Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 6385 przypisów.

mameluki (właśc. mamelucy; z arab. mamluk: niewolnik) — sławna ze swej bitności, wyszkolenia i sukcesów militarnych armia utworzona ze specjalnie zakupionych niewolników lub jeńców wojennych. [przypis edytorski]

mameluk — w dawnych państwach muzułmańskich: niewolnik-żołnierz, szczególnie służący w gwardii przybocznej. [przypis edytorski]

mameluk — w dawnych państwach muzułmańskich: państwowy niewolnik-żołnierz, szczególnie służący w gwardii przybocznej władcy; w 1250 mamelucy przejęli władzę w Egipcie, którym rządzili do 1517; nazwę mameluków gwardii cesarskiej nosiła również jednostka lekkiej kawalerii pochodzenia egipskiego, stworzona przez Napoleona Bonapartego po powrocie z Egiptu, wchodząca w skład armii francuskiej w latach 1801–1815. [przypis edytorski]

mameluk — żołnierz gwardii przybocznej. [przypis edytorski]

mameluk (z arab.) — niewolnik. [przypis edytorski]

Mamertyńskie Więzienie a. Tullianum — najstarsze więzienie w staroż. Rzymie, usytuowane na płn. zboczu wzgórza Kapitolu; obecnie: w podziemiach kościoła św. Józefa Cieśli (wł. San Giuseppe dei Falegnami); miejsce kaźni przeciwników państwa rzym., m.in. Wercyngetoryksa i Jugurty. [przypis edytorski]

Mamertyn — średniowieczna nazwa najstarszego więzienia w Rzymie, Carceru. [przypis edytorski]

Mami a. Nintu (mit.) — babilońska bogini-stworzycielka, według wskazówek boga Ea ulepiła pierwszego człowieka z gliny i krwi jednego z bogów. [przypis edytorski]

mamić — zwodzić, ogłupiać; tu: wabić pozorami, działać przyciągająco. [przypis edytorski]

mamka (daw.) — kobieta karmiąca piersią nie swoje dziecko. [przypis edytorski]

mamka — kobieta wynajmowana do wykarmienia piersią noworodka (niemowlęcia). [przypis edytorski]

mamka — kobieta, zwykle pochodząca z niższych warstw społecznych, zatrudniana, aby karmiła piersią niemowlę ludzi zamożnych. [przypis edytorski]

mamka — służąca, której rolą jest karmienie piersią dziecka swojej pani. [przypis edytorski]

mamka — w tekście źródłowym mylnie: matka. [przypis edytorski]

mamli — czasownik z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

mamli — forma z partykułą li; czyż mam. [przypis edytorski]

mamli — konstrukcja z partykułą -li o znaczeniu pytajnym; inaczej: czy mam. [przypis edytorski]

mamli — konstrukcja z partykułą li; znaczenie: jeśli mam. [przypis edytorski]

mamli — konstrukcja z partykułą pytajną -li; inaczej: czy mam. [przypis edytorski]

mamli — mam z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

mamli płakać — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy mam płakać, czyż mam płakać. [przypis edytorski]

Mamli (…) wyjawić — czy mam wyjawić (daw. konstrukcja z partykułą pytającą -li). [przypis edytorski]

mamliż — konstrukcja z partykułą pytającą -li- oraz wzmacniającą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czyż mam. [przypis edytorski]

Mammea, Julia (łac. Iulia Avita Mamaea, ok. 180–235) — córka Juli Maesy i Syryjczyka Gajusza Juliusza Awitusa Aleksjanusa; cioteczna siostra cesarza Karakalli; rodzona siostra Julii Soaemias, matki cesarza Heliogabala; matka cesarza rzym. Aleksandra Sewera. Zginęła zamordowana wraz z synem podczas buntu legionów pod wodzą Maximinusa w 235 r n.e. [przypis edytorski]

Mammon a. Mamon (bibl.) — w Biblii: pieniądz, bogactwo; w średniowieczu: demon będący uosobieniem pieniędzy, złota, kuszący ludzi bogactwem i doczesnymi przyjemnościami. [przypis edytorski]

mam na myśli Galicję w Polsce — akcja powieści rozgrywa się w Hiszpanii, której północno-zachodni region nosi nazwę Galicja. [przypis edytorski]

mam na oczach (…) — dziś popr.: mieć przed oczami (jakiś obraz). [przypis edytorski]

Mamon (bibl.) — pogański bożek złota. [przypis edytorski]

Mam (…) postępowe idee — dziś raczej: mam postępowe poglądy. [przypis edytorski]

mamrać — w gwarze Śląska Cieszyńskiego: gderać, zrzędzić. [przypis edytorski]

mamrotając — dziś: mamrocząc. [przypis edytorski]

mamuna — upiór z mitów słowiańskich, atakujący niemowlęta i ciężarne kobiety. [przypis edytorski]

mamuna — w mitologii ludowej demon łudzący ludzi. [przypis edytorski]

mam wolą (starop. forma) — dziś N.lp r.ż.: (…) wolę; mam wolę: chcę (służyć ci itd.). [przypis edytorski]

Mamy dziś u nas wiele kobiet pokracznych, którym, wybaczcie te słowa, dynda z tyłu długi do samej ziemi ogon. — aluzja do mody na suknie z trenem, panującej w XIX w. w średnich warstwach społecznych. [przypis edytorski]

mamy jednak zasadę uważać je za niezupełne — właśc. mamy jednak podstawę uważać je za niezupełne. [przypis edytorski]

mamyli — czasownik z partykułą pytajną -li; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]

mamy też już serdecznie dość tego rządu adwokatów — adwokatami z zawodu byli i Robespierre, i Danton, i wielu innych przywódców rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]

mamyż — czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż — daw. konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą pytającą -ż; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, pełniącą funkcję wzmacniającą i pytajną; inaczej: czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy, czyż mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy, czyż mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mamy. [przypis edytorski]

mamyż, możemyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż) o znaczeniu: czy mamy, czy możemy. [przypis edytorski]

mamże — czy mam (daw. konstrukcja z partykułą -że). [przypis edytorski]

mamże (daw.) — czyż mam, mam przecież. [przypis edytorski]

mamże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamże — daw. konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam; czyżbym miał. [przypis edytorski]

mamże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — daw. konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą pytającą; inaczej: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą pytającą -że (nadającą charakter pytania retorycznego); inaczej: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą pytającą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą (tu tworzącą pytanie retoryczne) -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; tu w znaczeniu pytajnym: czy mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą -że nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą -że, pełniącą funkcję wzmacniającą i pytajną; inaczej: czy mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, o funkcji pytajnej; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, nadającą znaczenie pytania retorycznego; znaczenie: czyż mam, czy mam. [przypis edytorski]

mamż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, o funkcji pytajnej; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

mamż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mam zawód — właśc. doznałem zawodu; zawiodłem się. [przypis edytorski]

mamzel — zniekształcone francuskie madmoiselle, tj. panna. [przypis edytorski]

Mańkowski, Aleksander (1855–1924) — autor powieści i komedii, głównie dotyczących szlachty z Podola. [przypis edytorski]

mańkut — osoba leworęczna. [przypis edytorski]

maństwo (daw.) — lennictwo, zależność między lennikiem a seniorem; od man: lennik, hołdownik; w oryg. allegiance: obowiązek lenny wobec seniora a. wierność, lojalność, posłuszeństwo. [przypis edytorski]

maństwo (daw.) — posiadłość, zarząd; od man – lennik, hołdownik. [przypis edytorski]

Managia la tua facia de banditu (hiszp.) — Niech szlag trafi twoją bandycką twarz. [przypis edytorski]

Manasses — mąż Judyty. Zmarł podczas żniw z powodu udaru słonecznego (Jdt 8,2–3). [przypis edytorski]

Manasses — pierworodny syn Józefa, odsunięty od przywileju bycia pierworodnym na rzecz Efraima (Rdz 48,13). [przypis edytorski]

manastir a. monastyr — klasztor prawosławny. [przypis edytorski]

manas (z sanskr.) — umysł. [przypis edytorski]

manat — duży roślinożerny ssak wodny, żyjący w przybrzeżnych rejonach Atlantyku w strefie tropikalnej. [przypis edytorski]

manat — duży roślinożerny ssak wodny, żyjący w przybrzeżnych rejonach Atlantyku w strefie tropikalnej; w obecnej klasyfikacji manaty razem z diugoniem tworzą odrębny rząd brzegowców (syren), dawniej uznawanych za „roślinożerne walenie”. [przypis edytorski]

manatki — pakunki, rzeczy osobiste, które się ze sobą zabiera w drogę. [przypis edytorski]

manatki (pot.) — rzeczy osobiste zabierane w podróż; bagaż podręczny. [przypis edytorski]

manatki (pot.) — rzeczy osobiste zabierane w podróż. [przypis edytorski]