latach 1864–1919. [przypis edytorski]

„Kurier Świąteczny” — warszawski tygodnik literacki i humorystyczny, wydawany w latach 1864–1919. [przypis edytorski]

kurier (tu daw.) — gazeta. [przypis edytorski]

„Kurier Warszawski” — gazeta codzienna wydawana w Warszawie w latach 1821–1939, popularna wśród mieszczaństwa, urzędników państwowych i inteligencji. [przypis edytorski]

„Kurier Warszawski” poświęca (…) piąty felieton — I potem jeszcze kilka! [przypis autorski]

Kurierzy Cesarscy — fr. Messageries Impériales, francuska firma żeglugowa, zał. w 1851 jako Messageries Nationales, początkowo obsługująca przewozy na Bliski Wschód; podczas wojny krymskiej jej statki służyły jako transportowce: w podziękowaniu cesarz udzielił kompanii praw do działania na trasie do Brazylii; była pierwszą francuską linią transatlantycką wyposażoną w parowce. [przypis edytorski]

Kurio — wygnany z senatu rzymskiego jako stronnik i przyjaciel Cezara, z nim się połączył i pierwszy go zachęcił do przejścia Rubikonu, co było powodem wojen domowych. Ma tu odcięty język, którym dał tak złą radę. [przypis redakcyjny]

Kurjer Warszawski — tytuł gazety codziennej wydawanej w Warszawie od 1821 do 1939 r. [przypis edytorski]

kurka wodna — średniej wielkości ptak wodny z rodziny chruścieli. [przypis edytorski]

kurka wodna — średniej wielkości ptak wodny z rodziny chruścieli. [przypis edytorski]

kurki wodne i cyranki — wodne ptactwo. [przypis edytorski]

kurków — dziś popr.: kurek (o grzybach). [przypis edytorski]

kurków — dziś popr.: kurek (o grzybach). [przypis edytorski]

kur — kogut; nocne pianie koguta miewało w mitologii ludowej (nie jedynie zresztą) znaczenie magiczne, w szczególności trzecie, nad ranem. [przypis redakcyjny]

kurkuma — żółcień (ang. turmeric, fr. terre-mérite); odmiana indyjskiego imbiru, używana jako barwnik lub przyprawa. [przypis tłumacza]

Kurlandia — kraina historyczna, obecnie zachodnia część Łotwy; powstałe w 1561 Księstwo Kurlandii i Semigalii stanowiło formalnie lenno Rzeczypospolitej Obojga Narodów, od 1711 znalazła się nieoczekiwanie w strefie wpływów rosyjskich, do czego doprowadził ślub księżniczki Anny, córki cara Iwana V, z księciem Fryderykiem Wilhelmem Kettlerem, który zmarł kilka miesięcy po ślubie. [przypis edytorski]

Kurlandia — kraina historyczna, obecnie zachodnia część Łotwy. [przypis edytorski]

Kurlandia — południowa część dawnych Inflant, położona nad Bałtykiem i Zatoką Ryską. Od r. 1918 wchodzi w skład Łotwy. [przypis edytorski]

kurmacher — słowo niemieckie, urobione przez poetę na wzór francuskiego faire la cour: nadskakiwać, ubiegać się o względy. [przypis redakcyjny]

kurma — krótka kurtka, zastępująca palto. [przypis autorski]

Kurnatowski, Zygmunt (1778–1858) — polski wojskowy i polityk; uczestnik powstania wielkopolskiego 1806, w 5 pułku ułanów armii Księstwa Warszawskiego walczył we wszystkich jej kampaniach; po powrocie do kraju generał brygady w armii Królestwa Polskiego. [przypis edytorski]

kurniawa (gw. podhalańska) — zadymka. [przypis edytorski]

kurniawa — zadymka (z gwary góralskiej, którą Sienkiewicz wykorzystywał do naśladowania języka staropolskiego). [przypis edytorski]

kurniawa — zamieć śnieżna, zadymka, kurzawa śnieżna. [przypis edytorski]

kurnik — pogardliwie: zamek; gra słów: okurzywszy (prochem) kilka kurników. [przypis redakcyjny]

Kurów — miejscowość znajdująca się w pobliżu Puław. [przypis redakcyjny]

Kuronowie a. Kurowie — bałtycki lud, zamieszkujący Kurlandię (dziś płd.-zach. część Łotwy). Kuronóm — dziś popr. forma C. lm: Kuronom. [przypis edytorski]

Kuropatkin, Aleksiej Nikołajewicz, właśc. Алексей Николаевич Куропаткин (1848–1925) — ros. generał, minister wojny w l. 1898–1904, obarczany odpowiedzialnością za największe porażki Rosjan w czasie wojny rosyjsko-japońskiej (1904–1905), szczególnie w bitwie pod Mukdenem (1905) i bitwie pod Liaoyang (1904). [przypis edytorski]

kuropatniczek (daw.) — pieszczoch (karmiony kuropatwami). [przypis redakcyjny]

kuropatw (Crypturus) — w ob. klasyfikacji: Crypturellus, rodzaj ptaków z rodziny kusaczy, żyjących w Meksyku, Ameryce Środkowej i Południowej. [przypis edytorski]

kuropłoch — obelga wobec Osmana. [przypis redakcyjny]

kurperacja — przekręcone przez Ciarkę słowo „korporacja” (z śrdw. łac.: związek), tu w znaczeniu: zgromadzenie. [przypis edytorski]

kur (reg.) — kogut. [przypis edytorski]

kursa (daw.) — zajęcia uniwersyteckie. [przypis edytorski]

kursa — dziś popr. forma D. lm: kursy. [przypis edytorski]

kursal (daw., z niem.) — budynek w kurorcie mieszczący sale do zabaw, koncertów, restauracje itp. [przypis edytorski]

Kursa literatur słowiańskich i artykuły z Trybuny Ludów — teksty Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]

kursal (z niem.: Kursaal) — dom zdrojowy. [przypis redakcyjny]

kurs (daw.) — rok nauki w szkole wyższej; kursy: studia. [przypis edytorski]

kurs — kurs literatury słowiańskiej Cypriana Roberta w zastępstwie Mickiewicza. [przypis redakcyjny]

kurs samarytański — szkolenie z udzielania pierwszej pomocy. [przypis edytorski]

kurs — tu: rok studiów. [przypis edytorski]

kursy handlowe Smolikowskiej — pierwsze kursy handlowe dla kobiet, otwarte w 1896 w Warszawie przez Izabelę Smolikowską (1834–1909), przełożoną znanej pensji. [przypis edytorski]

kursy — tu: wykłady na uczelni. [przypis edytorski]

kurta — obszerna kurtka. [przypis edytorski]

kurta — pies z obciętym ogonem (aluzja do płaszczyka uczniów szkól pijarskich). [przypis redakcyjny]

kurta — pies z uciętym ogonem, zwł. kundel. [przypis redakcyjny]

kurtę kroić — dać komuś nauczkę. [przypis redakcyjny]

Kurt K. T. Wais, który dał niezwykle erudycyjne zestawienie wszelkich pojawień się motywu stosunku ojca do syna, w czasach wcześniejszych od oświecenia podaje bardzo nieliczne i nieistotne ślady istnienia skarg ojców na synów i odwrotnie (…) przypadkowości, nigdy zaś świadomego konfliktu — K. K. T. Wais, Das Vater-Sohn-Motiv in der Dichtung, Berlin 1931, s. 1. [przypis autorski]

kurtuazyjnie — z wyszukaną grzecznością, uprzejmością. [przypis edytorski]

Kur — tu: tereny zamieszkane przez bałtycki lud Kurów a. Kuronów (litew. kuršiai), Kurlandia, dziś płd.-zach. region Łotwy. [przypis edytorski]

kurtyna — podnoszona zasłona, oddzielająca w teatrze scenę od widowni. [przypis edytorski]

Kurtyzana Flora powiada (…) — Plutarch, Pompejusz, 2 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis tłumacza]

kurtyzana — utrzymanka bogatych mężczyzn. [przypis edytorski]

kurtyzana — utrzymanka bogatych, wpływowych mężczyzn. [przypis edytorski]

kurtyzowany koń — koń po kurtyzowaniu, tj. zabiegu operacyjnym mającym na celu skrócenie ogona blisko jego nasady. [przypis edytorski]

Kurtz — wg niektórych interpretatorów nazwisko znaczące; Kurtz (niem.: krótki) miałoby być imieniem diabła z ludowych podań, podobnie jak polskie „Kusy”. [przypis edytorski]

kurucy — też: kuruczi, powstańcy, stronnicy Tökölego; stronnicy cesarza zwali się 1abanczi. [przypis redakcyjny]

kuruku (biol.) — właśc.: trogon niebieskogłowy (Trogon curucui), średniej wielkości ptak o połyskliwych piórach, zamieszkujący lasy dorzecza Amazonki. [przypis edytorski]

Kurułtaj — rada, sejm, wiec. [przypis autorski]

kurulny — właściwy kurii, miejscu, gdzie odbywały się posiedzenia senatu oraz sądu w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]

Kuruta, Dimitri Dimitriewicz (1770–1838) — zastępca Wlk. Ks. Konstantego na stanowisku dowódcy Wojska Polskiego, Grek z pochodzenia. [przypis edytorski]

kurwiarstwo — dziś: kurewstwo. [przypis edytorski]

kuryca (gw.) — kura (samica kury domowej). [przypis edytorski]

Kury — Cures Sabinorum, jedno z głównych miast zamieszkanych przez Sabinów. [przypis edytorski]

kuryłtaj a. kurułtaj — w XIII w. zjazd dostojników mongolskich, na którym podejmowano decyzje dotyczące wyboru władcy lub zorganizowania wyprawy wojennej. [przypis edytorski]

kurytarz (daw.) — dziś: korytarz. [przypis edytorski]

kurytarz — dawna forma; dziś popr.: korytarz. [przypis edytorski]

kurytarz — dziś popr.: korytarz. [przypis edytorski]

kury — tu: lm od: kur, daw. kogut. [przypis edytorski]

Kurytyba — miasto położone na południu Wyżyny Brazylijskiej. [przypis edytorski]

Kurytyba — miasto w płd. Brazylii, stolica stanu Parana; ob. główny ośrodek polonijny w Brazylii. [przypis edytorski]

Kurytyba, port. Curitiba — miasto w Brazylii, założone w 1654 roku; w XIX i początku XX wieku przeżywało intensywny rozwój wskutek osadnictwa z Europy, głównie włoskiego i niemieckiego, a także polskiego. Nazywane stolicą Polonii w Brazylii, „Chicago Ameryki Południowej”. [przypis edytorski]

kurze Gewohnheiten (niem.) — krótkie nawyki. [przypis edytorski]

kurzej — kura, która pieje, a jaj nie znosi. [przypis redakcyjny]