Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 114247 przypisów.
aequitas (łac.) — równość, zwł. równość wobec prawa. [przypis edytorski]
aere perenius (łac.) — trwalszy od spiżu. [przypis edytorski]
aere perennius (łac.) — trwalsze niż ze spiżu; nawiązanie do pieśni Horacego Exegi monumentum aere perennius (tj. „Wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu”; Carminae III, 30), której tematem jest nieśmiertelność i wiecznotrwałość twórczości poetyckiej. [przypis edytorski]
aere perennius (łac.) — trwalszy niż ze spiżu; nawiązanie do pieśni Horacego Exegi monumentum aere perennius (tj. „Wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu”; Carminae III, 30). [przypis edytorski]
aere perennius (łac.) — trwalszy od spiżu; fragment wiersza Horacego, w którym wysławia trwałość swojej sztuki poetyckiej (Pieśni III 30,1): „Wzniosłem pomnik trwalszy od spiżu”. [przypis edytorski]
aere perennius (łac.) — trwalszy od spiżu (Horacy, Pieśń III, 30). [przypis edytorski]
aere perennius (łac.) — trwalszy od spiżu (z pierwszej strofy podniosłego wiersza Horacego, w którym mówi o swojej poezji: „wzniosłem pomnik trwalszy od spiżu”; Pieśni III 30). [przypis edytorski]
aeriae primum volucres te, diva, tuumque significant initum perculsae corda tua vi — iš lot.: Pirmiausiai dangaus lakūnai skelbia, deive, tavo atėjimą, sujudinusios širdis. [przypis edytorski]
aeria (łac.) — pogoda. [przypis edytorski]
aeria (łac.) — powietrze, aura. [przypis edytorski]
aerolit — meteoryt kamienny. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część druga
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
aerolit — meteoryt. [przypis edytorski]
aeronauta (daw.) — pilot samolotu, lotnik. [przypis edytorski]
aeronauta (daw.) — pilot statku powietrznego; tu: baloniarz. [przypis edytorski]
Aeropagita, właśc. Dionizy Areopagita (I w.) — według chrześcijańskiej tradycji pierwszy biskup Aten, postać wymieniona w Dziejach Apostolskich; święty chrześcijański; do czasów renesansu przypisywano mu autorstwo dzieł teologicznych, faktycznie powstałych w V/VI w.; do XVI w. często mylony z patronem Francji, św. Dionizym z Paryża (III w.). [przypis edytorski]
aeropag — w staroż. Atenach rada starszych, tu: grupa osób o dużych wpływach. [przypis edytorski]
aeroplan (daw.) — samolot. [przypis edytorski]
aeroplan (daw.) — samolot. [przypis edytorski]
aeroplan (daw.) — samolot. [przypis edytorski]
aeroplan (przestarz.) — samolot. [przypis edytorski]
aeroplan — samolot. [przypis edytorski]
aerumnarum plaena anima (łac.) — dusza trosk pełna. [przypis edytorski]
aerumnarum plenus (łac.) — pełen bólu, pełen cierpienia. [przypis edytorski]
aesar — w jęz. etruskim: bóg. [przypis edytorski]
Aestant ingens (…) et conscia virtus — cytat odnosi się do zemsty dokonanej przez Orestesa na matce: Klitajmestra przy pomocy kochanka, Ajgistosa, zabiła swego męża Agamemnona, gdy wrócił spod Troi, za tę zbrodnię i hańbę zdrady małżeńskiej Orestes ukarał ją śmiercią i był ścigany przez Furie za przelanie krwi rodzicielki. W całości fragment ten brzmi: „Aestuat ingens / Uno in corde pudor mixtoque insania luctu, / Et Furiis agitatus amor et conscia virtus” (Wergiliusz, Eneida X, w. 870–872). W tłumaczeniu Tadeusza Karyłowskiego „(…) w sercu mu zbolałym / Wre wstyd, żałość ze ślepym pomieszana szałem, / Zraniona miłość z męstwem nieugiętym zgoła”; w tłumaczeniu Franciszka Wężyka: „Wre wstyd w sercu, z szaleństwem boleść się złączyła / I z miłością ojcowską dufna w siebie siła”; zaś w nowszym przekładzie Wandy Markowskiej: „W sercu jego wrą naraz wstyd piekący, rozpacz z ślepym pomieszana szałem, ojcowska miłość miotana wściekłą żądzą zemsty i męstwo na wszystko gotowe”. W żadnym z tłumaczeń nie pojawiają się obecne w oryginale postaci Furii, mścicielek doprowadzających zbrodniarzy do szaleństwa, działających z nakazu Przeznaczenia (Fatum). [przypis edytorski]
a falsitate rationati ad falsitatem rationis valet consequentia (łac.) — fałszywy wniosek bierze się z błędnej podstawy. [przypis edytorski]
afekcja (daw.) — skłonność, afekt; podrażnienie, pobudzenie; tu: chorobliwe podrażnienie jakiegoś organu. [przypis edytorski]
afekcjonalny (daw., z łac.) — skłonny do wzruszeń. [przypis edytorski]
afektacja — egzaltacja. [przypis edytorski]
afektacja — przesada, nienaturalność, zwłaszcza w wyrażaniu uczuć. [przypis edytorski]
afektacja — przesada w okazywaniu uczuć, egzaltacja. [przypis edytorski]
afektacja — przesada w zachowaniu, zwł. w wyrażaniu uczuć. [przypis edytorski]
afekt (daw.) — miłość, uczucie. [przypis edytorski]
afekt (daw.) — skłonność, sympatia, miłość. [przypis edytorski]
afekt (daw.) — uczucie. [przypis edytorski]
afekt (daw.) — uczucie. [przypis edytorski]
afekt (daw.) — uczucie, tu: żądza. [przypis edytorski]
afekt — emocja, daw.: skłonność, sympatia, miłość; dziś popr. M. i B. lm: afekty. [przypis edytorski]
afekt — emocja, silne i gwałtowne uczucie; daw.: uczucie, sympatia, miłość. [przypis edytorski]
afektować a. afektować się — rozczulać się, oddawać się czułostkowości. [przypis edytorski]
afektować (daw.) — starać się o coś, pożądać czegoś. [przypis edytorski]
afektowany — tu: wykwintny. [przypis edytorski]
afektowy (z łac. affectus: uczucie) — pełen rozczulenia, uczuciowy, miłosny. [przypis edytorski]
afekt (starop.) — uczucie. [przypis edytorski]
afekt — tu: uczucie, miłość. [przypis edytorski]
afekt — uczucie. [przypis edytorski]
afekt (z łac. affectus) — emocja, daw.: skłonność, sympatia, miłość. [przypis edytorski]
afekt (z łac.) — emocja, przest. sympatia, miłość. [przypis edytorski]
afekt (z łac.) — emocja, silne uczucie; daw.: przychylność, sympatia, miłość. [przypis edytorski]
afekt (z łac.) — uczucie. [przypis edytorski]
afera — tu z fr.: sprawa. [przypis edytorski]
affekt — dziś: afekt; uczucie. [przypis edytorski]
affekt — tu: uczucie. [przypis edytorski]
affidavit — pisemne oświadczenie lub oświadczenie złożone pod przysięgą, przedstawiane jako dowód w sprawie. [przypis edytorski]
afieravoti (lenk.) — aukoti, čia: siūlyti. [przypis edytorski]
afirmatywa (daw.) — głos popierający w głosowaniu. [przypis edytorski]
afiszer — osoba rozlepiająca afisze. [przypis edytorski]
afiszować — tu: ostentacyjnie obnosić się, promować. [przypis edytorski]
aflikcja (z łac.) — utrapienie, męka. [przypis edytorski]
Afrasiab — postać z eposu Szahname (Księga królewska) perskiego poety Ferdousiego (ok. 940–ok. 1020): główny antagonista perskich władców, mityczny król Turanów, potężny wojownik, obdarzony magiczną mocą. [przypis edytorski]
Afrasiab — postać z eposu Szahname (Księga królewska) perskiego poety Ferdousiego (ok. 940–ok. 1020): główny antagonista perskich władców, mityczny król Turanów, potężny wojownik, obdarzony magiczną mocą. [przypis edytorski]
a friend in need is a friend indeed (ang.) — przyjaciel w potrzebie jest prawdziwym przyjacielem; prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie. [przypis edytorski]
Afrodis — Afrodyta, grecka bogini miłości. [przypis edytorski]
afrodisiacum — afrodyzjak, środek wzmagający pożądanie seksualne. [przypis edytorski]
Afrodis i Astoreth — Afrodyta, w mit. gr. bogini miłości oraz Astarte (lub: Asztarte), fenicka, kananejska i asyryjska bogini miłości, płodności, nocy (władczyni księżyca i gwiazd), bogini matka, ale też bogini wojny. [przypis edytorski]
Afrodite (mit. gr.) — Afrodyta, bogini miłości. [przypis edytorski]
Afrodyta Kallipygos (gr.) — Afrodyta o pięknych pośladkach, rzymska rzeźba marmurowa z I–II w., uważana za kopię wcześniejszego greckiego oryginału, przedstawiająca boginię miłości unoszącą szaty i spoglądającą przez ramię na swoje nagie pośladki. [przypis edytorski]
Afrodyta Knidyjska a. Afrodyta z Knidos — naturalnej wielkości rzeźba bogini Afrodyty, jedno z najsłynniejszych dzieł Praksytelesa (IV w. p.n.e.), wykonane dla sanktuarium w mieście Knidos; stanowiła pierwszą pełnoplastyczną rzeźbę nagiej kobiety w sztuce greckiej; nie przetrwała do naszych czasów, znana jest z opisów oraz rzymskich kopii. [przypis edytorski]
Afrodyta Medycejska — dziś zwykle: Wenus Medycejska, marmurowy posąg nagiej bogini Afrodyty, będący kopią brązowej rzeźby Praksytelesa Afrodyta z Knidos; znaleziony w Rzymie, trafił do kolekcji Medyceuszy. [przypis edytorski]
Afrodyta (mit. gr.) — bogini miłości, jej atrybutem był rydwan zaprzężony w gołębie. [przypis edytorski]
Afrodyta (mit. gr.) — bogini miłości, kwiatów, pożądania i płodności. Afrodyta nie miała rodziców, narodziła się z piany morskiej u wybrzeży Cypru. [przypis edytorski]
Afrodyta (mit. gr.) — bogini miłości; narodziła się z piany morskiej u wybrzeży Cypru, często była przedstawiana jako wyłaniająca się z wielkiej muszli (konchy). [przypis edytorski]
Afrodyta (mit. gr.) — bogini miłości. [przypis edytorski]
Afrodyta (mit. gr.) — bogini miłości. [przypis edytorski]
Afrodyta — w mitologii gr. bogini miłości. [przypis edytorski]
Afrodyta Wszeteczna (mit. gr.) — wszeteczny (daw.): rozpustny, nierządny. Jednak Pándēmos (Πάνδημος), oryginalny, grecki przydomek bogini miłości, oznacza dosłownie: „całego ludu”. Rozumiano pod nim Afrodytę jako patronkę i obrończynię wszystkich mieszkańców kraju, całej wspólnoty. Platon natomiast w swojej Uczcie przypisuje Afrodycie Pandemos rolę bogini miłości zmysłowej („pospolitej, gminnej”), przeciwstawiając ją Afrodycie Uranii, którą przedstawia jako patronkę „miłości niebiańskiej”. [przypis edytorski]
Afrodyte a. Afrodyta (mit. gr.) — bogini miłości, kwiatów, pożądania i płodności. [przypis edytorski]
afrodyzjak — substancja wzmagająca pożądanie seksualne. [przypis edytorski]
afront (daw.) — zniewaga. [przypis edytorski]
afront — obraza, zniewaga. [przypis edytorski]
afront — zniewaga. [przypis edytorski]
A fructibus eorum (łac.) — po owocach ich. [przypis edytorski]
afrycki — dziś popr.: afrykański. [przypis edytorski]
Afryka mówi (ang. Africa_Speaks!) — popularny amerykański film dokumentalny Paula L. Hoeflera z 1930 roku, w reż. Waltera Futtera, z premierą polską w 1931. [przypis edytorski]
Afrykus — wiatr zachodni (a. płd.-zach.). [przypis edytorski]
afryt a. ifryt — zły duch, demon w ludowych wierzeniach arabskich; tu jako podległy geniuszowi, tj. dżinowi, potężnej istocie powstałej z powietrza lub ognia. [przypis edytorski]
afryt — zły duch, demon w ludowych wierzeniach arabskich. [przypis edytorski]
Afula (hebr. עפולה, arab. العفولة: al-ʻAfūlaḧ) — miasto w Izraelu, położone w Dystrykcie Północnym, w Dolinie Jezreel; ważny ośrodek przemysłowy Dolnej Galilei (produkcja obejmuje tu najróżniejsze gałęzie przemysłu, od produkcji ogniw solarnych, przez meble, po uprawę przypraw spożywczych). [przypis edytorski]
Agamemnon (mit. gr.) — król Myken, naczelny wódz greckiej wyprawy przeciw Troi, brat Menelaosa; po powrocie z wojny trojańskiej zamordowany przez żonę i jej kochanka, pomszczony przez swego syna Orestesa; tytułowy bohater tragedii Ajschylosa z 458 p.n.e. [przypis edytorski]
Agamemnon (mit. gr.) — król Myken, naczelny wódz greckiej wyprawy przeciw Troi, brat Menelaosa. [przypis edytorski]
Agamemnon (mit. gr.) — król Myken, naczelny wódz greckiej wyprawy przeciw Troi, brat Menelaosa; u Homera (…) Zeus zsyła sen na Agamemnona — celowo oszukując w nim Agamemnona, że z woli boga jeśli ruszy do walki, to jeszcze tego samego dnia zdobędzie Troję, zob. Iliada II 1–34. [przypis edytorski]
Agamemnon (mit. gr.) — król Myken, naczelny wódz greckiej wyprawy przeciw Troi; gdy Grecy z powodu ciszy morskiej nie mogli wyruszyć na wojnę, złożył w ofierze bogini Artemidzie swą córkę, Ifigenię; został za to po powrocie spod Troi podstępnie zamordowany przez swą żonę Klitajmestrę i jej kochanka Ajgistosa. [przypis edytorski]
Agamemnon (mit. gr.) — król Myken, ojciec Ifigenii, Elektry, Orestesa, mąż Klitajmestry (Klitemnestry); z rozkazu Artemidy zabił córkę Ifigenię, sam został podstępnie zamordowany po powrocie z wojny trojańskiej przez żonę i jej kochanka Ajgistosa, z kolei rodzeństwo: Elektra i Orestes, by pomścić śmierć Agamemnona, zabili matkę i przybranego ojca. [przypis edytorski]
Agamemnon (mit. gr.) — naczelny wódz wyprawy greckiej pod Troję; gdy Grecy z powodu ciszy morskiej nie mogli wyruszyć na wojnę, złożył w ofierze bogini Artemidzie swą córkę, Ifigenię; został za to po powrocie spod Troi zabity przez swą żonę, Klitajmestrę. [przypis edytorski]
Agamemnon (mit. gr.) — syn Atreusa, króla Myken, wódz greckiej wyprawy przeciw Troi, brat Menelaosa, którego żona, Helena, została porwana przez Trojan. [przypis edytorski]
Agamemnon (mit. gr.) — syn Atreusa, króla Myken, wódz greckiej wyprawy przeciw Troi, brat Menelaosa, którego żona, Helena, została porwana przez Trojan, co dało początek wojnie. [przypis edytorski]
Agamemnon (mit. gr.) — wódz Greków w wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]
Agamemnon (mit.) — w mitologii greckiej król Myken; bohater wojny trojańskiej, który złożył w ofierze swą córkę, Ifigenię. [przypis edytorski]
Agamemnon — syn Atreusa, króla Myken, wódz greckiej wyprawy przeciw Troi, brat Menelaosa, którego żona, Helena, została porwana przez Trojan, co dało początek wojnie. [przypis edytorski]
Agamemnon — syn Atreusa, króla Myken, wódz greckiej wyprawy przeciw Troi, brat Menelaosa, którego żona, Helena, została porwana przez Trojan, co dało początek wojnie. [przypis edytorski]
