Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159855 przypisów.
poodsądzywał czci — oczernił (odsądził od czci); zbezcześcił. [przypis edytorski]
po odwrocie wojsk nieprzyjacielskich — w jesieni 369 r. [przypis tłumacza]
poodźta, własc. podźta a. pójdźta (gw.) — chodźcie; odejdźcie. [przypis edytorski]
po okazyjej — po bitwie. [przypis redakcyjny]
po okropnym nieszczęściu 15 września 1826 — moment rozstania z Klementyną Curial. [przypis edytorski]
poonczas — wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
po onem (starop.) — po tym. [przypis edytorski]
po oracji — po mowie. [przypis redakcyjny]
poorali — poorały [przypis edytorski]
Poor Yorick (ang.) — „Biedny Jorik”, słowa Hamleta nad czaszką ekshumowanego nadwornego błazna (Szekspir, Hamlet, akt V, scena 1), poprzedzające monolog o śmiertelności. [przypis edytorski]
poosobno — dziś: osobno; por. analogiczne pod wzgl. budowy leksykalnej, a o przeciwstawnym znaczeniu: pospołu. [przypis edytorski]
po osobno — dziś: osobno. [przypis edytorski]
poosobno (neol.) — osobno. [przypis edytorski]
poozdzierane — porozdzierane. [przypis edytorski]
popadany — popękany. [przypis edytorski]
popadaż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy nie popada, czyż nie popada. [przypis edytorski]
popadianka — córka popa. [przypis edytorski]
popadia — żona duchownego prawosławnego. [przypis edytorski]
popadia — żona popa (duchownego prawosławnego). [przypis edytorski]
popadłem w (…) nędzę — w oryginale niem. użyto rzeczownika Elend: [popadłem w] niedolę. [przypis edytorski]
popadszy spis — dopadłszy spis [tj. włóczni]. [przypis redakcyjny]
popadzia — popadia, żona popa (duchownego prawosławnego). [przypis edytorski]
po palestrancku (daw.) — na sposób prawniczy; palestra (z łac.): grono adwokatów, pełnomocników sądowych. [przypis edytorski]
popalić boty — szybko uciec. [przypis redakcyjny]
poparłem — popchnąłem, wytężyłem. [przypis redakcyjny]
poparny — podwójny; podzielony na dwa a. występujący w parach. [przypis edytorski]
popaść a. popasać — odpocząć, dając jeść (paszę) koniowi. [przypis edytorski]
popaść (gw., z ros. попасть) — trafić, wcelować. [przypis edytorski]
popasać — odpoczywać, robić postój. [przypis edytorski]
popasać — odpoczywać w drodze, szczególnie podczas podróży konno. [przypis edytorski]
popasać — robić postój w podróży. [przypis edytorski]
popasać — robić postój w podróży, szczególnie konno (na takim postoju konie dostają paszę). [przypis edytorski]
popasać — robić postój w podróży, szczególnie konno. [przypis edytorski]
popas (daw.) — postój w czasie podróży w celu nakarmienia koni i odpoczynku. [przypis edytorski]
popasowy — przym. od popas: postój w czasie podróży w celu nakarmienia koni i odpoczynku. [przypis edytorski]
popas — postój w czasie podróży w celu nakarmienia koni i odpoczynku. [przypis edytorski]
popas — postój w podróży (szczególnie odbywanej konno); tu: gospoda, zajazd. [przypis edytorski]
popas — przerwa w podróży odbywanej konno. [przypis edytorski]
popas — przerwa w podróży; odpoczynek dla koni pociągowych lub wierzchowych, podczas którego dostawały paszę lub pasły się na jakimś dostępnym terenie zielonym. [przypis edytorski]
popatrzał — dziś popr. forma 3 os. lp cz.przesz.: popatrzył. [przypis edytorski]
Popatrzcie no tylko… — jedną z najwięcej przez ówczesną publiczność wymaganych i cenionych właściwości dobrej gry aktorskiej była jak najwyrazistsza, żywiołowa mimika i gestykulacja, cechująca do dziś dnia południowców. Palestrio daje tu popis wirtuozostwa w tym względzie. [przypis tłumacza]
Popatrz miedzy szoty prawdziwszej roboty — poszukaj między kupcami bardziej prawdomównego wyrobu, tj. lustra („szot” od „Szkot”; Szkoci byli znani w Polsce jako kupcy). [przypis redakcyjny]
popatrz na mego dziesiątego syna — Rabi Jachanan miał dziesięciu synów. Wszyscy zmarli przed nim. Rabi zwykł nosić z sobą małą kość ostatniego syna. [przypis tłumacza]
popatrzywszy na nią, tak mnie ten widok ścisnął za serce — błąd logiczny i gramatyczny; dziś popr. np: kiedy popatrzyłem na nią, (…) widok [jej] ścisnął [mnie] za serce. [przypis edytorski]
pop — duchowny w kościele prawosławnym. [przypis edytorski]
popęd detumescencji — jeden ze składników popędu seksualnego w terminologii Molla: popęd do odprężenia po zaspokojeniu seksualnym. [przypis edytorski]
popęd kontrektacji — jeden ze składników popędu seksualnego w terminologii Molla: popęd do fizycznego kontaktu z partnerem. [przypis edytorski]
popędliwy potok — rwący potok. [przypis redakcyjny]
popęd — siła i prędkość. [przypis edytorski]
popętać — powiązać; tu: skuć. [przypis redakcyjny]
popętać — spętać, związać. [przypis edytorski]
Pope, Alexander (1688–1744) — czołowy poeta angielskiego oświecenia. [przypis edytorski]
Pope, Alexander (1688–1744) — czołowy poeta angielskiego Oświecenia. [przypis edytorski]
popełnieć — przytyć, zaokrąglić się. [przypis edytorski]
popełnił był (daw.) — forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: popełnił wcześniej, uprzednio (przed wydarzeniami a. czynnościami wyrażonymi formą zwykłego czasu przeszłego). [przypis edytorski]
Po pewnym czasie — upłynęły blisko trzy lata; jest to wiosna 391 r. W lecie 393 r. prowadził akcję polemarch Praksytas, który zajął port Lechajon i kilka ważnych miejscowości; w 392 r. drobne utarczki; już od zimy 392/3 toczyły się układy, ale uległy rozbiciu. [przypis tłumacza]
popiętny (daw.) — złożony z pięciu części. [przypis edytorski]
Popiela zaś wraz z potomstwem do szczętu z państwa wykorzenił — w innym tłumaczeniu: „Popiela wraz z potomstwem doszczętnie usunął z królestwa”. Oznaczałoby to, że smutny koniec spotkał Popiela poza granicami państwa, nie zaś, jak chce późniejsza tradycja, na wieży w Kruszwicy. [przypis edytorski]
Popielec — środa popielcowa, w kalendarzu chrześcijańskim dzień pokutny, rozpoczynający Wielki Post. Wtorek przed Popielcem to ostatni dzień karnawału. [przypis edytorski]
popielica — gatunek gryzonia. [przypis edytorski]
popielicami — futrem ze skórek zimowych wiewiórki północnej. [przypis redakcyjny]
popielica — szary gryzoń wielkości szczura. [przypis edytorski]
popielicowy — ozdobiony skórkami popielic, małych gryzoni podobnych do wiewiórki. [przypis edytorski]
popieliczy (daw.) — dziś: popielicowy, wykonany z futerek popielic, dużych, szarych gryzoni. [przypis edytorski]
popieliszcze — pogorzelisko, ruiny. [przypis redakcyjny]
Popiel — legendarny władca, po raz pierwszy wspomniany w kronice Galla Anonima jako przedstawiciel dynastii poprzedzającej Piastów. Pod wpływem modyfikacji legendy w kronice mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem stał się symbolem złego króla. [przypis edytorski]
popielnica — naczynie gliniane przeznaczone na popioły ze stosu pogrzebowego; urna. [przypis edytorski]
Popiel, Paweł (1807–1892) — konserwatywny polityk, publicysta. [przypis edytorski]
Popiel — w oryg. łac. w tym rozdziale stosuje kronikarz zapis: Pumpil (tj. łac. zapis słowiańskiego imienia Pąpiel?). [przypis edytorski]
popieras (lenk.) — popierius, čia: laikraštis, laiškas, raštas. [przypis edytorski]
popieścił także Ginnistan — niem. er herzte Ginnistan, tj. przytulił Ginnistan. [przypis edytorski]
Po pijanemu trzeba wszystko robić (…) powiada Ostap — S. Przybyszewski, Dzieci szatana, Warszawa 1927 (wyd. Lektora), s. 125. Por. ponadto toasty Hertensteina w Próchnie (Berent Pisma, II, s. 145, 148). [przypis autorski]
po pijanu — dziś popr.: po pijanemu; tu: forma skrócona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
popi — księżowski; pop: ksiądz prawosławny. [przypis edytorski]
popili się zbytnim pieszczeniem szczęścia — Jozue 7, 5. [przypis edytorski]
Popina — garkuchnia. [przypis redakcyjny]
Popiół i diament — powieść Jerzego Andrzejewskiego, której głównym bohaterem jest partyzant Maciek Chełmicki, a zasadniczym dylematem kwestia walki przeciw tzw. władzy ludowej bądź zaniechania jej. [przypis edytorski]
popiołami nakryte pokoje — nawiązanie do Pompei, miasta zasypanego pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 r. n.e., a odkrywanego sukcesywnie w trakcie wykopalisk, prowadzonych od końca XVI w. [przypis edytorski]
Popioły — tytuł powieści Stefana Żeromskiego (1864–1925) wydanej w 1902 r., mającej stanowić powieść-panoramę przedstawiającą przemianę duchową społeczeństwa polskiego w czasie wojen napoleońskich, a następnie uwydatnić skutki tego impulsu, mianowicie w rewolucjach, emigracji, buntach, powstaniach i wygnaniach. [przypis edytorski]
popisać (daw.) — zaciągnąć do wojska. [przypis edytorski]
popisać się (starop.) — zaprezentować się (tu: w przeglądzie wojsk). [przypis edytorski]
popisować (daw.) — sporządzić spis. [przypis edytorski]
popisować — dziś popr.: popisywać. [przypis edytorski]
popisować się (daw.) — dziś: popisywać się. [przypis edytorski]
popisować się z czym (starop. forma) — dziś: popisywać się czym. [przypis redakcyjny]
popisować (starop. forma) — popisywać, stawać do popisu, stawać do pojedynku; abyś się miał z niemi (…) popisować nad swemi własnemi: abyś miał popisywać się nimi [tj. swoimi siłami] stając do pojedynku ze swoimi [ze swojego obozu]. [przypis edytorski]
popisowali się (starop. forma) — dziś: popisywali się. [przypis edytorski]
popisowy — umieszczony na liście poborowych. [przypis edytorski]
po pjanemu (daw.) — dziś popr.: po pijanemu. [przypis edytorski]
Pop Jan — ksiądz Jan, władca legendarnego państwa w Afryce. [przypis redakcyjny]
po pjanu (daw.) — po pijanemu. [przypis edytorski]
pop — kapłan prawosławny bądź unicki. [przypis edytorski]
pop — kapłan. [przypis edytorski]
popłatać — pociąć mieczem, posiekać. [przypis edytorski]
popława (reg.) — łąka położona wśród pól na niższym terenie, okresowo zalewana przez pobliską rzekę lub deszcze. [przypis edytorski]
popław — podmokła, bagnista łąka. [przypis edytorski]
Popławski, Jan Ludwik (1854–1908) — pseud. Wiatr; publicysta, polityk, jeden z twórców ideologii narodowo-demokratycznej; współzałożyciel warszawskiego „Głosu”. [przypis edytorski]
Popławski w wspaniałym Obniżeniu ideałów (…) uderzał w filisterię, która (…) jako ideał swój wysuwa prozaicznego »zjadacza chleba«, który troszczy się tylko o swój byt powszedni” — [por.] L. Popławski, Pisma polityczne, Kraków 1910, I, s. 3 (pierwodruk: „Głos” 1887). [przypis autorski]
Popławski (…) zauważając zjawiska retrospekcji sięgającej aż do pierwotności, zupełnie niesłusznie widział w tym genezę socjologiczną modernizmu — „Ponieważ «nowa sztuka« ma wiele wspólnego z sztuką pierwotną i barbarzyńską, ponieważ pojęcia i upodobania jej twórców i wyznawców są pokrewne z pojęciami i upodobaniami wieków średnich — to, gdyby nawet innych faktów nie było, wolno wnioskować, że średniowieczyzna właściwa, dekadencja i modernizm, jest wytworem ducha barbarzyńców nowoczesnych” (J.L. Popławski, Szkice literackie i naukowe, Warszawa 1910, s. 182). Por. ponadto Orzeszkowa Melancholicy, I, s. 12. [przypis autorski]
poplątał Eskulapa z Eschylosem — Eskulap to zlatynizowana forma imienia gr. Asklepiosa, boga lekarzy; Eschylos to zlatynizowana forma gr. imienia Ajschylosa, wybitnego twórcy tragedii. [przypis edytorski]
