Przypisy

quaedam secretiora (łac.) — niektóre większe sekrety. [przypis redakcyjny]

quaerulari (łac.) — żale rozwodzić. [przypis redakcyjny]

quae sunt mei muneris (łac.) — które należą do mego urzędu. [przypis redakcyjny]

qua intentione (łac.) — w jakim zamiarze. [przypis redakcyjny]

Qua (łac.) — jako; opiekun — tzn. opiekun prawny wyznaczany małoletnim sierotom. W prawodawstwie staropolskim opiekun posiadał prawie całkowitą władzę (praktycznie przez nikogo niekontrolowaną) nad swym podopiecznym. Częste też były fakty nadużyć, np. zmuszania dzieci do wstąpienia do klasztoru (majątek zagarniał wtedy opiekun, zwykle najbliższy krewny) czy do małżeństwa z samym opiekunem. Taki, między innymi, zamiar względem Klary rozważa Cześnik. [przypis redakcyjny]

qualitatem (łac. forma B.) — własność. [przypis redakcyjny]

qualitates (łac.) —przymioty. [przypis redakcyjny]

qualitates (łac.) — przymioty. [przypis redakcyjny]

qualitates (łac.) — zalet. [przypis redakcyjny]

qualitates occultae — Scholastycy rozumieli przez to własności rzeczy niedające się wyprowadzić z przyjętych własności pierwotnych i będące rzekomo wynikiem tajemniczego wpływu ciał niebieskich. [przypis redakcyjny]

quam felicissime, diutissime regnet (łac.) — oby jak najszczęśliwiej i najdłużej panował. [przypis redakcyjny]

quam in adversis (łac.) — jako też i w niepomyślnych (okolicznościach). [przypis redakcyjny]

quamquam (łac.) — chociaż; tutaj w znaczeniu: zdanie, opinia. [przypis redakcyjny]

Quamvis iuxta leges humanas et divinas (…) solvat marcas etc. (łac.) — Chociaż według praw ludzkich i boskich wszelki mężobójca powinien być karany gardłem, jednak my Polacy, surowość tę łagodząc, postanawiamy, że szlachcic, zabójca szlachcica, zapłaci grzywien itd. [przypis redakcyjny]

quand'era in parte altr'uom da quel ch'io sono — kiedy byłem po części innym człowiekiem, niż dzisiaj; Petarca, Sonet I, w. 4. [przypis redakcyjny]

quand meme (fr.) — pomimo wszystko. [przypis redakcyjny]

Quandoquidem (łac.) — jakkolwiek, aczkolwiek. [przypis redakcyjny]

quand veux tu (…) immondes — kiedyż mnie pogrzebiesz, Rozpusto o plugawych ramionach. [przypis redakcyjny]

quanti constitit (łac.) — jak wiele kosztowało. [przypis redakcyjny]

quantitatem (łac.) — iloczasu. [przypis redakcyjny]

Quanto plura recentium sive veterum revolvo (łac.) — im więcej wypadków z dziejów nowszych czy dawnych rozważam, tym jaśniej dostrzec się dają igraszki rzeczy ludzkich we wszystkich sprawach; wielu bowiem dzięki sławie, nadziei, czci, hojności powołanych było do władzy, a tymczasem los trzymał w ukryciu przyszłego władcę. [przypis redakcyjny]

quantum mutatus ab illo (łac.) — o ileż odległy od tamtego. [przypis redakcyjny]

quantum potui (łac.) — co mogłem. [przypis redakcyjny]

quantum praestitisset (łac.) — czego by dokonał. [przypis redakcyjny]

quantum privato licuit (łac.) — ile prostakowi godziło się. [przypis redakcyjny]

quantum satis (łac.) — ile potrzeba, podług potrzeby. [przypis redakcyjny]

quantum satis (łac.) — pod dostatkiem. [przypis redakcyjny]

quarta Februarii (łac.) — czwartego lutego. [przypis redakcyjny]

quasi (łac.) — niby. [przypis redakcyjny]

quasi supremum caput (łac.) — niejako najwyższą głową tj. naczelnym wodzem. [przypis redakcyjny]

quasi-uśmiech — niby-uśmiech. [przypis redakcyjny]

Quatuor articuli judicii castrensis: stuprum, incendium, latrocinium et vis armata alienis aedibus illata (łac.) — Cztery artykuły sądu polowego: gwałt, podpalenie, rozbój i napaść zbrojną siłą na czyjś dom. [przypis redakcyjny]

que diable (fr.) — u diabła; do czarta. [przypis redakcyjny]

que je garde certaines convenances (fr.) — żebym zachowywał przyjęte formy towarzyskie. [przypis redakcyjny]

que je vous embrasse — niech cię uścisnę. [przypis redakcyjny]

Quel honneur (…) serviteur — Co za zaszczyt, co za szczęście! Ach, Panie Senatorze, jestem Pańskim uniżonym sługą. — Jest to refren satyrycznej piosenki Bérangera Le Sénateur. Jej treścią zachwyty głupiego męża, zadowolonego, że senator nadskakuje jego żonie, a jemu okazuje łaskawość. [przypis redakcyjny]

quelle figure! (…) l'air d'un poète — co za mina! on ma wygląd poety. [przypis redakcyjny]

Quelle idée (fr.) — cóż za pomysł. [przypis redakcyjny]

quem anto, castigo (łac.) — kogo miłuję, tego chłostam. [przypis redakcyjny]

Que me (…) impossible — Co mi Pan mówisz, mój drogi…? niemożliwe! [przypis redakcyjny]

que non publice, sed secreto cum quinque vel sex eorum exercent artificium (łac.) — które nie publicznie, lecz w tajemnicy z pięcioma czy sześcioma swoich praktyk dokonują. [przypis redakcyjny]

Que sais-je! — Czy ja wiem! [przypis redakcyjny]

que sais-je (fr.) — czy ja wiem. [przypis redakcyjny]

Que veux tu, chere enfant? (fr.) — czegóż chcesz, drogie dziecko? [przypis redakcyjny]

Que votre nom soit beni à jamais… (fr.) — „Niech imię Twoje będzie błogosławione na wieki, mimo że chciałeś mnie doświadczyć przez to cierpienie.” [przypis redakcyjny]

Que votre règne d'amour arrive (fr.) — że wasze królestwo miłości zbliża się. [przypis redakcyjny]

quia aurum et argentum non sunt mihi, quod habeo hoc vobis do (łac.) — złota i srebra nie mam, co posiadam, to wam ofiaruję. [przypis redakcyjny]

Quia incertum est, quo loco te mors exspectet, tu eam omni loco exspecta (łac.) — Ponieważ nie ma pewności, w którym miejscu śmierć ciebie czeka, ty jej oczekuj w każdym miejscu (Seneka, Listy do Lucyliusza). [przypis redakcyjny]

quia (łac.) — dlaczego?; skąd to pochodzi? [przypis redakcyjny]

qui amat (łac.) — który kocha; w IV Serii Poezyj K. Tetmajera (1900 r.) znajdował się cykl wierszy pt. Qui amant. [przypis redakcyjny]

quibus deerat inimicus, per amicos opprimebature (łac.) — kto nie miał nieprzyjaciela, ulegał przemocy przyjaciół. [przypis redakcyjny]

qui cito dat, bis dat (łac.) — kto prędko daje, dwa razy daje. [przypis redakcyjny]

Quicquid id est (łac.) — czymkolwiek to [dzieło] jest. [przypis redakcyjny]

qui de droit (fr.) — ten, który jest od praw. [przypis redakcyjny]

quidem (łac.) — niby. [przypis redakcyjny]

quidem (łac.) — niby. [przypis redakcyjny]

quidem (łac.) — niby to. [przypis redakcyjny]

quidem — niby. [przypis redakcyjny]

qui Deum colat, qui kominem laedit (łac.) — jak może czcić Boga, kto bliźniego krzywdzi. [przypis redakcyjny]

quid mali feci (łac.) — cóż złego uczyniłem? (Mt. 27, 23). [przypis redakcyjny]

quidquid non discutitur, iustitia non putatur (łac.) — bez roztrząsania nie ma sprawiedliwości. [przypis redakcyjny]

Quid sit amor (…) fallente — 1. Co to jest miłość i skąd bierze swe miano. 2. Jaki jest skutek miłości. 3. Między jakimi osobami może istnieć miłość. 4. W jaki sposób miłość zyskać, zachować, w jaki sposób zwiększa się ona, maleje i kończy. 5. O oznakach wzajemnej miłości i co ma czynić jedno z kochanków, gdy mu drugie nie dochowa wiary. [przypis redakcyjny]

qui facile credit, facile decipitur (łac.) — łatwowierny łatwo bywa oszukany. [przypis redakcyjny]

Qui facit (…) eam (łac.) — Kto dół kopie, sam weń pada. [przypis redakcyjny]

Qui facit veritatem (łac.) — fragment cytatu z Ewang. św. Jana, rozdz. 3. wers. 21. Qui facit veritatem, venit ad lucem: Kto czyni prawdę, idzie do światłości, aby się pokazały uczynki jego, iż w Bogu uczynione są. [red. WL]. [przypis redakcyjny]

Qui (…) levi (łac.) — Jeśliś mądry, mądrość swą w życiu okazuj; miej tylko czyste sumienie i nie trwóż się za lada szelestem. [przypis redakcyjny]

qui manum opponat (łac.) — kto by się oparł. [przypis redakcyjny]

qui me monte à la gorge (fr.) — to podchodzi mi do gardła, dusi. [przypis redakcyjny]

Qui nescit (…) mare (łac.) — Kto nie umie się modlić, niech się puści na morze. [przypis redakcyjny]

Quintana — licytacja w pałacu Nerona, na której sprzedawano rzeczy, które Cezar z towarzyszami, przebrani, rabowali jako zwykli rzezimieszkowie, w Rzymie, dzieląc potem pomiędzy siebie zysk osiągnięty z tejże licytacji. [przypis redakcyjny]

Quintus Calaber — żył w IV wieku po Chr., napisał obszerne dzieło, mające być dalszym ciągiem Iliady. [przypis redakcyjny]

qui obnixo genu — tak np. powiada Statius: obnixa pectora (Thebaid, lib. VI, w. 863): „(…) rumpunt obnixa forentes/ pectora (…)”, co tłumaczy stary komentator Bartha przez summa vi contra nitentia. Podobnie mówi Owidiusz (Halieut., w. 11) obnixa fronte, opowiadając o smoku morskim (Scaro) starającym się przedostać przez więcierze ogonem, a nie łbem: Non audet radiis obnixa occurrere fronte. [przypis redakcyjny]

Quis est, qui de manibus meis eripere possit populum hune? (łac.) — Któż jest, co by lud ten z rąk moich mógł wyrwać? [przypis redakcyjny]

quis habet notam linguae? (łac.) — kto ma znak za język? [przypis redakcyjny]

quis nescit longas regibus esse manus (łac.) — któż nie wie, że królowie mają długie ręce. [przypis redakcyjny]

quisque suae fortunae faber (łac.) — każdy swojego losu sprawcą. [przypis redakcyjny]

quis scit (łac.) — kto wie. [przypis redakcyjny]

Quivi la ripa (…) cadere in giuso (wł.) — cytat z pieśni 25. Czyśćca Boskiej Komedii Dantego Alighieri, ww. 112–117 (tłum. E. Porębowicza): [przypis redakcyjny]

qui vult amari, languida reget manu (łac.) — kto chce być kochanym, niech łagodną rządzi ręką. [przypis redakcyjny]

quo animo (łac.) — jakim sercem. [przypis redakcyjny]

quo animo (łac.) — jakim umysłem, w jakim usposobieniu. [przypis redakcyjny]

quocumque praetextu et titulo (łac.) — z jakiegokolwiek powodu lub tytułu. [przypis redakcyjny]

quocumque praetextu (łac.) — pod jakimkolwiek pozorem. [przypis redakcyjny]

quocumque titulo (łac.) — pod jakimkolwiek tytułem. [przypis redakcyjny]

Quod mens augurat et opto (łac.) — co serce prorokuje i czego pragnę. [przypis redakcyjny]

Quod peto, da, Cai; non peto consilium (łac.) — Czego żądam, dawaj, Kajusie; o radę nie proszę (Marcjalis, Epigramata, II, 30). [przypis redakcyjny]

Quod vis credere, crede (łac.) — wierz, w co chcesz wierzyć. [przypis redakcyjny]

quo fine (łac.) — do jakiego końca, wyniku. [przypis redakcyjny]

quomodo hoc explicatur Polonice? (łac.) — jak się to nazywa (mówi) po polsku? [przypis redakcyjny]

quo modo (łac.) — w jaki sposób. [przypis redakcyjny]

quo motivo (łac.) — z tego powodu. [przypis redakcyjny]

quondam (łac.) — niegdyś. [przypis redakcyjny]

quondam (z łac.) — niegdyś. [przypis redakcyjny]

quo numine laeso (łac.) — które bóstwo obraziwszy. [przypis redakcyjny]

quoquo modo (łac.) — żadnym sposobem. [przypis redakcyjny]

quorum iniuriis in profundissimo Democriti (łac.) — których niesprawiedliwie postępki w najgłębszej Demokryta studni (utopiły jej sławę); Demokryt, filozof gr. żyjący w V w. p.n.e., utrzymywał, że ziemia jest wewnątrz po części wydrążona. [przypis redakcyjny]

quorum machinationibus (łac.) — których knowaniami. [przypis redakcyjny]

[tj. dokąd często przybywała, na okiełznanym delfinie siedząc, naga Tetis; red. WL];

[tj. obydwoma ramionami obejmując szyję; red. WL];

[tj. uciekła się do zwykłych sztuk; red. WL.]

Bóstwa, szczególniej morskie, napastowane od ludzi, miały szczególny przywilej: zamieniać się w rozmaite kształty. Tak Proteus u Owidiusza, Metamorph[oses] VIII, 730, i Wirgiliusza, Georgiki IV, 387.

[tj. coraz to nowe formy przybierała: aż poczuła, że jej członki zostały pochwycone; red. WL];

[tj. ukazała się jako Tetyda; red. WL.]

[przypis redakcyjny]

quos ego (łac.) — ja was…, słowa, którymi Neptun wygrażał wiatrom w Eneidzie Wergiliusza. [przypis redakcyjny]

quos perdere vult, prius dementat (łac) — tych, których chce zgubić, (Bóg) najpierw ogłupia. [przypis redakcyjny]