Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | poetyckie | pogardliwe | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 2747 przypisów.
jasełka — przedstawienie o narodzinach Jezusa. [przypis edytorski]
jasełkarz — lalkarz. [przypis edytorski]
jasełka — tu: figury przedstawiające postaci związane z narodzinami Jezusa. [przypis edytorski]
jasełka — widowiska teatralne na temat Bożego Narodzenia, wzorowane na średniowiecznych misteriach franciszkańskich. [przypis edytorski]
Ja się zemściłem, lecz ona nie żyje! — po tym wersie w pierwotnej wersji utworu fragment: „Ludy, słuchajcie! Dla waszej nauki / Powiem: słuchajcie i zważcie dokładnie! Wy, syny wasze, wnuków waszych wnuki / Niechaj to w sercu zachowają na dnie: / Co człowiek zbłądził, rażon gniewu jadem, / To książę wielkim naprawi przykładem!”. [przypis edytorski]
Jasieńczyk, Marian (1855–1911) — właśc. Wacław Karczewski; dziennikarz, powieściopisarz naturalistyczny. [przypis edytorski]
Jasieński, Bruno — właśc. Wiktor Zysman (1901–1938), poeta, przedstawiciel futuryzmu, autor m. in. poematu Słowo o Jakubie Szeli i powieści Palę Paryż; komunista, od 1929 w ZSRR, skazany na śmierć podczas stalinowskich czystek. [przypis edytorski]
Jasienica, Paweł; właśc. Leon Lech Beynar (1909–1970) — historyk polski, eseista, publicysta „Tygodnika Powszechnego”; autor m.in. Myśli o dawnej Polsce (1960) oraz cyklu esejów historycznych: Polska Piastów (1960), Polska Jagiellonów (1963), Rzeczpospolita Obojga Narodów (1967–1972). [przypis edytorski]
jasienina (daw.) — las jesionowy. [przypis edytorski]
Jasiński, Jakub (1761–1794) — generał insurekcji kościuszkowskiej, dowodził powstaniem w Wilnie; zginął podczas Rzezi Pragi 4 listopada 1794, broniąc Warszawy przed wojskami Suworowa. [przypis edytorski]
Jasiński, Jakub (1761–1794) — generał insurekcji kościuszkowskiej, dowodził powstaniem w Wilnie; zginął podczas Rzezi Pragi 4 listopada 1794 r., broniąc Warszawy przed wojskami Suworowa. [przypis edytorski]
Jasiński, Jakub (1761–1794) — gen. podczas insurekcji kościuszkowskiej, dowodził powstaniem w Wilnie; zginął podczas Rzezi Pragi 4 listopada 1794 r. broniąc Warszawy przed wojskami Suworowa. [przypis edytorski]
jasionowy — dziś: jesionowy. [przypis edytorski]
ja skazał (…) eto takoje (ros.) — powiedziałem, że rozumiem, a oto okazuje się, że nie wszystko. Powiedział pan, Domaszko, „strychulec”, tak? Co to takiego. [przypis edytorski]
jaskinią — dawna forma B. r.ż., częsta u Mickiewicza; dziś: (w) jaskinię. [przypis edytorski]
jaskinią (starop. forma) — jaskinię. [przypis edytorski]
jaskinia — chodzi zapewne o Okna Zbójnickie, dwie jaskinie wapienne po wschodniej stronie Doliny Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich. [przypis edytorski]
Jaskinia Mamucia — najdłuższa jaskinia świata, o łącznej długości korytarzy równej ok. 650 km, znajdująca się w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kentucky. [przypis edytorski]
Jaskinia Mamucia — najdłuższa jaskinia świata, o łącznej długości korytarzy równej ok. 650 km, znajdująca się w Stanach Zjednoczonych, w stanie Kentucky. [przypis edytorski]
Jaskinia Wichrów, właśc. Jaskinia Wiatrów — dawna naturalna jaskinia położona za jedną z kaskad kompleksu wodospadów Niagara, zwaną „Welon Panny Młodej” (ang. Bridal Veil Falls); jaskinia, odkryta w 1834 roku, miała 40 m wysokości, 30 m szerokości i 9 m głębokości, z czasem uległa zawaleniu (częściowemu w 1920, a całkowitemu w 1954 roku). [przypis edytorski]
jaskinie Zofijówki — groty w parku Zofijówka pod Humaniem na Ukrainie. [przypis edytorski]
Jaskółka z „Wieczorów Rodzinnych” — pseudonim Zofii Bukowieckiej (1844–1920), nauczycielki i autorki książek dla dzieci. W latach 1903–1912 prowadziła rubrykę Skrzynka do listów. [przypis edytorski]
jaskra — choroba prowadząca do nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i siatkówki, powodująca pogorszenie lub utratę wzroku; łac. glaucoma. [przypis edytorski]
jaskrawie — dziś: jaskrawo. [przypis edytorski]
jaskrawie — dziś popr.: jaskrawo. [przypis edytorski]
jaskrawie — jaskrawo. [przypis edytorski]
jaskrawszy — w oryg. niem. gellen: przenikliwy. [przypis edytorski]
Jasło — obecnie miasto powiatowe w województwie podkarpackim. [przypis edytorski]
jasmin-manga — inaczej: plumeria, kwiat Lei, rodzaj roślin z rodziny toinowatych. [przypis edytorski]
Jasmund — półwysep na Rugii. [przypis edytorski]
jasna pani — jaśnie pani, szlachcianka, dziedziczka. [przypis edytorski]
jasnemi oczy — dziś popr. forma N. lm: jasnymi oczami. [przypis edytorski]
jasnopłowy — jasnoblond. [przypis edytorski]
jasnoście — dziś popr. B.lm: jasności. [przypis edytorski]
Jasny jest anioł, chociaż najjaśniejszy upadł — nawiązanie do mitu o nieposłuszeństwie i upadku anioła Lucyfera (niosącego światło, z łac. lux, lucis: światło; ferre: nieść). [przypis edytorski]
Jaspers, Karl (1883–1969) — niemiecki filozof, przedstawiciel egzystencjalizmu, oraz psychiatra. [przypis edytorski]
jaspis i onyks — skały z wstęgowatymi pasmami, cenione jako materiał jubilerski. [przypis edytorski]
Jassy — stolica Mołdawii, obecnie w Rumunii. [przypis edytorski]
Jast — Aufregung, Zorn. [przypis edytorski]
Jastrun, Mieczysław (1903 –1983) — poeta, tłumacz, autor książek biograficznych i kilku dzieł prozą, znany głównie jako twórca liryki filozoficznej. [przypis edytorski]
Jastrun, Mieczysław (1903–1983) — poeta, tłumacz, autor książek biograficznych i kilku dzieł prozą, znany głównie jako twórca liryki filozoficznej. [przypis edytorski]
jastrząb' — dawna pisownia, z zaznaczoną miękkością końcowego b; dziś popr.: jastrząb. [przypis edytorski]
jastrząbem (daw.) — dziś: jastrzębiem. [przypis edytorski]
Jastrzębiec — herb szlachecki Skrzetuskich. [przypis edytorski]
Jastrzębiec-Zalewski, Władysław (ur. 1877) — komediopisarz, autor Lanceta, Gobelina, Serc za drutem kolczastym. [przypis edytorski]
jastrzębióm i krukóm — dziś popr. pisownia: jastrzębiom i krukom. [przypis edytorski]
jasyr (daw.) — niewola u Tatarów a. Turków. [przypis edytorski]
jasyr (daw.) — niewola u Tatarów lub Turków. [przypis edytorski]
jasyr (daw.) — niewola u Turków lub Tatarów. [przypis edytorski]
jasyr — jeńcy uprowadzeni przez Turków a. Tatarów. [przypis edytorski]
jasyr — niewola. [przypis edytorski]
jasyr — niewola tatarska. [przypis edytorski]
jasyr — tu ogólnie: niewola. [przypis edytorski]
jasyr — turecka lub tatarska niewola. [przypis edytorski]
jasyr (z tur.) — niewola; także ludność wzięta do takiej niewoli. [przypis edytorski]
jasyr (z tur.) — niewola tatarska lub turecka. [przypis edytorski]
Jaszar — postać o tym imieniu, jak również jego syn, nie pojawiają się w Biblii hebrajskiej. [przypis edytorski]
jaszcz (daw.) — skrzynia na dwóch kołach do przewozu amunicji. [przypis edytorski]
jaszcz — skrzynia na kółkach do transportu amunicji. [przypis edytorski]
jaszczur (daw.) — wyprawiona skóra jaszczurki; tu: pochwa wykonana z takiej skóry. [przypis edytorski]
jaszczurnik — tu: gniazdo jaszczurek. [przypis edytorski]
Jaszczurówka — obecnie obszar we wschodniej części Zakopanego. [przypis edytorski]
jaszczur — skóra cielęca, kozia lub owcza, używana do wyrobu galanterii kaletniczej; tu: skórzana pochwa szabli. [przypis edytorski]
jaszczur — skóra końska lub ośla, wyprawiona chropowato, podobna do skóry jaszczurczej; oprawiano w nią pochwy i rękojeści szabel. [przypis edytorski]
jaszczur — wyprawiona skóra, tu: pochwa. [przypis edytorski]
jaszcz — wóz do transportu amunicji. [przypis edytorski]
jaszczyk a. jaszcz — wóz przystosowany do transportu amunicji artyleryjskiej. [przypis edytorski]
jaszczyk — skrzynia na naboje. [przypis edytorski]
jaszczyk — tu: skrzynka. [przypis edytorski]
jaszczyk — wóz do przewożenia amunicji artyleryjskiej. [przypis edytorski]
jaszczyk — wóz transportowy z okutą skrzynią, tu: węglarka. [przypis edytorski]
jaszczyk — wóz transportowy z okutą żelazem skrzynią. [przypis edytorski]
jaszczyk — wóz z okutą skrzynią. [przypis edytorski]
jaszczyk — wóz z okutą skrzynią, służący dawniej do przewożenia amunicji artyleryjskiej. [przypis edytorski]
jaszczyk (z ros.) — skrzynia na amunicję. [przypis edytorski]
jatagan — broń biała, jej długość wynosi około 70 cm; charakteryzuje się rękojeścią i podwójną krzywizną ostrza. [przypis edytorski]
jatagan — broń biała, krótsza od szabli, używana od XVI w. przez Turków, Arabów i Persów. [przypis edytorski]
jatagan — broń sieczna o zakrzywionym ostrzu, używana od XVI w. przez Turków, Arabów i Persów. [przypis edytorski]
jatagan — broń sieczna średniej długości, bez jelca, o podwójnie zakrzywionym ostrzu. [przypis edytorski]
jatagan — rodzaj broni białej o dwukrotnie wygiętym ostrzu. [przypis edytorski]
jatagan (z tur.) — broń sieczna o wygiętej głowni. [przypis edytorski]
jatagan (z tur.) — broń sieczna średniej długości, o zakrzywionym ostrzu i charakterystycznej rękojeści, używana przez Turków, Arabów i Persów. [przypis edytorski]
ja taki zostanę — ja i tak zostanę. [przypis edytorski]
ja tego ani wygłoszę, ani podpiszę — ja tego ani nie wygłoszę, ani nie podpiszę. [przypis edytorski]
jat', je (ros.) — litery alfabetu rosyjskiego. [przypis edytorski]
jatka (daw.) — rzeźnia. [przypis edytorski]
jatka (daw.) — rzeźnia. [przypis edytorski]
jatka — rzeźnia. [przypis edytorski]
jatka — rzeźnia; zakład rzeźnicki. [przypis edytorski]
jatki — rzeźnia. [przypis edytorski]
Ja toho Lacha znaju, on buw u Krymu (ukr.) — Znam tego Polaka, on był na Krymie. [przypis edytorski]
Ja toho skazaty ne umiju (rus.) — ja tego powiedzieć nie umiem. [przypis edytorski]
jatrochemia — alchemia medyczna: kierunek w alchemii w XVI–XVII w., mający na celu na odkrywanie substancji chemicznych, które mogą służyć jako leki, oraz poznawanie procesów zachodzących w organizmie ludzkim; wyparta przez nowoczesną chemię i medycynę. [przypis edytorski]
jat' (ros. Jać, Ѣ, ѣ) — litera starej cyrylicy, zlała się całkowicie z e. Jej obecność w ortografii XX w. wynikała z wpływu języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, który był językiem liturgicznym. [przypis edytorski]
Jat' (ros. Jać, Ѣ, ѣ) — litera starej cyrylicy, zlała się całkowicie z e. Jej obecność w ortografii XX w. wynikała z wpływu języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, który był językiem liturgicznym. [przypis edytorski]
J'attends votre férule critique (fr.) — oczekuję surowej krytyki z Pańskiej strony. [przypis edytorski]
jau ant galo — pagaliau. [przypis edytorski]
Ja uboga, nie znam wroga — w innej wersji: „Ach, dla Boga! Nigdym wroga/ Nie widziała, nie”. [przypis edytorski]
jaunūmenė — dabar: jaunuomenė. [przypis edytorski]
jaunumenė — jaunimas. [przypis edytorski]