Przypisy

kacenjamer (z niem.) — złe samopoczucie po przepiciu; kac, kociokwik. [przypis edytorski]

kacerz (z niem.) — heretyk. [przypis edytorski]

kafenhauz (daw., z niem.) — kawiarnia. [przypis edytorski]

kaiser (niem.) — cesarz. [przypis edytorski]

Kameraden (niem.) — koledzy. [przypis edytorski]

Kameradschaft (niem.) — koleżeństwo. [przypis edytorski]

kameradschaft (z niem.) — koleżeństwo. [przypis edytorski]

kamerher (z niem. Kammerherr) — szambelan dworu. [przypis edytorski]

kamerher (z niem.) — szambelan dworu. [przypis edytorski]

kamerjunkier (z niem.) — niższy urzędnik dworski w Rosji carskiej. [przypis edytorski]

kamerpaź (z niem.) — paź nadworny, pełniący służbę przy boku monarchy. [przypis edytorski]

kamerton (z niem.) — urządzenie wydające wzorcowy ton, do którego dostraja się instrumenty muzyczne. [przypis edytorski]

Kampfbund (niem.) — związek walki. [przypis edytorski]

kanonenfuter (z niem.) — mięso armatnie. [przypis edytorski]

kantor (z niem. Kontor: kantor, biuro, od łac. computare: liczyć, obliczać) — daw. biuro zakładu a. fabryki. [przypis edytorski]

kapelmistrz (z niem.) — dyrygent. [przypis edytorski]

kaput (z niem.) — koniec, szlag trafił. [przypis edytorski]

kaput (z niem.) — złamany, skończony. [przypis edytorski]

kaput (z niem.) — złamany, skończony. [przypis edytorski]

Kapuzinerkirche (niem., r.ż.) — kościół kapucynów. [przypis edytorski]

kara (z niem. Karren) — dwukołowy wózek. [przypis edytorski]

kartacz (z niem. Kartätsche) — daw. pocisk artyleryjski; składał się z lekkiej obudowy wypełnionej drobniejszymi kulami ołowianymi, przy wystrzale obudowa roztapiała się, a ołowiane pociski osiągały znaczne pole rażenia. [przypis edytorski]

kartacz (z niem. Kartätsche) — tu: pocisk; daw. pocisk artyleryjski o charakterystycznej budowie: w lekkiej obudowie kryjący do kilkuset tzw. lotek (początkowo były to niewielkie kamienie, później pociski ołowiane), co powodowało, że podczas strzału obudowa pękała, a lotki siały spustoszenie wśród piechoty przeciwnika na dość dużym obszarze; kartaczy używano od połowy XV w. do XIX w.; w literaturze polskiej znajduje się opis wybuchu kartacza zapisany został m.in. w Reducie Ordona Mickiewicza. [przypis edytorski]

kartauna (z niem.) — działo oblężnicze o długiej lufie. [przypis edytorski]

kartauna (z niem.) — działo oblężnicze o długiej lufie; tu D. lm utworzony jak dla rzecz. r.m. [przypis edytorski]

Kartoffeln essen… nicht Brot (niem.) — Jedzą ziemniaki, nie chleb. [przypis edytorski]

kasarnia (daw.; z niem. Kaserne) — budynek przeznaczony dla żołnierzy; koszary. [przypis edytorski]

kasarnia (z niem.) — koszary. [przypis edytorski]

kaszema (z niem. Kaschemme) — garkuchnia. [przypis edytorski]

katzenjammer (niem.) — kac; złe samopoczucie po nadużyciu alkoholu. [przypis edytorski]

katzenjammer (niem.) — kociokwik, kac. [przypis edytorski]

katzenjammer (z niem.) — kocie zawodzenie, biadanie. [przypis edytorski]

keine Angst! (niem.) — bez obaw! [przypis edytorski]

keine Leute (niem.) — żadnych ludzi. [przypis edytorski]

keine (niem.) — żadne. [przypis edytorski]

keine (z niem.) — zaprzeczenie: żadne. [przypis edytorski]

kein geszeft (z niem.) — to nie jest interes; żaden interes. [przypis edytorski]

kein geszeft (z niem.) — żaden interes. [przypis edytorski]

kelner, bitte, zahlen (niem.) — dosł. kelner, proszę, (chcę) płacić; kelner, rachunek proszę. [przypis edytorski]

kiks (z niem.) — fałszywa nuta w śpiewie lub grze na instrumencie muzycznym. [przypis edytorski]

kimel-kuche (z niem.) — ciastko z kminkiem. [przypis edytorski]

kinderek (z niem. Kind: dziecko, Kinder: dzieci) — dzieciątko. [przypis edytorski]

Kinder von zwölf Jahren und darunter… an die Seite (niem.) — dzieci poniżej lat dwunastu na bok. [przypis edytorski]

Kind, Küche, Kirche (niem.) — dziecko, kuchnia, kościół. [przypis edytorski]

kirche (z niem.) — kościół; tu: zbór protestancki. [przypis edytorski]

kirsz (z niem. Kirschwasser) — bezbarwny, wysokoprocentowy alkohol destylowany z czereśni lub wiśni. [przypis edytorski]

Klapper? Das gibt keinen guten Klang. Nein (niem.) — Kołatka? Nie wydaje dobrego dźwięku. Nie. [przypis edytorski]

Klatsch (niem.) — plask. [przypis edytorski]

klauen (niem.) — kraść, buchnąć. [przypis edytorski]

kleine lallende Kinder (niem.) — małe, gaworzące dzieci. [przypis edytorski]

Kleinigkeit (niem.) — drobiazg, błahostka. [przypis edytorski]

knecht (z niem.) — giermek, pomocnik rycerza, pachołek; żołnierz pieszy. [przypis edytorski]

knecht (z niem.) — giermek; pomocnik rycerza, pachołek; żołnierz pieszy. [przypis edytorski]

knecht (z niem. Knecht: parobek) — żołnierz pieszy w daw. wojsku niem. [przypis edytorski]

knecht (z niem.) — żołnierz piechoty; pachołek; giermek. [przypis edytorski]

knecht (z niem.) — żołnierz śedniowiecznej piechoty. [przypis edytorski]

knedle (z niem.) — okrągłe pierogi z ciasta mączno-ziemniaczanego nadziewane owocami, serem czy mięsem. [przypis edytorski]

Kórperbau und Charakter (niem.) — budowa ciała i charakter. [przypis edytorski]

kobold (z niem.) — krasnal, karzeł. [przypis edytorski]

Königin Louise Bund (niem.) — Związek Królowej Luizy. [przypis edytorski]

König (niem.) — król. [przypis edytorski]

kolossal (niem.) — sens: robi wrażenie. [przypis edytorski]

Komandoführer (niem.) — dowódca komanda więźniarskiego. [przypis edytorski]

komandoführer (z niem.) — szef komanda więźniarskiego. [przypis edytorski]

komando (z niem.) — drużyna robocza, złożona z więźniów obozu. [przypis edytorski]

Komisch. Ein „Doppelwertung System”. Haben Fürstin… (niem.) — Śmieszne. „Podwójny system wartościowania”. Słyszała pani o czymś takim, księżno? [przypis edytorski]

Kommandoführer (niem.) — szef komanda więźniarskiego. [przypis edytorski]

Kommen Sie auf Bord ein wenig frisch Luft schnappen! (niem.) — Niech Państwo wychodzą na pokład, by zaczerpnąć trochę świeżego powietrza! [przypis edytorski]

Kommen sie doch nach Konopisch, Herr Graf? Ja wohl, kaiserliche Hochheit, wenn ich dieser Gnade würdig bin… (niem.) — Czy przyjedzie pan do Konopisch, panie hrabio? Oczywiście, wasza wysokość, skoro zostałem zaszczycony zaproszeniem. [przypis edytorski]

komm her, gleich (niem.) — chodź tu zaraz. [przypis edytorski]

komm, ich warte (niem.) — chodź, czekam. [przypis edytorski]

Komm mit nach Lindenau, / Da ist der Himmel blau, / Da tantz der Ziegenbock / Mit seiner Frau! (niem.) — Chodź ze mną do Lindenau / Tam niebo jest błękitne / Tam tańczy kozioł / Ze swoją żoną; słowa ludowej piosenki Bei Leipzig liegt ein Örtchen (Kommt mit nach Lindenau). [przypis edytorski]

komm (niem.) — chodź. [przypis edytorski]

Komm süsser Tod (niem.) — Przyjdź, słodka śmierci. [przypis edytorski]

Kommunismus lebt noch (niem.) — Komunizm jeszcze żyje. [przypis edytorski]

konfekta (daw., z niem.) — słodycze. [przypis edytorski]

konrektor (niem.) — zastępca dyrektora szkoły. [przypis edytorski]

konszachty (z niem.) — spiski, nieuczciwe intrygi. [przypis edytorski]

konwisarz (z niem.) — rzemieślnik wytwarzający przedmioty z cyny i spiżu. [przypis edytorski]

konwisarz (z niem.) — rzemieślnik wytwarzający przedmioty z cyny i spiżu; tu: przekręcone komisarz. [przypis edytorski]

kopersztych (daw., z niem.) — miedzioryt, rycina. [przypis edytorski]

Kraft durch Freude (niem.) — moc poprzez radość. [przypis edytorski]

Kraftgenie (niem.) — siłacz-geniusz; nazwą tą obdarzano w Niemczech dramaturgów z okresu „burzy i naporu” (tj. 2. poł. XVIII w.), a także bohaterów ich utworów. [przypis edytorski]

Kraftmeier (niem.) — siłacz [przypis edytorski]

Kraft und Stoff (niem.) — siły i materii. [przypis edytorski]

Krakenkasse (niem.) — ubezpieczalnia zdrowotna, dosł. Kasa Chorych. [przypis edytorski]

Krankenbau (niem.) — szpital obozowy, w gwarze obozowej stosowane było również pojęcie „rewir”. [przypis edytorski]

krank (niem.) — chory. [przypis edytorski]

krank (z niem.) — choroba. [przypis edytorski]

Kreishauptmann (niem.) — odpowiednik polskiego starosty. [przypis edytorski]

kreiskomiser, popr. Kreiskommissar (niem.) — komisarz okręgowy. [przypis edytorski]

Kreutzdonnerwetter (niem.) — do stu piorunów; a niech mnie kule biją. [przypis edytorski]

Kreutz-Element (niem.) — przekleństwo: krzyż pański, utrapienie. [przypis edytorski]

kreuzzug (niem.) — krucjata, wyprawa krzyżowa. [przypis edytorski]

Kriegsmarine (niem.) — marynarka wojenna. [przypis edytorski]

Krist mein Gott (niem.) — Chryste, mój Boże. [przypis edytorski]

Kritik der reinen Vernunft (niem.) — Krytyka czystego rozumu (tytuł dzieła Immanuela Kanta). [przypis edytorski]

kronprinc (z niem. Kronprinz) — książę koronny, tytuł arystokratyczny nadawany dawniej następcom tronu w krajach niemieckojęzycznych. [przypis edytorski]

Kronprinz (niem.) — książę koronny, tytuł nadawany następcom tronu monarszego, w trakcie I wojny nosił go Wilhelm Hohenzollern. [przypis edytorski]

kryg (z niem. Krieg: dźwig) — nienaturalny, przesadnie wykonywany ruch, gest. [przypis edytorski]