Kochanowski, Jan
Tren V. (Jako oliwka mała pod wysokim sadem...)
http://www.wolnelektury.pl/lektura/treny
Wilczek, Piotr
Sekuła, Aleksandra
Sutkowska, Olga
Fundacja Nowoczesna Polska
Renesans
Liryka
Tren
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/treny-tren-v
Jan Kochanowski, Treny, Drukarnia Łazarzowa, wyd. 2, Kraków, 1583
Domena publiczna - Jan Kochanowski zm. 1584
1655
xml
text
text
2009-04-28
L
SP3
pol
http://redakcja.wolnelektury.pl/media/dynamic/cover/image/1685.jpg
lunch bag and coffee cup, slightly everything@Flickr, CC BY 2.0
http://redakcja.wolnelektury.pl/cover/image/1685
Jan Kochanowski
Treny
Tren V. (Jako oliwka mała pod wysokim sadem...)W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego.
Jako oliwka mała pod wysokim sademsad* (starop.) --- drzewo owocowe./
Idzieidzie* (starop.) --- rośnie. z ziemiez ziemie (forma starop.) --- z ziemi. ku górze macierzyńskim szlademmacierzyńskim szladem (starop.) --- śladem matki, drzewa macierzyńskiego, zwanego tu sadem (w. 1).,/
Jeszcze ani gałązek, ani listków rodząc,/
Sama tylko dopirodopiro (starop.) --- dopiero. szczupłym prątkiemszczupły prątek (starop.) --- cienki pęd. wschodząc;/
Tę, jesli ostre ciernieciernie* (daw.) --- cierniste krzewy (np. tarnina, głóg). lub rodnerodny (starop.) --- urodzajny, bujny, plenny, rodzący. pokrzywy/
Uprzątając, sadowniksadownik --- ogrodnik zajmujący się owocami (por. czas. ,,sadzić"). podciął ukwapliwyukwapliwy (starop.) --- skwapliwy, śpieszący się, niecierpliwy.,/
Mdlejemdleć (daw.) --- tracić siły, słabnąć, więdnąć. zaraz, a zbywszyzbywszy (starop.) --- pozbywszy się, utraciwszy. siły przyrodzonejprzyrodzony (daw.) --- naturalny.,/
Upada przed nogami matki ulubionej./
Takci sie mej namilszej Orszuli dostało:/
Przed oczyma rodziców swoich rostącrostąc (starop.; imiesł. od rość: rosnąć)--- rosnąc., mało/
Od ziemie sie comało (...) co (starop.) --- zaledwie, trochę. wznióswszy, duchem zaraźliwymduch zaraźliwy --- tchnienie zarazy lub porażająca zła siła, siła diabelska./
Srogiej śmierci otchnionaotchniony (daw.) --- owiany (zob. wyrazy ,,tchnąć", ,,tchnienie", ,,oddech")., rodzicom troskliwymtroskliwy* (starop.) --- stroskany, zatroskany./
U nóg martwa upadła. O zła PersefonoPersefona --- tu: uosobienie śmierci.zob. też Tren II i IV,/
Mogłażeś tak wielu łzamłzam (starop. forma C. lp. rodz. ż.) --- łzom. dać upłynąć płonopłono (starop.) --- daremnie, na próżno (dziś mówi się: ,,płonne nadzieje").?