Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5572 przypisów.

bary — ramiona. [przypis edytorski]

barysznia (ros.) — panna, panienka. [przypis edytorski]

barysznik — pośrednik handlowy na daw. Kresach, ułatwiający transakcje i służący za tłumacza; we Lwowie zajmowali się tym specjalni urzędnicy miejscy. [przypis edytorski]

barźiej a. barziej (starop. forma) — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]

barzej (gw.) — bardziej. [przypis edytorski]

barzej wszystkiego (gw.) — bardziej niż wszystko. [przypis edytorski]

barziej — dziś popr: bardziej. [przypis edytorski]

barziej — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]

Barzo bych… żebych — staropolskie formy trybu warunkowego: bardzo bym… żebym. [przypis edytorski]

barzoby to mało (starop. forma) — zdanie eliptyczne (z opuszczonym orzeczeniem), dziś pisownia rozdzielna: bardzo by to [było] mało. [przypis edytorski]

Barzo nierówno pany podzielono — (przyrodzenie) nierówno rozdzielone między mężczyznami; nie każdy mężczyzna jest dobrze obdarzony przez naturę. [przypis edytorski]

barzoście to śmieli (starop.) — bardzo jesteście śmiali (grzecznościowa forma lm.; bardzo jesteś śmiały). [przypis edytorski]

barzo (starop. forma) — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]

barzy (gw.) — bardziej. [przypis edytorski]

baša — karalius, valdovas. [przypis edytorski]

baša — paša, Turkijos ir Egipto pareigūno titulas senovėje. [przypis edytorski]

Baśka Murmańska — niedźwiedzica polarna przygarnięta i przyjęta na stan do polskiego batalionu Murmańczyków, walczącego w 1919 przeciwko bolszewikom w rejonie Murmańska na północy Rosji. [przypis edytorski]

baśnię — popr. baśń. [przypis edytorski]

baśnie i Richardsona, i Rousseau — popularne XVIII-wieczne powieści sentymentalne: romanse autorstwa twórcy tego gatunku, Richardsona, oraz Rousseau Nowa Heloiza (1761). [przypis edytorski]

bas a. basetla — instrument smyczkowy o niskiej skali tonów. [przypis edytorski]

basałyk — bicz zakończony kolczastą metalową kulką, pierwotnie używany przez Tatarów jako broń. [przypis edytorski]

basałyk (daw.) — psotne dziecko. [przypis edytorski]

basałyk (daw.) — żart. małe, niesforne dziecko; urwis. [przypis edytorski]

basałyk — niezgrabiasz, niedołęga. [przypis edytorski]

basałyk — tu: żart. urwis, nicpoń; pierwotnie: bicz zakończony kolczastą metalową kulką, używany przez Tatarów jako broń. [przypis edytorski]

basałyk (z tur.) — gagatek. [przypis edytorski]

basarunek — chłosta; lanie. [przypis edytorski]

basarunek (daw.) — baty. [przypis edytorski]

basarunek (daw.) — chłosta, baty. [przypis edytorski]

basarunek (daw.) — lanie. [przypis edytorski]

basarunek (z niem.) — odszkodowanie. [przypis edytorski]

basarunek (z niem.) — wynagrodzenie za krzywdę; odszkodowanie; też: chłosta, cięgi. [przypis edytorski]

basarynek właśc. basarunek (z niem.) — baty, cięgi; wynagrodzenie za pobicie, nawiązka; rekompensata za uczynione krzywdy. [przypis edytorski]

bas-bleu (fr.) — dosł. niebieska pończocha; kobieta wykształcona i wyemancypowana, sawantka; też iron.: pedantka, literatka. [przypis edytorski]

Basedow, Johannes Bernhard (1724–1790) — niemiecki pedagog oświeceniowy, założyciel ruchu filantropistów. [przypis edytorski]

Basedow — tu pot.: choroba Basedowa, przewlekła choroba tarczycy, objawiająca się m.in. wolem i wytrzeszczem oczu. [przypis edytorski]

basen pływowy — skalisty zbiornik w pobliżu oceanu wypełniony wodą morską. [przypis edytorski]

baserunek (daw.) — chłosta. [przypis edytorski]

basetla — instrument smyczkowy o niskiej skali, posiadający od 2 do 4 strun kształtem przypominający wiolonczelę, większy od niej, a mniejszy od kontrabasu. [przypis edytorski]

basetla — ludowy instrument strunowy a. (daw.) wiolonczela. [przypis edytorski]

basetla — ludowy instrument strunowy; kontrabas; wiolonczela. [przypis edytorski]

basetla — ludowy instrument strunowy lub daw. wiolonczela. [przypis edytorski]

basetla — ludowy instrument strunowy znacznych rozmiarów. [przypis edytorski]

basetla — polski ludowy instrument smyczkowy o niskiej skali, kształtem przypominający wiolonczelę. [przypis edytorski]

Basia — Barbara Baczyńska, z domu Drapczyńska (1922–1944), żona Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Poznali się pod koniec 1941 roku, w czerwcu 1942 wzięli ślub. Zginęła podczas Powstania Warszawskiego. [przypis edytorski]

Basilica Aemilia — bazylika w płn.-wsch. części Forum Romanum; wielki budynek publiczny, uważany jedną z najwspanialszych budowli w staroż. Rzymie; zniszczona podczas najazdu Wizygotów w 410, częściowo odrestaurowana, w 847 zawaliła się podczas trzęsienia ziemi; na pocz. XVI w. jej ruiny rozebrano na budulec; gdzie przed wiekami Basilica Aemilia stała, poszerzył się nieco rozkop: na przełomie XIX i XX w. prowadzono prace archeologiczne, które odsłoniły pozostałości bazyliki. [przypis edytorski]

Basilikon Doron (gr.: królewski dar) — traktat na temat sprawowania władzy napisany w 1599 przez króla Szkocji Jakuba VI Stuarta, późniejszego króla Anglii (jako Jakub I), w formie listu do jego najstarszego syna. [przypis edytorski]

basior (łow.) — dorosły wilk samiec. [przypis edytorski]

baskak — urzędnik podatkowy. [przypis edytorski]

baskina — element górnej części stroju kobiecego. [przypis edytorski]

baskinia — (z fr. basque) — rodzaj gorsetu rozszerzonego wzdłuż wcięcia talii, nad udami. [przypis edytorski]

bas (muz.) — najniższy z rodzajów głosu ludzkiego. [przypis edytorski]

bas — najniższy głos męski. [przypis edytorski]

basować (daw.) — schlebiać a. przytakiwać. [przypis edytorski]

Bassanio — postać z Kupca weneckiego Williama Shakespeare'a. [przypis edytorski]

bassarunek — odszkodowanie; wynagrodzenie za wyrządzoną krzywdę (szczególnie za pobicie). [przypis edytorski]

bassarunek właśc. basarunek (z niem.) — wynagrodzenie za krzywdę; odszkodowanie. [przypis edytorski]

basset — dawna gra hazardowa wykorzystująca karty, powstała w XVI w.; należała do bardzo ryzykownych. [przypis edytorski]

basso continuo (wł.: ciągły bas) — linia głosu basowego stanowiąca podstawę harmoniczną utworu. [przypis edytorski]

Bassora — zapewne Basra. W Księdze tysiąca i jednej nocy pod nazwą Bassora występuje Basra, wielkie miasto w Iraku, położone w pobliżu Zatoki Perskiej; założone w 636 roku n.e. jako arabski obóz wojskowy i baza wypadowa przeciwko perskiemu imperium Sasanidów. [przypis edytorski]

Bastabel — forma spolszczona nazwiska. W wersji oryginalnej Bastable. [przypis edytorski]

Bastablów — dawna, spolszczona odmiana nazwiska Bastable; dziś popr. forma: Bastable'ów. [przypis edytorski]

Bastablowie — zachowano tradycyjną, spolszczoną pisownię. Dziś popr. forma to: Bastable'owie. [przypis edytorski]

basta cosi (wł.) — dosyć tego; wystarczy. [przypis edytorski]

bastante (hiszp.) — dosyć; sporo. [przypis edytorski]

Bastarnowie — prawdopodobnie jeden z ludów celtyckich. [przypis edytorski]

basta (wł.: dosyć), finis (łac.), Ende (niem.), fin (fr.) — koniec. [przypis edytorski]

Bastia — główne miasto handlowe i przemysłowe na Korsyce, położone w płn.-wsch. części wyspy. [przypis edytorski]

Bastiat, Frédéric (1801–1850) — francuski ekonomista wolnorynkowy, filozof i polityk. [przypis edytorski]

bastonada (z franc.) — bicie kijami a. pałkami. [przypis edytorski]

Bastylia — dawna twierdza królewska, później służąca jako wiezienie; zdobyta na początku rewolucji francuskiej przez lud Paryża, 14 lipca 1789 roku, później zburzona. [przypis edytorski]

Bastylia — twierdza wybudowana w XIV wieku pod Paryżem, późniejsze więzienie; zdobyta na początku rewolucji francuskiej przez lud Paryża, 14 lipca 1789 roku, później zburzona. [przypis edytorski]

Bastylia — twierdza wybudowana w XIV wieku pod Paryżem, późniejsze więzienie. Zdobyta na początku rewolucji francuskiej przez lud Paryża, 14 lipca 1789 roku, później zburzona. [przypis edytorski]

Bastylia — zamek, wybudowany pod Paryżem w latach 1370–1383, pełniący potem rolę więzienia; 14 lipca 1789 r. twierdza została zdobyta i zburzona przez lud paryski, stając się symbolem rewolucji. [przypis edytorski]

basza, aga — tureccy generałowie i pułkownicy. [przypis edytorski]

basza a. pasza — dostojnik w imperium osmańskim. [przypis edytorski]

basza a. pasza (z tur.) — generał w wojsku tur. (dziś tytuł grzecznościowy: pan). [przypis edytorski]

basza a. pasza (z tur.) — wysoki urzędnik turecki; pan. [przypis edytorski]

basza — tytuł dostojnika osmańskiego. [przypis edytorski]