Ignacy Krasicki

Bajki nowe
Kuglarze



    Dosyć się to często zdarza:
    Bywa kuglarz nad kuglarza.
    Jeden z nich, a jest niemało,
    Żwawo i śmiało
    Pokazywał, co może:
    Zjadał łyżki i noże,
    Z gałek ciasta robił grosze,
    Karty przemieniał w kokosze;
    Co chciał, stawiał, i co chciał, zmykał,
    Usta kłódkami zamykał,
    Kuropatwy robił z chleba;
    Zgoła był takim jak trzeba:
    Bawił, dziwił od tygodnia.
Wszedł drugi i powiedział: «Ja się zowię zbrodnia».
Rzekł zatem do pierwszego: «Kolego i bracie!
    Na rzemiośle się nie znacie!
    A wy, co mnie widzicie,
    Patrzcie, cuda ujźrzycie,
    Oto zwierściadło,
    Co wszystko zgadło».
  Zbliżył się szpetny — ujźrzał postać miłą,
  Przyszedł garbaty i garbu nie było;
    Każdy z pociesznym odszedł zadatkiem:
    Kto nie miał zębów — znalazł dostatkiem,
    Poczerniałe
    Były białe;
    Stara baba będąc młodą
    Pocieszyła się urodą.
    Wszyscy sprawcę uwielbiali,
    Wszyscy razem zawołali:
    «Oto zwierściadło,
    Co wszystko zgadło».
Dał lichwiarzowi w rękę pełen kaszy garnek:
Skoro wziął, tyle groszy było, ile ziarnek:
Glina postać przybrała okutej szkatułki:
Otworzył stratny, znalazł pozew i pigułki,
Rzucił; porwał ją złodziej i brzęczała złotem,
Ale gdy odbił zamek z niezmiernym łoskotem,
Przestraszył go natychmiast widok niespodziany:
Złoto znikło, znalazł się stryczek i kajdany.
  Stawił butelek parę szampańskich;
  «Oto — rzekł –– ekstrakt obietnic pańskich».
    Zrazu nic w nich nie było.
    Coś się potem zjawiło.
  A to coś jak się zaczęło burzyć,
  Mieszać, przewracać, pienić i kurzyć,
    Szelest zrobił się wielki,
    Pękły obie butelki…
    I znowu nic nie było.
    Gdy to wszystkich dziwiło,
  Jakieś dziwackie jął odprawiać szepty,
    Jak grad na stolik leciały recepty.
Wziął jedną zdrowy, czytał i słabo mu było:
Wziął chory, nic nie znalazł i to uleczyło.
  Spazmatyczna, co tam stała,
  To na swojej wyczytała:
«Chcesz nie być chora,
Strzeż się doktora!»
Zmienił modne kornety w worek wypróżniony,
Zrobił pierścień z pszenicy, a kufel z karbony.
Zadziwili się wszyscy, on rzekł: «To jest fraszka!»
Dał młodemu trzos złota, została się flaszka.
Postrzegł w ciżbie dworaka, dał mu pęcherz z złotem,
Kazał ścisnąć, natychmiast, niespodzianym zwrotem
Odmieniwszy postawę prostą i obrzydłą,
Wystrzelił jak z harmaty i wydał kadzidło.
    Wziął fascykuł od jurysty,
    Dmuchnął — został piasek czysty.
    Z piasku owego zaraz bicz ukręcił,
    Z bicza kałamarz, a gdy w nim coś zmęcił,
Ujźrzeli w rękach swoich za taką robotą:
Ten, co miał sprawę — piasek, co w niej gadał — złoto.
Sędziemu dwa pęcherze dał od zapozwanych,
Obydwa były pełne papierów pisanych.
Pękł, co był ubogiego, skoro go wymienił,
Bogacza w ważny weksel zaraz się przemienił.
A wszyscy zawołali z daleka i bliska:
    «To mi to pęcherz, gdy kto na nim zyska!»
«Chcecie wiedzieć — rzekł dalej — jak przemysł rzecz mnoży?
Niech z was każdy w ten worek pieniądze położy».
    Stosując się do rozkazu
    Napełnili go do razu.
  On się pokłonił, podskoczył, wykrzyknął,
  Brzęknął pieniędzmi, rozśmiał się i zniknął.




-----
Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, dostępna jest na stronie wolnelektury.pl.
Wersja lektury w opracowaniu merytorycznym i krytycznym (przypisy i motywy) dostępna jest na stronie http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/kuglarze-bajki-nowe.

Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Wolne Lektury.

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3: https://artlibre.org/licence/lal/pl/
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych.
Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur: https://wolnelektury.pl/info/zasady-wykorzystania/
Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Tekst opracowany na podstawie: Ignacy Krasicki, Bajki, oprac. Zbigniew Goliński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków, 1975

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Dariusz Gałecki, Zbigniew Goliński, Marta Niedziałkowska, Aleksandra Sekuła, Olga Sutkowska.