Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | polski
Znaleziono 5013 przypisów.
donacja (z łac.) — darowizna. [przypis edytorski]
dona nobis pacem (łac.) — obdarz nas pokojem. [przypis edytorski]
Donec felix eris, multos numerabis amicos; tempora si fuerint nubila, solus eris. (łac.) — słowa Owidiusza, wypowiedziane na wygnaniu: „Dopóki będziesz szczęśliwy, będziesz miał wielu przyjaciół, gdy nastanie czas zły — zostaniesz sam”. [przypis edytorski]
Dorotea, właśc. Dorothea (gr., łac., niem.) — Dorota. [przypis edytorski]
do ut des (łac.) — daję byś ty mi dał; maksyma streszczająca zasadę wzajemności, zasada prawa rzymskiego obowiązująca przy zawieraniu układów. [przypis edytorski]
dramatis personae (łac.) — osoby dramatu. [przypis edytorski]
dubitować (z łac.) — tu: rozważać. [przypis edytorski]
dubium eventum (łac.) — wątpliwe zdarzenie. [przypis edytorski]
dulce cum utili (łac.) — przyjemne z pożytecznym. [przypis edytorski]
dulcis recordatio (łac.) — słodkie wspomnienie. [przypis edytorski]
dum Capitolium (łac.) — dopóki Kapitol (Horacy, Pieśni III, 30). [przypis edytorski]
Dum torqueretur beata Agata in mamilla graviter, dixit ad judicem: Impie, crudelis et dire tyranne, non es confusus amputare in femina quod ipse in matre suxisti? Ego habeo mamillas integras intus in anima quas Domino consecravi (łac.) — Kiedy świętą Agatę wydano na tortury i szarpano jej piersi, powiedziała ona do sędziego: bezbożny, okrutny i ohydny tyranie, czy nie zawstydza cię odcinanie kobiecie tego, co ssałeś u własnej matki? Ja mam piersi całe w mojej duszy, poświęcone Panu Bogu. [przypis edytorski]
dura lex, sed lex (łac.) — twarde prawo, lecz prawo; zwrot podkreślający konieczność podporządkowania się obowiązującemu prawu, nawet gdy jest ono surowe, uciążliwe. [przypis edytorski]
dura necessitas (łac.) — twarda konieczność (wyrażenie z Horacego, Pieśni III 24). [przypis edytorski]
dux (łac.) — wódz. [przypis edytorski]
dyferencja (daw., z łac. differentia: różnica) — spór. [przypis edytorski]
dyferencja (z łac.) — różnica. [przypis edytorski]
dyferencja (z łac.) — różnica, różnica zdań; tu: sprawa sporna. [przypis edytorski]
dyferencja (z łac.) — różnica zdań, spór. [przypis edytorski]
dykteryjka (z łac. dicterium: żart) — zabawne, krótkie opowiadanie, anegdota. [przypis edytorski]
dykteryjka (z łac.) — zabawne, krótkie opowiadanie, anegdota. [przypis edytorski]
dylacja (z łac.) — odroczenie. [przypis edytorski]
dylacja (z łac.) — zwłoka; odroczenie sprawy sądowej z uzasadnionych powodów. [przypis edytorski]
dyliżans (z fr. diligence: pośpiech, z łac. diligentia: dokładność, skwapliwość) — kołowy pojazd konny używany od poł. XVI w. do poł. XIX w. do przewozu pasażerów i przesyłek pocztowych na stałych trasach obsługiwanych według ustalonego rozkładu jazdy; jako dyliżanse używano dużych, zamkniętych pojazdów o wagonach mieszczących do kilkunastu osób, z tyłu i na dachu umieszczano przesyłki oraz bagaże, z przodu, na tzw. na koźle siedział woźnica kierujący powozem oraz konduktor kontrolujący opłaty itp. [przypis edytorski]
dymensja (z łac.) — wymiar. [przypis edytorski]
dyscypuł (daw., z łac.) — uczeń. [przypis edytorski]
dysekcja (z łac.) — operacja rozcięcia ciała w celu zbadania jego budowy; sekcja. [przypis edytorski]
dysekować (z łac.) — przeprowadzać sekcję, rozcinać ciało w celach badawczych; przen.: badać drobiazgowo. [przypis edytorski]
dysekować (z łac.) — robić dysekcję, przeprowadzać sekcję, rozcinać ciało w celach badawczych; badać drobiazgowo. [przypis edytorski]
dysertacja (z łac. dissertatio) — daw. rozumowanie, dyskusja, roztrząsanie jakiegoś problemu, badanie; dziś: rozprawa naukowa. [przypis edytorski]
dysjunkcja (z łac.) — rozłączenie. [przypis edytorski]
dyskordia (z łac.) — niezgoda, skłócenie. [przypis edytorski]
dyskurs (z łac.) — rozmowa, dyskusja, przemowa. [przypis edytorski]
dyskurs (z łac.) — rozmowa. [przypis edytorski]
dysocjacja (z łac.) — oddzielenie. [przypis edytorski]
dysonans (z łac.) — brak harmonii. [przypis edytorski]
dysonans (z łac.; muz.) — współbrzmienie dwóch dźwięków dających wrażenie niezgodności; tutaj przen.: sprzeczność, rozbieżność. [przypis edytorski]
dyssekcja (z łac.) — analiza, rozbiór gramatyczny i logiczny wiersza. Dziś wyraz używany wyłącznie w znaczeniu medycznym. [przypis edytorski]
dystynkcja (daw., z łac.) — rozróżnienie. [przypis edytorski]
dysymilacja (z łac.) — rozpodobnienie, odpodobnienie. [przypis edytorski]
dyszkant a. dyskant (z łac., muz.) — najwyższy głos w utworach muzycznych do XVI wieku. [przypis edytorski]
dywinatorski (z łac.) — zdolny do przewidywania przyszłości. [przypis edytorski]
dywulgować (z łac.) — ujawniać. [przypis edytorski]
dywulgować (z łac.) — wtajemniczyć. [przypis edytorski]
dyzgust (z łac.) — niechęć, wstręt. [przypis edytorski]
Ecce Agnus Dei… (łac.) — oto Baranek Boży. [przypis edytorski]
Ecce agnus Dei (łac.) — oto Baranek Boży. [przypis edytorski]
Ecce Agnus Dei (łac.) — Oto Baranek Boży, słowa wypowiadane podczas Podniesienia. [przypis edytorski]
Ecce agnus Dei, qui tollit peccata mundi (łac.) — Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata. [przypis edytorski]
Ecce deus (łac.) — oto bóg. [przypis edytorski]
Ecce homo (łac.) — oto człowiek; słowa wypowiedziane wg Biblii przez Piłata ukazującego ubiczowanego Jezusa wrogiemu tłumowi (J 19, 5); także: nazwa motywu w sztuce chrześcijańskiej przedstawiającego ubiczowanego Jezusa w koronie cierniowej. [przypis edytorski]
Ecce quam bonum et quam jucundum (łac.) — Oto jak dobrze i jak miło; Psalm 133. [przypis edytorski]
Ecce sedes hic Tonantis (łac.) — Oto siedziba Gromowładnego. [przypis edytorski]
ecce victor (łac.) — oto zwycięzca. [przypis edytorski]
ecce vir (łac.) — oto mężczyzna. [przypis edytorski]
ecclesia militans (łac.) — kościół wojujący. [przypis edytorski]
ecclesia pressa (łac.) — kościół uciśniony, cierpiący. [przypis edytorski]
editio castrata (łac.) — wydanie ocenzurowane przez pozbawienie pewnych fragmentów (dosł.: wykastrowane). [przypis edytorski]
editio princeps (łac.) — dotyczy książek: pierwsze wydanie, w szczególności cennego tekstu; tu przenośnie: cenny, wiekowy trunek. [przypis edytorski]
editio princeps (łac.) — pierwsze wydanie (pierwodruk); editio princeps Arlenii: Flavii Josephi Antiquitates Judaicae et de Bello Judaico Libri, Graece, ex recensione Arnoldi Arlenii, Basilea, Froben, 1544. [przypis edytorski]
edyl (z łac.) — urzędnik nadzorujący porządek i bezpieczeństwo miasta. [przypis edytorski]
efebie (z łac. efeb: młodzieniec) — sale, boiska i place do ćwiczeń dla młodych chłopców. [przypis edytorski]
efeminacja (z łac.) — zniewieścienie. [przypis edytorski]
effigie (łac.) — w podobiźnie, za pośrednictwem obrazu. [przypis edytorski]
ego ipsissimum (łac.) — (w najwyższym stopniu) ja samo w sobie. [przypis edytorski]
ego ipsissimus (łac.) — ja sam w najwyższym stopniu. [przypis edytorski]
Ego te absolvo. In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti, amen (łac.) — Rozgrzeszam cię. W imię Ojca, i Syna, i Ducha świętego, amen. [przypis edytorski]
ego te non amo (łac.) — nie kocham cię. [przypis edytorski]
Ego ultimus (łac.) — ja ostatni. [przypis edytorski]
egzakcja (z łac. exactio: pobór, nadzór) — ściąganie podatku na wojsko. [przypis edytorski]
egzakcja (z łac. exactio: pobór, nadzór) — ściąganie podatku na wojsko. [przypis edytorski]
egzaltować (z łac.) — wywyższać, wynosić. [przypis edytorski]
egzamin maturitatis (łac.) — egzamin dojrzałości. [przypis edytorski]
egzekucja (z łac.) — wykonanie. [przypis edytorski]
egzekutor (z łac.) — wykonawca. [przypis edytorski]
egzempcja (z łac. exemptio: wybranie, wyjęcie) — określenie z zapisów prawa kanonicznego, oznaczające przeniesienie (np. osoby lub całego zakonu) spod jurysdykcji jednego przełożonego kościelnego pod władzę innego, najczęściej wyżej postawionego w hierarchii. [przypis edytorski]
egzempcja (z łac.) — przywilej uwalniający od obowiązku nakazanego prawem. [przypis edytorski]
egzemplaryczny (z łac.) — mający charakter wzorca. [przypis edytorski]
egzercycja (z łac. a. z fr.) — ćwiczenie, wprawka. [przypis edytorski]
egzercycja (z łac.) — ćwiczenia. [przypis edytorski]
egzorta (z łac. exhortatio: napominanie) — kazanie. [przypis edytorski]
egzorta (z łac. exhortatio: napomnienie) — kazanie, zwł. skierowane do młodzieży szkolnej. [przypis edytorski]
egzorta (z łac. exhortatio: napomnienie) — krótkie kazanie okolicznościowe. [przypis edytorski]
egzulować (z łac. exulere) — iść na wygnanie, wyjechać z kraju, emigrować. [przypis edytorski]
egzystymacja (daw., z łac.) — ocena. [przypis edytorski]
Eheu (łac.) — ach. [przypis edytorski]
eheu (łac.) — niestety, ach. [przypis edytorski]
eheu (łac.) — niestety, ach; tu: aluzja słów Horacego (Pieśni II, 14): Eheu fugaces, Postume, Postume,/ labuntur anni… (Niestety, czmychające, Postumie, Postumie,/ upływają lata). [przypis edytorski]
eheu (łac.) — niestety. [przypis edytorski]
eiaculatio praecox (łac., med.) — wytrysk przedwczesny. [przypis edytorski]
eiusdem matris (łac.) — tej samej matki. [przypis edytorski]
ekloga (z łac.) — gatunek lit., utwór ukazujący wyidealizowane życie wiejskie; sielanka, idylla. [przypis edytorski]
eksakcja (z łac.) — pobór, ściąganie podatków. [przypis edytorski]
ekscelentny (z łac.) — wyborny, znakomity, doskonały. [przypis edytorski]
ekscelsiory (żart., z łac.) — wyżyny, szczyty. [przypis edytorski]
ekscepcja (daw., z łac. exceptio) — wyjątek. [przypis edytorski]
ekscepcja (daw., z łac.) — wyjątek. [przypis edytorski]
ekscepcja (z łac.) — wyjątek. [przypis edytorski]
ekscytans (z łac.) — środek pobudzający. [przypis edytorski]
eksepcja (daw., z łac.) — wyjątek. [przypis edytorski]