Przypisy

mądral (daw.) — dziś popr.: mądrala (bez względu na płeć). [przypis edytorski]

mądrocha (daw.) — spryciara. [przypis edytorski]

ma być dano (daw.) — ma być dane. [przypis edytorski]

mać (daw., gw.) — matka. [przypis edytorski]

mać (daw.) — matka. [przypis edytorski]

Maćków (daw.) — Maćka, Maćkowy. [przypis edytorski]

macać (daw.) — tu: próbować, sprawdzać. [przypis edytorski]

macie czoło (daw.) — macie czelność. [przypis edytorski]

macierza (daw.) — tu: matka. [przypis edytorski]

macierz (daw.) — matka. [przypis edytorski]

macież (daw.) — konstrukcja z partykułą -ż w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy macie. [przypis edytorski]

macież (daw.) — no macie, macie przecież; macież go — oto on; proszę, jaki on jest. [przypis edytorski]

madam (daw., z fr.) — pani, tytuł grzecznościowy nauczycielki. [przypis edytorski]

ma (…) fuzją (daw.) — dziś: ma fuzję. [przypis edytorski]

magistrat (daw.) — organ wykonawczy władz miejskich; też: siedziba tego organu. [przypis edytorski]

magisz a. maisz (daw.) — towarzysz. [przypis edytorski]

magnąć (daw.) — fikać. [przypis edytorski]

magnetyzer (daw.) — hipnotyzer. [przypis edytorski]

magnifika (daw., żart., z łac. magnificus: dostojny; wspaniały) — małżonka. [przypis edytorski]

magnifika (daw.) — żona. [przypis edytorski]

maić (daw.) — ozdabiać kwiatami. [przypis edytorski]

maić (daw.) — przystroić kwiatami. [przypis edytorski]

majdan (daw.) — część środkowa łęczyska (prętu) łuku, będąca uchwytem dla dłoni łucznika. [przypis edytorski]

majdan (daw.) — plac, dziedziniec. [przypis edytorski]

majdan (daw.) — plac, plac targowy. [przypis edytorski]

majster (daw., z niem.) — mistrz. [przypis edytorski]

majtki (daw.) — spodnie męskie; dziś: część bielizny lub krótkie spodenki chłopięce. [przypis edytorski]

małmazja (daw.) — słodkie, aromatyczne czerwone wino z krajów śródziemnomorskich, bardzo kosztowne. [przypis edytorski]

Małorusin (daw.) — Ukrainiec. [przypis edytorski]

małoumny (daw.) — niewiele rozumny. [przypis edytorski]

mało wiela (daw., gw.) — niezbyt wiele; niewiele. [przypis edytorski]

mało wiele (daw., gw.) — niewiele. [przypis edytorski]

mało wiele (daw., gw.) — niewiele, trochę. [przypis edytorski]

małowiele (daw., gw.) — niewiele, trochę. [przypis edytorski]

malatura (daw.) — obraz, malunek. [przypis edytorski]

mali (daw.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy ma, czyż ma. [przypis edytorski]

maligna (daw.) — wysoka gorączka. [przypis edytorski]

malowanie (daw.) — obraz. [przypis edytorski]

mamka (daw.) — kobieta karmiąca piersią nie swoje dziecko. [przypis edytorski]

mamli (daw.) — czy mam. [przypis edytorski]

mamże (daw.) — czyż mam, mam przecież. [przypis edytorski]

mamże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy mam. [przypis edytorski]

mamże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mam, czyż mam. [przypis edytorski]

maństwo (daw.) — lennictwo, zależność między lennikiem a seniorem; od man: lennik, hołdownik; w oryg. allegiance: obowiązek lenny wobec seniora a. wierność, lojalność, posłuszeństwo. [przypis edytorski]

maństwo (daw.) — posiadłość, zarząd; od man – lennik, hołdownik. [przypis edytorski]

mandat (daw.) — pisemne polecenie najwyższej władzy; tu: nakaz. [przypis edytorski]

mandat (daw.) — tu: dekret. [przypis edytorski]

mandat (daw.) — tu: prawo. [przypis edytorski]

manela (daw.) — metalowa bransoleta. [przypis edytorski]

manela (daw.) — metalowa bransoletka. [przypis edytorski]

manela (daw.) — złota bransoleta. [przypis edytorski]

manelka (daw.) — bransoletka. [przypis edytorski]

manier (daw., z fr. manière) — sposób. [przypis edytorski]

manier (daw., z fr.) — sposób. [przypis edytorski]

manszesterowy (daw.) — przym. od: manszester: rodzaj tkaniny bawełnianej (od ang. miasta Manchester). [przypis edytorski]

mantyla (daw.) — krótka peleryna damska lub lekki szal, zwykle z czarnej koronki, zakrywający ramiona i głowę kobiet; tu forma zdr. [przypis edytorski]

mantyla (daw.) — krótka peleryna damska. [przypis edytorski]

mantyla (daw.) — rodzaj krótkiej peleryny damskiej. [przypis edytorski]

mantylka (daw.) — koronkowy szal lub krótka pelerynka. [przypis edytorski]

mantylka (daw.) — krótka jedwabna pelerynka damska; tu forma zdr. [przypis edytorski]

mantylka (daw.) — rodzaj krótkiej peleryny damskiej. [przypis edytorski]

mantynowy (daw.) — jedwabny. [przypis edytorski]

manualik (daw., z łac.) — podręczna książeczka; podręcznik. [przypis edytorski]

ma pod nosem mleko (daw., pot.) — jest jeszcze dzieckiem. [przypis edytorski]

ma racją (daw.) — dziś: ma rację. [przypis edytorski]

ma (…) racją (daw.) — dziś: ma rację. [przypis edytorski]

marcjalnie (daw., z łac. martialis: marsowy) — wojowniczo, groźnie. [przypis edytorski]

marcypanowe (daw.) — wybornej roboty, misterne. [przypis edytorski]

mariaż (daw.) — małżeństwo. [przypis edytorski]

mariaż (daw., z fr.) — małżeństwo. [przypis edytorski]

marka (daw.) — tu: znaczek pocztowy. [przypis edytorski]

marka (daw.) — znaczek pocztowy. [przypis edytorski]

marka (daw.) — znaczek. [przypis edytorski]

marka (daw.) — znaczek (tu: wydawany w szatni). [przypis edytorski]

markier (daw.) — osoba inkasująca rachunki. [przypis edytorski]

markietan (daw.) — drobny handlarz wędrujący za wojskiem i zaopatrujący żołnierzy w żywność i przedmioty codziennego użytku. [przypis edytorski]

markietanka (daw.) — wędrowna handlarka towarzysząca wojsku, zaopatrująca żołnierzy w potrzebne artykuły, takie jak tytoń, alkohol, żywność; niekiedy markietanki trudniły się również naprawianiem ubrań czy opieką nad rannymi, a często również świadczyły usługi seksualne; z czasem z tego powodu określenie to zaczęło oznaczać prostytutkę żołnierską. [przypis edytorski]

marki miejskie (daw.) — znaczki; oznaczenie opłaty za przesyłkę pocztową. [przypis edytorski]

markotno (daw.) — smutno. [przypis edytorski]

markownik (daw.) — klaser ze znaczkami. [przypis edytorski]

marli głód (daw.) — przymierali głodem, cierpieli głód. [przypis edytorski]

marmuziela (gw.) a. marmuzela (daw.) — nierządnica; panna z miasta, strojnisia. [przypis edytorski]

maroder (daw.) — dezerter dopuszczający się w czasie wojny rabunków, kradzieży i innych przestępstw. [przypis edytorski]

marsowo (daw.) — groźnie, wojowniczo; od imienia Marsa, rzymskiego boga wojny. [przypis edytorski]

marsowy (daw.) — groźny, wojowniczy. [przypis edytorski]

marsowy (daw.) — związany z wojną, z rzemiosłem wojennym. [przypis edytorski]

martwiec (daw.) — trup, umarły. [przypis edytorski]

ma siostrę (…) za rzeźnikiem (daw.) — ma siostrę, która jest żoną rzeźnika. [przypis edytorski]

masonia (daw.) — masoneria. [przypis edytorski]

maszkara (daw.) — maska. [przypis edytorski]

maszli (daw.) — czasownik masz z partykułą pytajną li: czy masz. [przypis edytorski]

maszli (daw.) — czy masz. [przypis edytorski]

maszli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy masz. [przypis edytorski]

maszli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: jeśli masz. [przypis edytorski]

maszli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli masz. [przypis edytorski]

masz racją (daw.) — dziś: masz rację. [przypis edytorski]

masztalerz (daw.) — starszy stajenny mający w dworskich stajniach nadzór nad służbą i końmi. [przypis edytorski]

masztalerz (daw.) — starszy stajenny nadzorujący konie w stajniach dworskich. [przypis edytorski]

masz wolą (daw.) — masz wolę; chcesz. [przypis edytorski]