Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5232 przypisów.
autodafé — akt publicznej pokuty osądzonego przez Świętą Inkwizycję; w znaczeniu potocznym: egzekucja przez spalenie na stosie. [przypis edytorski]
autodafé — całopalenie. [przypis edytorski]
auto-da-fé (port.) — akt wiary. Była to deklaracja przyjęcia lub odrzucenia religii katolickiej w procesie inkwizycyjnym; poprzedzała wykonanie wyroku. [przypis edytorski]
auto da fé (port.: akt wiary) — końcowy etap procesu inkwizycyjnego polegający na publicznej deklaracji przyjęcia lub odrzucenia religii katolickiej przez osoby oskarżone o herezję, powrót do judaizmu, uprawianie czarów itp., poprzedzający uroczyste spalenie skazańców na stosie. [przypis edytorski]
auto-da-fé (port.: akt wiary) — końcowy etap procesu inkwizycyjnego: publiczna deklaracja potwierdzenia lub odrzucenia religii katolickiej przez oskarżonego przed jego spaleniem na stosie; także: publiczne wykonanie wyroku śmierci na heretyku przez spalenie na stosie. [przypis edytorski]
auto da fé (port.: akt wiary) — końcowy etap procesu inkwizycyjnego: publiczna deklaracja potwierdzenia lub odrzucenia religii katolickiej przez oskarżonego przed jego spaleniem na stosie; uroczyste spalenie na stosie heretyka lub dzieł heretyckich. [przypis edytorski]
auto-da-fé (port.) — dosł. akt wiary; w praktyce inkwizycji po tym akcie następowało spalenie skazańca żywcem na stosie. [przypis edytorski]
autodafé — publiczna egzekucja heretyka, zwł. przez spalenie. [przypis edytorski]
auto-da-fé (z port.: akt wiary) — końcowy etap procesu inkwizycyjnego, polegający na publicznym potwierdzeniu lub odrzuceniu przez oskarżonego religii katolickiej przed wykonaniem wyroku (wyrok był niezależny od treści deklaracji, choć jej wymagano); także: publiczne wykonanie wyroku śmierci na heretyku przez spalenie na stosie. [przypis edytorski]
auto da fé (z port.: akt wiary) — końcowy etap procesu inkwizycyjnego, polegający na publicznym potwierdzeniu lub odrzuceniu przez oskarżonego religii katolickiej przed wykonaniem wyroku (wyrok był niezależny od treści deklaracji, choć jej wymagano); także: publiczne wykonanie wyroku śmierci na heretyku przez spalenie na stosie. [przypis edytorski]
auto da fé — (z port.: akt wiary) końcowy etap procesu inkwizycyjnego, wiążący się z potwierdzeniem lub odrzuceniem przez oskarżonego religii katolickiej oraz spaleniem go na stosie. [przypis edytorski]
auto-da-fé (z port.: akt wiary) — publiczna deklaracja przyjęcia lub odrzucenia religii katolickiej przez heretyka przed jego spaleniem na stosie; tu: spalenie żywcem. [przypis edytorski]
autodafé (z port. auto-da-fé: akt wiary) — końcowy etap procesu inkwizycyjnego polegający na publicznej deklaracji przyjęcia lub odrzucenia religii katolickiej przez osoby oskarżone o herezję, powrót do judaizmu, uprawianie czarów itp. Wyznaniu wiary towarzyszyła uroczystość zakończona spaleniem skazańców na stosie (wyrok był niezależny od treści deklaracji, choć tej wymagano). [przypis edytorski]
autodafe — akt przyjęcia lub odrzucenia wiary katolickiej w procesie inkwizycyjnym; poprzedzał wykonanie wyroku. [przypis edytorski]
autogalwanizowanie — tu: samoczynne oddziaływanie elektryczności zawartej w zwłokach na te zwłoki, powodujące skurcze mięśni. [przypis edytorski]
autograf — podpis własnoręczny. [przypis edytorski]
Autolykos (mit. gr.) — syn Hermesa i Chione, mąż Amfitei i ojciec Antyklei, matki Odyseusza. [przypis edytorski]
Automedon (mit. gr.) — achajski wojownik, woźnica rydwanu Achillesa. [przypis edytorski]
Automedon (mit. gr.) — przyjaciel Achillesa, powożący jego rydwanem; synonim zręcznego woźnicy. [przypis edytorski]
Automedon (mit. gr.) — woźnica Achillesa. [przypis edytorski]
automedon, właśc. Eryphanis automedon — gatunek motyla z rodziny rusałkowatych. [przypis edytorski]
Automedon — woźnica Achillesa. [przypis edytorski]
Automedon — woźnica rydwanu Achillesa. [przypis edytorski]
automobil (daw.) — samochód. [przypis edytorski]
automobilowy — samochodowy. [przypis edytorski]
autonomiczny — niezależny od czynników zewnętrznych, swobodny w działaniu. [przypis edytorski]
autorament — sposób wcielania żołnierzy do wojska w czasach I RP, stanowiących najważniejszą część armii; ewentualne braki w autoramencie uzupełniano żołnierzami z pospolitego ruszenia. [przypis edytorski]
autorament (z łac.) — tu: pokrój. [przypis edytorski]
autora Pięknej Heleny — zob. artykuł T. Żeleńskiego Zapiski autora „Pięknej Heleny”. [przypis edytorski]
autor, członek Akademii Francuskiej — Akademia Francuska: instytucja mająca za zadanie chronić i propagować język francuski, przyznająca nagrody literackie i stypendia; Istnieje od od 1635 r., liczy stale 40 dożywotnich członków, którymi zostają wybitni poeci, prozaicy, ludzie teatru, filozofowie, krytycy sztuki, naukowcy. Hermann Sudermann nie był członkiem Akademii. [przypis edytorski]
autor Forsyte'ów — John Galsworthy (1867–1933), brytyjski powieściopisarz, autor trylogii powieściowej Saga rodu Forsyte’ów, laureat Nagrody Nobla (1932). [przypis edytorski]
autor liryku Ranny różą — Wacław Bojarski (1921–1943), polski poeta i prozaik, autor licznych piosenek wojennych. Współzałożyciel i redaktor konspiracyjnego pisma „Sztuka i Naród”. Zmarł wskutek ran odniesionych podczas akcji składania wieńca pod pomnikiem Kopernika, w której brał udział także Gajcy. [przypis edytorski]
autor „Nieboskiej” — Zygmunt Krasiński (1812–1859), polski poeta romantyczny, autor m.in. dramatów Nie-Boska komedia (1835) i Irydion (1836), poematu Przedświt (1843) i cyklu utworów politycznych wierszem zatytułowanych Psalmy przyszłości (powst. 1844–1848, pełne wyd. 1850); początkowo utrzymywał serdeczne stosunki ze Słowackim, później podzieliła ich polemika wokół wymowy ideowej Psalmów przyszłości; z czasem Krasiński ewoluował ku silnie nacjonalistycznie nacechowanemu mesjanizmowi i klerykalizmowi. [przypis edytorski]
autor Ogrodu fraszek — Wacław Potocki. [przypis edytorski]
autorowie — dziś popr.: autorzy. [przypis edytorski]
autorowie — dziś popr. forma M. lm: autorzy. [przypis edytorski]
autorowie — dziś popr. forma M. lm.: autorzy. [przypis edytorski]
Autor pisze o tym, że ponieważ nie pił zbyt wiele ze źródła natchnienia poetyckiego nie ma śmiałości, by napisać utwór o tematyce mitologicznej (gigantomachia, zob. wers 1) czy rycerskiej („Poważnych królów sprawy znamienite…”). [przypis edytorski]
autor „Pracowników morza” — Victor Hugo (1802–1885); powieść o tym tytule wydał w 1866 r. [przypis edytorski]
autor Przygód Benedykta Winnickiego — Wincenty Pol. [przypis edytorski]
autor Satyr — był nim Nicolas Boileau, francuski poeta i krytyk literacki, żyjący na przełomie XVII i XVIII wieku. [przypis edytorski]
autor „Zabawek wierszem i prozą” — Franciszek Karpiński (1741–1825). [przypis edytorski]
autour de ce mort (fr.) — wokół tego nieboszczyka. [przypis edytorski]
aut pacem, aut bellum (łac.) — albo pokój, albo wojna. [przypis edytorski]
Auvergne — Owernia, region administracyjny w centralnej Francji. [przypis edytorski]
au voleur! au feu! (fr.) — złodziej! ogień! [przypis edytorski]
Aux armes, citoyens! (fr.) — do broni, obywatele!; początek refrenu Marsylianki. [przypis edytorski]
auxilia (łac.) — wsparcie. [przypis edytorski]
auxilia — pomoc, wsparcie. [przypis edytorski]
auxiliarny (łac. auxiliaris) — pomocniczy. [przypis edytorski]
auxilium (łac.) — pomoc. [przypis edytorski]
auxilium (łac.) — pomoc; tu B. lm auxilia. [przypis edytorski]
auxilium (łac.) — pomoc, wsparcie; tu M. lm auxilia. [przypis edytorski]
auxilium (z łac.) — pomoc. [przypis edytorski]
aux traits d'un (fr.) — o cechach, mający cechy. [przypis edytorski]
Auzońcy — mieszkańcy Auzonii, tj. Italii; Włosi. [przypis edytorski]
auzońska strona — Auzonia to daw. poet. nazwa Włoch, Italii; tu: słoneczne kraje. [przypis edytorski]
auzoński — włoski; Auzonia: klasyczna nazwa Włoch, Italii. [przypis edytorski]
Auzonia (poet.) — Włochy. [przypis edytorski]
Auzoni — mieszkańcy Italii. [przypis edytorski]
avancement (fr.) — awans. [przypis edytorski]
Avant d'écrire des vers, il faudrait faire des miracles (fr.) — zanim napisze się wiersz, powinno się uczynić cuda. [przypis edytorski]
Avanti, signor gondoliere, avanti! (wł.) — Naprzód, panie gondolierze, naprzód! [przypis edytorski]
avanti (wł.) — naprzód. [przypis edytorski]
Avanti! (wł.) — naprzód! [przypis edytorski]
avant la guerre (fr.) — przed wojną. [przypis edytorski]
avant la lettre (fr.) — przed nazwaniem; zanim dane pojęcie uzyskało nazwę. [przypis edytorski]
avanzadilla (hiszp.) — awangarda, straż przednia, część wojska ubezpieczająca od przodu główne siły. [przypis edytorski]
a Varsovie il y a (fr.) — w Warszawie jest. [przypis edytorski]
avėtuvas — autuvas. [przypis edytorski]
avec du feu (fr.) — z ogniem. [przypis edytorski]
avec fougue (fr.) — z pasją. [przypis edytorski]
avec (fr.) — z. [przypis edytorski]
avec le Frente Popular (fr.) — z Frontem Ludowym. [przypis edytorski]
avec leur franc parler et leur ton détestable (fr.) — z ich obcesową mową i nieznośnym tonem. [przypis edytorski]
avec passion, avec tendresse (fr.) — namiętnie, czule. [przypis edytorski]
avec plusieurs (fr.) — z kilkoma. [przypis edytorski]
avec quelle chaleur (fr.) — z jakim entuzjazmem, z jakim zapałem. [przypis edytorski]
avec ses ardeurs et ses tendresses (fr.) — z jej żarami i czułościami. [przypis edytorski]
avec une grande (fr.) — z wielką. [przypis edytorski]
avec un teint si délabré (fr.) — z tak zniszczoną cerą. [przypis edytorski]
avek junfors mażor (zniekszt. fr. avec jeune force majeure) — wraz z młodą siłą wyższą (żart. kontaminacja dwóch wyrażeń, jeune force: młode siły, młoda kadra i force majeure: siła wyższa). [przypis edytorski]
Ave (łac.) — bądź pozdrowiona. [przypis edytorski]
ave (łac.) — bądź pozdrowiony/pozdrowiona. [przypis edytorski]
Ave Maria (daw.) — Zdrowaś Mario; początek modlitwy w kościele rzymskokatolickim, tzw. pozdrowienie anielskie; na Ave Maria: tzn. w południe, o tej bowiem porze zwyczajowo dzwoniono w dzwony kościelne i odprawiano nabożeństwo ku czci Marii, matki Jezusa Chrystusa. [przypis edytorski]
Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum (łac.) — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna, Pan z tobą (początkowe słowa jednej z modlitw chrześcijańskich). [przypis edytorski]
Ave Maria, gratia plena (łac.) — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna. [przypis edytorski]
Ave-Maria-gratias-plena (łac.) — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna; początkowe słowa katolickiej modlitwy maryjnej. [przypis edytorski]
Ave Maria gratias plena (łac.) — zdrowaś Mario, łaskiś pełna. [przypis edytorski]
Ave Maria, gratias plena — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna; początkowe słowa katolickiej modlitwy maryjnej. [przypis edytorski]
Ave Maria, (łac.), (rel.) — Zdrowaś Maryjo a. Pozdrowienie anielskie; modlitwa chrześcijańska za wstawiennictwem Maryi. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — Zdrowaś Mario; pierwsze słowa modlitwy Pozdrowienie anielskie. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — zdrowaś Mario; początkowe słowa katolickiej modlitwy maryjnej. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — „Zdrowaś Mario”, początkowe słowa modlitwy Pozdrowienie anielskie. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — Zdrowaś Mario. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — Zdrowaś Mario. [przypis edytorski]
Ave Maria, Mater Dei (łac.) — Zdrowaś Mario, Matko Boga. [przypis edytorski]
Ave Maria — pieśń oparta na łacińskim tekście modlitwy Zdrowaś Mario. Napisana przez Charles'a Gounoda jako głos solowy do Preludium C-dur z Das Wohltemperierte Klavier Jana Sebastiana Bacha. [przypis edytorski]
Ave Maria (rel., łac.) — Zdrowaś Mario, modlitwa chrześcijańska. [przypis edytorski]
ave Maria (wł.) — zdrowaś Mario; pierwsze słowa jednej z najpopularniejszych modlitw katolickich. [przypis edytorski]