Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159856 przypisów.
posesjonat (z łac.) — bogaty szlachcic, posiadacz ziemski. [przypis edytorski]
posesjonat (z łac.) — posiadacz ziemski. [przypis edytorski]
posesor — tu: dzierżawca. [przypis redakcyjny]
posesor — właściciel; tu: rządca majątku. [przypis edytorski]
posiądziem — dziś popr.: posiądziemy. [przypis edytorski]
Posiąść kobietę (…) wyziębłych don Juanów — Crébillon syn, Igraszki kącika przy kominku; Noc i chwila. [przypis tłumacza]
Posiadać i być posiadanym przez byle kogo, tak jak chce odwieczne prawo (…) — [Komentarz autora z Uwag.] Gdyby szło o zbijanie tego nowego „pojmowania”, można by Strumieńskiemu powiedzieć, że przecież i wierność jest w myśl natury, że są zwierzęta monogamiczne itd. [przypis autorski]
posiadający wartości 100,000 rubli — dziś popr.: posiadający wartość. [przypis edytorski]
posiadalne — posiadane (użytkowane). [przypis redakcyjny]
Posiadamy dalej własnoustne świadectwo (…) cesarz pewien i cesarzowa rzymska — por. Flawiusz Wopiskus, Prokulus [w:] Historycy cesarstwa rzymskiego. Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana (Historia Augusta). [przypis tłumacza]
Posiadamy orędzie Chilperyka, wnuka Klodwigowego, który się skarży, że prawie wszystkie jego dobra przeszły do kościołów — To stało się przyczyną, że unieważnił testamenty sporządzone na rzecz kościołów, a nawet dary swego ojca: Gontran przywrócił je i uczynił nawet nowe dary. [przypis redakcyjny]
…posiadanie majątku. Do niego odnoszą się słowa: „całą siłą twoją” — moc w znaczeniu majątku, bogactwa. [przypis tłumacza]
Posiadanie wielu żon nie zawsze zapobiega pożądaniu żony drugiego — To jest przyczyną, że na Wschodzie tak ukrywa się żony. [przypis autorski]
Posiada on niezbędne, najniezbędniejsze właściwości krytyki (…) Hegel polskiej kultury, uprzystępniony, zaktualizowany i dopełniony — S. Brzozowski, Dzieła wszystkie, Warszawa 1936, VI, s. 166 (Współczesna krytyka literacka…). [przypis autorski]
posiada pani buchalterię — dziś: zna pani rachunkowość. [przypis edytorski]
posiadłość — tu: posiadanie. [przypis edytorski]
Posiadłości (…) niemieckie w tej stronie Afryki przewyższają o wiele rozległością całe Niemcy — powierzchnia Rzeszy Niemieckiej wynosiła ok. pół miliona km², zaś Niemieckiej Afryki Wschodniej niemal milion km². [przypis edytorski]
posiadłości w domu nie są tak pewne, by mogli je komuś innemu powierzyć — Hieron wie o tym ze swego i swej rodziny doświadczenia; sam pięknie się wywiązał z opieki nad bratankiem. [przypis tłumacza]
posiał kły smoka i świeże z nich męże wyrosły — Jazon, dobywając runa złotego, zabił smoka i kły jego posiał; z nich natychmiast spod ziemi zbrojni męże wyskoczyli. [przypis autorski]
Posiane kły mścicieli odradzają z siebie — nawiązanie do mitu o Kadmosie, który zabiwszy smoka, za radą Ateny zasiał jego zęby w zaoranej ziemi, z zębów smoczych zaś wyrosło plemię wojowników, którzy zaczęli się nawzajem zabijać. [przypis edytorski]
posiędą (daw.) — dziś: posiądą. [przypis edytorski]
posiędzie (daw.) — dziś popr. forma: posiądzie. [przypis edytorski]
posiędzie (daw.) — dziś: posiądzie. [przypis edytorski]
posiędzie — dziś popr.: posiądzie. [przypis edytorski]
posiędzie — dziś: posiądzie. [przypis edytorski]
posięgać (daw.) — chwytać. [przypis edytorski]
posiężne (daw.) — zamach. [przypis redakcyjny]
posiedliż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy posiedli, czyż posiedli. [przypis edytorski]
posiedź (daw.) — później. [przypis redakcyjny]
posiedzenia izb, których sprawozdania — Sprawozdania te wychodzą corocznie jako niewielkie broszurki i zawierają nowe prawa uchwalone przez izby, a kompletujące kodeks liberyjski jako Acts passed by the legislature of the Republic of Liberia. [przypis autorski]
posiedzenie — tu: wszyscy zgromadzeni w danym miejscu. [przypis edytorski]
posiedziciel (daw.) — posiadacz. [przypis edytorski]
posiedziciel (daw.) — posiadacz, właściciel. [przypis edytorski]
posiekszy (starop. forma) — posiekłszy. [przypis edytorski]
posieleńcy — mieszkańcy. [przypis edytorski]
posieleniec (z ros.) — osadnik, osiedleniec; tu: zesłaniec. [przypis edytorski]
posieść — posiąść, dostać, zawłaszczyć. [przypis edytorski]
posiłek — tu: pomoc, posiłki. [przypis edytorski]
posiłkow (starop. forma) — dziś: posiłków. [przypis edytorski]
Posiliwszy się, poleciłem Gonzalezowi (…) straciłem ochotę do snu. — fragment rozdziału Dzień drugi dodany za innym opracowaniem tegoż tłumaczenia (J. Potocki, Rękopis…, wyd. Czytelnik, Warszawa 1965, oprac. Leszek Kukulski, s. 30–31). [przypis edytorski]
Posillipo — niegdyś miejscowość nadmorska pod Neapolem, dziś willowa dzielnica Neapolu. [przypis edytorski]
position à part (fr.) — osobna pozycja. [przypis edytorski]
positive — twierdząco, pomyślnie [pomyślnie, pozytywnie to w ang.: positively, we fr.: positivement; ang. positive jako przymiotnik oznacza: pozytywny, korzystny, przekonany; zaś jako rzeczownik oznaczy: cecha pozytywna, zaleta]. Od tego wiersza zaczynają się obrazy egipskie i refleksje nimi wywołane, przedstawione przez poetę całkowicie w duchu pseudoklasycznym. Kleiner, Słowacki, t. II, str. 145, twierdzi, że list do Hołyńskiego jest ułożony najbardziej w duchu pseudoklasycznym i przypomina list Mickiewicza do doktora Siemaszki. [przypis redakcyjny]
Poskim — późniejsze przepisy prawne, które powstały po zakończeniu Talmudu. [przypis tłumacza]
poskoczny (daw.) — prędki, nierozważny. [przypis redakcyjny]
poskoczyć — skocznie podbiec. [przypis edytorski]
po skończeniu trzeciego aktu (…) wyszły — duch ojca Hamleta po raz ostatni pojawia się w sztuce w czwartej i ostatniej scenie trzeciego aktu (rozmowa Hamleta z matką). [przypis edytorski]
po skończonym sejmie — sejm zakończył się 1 maja 1662 r. [przypis edytorski]
Poskromienie Złośnicy — tytuł polskiego tłumaczenia, stanowiącego podstawę niniejszej publikacji, brzmi: Ugłaskanie sekutnicy. Późniejsza tradycja utrwaliła jednak nazwę Poskromienie złośnicy. W oryginale sztuka Shakespeare'a nosi tytuł Taming of the Shrew. [przypis edytorski]
posła — aresztowanie Bułhakowa 16 sierpnia 1787 przez Turków, doprowadzonych do ostateczności żądaniami i groźbami Rosji. [przypis redakcyjny]
posłać przed Abrama — zabić. [przypis redakcyjny]
posła, gałąź gdy niesie oliwną — Jeszcze za czasów Danta trwał ten starożytny obyczaj, że posłowie pokoju przychodzili z gałązką oliwną w ręku. [przypis redakcyjny]
posłał dziesięć tysięcy wojska — 13 września 1787; wojska było 20 tys. [przypis redakcyjny]
Posłałem Ci (…) „Hermana” — powieść swą pt. Władysław Herman i jego dwór. [przypis redakcyjny]
posłałem ci ostatnią wiadomość o sobie z Aleksandrii — list ten zaginął. [przypis redakcyjny]
posłałem do Świątyni Sybilli — mowa o Świątyni Sybilli w parku pałacowym w Puławach, budynku, w którym księżna Izabela Czartoryska założyła muzeum. [przypis edytorski]
posłał go do Syrii — rok 67 n.e. [przypis tłumacza]
posłał Macron do Senatu delacyę Albucillę (…) oskarżając ją o rozpustę i bezbożność względem Cezara — Tacyt [Roczniki VI, 47]. [przypis autorski]
Posłał mię Pan Bóg, abych wam zgubę waszę, jako słyszycie, opowiadał…. — Jr 18, 11–12, z dodaną zapowiedzią warunkowego odstąpienia od kary. [przypis edytorski]
posłali do Lacedemonu Ajschinesa i Arystotelesa — dwóch spomiędzy siebie; Arystoteles posłował raz od Lizandra do eforów (zob. wcześniej). [przypis tłumacza]
posłali my (gw. forma złoż.) — posłaliśmy. [przypis edytorski]
posłańce — dziś popr. forma M. lm: posłańcy. [przypis edytorski]
posłanniki — dziś popr. forma: posłannicy. [przypis edytorski]
posłaś (gw.) — poszłaś (tu: za mąż). [przypis edytorski]
posłów czci i chwało, Hermesie! — bystronogi bóg Hermes był przedstawiany zazwyczaj jako poseł bogów. [przypis redakcyjny]
posłów grodzieńskich — posłów na ostatni sejm I Rzeczypospolitej, zwołany w Grodnie w 1793, po II rozbiorze; ratyfikowano na nim zabór rosyjski i pruski oraz zawarto traktat o przymierzu z Rosją, podporządkowując jej pozostałe terytoria Rzeczpospolitej. [przypis edytorski]
Posłowie narodu nie są więc ani być nie mogą jego przedstawicielami (…) nie mogą niczego ostatecznie postanawiać — posłowie mogą jedynie przygotowywać projekty ustaw, którym moc prawną nadaje dopiero uchwała narodu. [przypis tłumacza]
Posłowie na Sejm zgromadzeni w żadnej innej materii praw stanowić nie mogą, tylko w tej, w której większa część instrukcyj okaże się. Do poprawy praw fundamentalnych potrzeba dwóch trzeciej części instrukcyj — W Zasadach do poprawy Rządu na Sejmie podanych oznaczenie woli powszechnej zdaje się w jednych materiach nie zgadzać z naturalną wolą Narodu; owszem, ją narusza i wtenczas, kiedy jest istotnie ta wola, robi ją wcale nieczynną, narzucając gwałt. W drugich materiach, nie dosyć mając względu na teraźniejsze krajów związki, działalność tejże woli do nich wcale nie stosuje. Mówią te Zasady: w materiach kardynalnych [ustępstwo na rzecz czystej ideologii Rousseau; S.Cz.] powinna być jednomyślność instrukcyj; której gdy nie ma, nie ma powszechnej woli Narodu, a przeto prawo stanowione być nie może. Jednomyślność jest jeden znak z najoczywistszych, po którym można poznać wolę powszechną. Ale powiedzieć, że, gdy jednomyślności nie ma, już realnie nie ma woli powszechnej, to nie jest prawda. Bo są inne znaki, choć nie tak łatwe, ale równie pewne, że wola powszechna istnie. Owszem, ustanowić, że nie ma woli powszechnej, gdy nie ma znaku jednomyślności, jest to często niszczyć i gwałcić wolę powszechną. I tak: te ustawy Rządu, które teraźniejszy Sejm uczyni, będą niedoskonałe, bo będą robione przez ludzi. Czyliż to nie jest gwałtem postanowić, aby potomność, chociaż pozna dziś popełniony błąd, już go poprawić nie może? że, chociaż cały naród będzie chciał, ale, jeżeli jedno województwo będzie przeciwne, będzie przekupione, cały naród musi cierpieć niezdrożność i dla jednego województwa zginąć? Owszem, weźmy dzisiaj z siebie przykład: gdyby teraźniejszy Sejm był popełnił ten błąd i był rozesłał po województwach projekt zasady Rządu, nie chcąc nic stanowić, jeżeli zupełna jednomyślność województw nie zajdzie, ręczę, że Polska zginęłaby prędzej, niżeliby ta jednomyślność nastąpiła. Nigdy by się poprawa Rządu nie stała. Jużeśmy dosyć opłacili liberum veto. Czas, abyśmy poznali, że to jest nie rozum. Wola powszechna najnaturalniejsza, najlegalniejsza, najpewniejsza jest zawsze wtenczas, kiedy się okazuje, że dwie części narodu chcą przeciwko trzeciej, a przeto, gdy nie ma znaku jednomyślności, nie trzeba przestawać czynić, ale trzeba brać drugi znak dwóch części przeciwko trzeciej za znak woli powszechnej, i ten drugi, kiedykolwiek się znajduje, zawsze najkardynalniejsze materie rezolwowane być powinny. Bo wtenczas zawżdy jest wola narodu, którą tamować nie może, tylko gwałt. Powiedziałbym, że i w materiach cywilnych, i w materiach politycznych, jako to: w materiach władzy wykonawczej, sądowniczej, podatków, rekrutów, wojska, chcąc prawa stanowić, trzeba dochodzić woli powszechnej przez dwie części przeciwko trzeciej instrukcyj. Ale takiej zwłoki żadną miarą nie pozwalają dzisiejsze polityczne krajów związki. Przeto radzę Narodowi, aby do poznania woli powszechnej w tych ostatnich materiach obrał prostą większość instrukcyj, ile że jest cokolwiek więcej z teraźniejszą niezmierną sąsiadów dzielnością zgodna. Nie bylibyśmy jeszcze mieli ani tej trochy podatków, ani zgody na wojsko, ani na Komisją Wojskową, gdyby w tej materii do oznaczenia woli powszechnej było trzeba dwóch trzeciej części. Upominam Naród, niech się zamyśli, niech się w tej materii nie kwapi. Bo to jest materia ze wszystkich najważniejsza. Niechaj w oznaczeniu woli powszechnej więcej uważa na związki polityczne i, ile możności, niechaj dzielność swoją do dzielności sąsiadów stosuje. [przypis autorski]
posłowie państw — dziś raczej: ambasadorowie. [przypis edytorski]
Posłowie — tytuł od redakcji WL. [przypis edytorski]
posłowie zagranicznych państw — dziś częściej: ambasadorowie. [przypis edytorski]
Posłuchajmy ostatnich słów Epikura (…) — por. Cyceron, O granicach dobra i zła, II, 30; u Diogenesa Laertiosa (Epikur [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, X, 22) odbiorca nazywa się Idomeneus. [przypis edytorski]
posłuchanie (daw.) — audiencja. [przypis edytorski]
posłuch — straż, czujka. [przypis redakcyjny]
posłuch — straż, czujka. [przypis redakcyjny]
posłuch — tu: wieści, pogłoski. [przypis edytorski]
posłuch — tu: wywiad, wieść. [przypis edytorski]
posłuchy (daw.) — straże, czujki. [przypis edytorski]
posłuchy (daw.) — straże, patrole. [przypis redakcyjny]
posłuchy (starop.) — czaty. [przypis redakcyjny]
posłuchy — straże, czujki. [przypis redakcyjny]
posługacz (daw.) — pracownik wykonujący cięższe, dodatkowe prace. [przypis edytorski]
Posługacz — w treści utworu występuje także Franciszek, będący najprawdopodobniej jednym z Posługaczy. [przypis edytorski]
posługować — usługiwać. [przypis edytorski]
posłuszajtie Domaszko, skolko wam let (ros.) — niech pan posłucha, Domaszko, ile pan ma lat. [przypis edytorski]
posłuszeństwo — πειθαρχία (N), ευταξία (D). [przypis tłumacza]
posłuszna nimfa — Nimfa wodna, zamiast woda; posłuszna rozkazom, zachowująca bieg i kierunek, jaki jej nadać chciano. [przypis redakcyjny]
Posłuszni bądźcie i podlegajcie starszym waszym — Hbr 13, 17. [przypis edytorski]
posłużyć do lepszego wyjaśnienia — słowa: „posłużyć (…)” w § 3 są dodatkiem drugiego wydania. [przypis tłumacza]
posły — dziś popr. forma B. lm: posłów. [przypis edytorski]
posły — dziś popr. forma M. lm: posłowie. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
posły — dziś popr. forma M. lm: posłowie. [przypis redakcyjny]
posły — dziś popr. lm: posłowie. [przypis edytorski]
posły i senatory — dziś popr. forma B. lm: posłów i senatorów. [przypis edytorski]
posły, senatory, ministry — daw. forma M. lm, tu użyta w celu nadania wypowiedzi podniosłego charakteru, dziś popr.: posłowie, senatorowie, ministrowie. [przypis edytorski]
posłysz (daw.) — posłuchaj. [przypis edytorski]
posły szły — dziś popr.: posłowie szli. [przypis edytorski]
Poslednij, ponimajesz? (ros.) — Ostatni, rozumiesz? [przypis edytorski]
posmaże — dziś: wysmaga; od smagać: bić rózgami a. biczem. [przypis edytorski]
po smutkach wesele — w myśl starożytnego przysłowia: post nubila Phoebus — po chmurach słońce. [przypis redakcyjny]
