Przypisy

mamka — służąca, której rolą jest karmienie piersią dziecka swojej pani. [przypis edytorski]

mamka — w tekście źródłowym mylnie: matka. [przypis edytorski]

mamleć (gw.) — mówić wolno i niewyraźnie. [przypis edytorski]

mamli — czasownik z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

mamli (daw.) — czy mam. [przypis edytorski]

mamli — forma z partykułą li; czyż mam. [przypis edytorski]

mamli — konstrukcja z partykułą -li o znaczeniu pytajnym; inaczej: czy mam. [przypis edytorski]

mamli — konstrukcja z partykułą li; znaczenie: jeśli mam. [przypis edytorski]

mamli — konstrukcja z partykułą pytajną -li; inaczej: czy mam. [przypis edytorski]

mamli — mam z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

mamli płakać — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy mam płakać, czyż mam płakać. [przypis edytorski]

Mamli (…) wyjawić — czy mam wyjawić (daw. konstrukcja z partykułą pytającą -li). [przypis edytorski]

mamliż — konstrukcja z partykułą pytającą -li- oraz wzmacniającą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czyż mam. [przypis edytorski]

Mammea, Julia (łac. Iulia Avita Mamaea, ok. 180–235) — córka Juli Maesy i Syryjczyka Gajusza Juliusza Awitusa Aleksjanusa; cioteczna siostra cesarza Karakalli; rodzona siostra Julii Soaemias, matki cesarza Heliogabala; matka cesarza rzym. Aleksandra Sewera. Zginęła zamordowana wraz z synem podczas buntu legionów pod wodzą Maximinusa w 235 r n.e. [przypis edytorski]

mammina (wł.) — mamusia. [przypis edytorski]

Mammon a. Mamon (bibl.) — w Biblii: pieniądz, bogactwo; w średniowieczu: demon będący uosobieniem pieniędzy, złota, kuszący ludzi bogactwem i doczesnymi przyjemnościami. [przypis edytorski]

mam na myśli Galicję w Polsce — akcja powieści rozgrywa się w Hiszpanii, której północno-zachodni region nosi nazwę Galicja. [przypis edytorski]

mam na oczach (…) — dziś popr.: mieć przed oczami (jakiś obraz). [przypis edytorski]

mamona nieprawości — pieniądze. [przypis edytorski]

mamona — pieniądze, bogactwo, dobra materialne. [przypis edytorski]

mamona — pieniądze. [przypis edytorski]

Mamon (bibl.) — pogański bożek złota. [przypis edytorski]

Mam (…) postępowe idee — dziś raczej: mam postępowe poglądy. [przypis edytorski]

mamrać — w gwarze Śląska Cieszyńskiego: gderać, zrzędzić. [przypis edytorski]

mamrotając — dziś: mamrocząc. [przypis edytorski]

mamuna — upiór z mitów słowiańskich, atakujący niemowlęta i ciężarne kobiety. [przypis edytorski]

mamuna — w mitologii ludowej demon łudzący ludzi. [przypis edytorski]

mam wolą (starop. forma) — dziś N.lp r.ż.: (…) wolę; mam wolę: chcę (służyć ci itd.). [przypis edytorski]

Mamy dziś u nas wiele kobiet pokracznych, którym, wybaczcie te słowa, dynda z tyłu długi do samej ziemi ogon. — aluzja do mody na suknie z trenem, panującej w XIX w. w średnich warstwach społecznych. [przypis edytorski]

mamy jednak zasadę uważać je za niezupełne — właśc. mamy jednak podstawę uważać je za niezupełne. [przypis edytorski]

mamyli — czasownik z partykułą pytajną -li; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]

mamy też już serdecznie dość tego rządu adwokatów — adwokatami z zawodu byli i Robespierre, i Danton, i wielu innych przywódców rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]

mamyż — czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż — daw. konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą pytającą -ż; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, pełniącą funkcję wzmacniającą i pytajną; inaczej: czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy, czyż mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy, czyż mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż, możemyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż) o znaczeniu: czy mamy, czy możemy. [przypis edytorski]

mamże — czy mam (daw. konstrukcja z partykułą -że). [przypis edytorski]

mamże — czy mam. [przypis edytorski]

mamże (daw.) — czyż mam, mam przecież. [przypis edytorski]

mamże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamże — daw. konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam; czyżbym miał. [przypis edytorski]

mamże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — daw. konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — daw. konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą pytającą; inaczej: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą pytającą -że (nadającą charakter pytania retorycznego); inaczej: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą pytającą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą (tu tworzącą pytanie retoryczne) -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; tu w znaczeniu pytajnym: czy mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą -że nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą -że nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą -że, pełniącą funkcję wzmacniającą i pytajną; inaczej: czy mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, o funkcji pytajnej; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, nadającą znaczenie pytania retorycznego; znaczenie: czyż mam, czy mam. [przypis edytorski]

mamż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, o funkcji pytajnej; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mam zawód — właśc. doznałem zawodu; zawiodłem się. [przypis edytorski]

mamzel — zniekształcone francuskie madmoiselle, tj. panna. [przypis edytorski]

mamzel — zniekształcone fr. madmoiselle, tj. panna. [przypis edytorski]

Mańkowski, Aleksander (1855–1924) — autor powieści i komedii, głównie dotyczących szlachty z Podola. [przypis edytorski]

mańkut — osoba leworęczna. [przypis edytorski]

maństwo (daw.) — lennictwo, zależność między lennikiem a seniorem; od man: lennik, hołdownik; w oryg. allegiance: obowiązek lenny wobec seniora a. wierność, lojalność, posłuszeństwo. [przypis edytorski]

maństwo (daw.) — posiadłość, zarząd; od man – lennik, hołdownik. [przypis edytorski]

Managia la tua facia de banditu (hiszp.) — Niech szlag trafi twoją bandycką twarz. [przypis edytorski]

Manasses — mąż Judyty. Zmarł podczas żniw z powodu udaru słonecznego (Jdt 8,2–3). [przypis edytorski]

Manasses — pierworodny syn Józefa, odsunięty od przywileju bycia pierworodnym na rzecz Efraima (Rdz 48,13). [przypis edytorski]

manastir a. monastyr — klasztor prawosławny. [przypis edytorski]

manaszki — dziś popr.: menażki. [przypis edytorski]

manas (z sanskr.) — umysł. [przypis edytorski]

manat — duży roślinożerny ssak wodny, żyjący w przybrzeżnych rejonach Atlantyku w strefie tropikalnej. [przypis edytorski]

manat — duży roślinożerny ssak wodny, żyjący w przybrzeżnych rejonach Atlantyku w strefie tropikalnej; w obecnej klasyfikacji manaty razem z diugoniem tworzą odrębny rząd brzegowców (syren), dawniej uznawanych za „roślinożerne walenie”. [przypis edytorski]

manatki — pakunki, rzeczy osobiste, które się ze sobą zabiera w drogę. [przypis edytorski]

manatki (pot.) — rzeczy osobiste zabierane w podróż; bagaż podręczny. [przypis edytorski]

manatki (pot.) — rzeczy osobiste zabierane w podróż. [przypis edytorski]

manaty — ssaki wodne, należące do rzędu syren; osiągają do 4 metrów długości, a ich płetwy zakończone są szczątkowymi kopytkami. [przypis edytorski]

mancenilia (łac. Hippomane mancinella) — tropikalne drzewo amerykańskie osiągające do 15 m wysokości; jedno z najbardziej trujących drzew na świecie. [przypis edytorski]

„Manchester Guardian” — brytyjski tygodnik założony w 1821 w Manchesterze, od 1855 dziennik, od 1959 wydawany pod nazwą „The Guardian”. [przypis edytorski]

Manchester — miasto i dystrykt metropolitalny w płn.-zach. Anglii. [przypis edytorski]

Mancini — jedna z pięciu sióstr Mancini, siostrzenic wpływowego kardynała Jules'a Mazarina, pierwszego ministra Francji; Olimpia (1638–1708) i Maria (1639–1715) Mancini były kochankami Ludwika XIV. [przypis edytorski]

Manco Capac — także: Ayar Manco, w mitologii inkaskiej legendarny założyciel królewskiej dynastii Inków; pierwszy Sapa Inca (w języku keczua: Jedyny Pan; tytuł władców inkaskich). [przypis edytorski]

manczegski (neol.) — przym. od La Mancha (wym.: mancza), region historyczno-geograficzny w Hiszpanii. [przypis edytorski]

manczester — prążkowana tkanina bawełniana lub wełniana, odmiana sztruksu. [przypis edytorski]

manczesteryzm — powstały w XIX w. w Anglii kierunek w ekonomii propagujący nieingerencję państwa w gospodarkę kraju oraz wolny handel; liberalizm gospodarczy. [przypis edytorski]

Mandalian, Andrzej (1926–2011) — poeta i tłumacz literatury rosyjskiej. [przypis edytorski]

mandantka (z łac.) — osoba dająca komuś mandat (upoważnienie) do pewnych działań. [przypis edytorski]

mandant — tu: mandatariusz, pełnomocnik. [przypis edytorski]

mandant (z łac., praw.) — mocodawca, osoba powierzająca prawnikowi prowadzenie swoich spraw. [przypis edytorski]

mandar, madar a. erytryna — drzewo ozdobne o dużych czerwonych kwiatach, łac. Erythrina variegata. [przypis edytorski]

mandaryn — urzędnik w cesarskich Chinach. [przypis edytorski]