Przypisy

przeciąg czasu — dziś raczej: okres a. czas. [przypis edytorski]

przeciąg (daw.) — okres, czas. [przypis edytorski]

przeciąg gry (daw.) — dziś popr.: czas trwania gry a. czas gry. [przypis edytorski]

przeciąg lat osiemnastu — dziś popr.: okres osiemnastu lat a. osiemnaście lat. [przypis edytorski]

przeciągnąć komu (starop.) — przeszkodzić komu. [przypis edytorski]

przeciągnęć — przeciągnę ci. [przypis edytorski]

przecię a. przecie (daw.) — przecież. [przypis edytorski]

przecięciowy (daw.) — przeciętny. [przypis edytorski]

przecię (daw.) — jednak, chociaż. [przypis edytorski]

przecię — dziś: przecież a. przecie. [przypis edytorski]

prze cię (starop.) — za ciebie; dałbych swoj żywot prze cię: swoje życie oddałbym za ciebie. [przypis edytorski]

przeciętna wieku — dziś: średnia wieku. [przypis edytorski]

przecięż — dziś popr. pisownia: przecież. [przypis edytorski]

przeciech (gw.) — przecież. [przypis edytorski]

przecie (daw.) — przecież. [przypis edytorski]

przecie — dziś popr.: przecież. [przypis edytorski]

przecie — dziś: przecież. [przypis edytorski]

przeciek (gw.) — przecież. [przypis edytorski]

przeciem ci rad — skrócone od: przecież jestem ci rad. [przypis edytorski]

przecie — mimo to. [przypis edytorski]

przeciem ja — przecież jestem. [przypis edytorski]

przeciem nic nie zrobił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: przecie(ż) nic nie zrobiłem. [przypis edytorski]

przeciem — skrót od: przecie(ż) jestem. [przypis edytorski]

przeciem sobie (…) pomyślał (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: przecie sobie pomyślałem. [przypis edytorski]

przecie — przest. przecież. [przypis edytorski]

przecieżem matką — dziś: przecież jestem matką. [przypis edytorski]

przecieżem nie pijany (daw.) — skrót od: przecież jestem nie pijany; przecież nie jestem pijany. [przypis edytorski]

przecieżem nie ryba — nawiązanie do przysłowia dzieci i ryby głosu nie mają. [przypis edytorski]

Przecieżem się (…) oddał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: przecież się oddałem. [przypis edytorski]

Przecież ja coś miałem z „Czasem”, przypomniałem sobie mętnie… Prawda, proces karny — proces o naruszenie prawa autorskiego, Boy kontra Beaupré. [przypis edytorski]

przecież nie dąb bajeczny, ni kamień cię rodzi — w starożytnej Grecji istniał zwyczaj wyrzucania niechcianych noworodków do wypróchniałych drzew i na skały, co poświadcza mit o Edypie. [przypis edytorski]

przeciw Bogu (daw.) — względem Boga. [przypis edytorski]

przeciw (daw.) — wobec. [przypis edytorski]

przeciw drugiemu (daw.) — wobec drugiego. [przypis edytorski]

przeciw Elearom (daw.) — do Elearów. [przypis edytorski]

przeciw Elearom (daw.) — wobec Elearów. [przypis edytorski]

przeciwiać się (daw.) — tu: przeciwstawiać się; równać się. [przypis edytorski]

przeciwić się (daw.) — dziś: sprzeciwić się. [przypis edytorski]

przeciwić się (daw.) — dziś: sprzeciwić się, sprzeciwiać się. [przypis edytorski]

przeciwić się (daw., gw.) — sprzeciwiać się. [przypis edytorski]

przeciwić się (daw.) — sprzeciwiać się, przeciwstawiać się. [przypis edytorski]

przeciwić się (daw.) — sprzeciwiać się; przeciwstawiać się. [przypis edytorski]

przeciwić się (daw.) — sprzeciwiać się. [przypis edytorski]

przeciwić się — dziś: sprzeciwiać się. [przypis edytorski]

przeciwić się (gw.) — sprzeciwiać się. [przypis edytorski]

przeciwić się komu (starop.) — dziś: sprzeciwiać się komu. [przypis edytorski]

przeciwić się komu (starop. forma) — sprzeciwiać się. [przypis edytorski]

przeciwić się — sprzeciwiać się. [przypis edytorski]

przeciwieństwo — tu: sprzeciwianie się; sprzeciw. [przypis edytorski]

przeciwieństwy — dziś popr. forma N. lm: przeciwieństwami. [przypis edytorski]

przeciwko (daw.) — wobec. [przypis edytorski]

przeciwko (daw.) — wobec. [przypis edytorski]

przeciwko krwi mej (starop.) — przeciwko moim krewnym. [przypis edytorski]

przeciwko niej (daw.) — wobec niej. [przypis edytorski]

przeciwko niemu (daw.) — wobec niego. [przypis edytorski]

przeciwko poddanym (daw.) — wobec poddanych. [przypis edytorski]

przeciwko polskiemu (daw.) — do polskiego. [przypis edytorski]

przeciw koronie polskiej — dziś: dla korony polskiej. [przypis edytorski]

przeciwko sobie (daw.) — wobec siebie, do siebie. [przypis edytorski]

przeciwko temu — dziś: w przeciwieństwie do niego. [przypis edytorski]

przeciwko WMM Panu (daw.) — do wielce mnie miłościwego Pana. [przypis edytorski]

przeciwko — w wydaniu z 1816 r.: lecz nie przeciwko. [przypis edytorski]

przeciw którym nikomu niesporo — sens: nikt nie ma ochoty na potyczkę z nimi. [przypis edytorski]

przeciwleżący — naprzeciwległy; położony na przeciwko. [przypis edytorski]

przeciw majestatowi — dziś: wobec majestatu. [przypis edytorski]

przeciw miejscu — dziś popr.: naprzeciw miejsca. [przypis edytorski]

przeciw — naprzeciw. [przypis edytorski]

Przeciwne chmury słońce nam zakryły… — początek znanej pieśni Jana Kochanowskiego (Pieśni, Księgi wtóre, Pieśń I). [przypis edytorski]

przeciw nich — dziś popr.: przeciw nim. [przypis edytorski]

przeciw niego — dziś popr.: przeciw niemu. [przypis edytorski]

przeciw niemu — tu: naprzeciw niego. [przypis edytorski]

przeciwnożni — ludzie mieszkający na przeciwnej półkuli ziemskiej. [przypis edytorski]

przeciwny (daw.) — niechętny. [przypis edytorski]

przeciwnym obyczajem — na odwrót. [przypis edytorski]

przeciwny — tu rzeczownikowo: przeciwnik. [przypis edytorski]

przeciw pana Michała się utrzymał — dziś z C.: utrzymał się przeciw panu Michałowi. [przypis edytorski]

przeciw sobie (daw.) — tu: do siebie. [przypis edytorski]

przeciw — tu: naprzeciw. [przypis edytorski]

Przeciwziemia (gr. Antychton) — hipotetyczne ciało niebieskie, które wg poglądów Filolaosa miało znajdować się zawsze po przeciwnej stronie ognia centralnego niż Ziemia; symetrycznie obiegając centrum świata, byłoby niedostrzegalne z zamieszkanej części kulistej Ziemi. [przypis edytorski]

przecknąć się (daw.) — ocknąć się. [przypis edytorski]

przecknąć się (gw.) — obudzić się. [przypis edytorski]

przecknąć, własc. przecknąć się — przebudzić się, otrzeźwieć z drzemki. [przypis edytorski]

przecyka — budzi się. [przypis edytorski]

przecykać (się) — budzić się z drzemki. [przypis edytorski]

przeczby (starop.) — dlaczegóżby. [przypis edytorski]

przeczcić (daw.) — przeczytać. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — czemu, dlaczego, za co. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — czemu. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — dlaczego, czemu. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — dlaczego; po co; na cóż. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — dlaczego, po co. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — dlaczego; po co. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — dlaczego; przecześ przyszła — dlaczego przyszłaś. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — dlaczego, przez co. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — dlaczego; tu: czyż. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — dlaczego, za co. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — dlaczego, z jakiej przyczyny. [przypis edytorski]

przecz (daw., gw.) — przecież, wszak. [przypis edytorski]

przecz (daw.) — po co; dlaczego. [przypis edytorski]