Ginczanka, Zuzanna
[Non omnis moriar...]
Kozioł, Paweł
Kopeć, Aleksandra
Małecka, Urszula
Ołtusek, Paulina
Fundacja Nowoczesna Polska
Współczesność
Liryka
Wiersz
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury
(http://wolnelektury.pl) we współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/ginczanka-przeciw-fali-kazali-ci-plynac-non-omnis-moriar
Zuzanna Ginczanka, Wiersze wybrane, Czytelnik, Warszawa 1953.
Domena publiczna - Zuzanna Ginczanka zm. 1945
2016
xml
text
text
2018-06-04
pol
mpw
Poezja
https://redakcja.wolnelektury.pl/media/cover/use/7384.jpg
Lwów, lipiec 1941. Młode kobiety wręczją kwiaty niemieckim żołnierzom, autor nieznany (ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego), domena publiczna
http://redakcja.wolnelektury.pl/cover/image/7384/
Zuzanna Ginczanka
Prop. okładki https://secure.flickr.com/photos/joansorolla/6781344149
Na końcu galerii utworu Canticum canticorum znajdują się skany Przedmowy. Być może warto ją przeczytać przy okazji redakcji merytorycznej.
W razie wątpliwości wyjaśniam, że ,,Volksdeutsche" to po niemiecku liczba pojedyncza - a więc jeden ,,folksdojcz", dlatego tak a nie inaczej jest w przypisie. Liczba mnoga to ,,Volksdeutschen".
Mam wątpliwości, czy dodawać przypis do "Chominowej" - wątpliwości natury etycznej, kobieta została skazana w roku 1948, na cztery lata, ale przecież nigdy nie wiadomo, jak było naprawdę i już się tego nie dowiemy. Również źródeł w internecie jest niewiele. Jednak jeśli zostanie podjęta decyzja, że tak, to może coś takiego: Zofia Chomin --- dozorczyni? kamienicy, w której ukrywała się Ginczanka, po wojnie sądzona i skazana na cztery lata więzienia za wydawanie ukrywających się Żydów.
[Non omnis moriar...]
Non omnis moriarNon omnis moriar (łac.) --- Nie wszystek umrę, (tj. nie umrę całkowicie), fragment pieśni III, 30 Horacego. --- moje dumne włości,/
Łąki moich obrusów, twierdze szaf niezłomnych,/
Prześcieradła rozległe, drogocenna pościel/
I suknie, jasne suknie pozostaną po mnie./
Zdrada, ŻydNie zostawiłam tutaj żadnego dziedzicaNie zostawiłam tutaj żadnego dziedzica --- tu i dalej nawiązania do wiersza Juliusza Słowackiego Testament mój.,/
Niech więc rzeczy żydowskie twoja dłoń wyszpera,/
ChominowoChominowa --- Zofia Chomin, dozorczyni kamienicy, w której ukrywała się Ginczanka, po wojnie sądzona i skazana na cztery lata więzienia za wydawanie ukrywających się Żydów., lwowianko, dzielna żono szpicla,/
Donosicielko chyża, matko folksdojczerafolksdojcz (z niem. Volksdeutsche) --- osoba nie posiadająca niemieckiego ani austriackiego obywatelstwa, wpisana na niemiecką listę narodową przez władze III Rzeszy../
Tobie, twoim niech służą, bo po cóż by obcym./
Bliscy moi --- nie lutnia to, nie puste imię./
Pamiętam o was, wyście, kiedy szli szupowcyszupowiec (z niem.) --- niemiecki policjant z Schutzpolizei, tj. policji prewencyjnej, formacji organizowanej w miastach powyżej 5000 mieszkańców.,/
Też pamiętali o mnie. Przypomnieli i mnie./
Niech przyjaciele moi siądą przy pucharze/
I zapiją mój pogrzeb i własne bogactwo:/
Kilimy i makaty, półmiski, lichtarze ---/
Niechaj piją noc całą, a o świcie brzasku/
ChciwośćNiech zaczną szukać cennych kamieni i złota/
W kanapach, materacach, kołdrach i dywanach./
O, jak będzie się palić w ręku im robota,/
Kłęby włosia końskiego i morskiego siana,/
Anioł, KrewChmury prutych poduszek i obłoki pierzyn/
Do rąk im przylgną, w skrzydła zmienią ręce obie;/
To krew moja pakuły z puchem zlepi świeżym/
I uskrzydlonych nagle w aniołów przerobi.
Rok 1942