Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 157721 przypisów.
personat (z łac.) — ważna osoba. [przypis edytorski]
personat (z łac.) — ważna osobistość. [przypis edytorski]
persona (z łac.) — osoba. [przypis edytorski]
personifikować (z łac.) — uosabiać. [przypis edytorski]
personka — osobowy. [przypis edytorski]
Personne, Antoine, n'a jamais vu mes yeux ou ceux qui les ont vus sont morts. Si je relevais mes paupières roses et gonflées, tout de suite tu mourrais (fr.) — Nikt, Antoine, nigdy nie widział moich oczu, a ci, którzy je widzieli, nie żyją. Gdybym podniósł swoje różowe i obrzmiałe powieki, umarłbyś natychmiast (tłum. Paweł Kozioł). [przypis edytorski]
Persoon, Christiaan Hendrik (1761–1836) — mykolog (badacz grzybów) i botanik, pierwszy z korektorów klasyfikacji systematycznej Linneusza. [przypis edytorski]
Persowie — lud pochodzenia indoeuropejskiego, który stworzył w I tysiącleciu p.n.e. imperium na Bliskim Wschodzie. Przodkowie dzisiejszych mieszkańców Iranu. [przypis edytorski]
Persowie nie byli żeglarzami, i sama ich religia tłumiła w nich wszelką myśl o handlu morskim. — Aby nie kalać żywiołów, nie żeglowali po rzekach. Dziś jeszcze nie mają handlu morskiego i uważają za bezbożników tych, co puszczają się na morze. [przypis autorski]
Persowie — starożytny lud zamieszkujący obszar Iranu (dawnej Persji). [przypis edytorski]
Persowie — starożytny lud zamieszkujący teren obecnego Iranu. [przypis edytorski]
Persowie — tragedia Ajschylosa z 472 r. p.n.e. [przypis edytorski]
Persowie zaślubiali swoje matki (…) ponieważ religia Zoroastra dawała prym tym związkom — Uważane były za zaszczytniejsze. [przypis redakcyjny]
perspektywa — dalszy widok, — tutaj: nadzieję. [przypis autorski]
perspektywa (daw.) — luneta. [przypis edytorski]
perspektywa (daw.) — luneta. [przypis redakcyjny]
perspektywa (daw.) — tu: luneta, lornetka. [przypis edytorski]
perspektywa — luneta. [przypis edytorski]
perspektywa — tu: oś widokowa. [przypis edytorski]
perspicuitas (…) elevatur — Cicero, De natura deorum, III, 4. [przypis tłumacza]
perspikacja (z łac.) — jasnowidztwo, tu raczej: widzenie siebie. [przypis edytorski]
Pers Sophara, Jan, arcykapłan Świętej Ewagii, Synesios, biskup Ptolemaidy, Olimpiodor i Stephanos — wg jednego z manuskryptów na temat alchemii: jedni z najdawniejszych z alchemików. [przypis edytorski]
per Stygia, per manes vehor (łac.) — przez manowce Stygii mnie prowadzą; przen.: jestem w piekle. [przypis edytorski]
persuasiones continuae (łac.) — ciągłe namowy. [przypis redakcyjny]
persuasiones (łac.) — namowy. [przypis redakcyjny]
persuasiones (łac.) — poduszczenia. [przypis redakcyjny]
perswadować coś komuś — przekonać kogoś do czegoś. [przypis edytorski]
perswadować coś komuś — przekonywać kogoś do czegoś. [przypis edytorski]
perswadować — tłumaczyć, przekonywać. [przypis edytorski]
perswadować — tłumaczyć. [przypis edytorski]
perswadować (z łac.) — tłumaczyć, przekonywać. [przypis edytorski]
perswazja (daw., z łac. persuasio) — przekonanie, mniemanie. [przypis edytorski]
perswazja (daw., z łac.) — przekonanie, mniemanie. [przypis edytorski]
perswazja — namawianie lub odradzanie poparte argumentacją. [przypis edytorski]
perswazja — przekonywanie z przytoczeniem odpowiednich argumentów. [przypis edytorski]
Persydes — w oryginale ang.: Persides. [przypis edytorski]
persyflaż — ironiczny utwór literacki, w którym autor naśladuje styl innego autora. [przypis edytorski]
persyflaż — pozornie poważny, a w istocie ironiczny utwór literacki, naśladujący cudzy styl. [przypis edytorski]
persyflaż — utwór o charakterze ironicznym, pozornie będący wyrazem wyszukanej uprzejmości; w drugim znaczeniu: naśladownictwo stylu innego autora. [przypis edytorski]
persyflaż (z fr., lit.) — utwór korespondujący z innym dziełem, autorem czy stylem, którego jest ironiczną krytyką. [przypis edytorski]
persyflaż (z fr. persiflage) — kpina, szyderstwo. [przypis edytorski]
Perszerończycy i Mancejanowie — Mieszkańcy okolic Perche, Maine i Normandii zdawna osławieni byli z przedajności świadectwa. [przypis tłumacza]
perszeron — ciężki koń pociągowy. [przypis edytorski]
perszeron — ciężko koń pociągowy. [przypis edytorski]
Pert em heru, czyli „wyjście poza dzień” — chodzi o zbiór staroegipskich tekstów religijnych znany powszechnie pod nadaną mu w XIX w. nazwą Księgi umarłych; faktycznie jego egipska nazwa oznacza: wyjście podczas dnia. [przypis edytorski]
Perthuis, Emilie de — hrabina de Perthuis, uczennica Chopina, u której gościł w 1834 r. [przypis edytorski]
Per todos los santos — Na wszystkich świętych! [przypis autorski]
pertraktować się — tu: odbywać się; mieć miejsce. [przypis edytorski]
perturbacje — komplikacje (dosł.: zawirowania). [przypis edytorski]
perturbacyjny (z łac. perturbatio: zaburzenie) — zaburzający, zakłócający normalny przebieg spraw a. ustalony porządek. [przypis edytorski]
perturbacyjny (z łac. perturbatio: zaburzenie) — zaburzający, zakłócający normalny przebieg spraw. [przypis edytorski]
Perudżino a. Perugino, właśc. Pietro di Cristoforo Vannucci (ok. 1450–1523) — wł. malarz i rysownik okresu renesansu, przedstawiciel szkoły umbryjskiej, oryginalny artysta tworzący w stylu typowym dla XV wieku (quattrocenta). [przypis edytorski]
Perugia — starożytne miasto w środkowych Włoszech. [przypis edytorski]
perukarza, strojnisia, (…) jakim jest syn Ksenofanta— tym synem Ksenofantesa był Hieronym, poeta liryczny, z którego drwi Arystofanes w Chamach Acharnejskich [ob. tłum. jako: Acharnejczycy; red. WL] 389, że ma tak olbrzymie włosy, iż staje się niewidoczny, jak pod czapką Plutona „Niewidką”. [przypis tłumacza]
Perun — jeden z najważniejszych bogów słowiańskich, przedstawiany jako gromowładny. [przypis edytorski]
Perun — słowiański bóg piorunów. [przypis edytorski]
perusz — odludek, wiecznie ślęczący w bóżnicy nad księgami, sprawy świata go nie interesują. [przypis tłumacza]
perversa capita (łac.) — przewrotne głowy. [przypis redakcyjny]
pervers a. perverti (fr.) — zbereźny, zboczony, perwersyjny. [przypis edytorski]
pervers (fr.) — perwersyjny, zdeprawowany, zepsuty. [przypis edytorski]
perversionem status Reipublicae, fabricationem malitiosam indiciorum (łac.) — odmiany ustroju Rzeczypospolitej, złośliwej kuźni oskarżeń. [przypis redakcyjny]
perversis delatorum consiliis (łac.) — przewrotnymi radami donosicieli. [przypis redakcyjny]
perversité (fr.) — perwersyjność; przewrotność. [przypis edytorski]
Per (…) viam — Manilius, Astronomica, I, 59. [przypis tłumacza]
per viam rectam (łac.) — prostą drogą. [przypis edytorski]
per vim (łac.) — gwałtem. [przypis redakcyjny]
Pervincit (łac.) — zwycięża. [przypis redakcyjny]
per voi, bambino mio (wł.) — dla ciebie, moje dziecko. [przypis edytorski]
perwersja — szokujące, naruszające normy zachowanie. [przypis edytorski]
perwersja (z łac. perversio: przekręcenie) — wynaturzenie. [przypis edytorski]
Peryander (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Peryandra [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów I, 96. [przypis tłumacza]
peryferia (z łac., lm) — zewnętrzna część czegoś, krańce; odległe od centrum, dzielnice na krańcach miasta. [przypis edytorski]
peryferium (z łac.) — obrót koła. [przypis edytorski]
peryfraza — omówienie; figura stylistyczna zastępująca pojedyncze słowo dłuższym wyrażeniem. [przypis edytorski]
peryjod, właśc. period (z łac.) — okres. [przypis edytorski]
Perykles (495–429 p.n.e.) — ateński polityk, mąż stanu, reformator demokracji ateńskiej. [przypis edytorski]
Perykles — naczelnik państwa attyckiego w wojnie peloponeskiej, umysł genialny, natura arystokratyczna o głęboko demokratycznym poczuciu; zmarł na zarazę w drugim roku wojny. [przypis tłumacza]
Perykles (ok. 495–429 p.n.e.) — polityk i mówca ateński. [przypis edytorski]
Perykles (ok. 495–429 p.n.e.) — polityk i mówca ateński w okresie politycznej hegemonii Aten, ich rozkwitu gospodarczego i kulturalnego; przyczynił się do budowy środkowego z tzw. długich murów, łączącego Ateny z Pireusem, biegnącego pomiędzy murem północnym a murem falerońskim, powstałymi w czasach Temistoklesa. [przypis edytorski]
Perykles (ok. 495–429 p.n.e.) — polityk i mówca ateński w okresie politycznej hegemonii Aten, ich rozkwitu gospodarczego i kulturalnego. [przypis edytorski]
Perykles (ok. 495–429 p.n.e.) — polityk i mówca ateński w okresie politycznej przewagi Aten, ich rozkwitu gospodarczego i kulturalnego. [przypis edytorski]
Perykles — syn wielkiego Peryklesa (zm. 429), zrodzony z Aspazji z Miletu. Po śmierci prawowitych synów za zgodą ludu wpisany do fratrii i demu ojca, dziedziczy majątek ojca i imię. W r. 410/09 hellenotamias, tj. skarbnik Związku Morskiego (morskiego państwa ateńskiego). [przypis tłumacza]
Perykles (…) wprowadził pensje za wszystko — Perykles wprowadził diety dla sędziów heliai (sądu ludowego) w skromnej wysokości dwóch oboli dziennie, będące rekompensatą za brak możliwości zarobkowania podczas pełnienia funkcji; miało to umożliwić najbiedniejszym uczestnictwo w życiu politycznym Aten i zapoczątkowało rozwinięty po czasach Peryklesa system wynagradzania obywateli za pełnienie funkcji i udział w posiedzeniach Zgromadzenia Ludowego. [przypis edytorski]
perykulum (łac. periculum, r.n.) — próba, niebezpieczne działanie, ryzyko. [przypis edytorski]
Perylus stworzył mię na woła (…) — Perylus a. Perilaos miał być twórcą byka z brązu (również: spiżowego smoka a. woła), w którego wnętrzu jak w piecu palono ludzi na rozkaz tyrana sysylijskiego miasta Akragas, Falarisa. [przypis edytorski]
perypatetyczne teorie — teorie Arystotelesa, jego uczniów i zwolenników. [przypis edytorski]
perypatetyk — członek grupy uczniów Arystotelesa, pot. człowiek lubiący spacerować podczas rozmyślań lub rozmów. [przypis edytorski]
perypatetyk (gr. peripatetikos: przechadzający się) — uczeń lub zwolennik filozofii Arystotelesa; określenie wywodzone od zwyczaju przechadzania się podczas wykładów i dyskusji panującego w szkole Arystotelesa; pot.: osoba lubiąca przechadzać się podczas rozmyślań lub rozmów. [przypis edytorski]
perypatetyk — przechadzający się; tu: filozof; uczniowie Arystotelesa, którzy rozprawiając zwykli przechadzać się, tworzyli staroż. szkołę perypatetyków. [przypis edytorski]
perypatetyk — słowo pochodzące od nazwy Perypat, określającej akademię założoną przez Arystotelesa; w potocznym znaczeniu określa ono jednak osobę, która filozofuje bądź dyskutuje przechadzając się, co pochodzi od sposobu prowadzenia dyskusji we wzmiankowanej akademii. [przypis edytorski]
perypatetyk — uczeń Arystotelesa lub zwolennik jego filozofii; określenie wywodzone od zwyczaju przechadzania się podczas wykładów i dyskusji (gr. peripatetikos: przechadzający się), panującego w szkole Arystotelesa. [przypis edytorski]
perypatetyk (z gr. περιπατητικός, peripatetikos: związany z chodzeniem, przechadzaniem się) — tu: osoba, która lubi spacerować w czasie rozmowy (w innym znaczeniu: zwolennik filozofii Arystotelesa). [przypis edytorski]
Perypat — mowa tu o filozoficznej szkole perypatetycznej czyli o szkole Arystotelesa. [przypis redakcyjny]
perypetyj — dziś D. lm: perypetii. [przypis edytorski]
peryskop — przyrząd optyczny służący do obserwacji przedmiotów poza polem widzenia obserwatora; stosowany jest m.in. w wojsku. [przypis edytorski]
perystyl — dziedziniec otoczony kolumnami. [przypis edytorski]
perystyl — Perystyl był to salon starożytnych. Domy ich po większej części składały się z ciągu komnat idących jedna za drugimi tak, że stanąwszy w vestibulum, tj. u wejścia, najczęściej ciasnego, można było od razu przejrzeć aż do viridarium, czyli ogrodu zwykle kończącego dom z drugiej strony. Zaraz po vesibulum następowało atrium, czyli sień, w której niewolnicy siedzieli i goście podrzędni przyjmowani byli. To vestibulum, pośrodku którego było impluvium, czyli sadzaweczka okrągła lub kwadratowa na zbieranie się wody deszczowej, otoczone było małymi izdebkami sypialnymi; przez otwór nad impluvium wchodziło światło dzienne. Dalej było tablinum, czyli podłużna sala, wystrojona w kosztowności domu; za nią dopiero perystyl, kwadratowa przestrzeń otoczona zwykle kolumnami, zwykle bez dachu, przeznaczona przechadzce i rozmowom; potem następował triclinium, czyli pokój jadalny, połączony z viridarium lub często w samym viridarium, gdzie stały posągi, kwiaty, krzewy. Ten cały ciąg komnat był na oko jako jeden korytarz długi, urozmaicony tylko występującymi się ściany, posagami, freskami, ołtarzami bogów domowych w vestibulum, bogów innych w perystylu i w viriadarium. Izdebki, w których mieszkali niewolnicy, w których spali panowie, kuchnia, spiżarnia itd. były tylko przydatkowymi ciupkami do tego korytarza głównego, z obu stron ciągnącymi się przy nim. Rozumie się, że w Rzymie i że w Pałacu Cezarów wszystkie części domu nabyły większych proporcji — ale w ruinach Pompei ten tylko korytarz główny przeznaczony na publiczność domowego życia, to jest na przyjmowanie gości, na biesiadę itd. jest obszernym i pięknym, reszta złożona z pokojów ciasnych, niskich, słowem z ciupek. [przypis autorski]
Perystyl — poza tablinum, podwórzec, otoczony portykami (podcieniami). [przypis redakcyjny]
perystyl — wewnętrzny dziedziniec domu. [przypis edytorski]
perystyl — wewnętrzny dziedziniec otoczony kolumnami. [przypis edytorski]