Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

posoch — laska stanowiąca symbol godności a. władzy. [przypis edytorski]

posoch — laska z zakrzywioną rękojeścią; pastorał; tu: kaduceusz, atrybut Hermesa, posłańca bogów w mit. gr. [przypis edytorski]

posoch — laska z zakrzywioną rękojeścią, pastorał; tu: kaduceusz, atrybut Hermesa, symbol pokoju i handlu, przedstawiany jako prosty kij opleciony przez dwa węże zwrócone ku sobie łbami (znak mądrości i równowagi sił), niekiedy zakończony parą skrzydeł. [przypis edytorski]

posoch (ros.) — kij, laska. [przypis edytorski]

posoch (ros.) — kij, laska, tu: berło. [przypis edytorski]

posoch (słow.)— ozdobna laska, odmiana pastorału, zakończona głowicą, używana przez biskupów w kościołach wschodnich. [przypis edytorski]

posoka — krew; dziś używa się głównie w odniesieniu do krwi zwierząt, dawniej stosowano także jako synonim krwi ludzkiej. [przypis edytorski]

posoka świnia — krew świńska. [przypis redakcyjny]

posowa (daw., gw.) — sufit, powała, strop. [przypis edytorski]

posowa (daw., gw.) — sufit. [przypis edytorski]

posowa (daw.) — sufit, powała. [przypis edytorski]

posowa (gw.) — sufit. [przypis edytorski]

posowa — pułap, sklepienie. [przypis redakcyjny]

posowa (reg.) — sklepienie. [przypis edytorski]

posowa (reg.) — sufit. [przypis edytorski]

posowa — sklepienie. [przypis edytorski]

pospiech (daw.) — dziś forma zmiękczona: pośpiech. [przypis edytorski]

pospieszże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

pospólstwo — pospolitowanie się, poufałość. [przypis redakcyjny]

pospołu (daw.) — dziś: wspólnie, razem. [przypis edytorski]

pospołu (daw., gw.) — razem. [przypis edytorski]

pospołu (daw.) — razem. [przypis edytorski]

pospołu (daw.) — razem, wespół (por. rzadko już używany wyraz społem: razem). [przypis redakcyjny]

pospołu (daw.) — razem, wspólnie. [przypis edytorski]

pospołu (przest.) — wspólnie. [przypis edytorski]

pospołuśmy (…) opuścili — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: pospołu opuściliśmy. [przypis edytorski]

pospoły — pospołu, wespół, razem. [przypis edytorski]

pospolicie (starop.) — zazwyczaj. [przypis edytorski]

Pospolicie wszelkie leczenie odbywa się kosztem życia (…) Serwiusz gramatyk (…) — Pliniusz, Historia naturalna XXV, 3; Suetonius, De Grammaticis (O słynnych mówcach i nauczycielach). [przypis tłumacza]

pospolicie — zazwyczaj. [przypis edytorski]

pospolitacy — szlachcice z pospolitego ruszenia. [przypis redakcyjny]

pospolitak (daw.) — niskiego stanu. [przypis edytorski]

pospolitak — szlachcic, uczestnik pospolitego ruszenia. [przypis edytorski]

pospolitak — żołnierz pospolitego ruszenia. [przypis edytorski]

pospolita rzecz — rzeczpospolita; tu: społeczeństwo. [przypis redakcyjny]

pospolita rzecz — tu: rzecz wspólna, publiczna, także jako wskazanie na rzeczpospolitą. [przypis edytorski]

pospolita śmierć (starop.) — [tu:] śmierć wszystkich; [powszechna śmierć]. [przypis redakcyjny]

pospolitego tam centrum ruszenia — pospolite ruszenie: szlachta wezwana na wojnę. [przypis edytorski]

pospolitem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: pospolitym. [przypis edytorski]

pospolite ruszenie — w rzeczywistości pospolite ruszenie nie brało udziału w bitwie pod Piławcami. [przypis redakcyjny]

pospolite wiersze — tj. proste, polegające tylko na akcencie słownym [Wortaccent] w przeciwstawieniu do kunsztownych, rytmicznych strof starożytnych. [przypis redakcyjny]

pospolitować (daw.) — lekceważyć. [przypis edytorski]

pospolitować (daw.) — robić pospolitym, pozbawiać należytej wartości. [przypis edytorski]

pospolitować się — przestawać z kimś o niższej pozycji od siebie, kogo uważa się za mniej godnego. [przypis edytorski]

pospolitować się — spoufalać się z ludźmi niżej urodzonymi. [przypis edytorski]

Pospolity skarb etc. — inszy sposób do zebrania skarbu ziemskiego masz czytelniku opisany niżej u tegoż Frycza w przydatku do tych ksiąg (przypis źródła). [przypis edytorski]

pospolity (starop.) — powszechny; por. wyraz pokrewny: rzeczpospolita. [przypis redakcyjny]

pospolity (starop.) — powszechny. [przypis redakcyjny]

pospolity — tu: ogólny, powszechny. [przypis edytorski]

pospolity — tu: stanowiący własność państwa a. urzędu. [przypis edytorski]

posponować — lekceważyć. [przypis redakcyjny]

posponować — postponować; ubliżać komuś, poniewierać kogoś. [przypis edytorski]

posponując — lekceważyć, mieć za nic. [przypis redakcyjny]

po spożyciu obiadu — obiad jadali Grecy o zachodzie słońca. [przypis tłumacza]

posse comitatus — w angielskim common law osoba zobowiązana przez przedstawiciela prawa do pomocy w schwytaniu przestępcy. [przypis edytorski]

possesionatus (łac.) — posiadający ziemię. [przypis edytorski]

possesorka — posesorka; właścicielka. [przypis edytorski]

possesorka — zapewne: posiadaczka ziemska. [przypis edytorski]

possessor privilegiatus (łac.) — uprzywilejowany posiadacz. [przypis edytorski]

Possewin, właśc. Possevino, Antonio (1533–1611) — włoski jezuita, legat papieski w Polsce, wysłany przez papieża Grzegorza XIII na prośbę cara Iwana Groźnego z misją mediacji między Polską i Moskwą; miał także doprowadzić do zawarcia unii między Kościołem katolickim a prawosławnym oraz przymierza polsko-rosyjskiego przeciwko Turcji; w 1582 skłonił Stefana Batorego do pokoju z Rosją, po którego zawarciu car odrzucił propozycje papieskie. [przypis edytorski]

Possint (…) facem — Horatius, Odae IV, 23, 26. [przypis tłumacza]

Posso parlare signor direttore? (wł.) — Czy mogę mówić z panem dyrektorem? [przypis edytorski]

postąpić z włości — tu: ustąpić, porzucić swoją własność. [przypis redakcyjny]

postąpił krokiem — dziś: postąpił o krok. [przypis edytorski]

post absoluta vota (łac.) — po oddaniu głosów. [przypis redakcyjny]

postać, co się zwiera z trzech ciałGerion, któremu Herkules zabrał stado wołów i krów. [przypis edytorski]

Postać kochanki pogardzonej biała — wspomnienie Eglantyny Pattey, która kochała się w poecie w Szwajcarii. [przypis redakcyjny]

postać nieboszczyka króla — tj. ojca Hamleta. [przypis edytorski]

postaci, arystokracji, braci — Słowacki, pochodzący z Kresów, wymawiał głoskę ć półmiękko, jak Ukraińcy i Rosjanie, dlatego te wyrazy w jego ustach się rymowały. [przypis edytorski]

Postacie widowiska — Wydanie krakowskie utworu z 1922 r. zawiera informację o treści: „Sztukę tę grano 28 listopada i 4 grudnia 1921 r. na kursach literackich w Krakowie, pod kierunkiem prof. Dr Mariana Szyjkowskiego, przez artystów Teatru Bagatela: Żaba — p. Trojanowska, Osioł — p. Heniowski, Słońce — p. Broński, Parobek — p. Łukasiewicz, Kopa siana — p. Łukasiewicz, Mucha — p. Kowalikówna, Futurysta — p. Stanisław Młodożeniec (poeta). Scenariusz czytała p. Leszko. Kostiumy i dekoracje malowali: Waliszewski, Jarema i Czyżewski”. [przypis edytorski]

Postaciom Przybyszewskiego nie wystarczy żadna forma filozoficznego i literackiego niszczycielstwa (…) lekceważą Schopenhauera — „Śmieszny Schopenhauer, potępiał życie, a nie chciał go poświęcić. — Bakunin był przynajmniej konsekwentny” (Dzieci szatana, s. 299). [przypis autorski]

Postaciom Przybyszewskiego nie wystarczy żadna forma filozoficznego i literackiego niszczycielstwa. Pokpiwają sobie z Nietzschego — W stosunku do Nietzschego nie obowiązuje ich żadna konsekwencja. Falk z aprobatą przyjmuje myśl, że w postępowaniu z kobietami jest prawdziwym nadczłowiekiem. „Hu, hu, nadczłowiek! — śmiał się do rozpuku z tej bajecznej nazwy — tak! nadczłowiek, okrutny, bezsumienny, wspaniały i dobrotliwy… Jestem naturą, nie mam sumienia, bo ona go nie ma” (Homo sapiens, III, s. 78). Gordon oświadcza, że „Nietzsche-filozof, to czysto burżuazyjny mózg… he, he, he! Nie ma dobra ani zła, ale Nietzsche ciągle mówi o anarchistach jak o psach, które szczekają na wszystkich rynkach europejskich… Bądźcie nadludźmi… Zabawiajcie się nadczłowieczą ideologią, nie dbajcie o burżuazyjny porządek społeczny, przeciwnie, wywracajcie go, druzgoczcie jego tablice, naturalnie na papierze…” (Dzieci szatana, s. 60–61). [przypis autorski]

postała (daw.) — powstała. [przypis edytorski]

Postał, podumał i poszedł — do szynku — wiersz Marii Konopnickiej (1842–1910) Sobotni wieczór z cyklu Obrazki. [przypis edytorski]

postanawia (…) [Heroda] uczynić królem Żydów — rok 39 p.n.e. [przypis tłumacza]

postanawniejszy (starop.) — dojrzalszy. [przypis redakcyjny]

postanowić (starop.) — ustalić; państwo do końca niepostanowione: [państwo nie do końca ustalone, ustanowione; red. WL]. [przypis redakcyjny]

postanowić — tu: ożenić. [przypis redakcyjny]

Postanowiłem niebiosa zatrwożyć… — Słowacki, Król-Duch, Rapsod I, Pieśń II, XLII. [przypis edytorski]

postanowiłem sobie był — daw. forma czasu zaprzeszłego, dziś: postanowiłem sobie. [przypis edytorski]

postanowiłem unikać go [Nietzschego], póki nie poddam się nowej konfrontacji z jego pismami. Jestem w fazie umyślnego, ale tylko pozornie umyślnego, krytycyzmu wobec niego — S. Brzozowski, Pamiętnik, s. 57. [przypis autorski]

Postanowiłeś, Ajschinesie (…) badać moje przeznaczenie? Porównajże je ze swoim… — drugie, a równie znakomite, porównanie żywotów. [przypis tłumacza]

postanowił — tu: ustanowił. [przypis edytorski]