Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 161037 przypisów.

intermezzo (wł.) — komiczna wstawka, wykonywana w antraktach opery włoskiej; tu: niespodziewany przerywnik. [przypis edytorski]

intermezzo (wł.), — krótka wstawka o pogodnym lub komicznym charakterze wykonywana między aktami opery (np. opery seria); z czasem zrodziła się opera buffa. [przypis edytorski]

intermezzo (wł., muz.) — fragment muzyczny o lżejszym i pogodnym charakterze włączony do opery. [przypis edytorski]

intermezzo (wł., muz.) — muzyczne przejście lub wstawka muzyczno-dramatyczna pomiędzy częściami większego dzieła. [przypis edytorski]

intermezzo (wł., muz.) — muzyczne przejście lub wstawka muzyczno-dramatyczna pomiędzy częściami większego dzieła. [przypis edytorski]

intermezzo (wł., muz.) — muzyczne przejście lub wstawka muzyczno-dramatyczna pomiędzy częściami większego dzieła; w okresie romantyzmu: rodzaj miniatury fortepianowej. [przypis edytorski]

intermezzo (wł.) — przerwa (między częściami utworu a. przedstawienia). [przypis edytorski]

intermezzo (wł.) — wstawka o lżejszym i pogodnym charakterze pomiędzy częściami większego dzieła. [przypis edytorski]

Intermissa, Venus, diu [rursus bella moves?] Parce precor, precor (łac.) — Po tak długim czasie, Wenus, [znowu wszczynasz wojnę?] Oszczędź, błagam, błagam (Horacy, Pieśni IV, 1–2). [przypis edytorski]

intermitujący (z łac.) — przerywany. [przypis edytorski]

inter moenia (łac.) — w murach. [przypis redakcyjny]

inter multiformia vero deorum numina non diffitentur unum deum in celis ceteris imperitantem illum prepotentem celestia tantum curare hos vero de sanguine eius processisse (łac.) — między wielorakimi potęgami bogów nie rozróżniali, wierząc, że jeden bóg w niebie rządzi wszystkimi innymi i troszczy się o nich, gdyż z jego krwi prawdziwie pochodzą. [przypis edytorski]

internacjonalny — międzynarodowy. [przypis edytorski]

intern (daw. z fr. interne) — absolwent studiów medycznych odbywający staż w szpitalu, lekarz stażysta. [przypis edytorski]

internować — tu: osadzić gdzieś, uwięzić, odizolować. [przypis edytorski]

intern — tu: lekarz odbywający praktyki. [przypis edytorski]

inter octavas Corporis Christi (łac.) — w oktawę Bożego Ciała. [przypis redakcyjny]

inter patres patriae (łac.) — między ojcami ojczyzny. [przypis redakcyjny]

interpelacja — zapytanie. [przypis edytorski]

interpelować — składać oficjalne zapytanie w sprawach urzędowych; tu żart.: pytać. [przypis edytorski]

interpelować — składać zapytanie, zwł. oficjalne i w sprawach urzędowych. [przypis edytorski]

Interpelowany o pochodzenie etymologiczne nazw Hawrań i Murań prof. Franciszek Sławski (Uniwersytet Jagielloński) odpowiedział listownie:

„Według mnie Hawrań pochodzi ostatecznie od słowackiego havran (gawron). Są to czeskie nazwy miejscowe Hawrań, tłumaczone jako nazwy dzierżawcze (zbudowane przy pomocy dawnego przyrostka — jak nasze Przemyśl, Bydgoszcz) od przezwiska havran (gawron). Podstawą nazwy Murań jest wyraz znany w pasterskiej kulturze karpackiej z szeregu języków z nią związanych, reprezentowany także i w polskim przez murga. Najbliżej nazwy szczytu stoi morawskie murgana (owca z czarnymi pręgami). W języku słowackim przyrostek -ań jest bardzo produktywny w rzeczownikach osobowych i odpowiada polskim nazwom na -oń. Jest on nierzadki także w nazwach szczytów.”

Pięknie dziękuję autorowi Słownika etymologicznego języka polskiego i przypominam jednocześnie ludową etymologię Murania (spotykaną również w przewodnikach tatrzańskich). Mianowicie od słowa mur, z uzasadnieniem, że szczyt ten posiada ostre i podcięte ściany, czyli mury. Etymologia oczywiście błędna, gdyby ją bowiem konsekwentnie w Tatrach stosować, co drugi w nich szczyt mógłby się nazywać Murań.

[przypis autorski]

Inter pocula aurea restauranti, qui vulgo dicitur Rupes Cancali (żart., łac.) — pośród złotych pucharów w [restauracji], zwanej potocznie Skałą Cancali; Cancale: miejscowość i gmina we Francji, w regionie Bretanii. [przypis edytorski]

interpone tuis interdum gaudia curis (łac.) — powinieneś niekiedy przeplatać pracę zabawą. [przypis tłumacza]

interponitur (łac.) — zachodzi. [przypis redakcyjny]

interponować się (z łac.) — wstawiać się za kimś. [przypis edytorski]

interpres (łac.) — tłumacz. [przypis redakcyjny]

interpretationi (łac. forma C.) — interpretacji. [przypis edytorski]

interpretatio romana (łac.) — interpretacja rzymska, tu: przypisywanie rodzimym bogom imion bóstw rzymskich. [przypis edytorski]

interpreter (ang.) — tłumacz. [przypis edytorski]

interpretes (łac.) — tłumacze. [przypis redakcyjny]

inter regna — w granicach królestwa. [przypis edytorski]

interregnorum (łac.) — bezkrólewii. [przypis edytorski]

interregnum (łac.) — bezkrólewie; czas pomiędzy śmiercią lub abdykacją władcy a wstąpieniem na tron następcy. [przypis edytorski]

interregnum (łac.) — bezkrólewie. [przypis redakcyjny]

interregnum (łac.; lm: interregna) — bezkrólewie, czas pomiędzy śmiercią lub abdykacją jednego króla a koronacją następnego. [przypis edytorski]

interregnum (z łac.) — bezkrólewie. [przypis edytorski]

interreks a. interrex (łac.) — osoba zastępująca króla w okresie bezkrólewia, regent; w Rzeczpospolitej Obojga Narodów funkcję tę pełnił prymas Polski. [przypis edytorski]

interrex (łac.) — regent, sprawujący władzę w okresie bezkrólewia, w XVI i XVII w. funkcję tę pełnił najczęściej prymas. [przypis redakcyjny]

inter rudera (łac.) — wśród ruin. [przypis redakcyjny]

interrumpit (łac.) — przerywa. [przypis redakcyjny]

inter spem et metum (łac.) — pomiędzy nadzieją i trwogą. [przypis redakcyjny]

inter sympatriotas (łac.) — między współrodaków. [przypis redakcyjny]

in tertio voto (łac.) — w trzecim przyrzeczeniu, ślubie. [przypis edytorski]

inter tot anfractus (łac.) — wśród tylu obrotów. [przypis redakcyjny]

inter tot moderni collegii sinistras opiniones (łac.) — wśród tylu obecnego zgromadzenia złych mniemań. [przypis redakcyjny]

Inter (…) tradunt (łac.) — „Żywoty sobie wzajem wręczają śmiertelni,/ Żagiew życia z rąk do rąk podając, jak gońcy!” (Lucretius, De rerum natura, II, 75 i 78; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

interventor — administrator rządowy. [przypis edytorski]

interview (ang.) — tu: rozmowa. [przypis edytorski]

interview (ang.) — wywiad z kimś przeprowadzany przez dziennikarza. [przypis edytorski]

interviewing day (ang.) — dzień rozmowy kwalifikacyjnej. [przypis edytorski]

inter viscera (łac.) — wewnątrz, w granicach. [przypis redakcyjny]

inter viscera (łac.) — we wnętrzu; tu: w granicach Polski. [przypis redakcyjny]

inter viscera motus (łac.) — wewnątrz kraju rozruchy. [przypis redakcyjny]

inter viscera Regni (łac.) — w granice królestwa. [przypis redakcyjny]

interwał — odległość, odstęp. [przypis edytorski]

interwał — różnica wysokości między dźwiękami współbrzmiącymi lub następującymi po sobie. [przypis edytorski]

interwiewować kogoś (neol.) — przeprowadzać z kimś wywiad. [przypis edytorski]

interwiew — wywiad prasowy. [przypis edytorski]

in testimoniis (łac.) — w świadectwach. [przypis redakcyjny]

intestina (łac.) — wnętrzności. [przypis redakcyjny]

in theatro Orbis Poloni (łac.) — na widowni świata polskiego. [przypis redakcyjny]

in theatro publico (łac.) — w teatrze publicznym. [przypis redakcyjny]

In this book, besides the adjoining Table, which does not strictly belong to the class of document of which I speak here, the reader will find only a few samples of synoptic tables, such as the list of Kula partners mentioned and analysed in Chapter XIII, Division II, the list of gifts and presents in Chapter VI, Division VI, not tabularised, only described; the synoptic data of a Kula expedition in Chapter XVI, and the table of Kula magic given in Chapter XVII. Here, I have not wanted to overload the account with charts, etc., preferring to reserve them till the full publication of my material. [przypis autorski]

intimae admissionis (…) dehortari (łac.) — najzaufańsi… odwieść. [przypis redakcyjny]

intime (fr.) — intymny, bliski. [przypis edytorski]

Intimes Theater — tu: Teatr Kameralny w Monachium, założony w 1895. [przypis edytorski]

in toga et sago (łac.) — w pokoju i wojnie. [przypis redakcyjny]

Intolerantissima (…) gerebant — Livius Titus, Ab Urbe condita, X, 28. [przypis tłumacza]

in toto (łac.) — w całości. [przypis edytorski]

in toto (łac.) — w całości. [przypis redakcyjny]

in toto (łac.) — w zupełności. [przypis redakcyjny]

in toto satisfactus (łac.) — we wszystkim zaspokojony. [przypis redakcyjny]

in toto — w zupełności. [przypis redakcyjny]

in tractu (łac.) — po drodze, w marszu. [przypis redakcyjny]

Intrada de la sombra (hiszp.) — wejście w cień, w ciemność. [przypis tłumacza]

Intra duo cibi, distanti e moventi (…) (wł.) — Inter duos cibos aeque remotos unoque modo motos constitutus, homo prius fame periret, quam ut, absoluta libertate usus, unum eorum dentibus admoveret [łac.]: „Człowiek, stojąc między dwoma potrawami jednakowo oddalonymi i w jednakowy sposób poruszanymi, umarłby wpierw z głodu, niżby, posiadając bezwzględną wolność, jedną z nich wziął do ust” [Zdanie to przytoczył Schopenhauer już w Woli w przyrodzie; zob. III, s. 277; przyp. tłum.]. [przypis autorski]

In (…) trahunt — szkocki poeta Buchanan (?). [przypis tłumacza]

intra muros (łac.) — w obrębie murów (miasta). [przypis edytorski]

intrandum (…) pervidendum — Cicero, De finibus bonorum et malorum, V, 16. [przypis tłumacza]

„Intran” — popularny skrót dziennika „L'Intransigeant”. [przypis tłumacza]

intransformable (fr.) — nieprzekształcalny. [przypis edytorski]

„Intransigeant” — „Nieprzejednany”, dziennik wychodzący w Paryżu od r. 1880 do r. 1940, reprezentował początkowo poglądy republikańskie, później wyraźnie prawicowe i nacjonalistyczne. [przypis redakcyjny]

intra omnia sed non inclusum, extra omnia sed non exclusum (łac.) — we wszystkim, ale nie zawarty, poza wszystkim, ale nie wyłączony (pseudo-Augustyn, Rozmyślania (Meditationes) XXX 3). [przypis edytorski]

intra parenthesim (łac.) — w nawiasie. [przypis autorski]

intra parietes (łac.) — między nami. [przypis edytorski]